چکیده: چه دانش‏ ها، مهارت‏ ها و نگرش‏ هایی را دانشجویان باید در زمان فارغ‏ ا‏لتحصیلی کسب نموده باشند؟ و چگونه می‏ توانیم مطمئن شویم که دانشجویان به این توانایی‏ ها دست یافته‏ اند؟ اینها دو سؤال اساسی است که آموزش مهندسی در چند دهه اخیر، به دنبال پاسخ به آن بوده و قدم ‏های ارزنده ‏ای را برای پاسخ به آنها برداشته است. به طور هم‏زمان، دو سؤال عمده در آموزش مهندسی کشور عبارتند از: کاستی ‏های برنامه ‏های آموزش کارشناسی مهندسی ایران کدام است؟ و چگونه می‏توان با رفع این کاستی‏ ها کیفیت آموزش مهندسی را ارتقا داد؟ در چند دهه گذشته، برنامه‏ ریزی آموزش مهندسی ایران، به صورت متمرکز صورت گرفته است. در نتیجه، بخش قابل توجهی از نقاط قوت و ضعف برنامه‏ های آموزشی مصوب کشور، مشترک هستند. هدف این پژوهش شناسایی کاستی‏ های برنامه ‏های آموزش مهندسی و ارائه راهکارهای اجرایی برای برطرف‏ کردن آنهاست. به این منظور، با استفاده از دو الگوی معتبر جهانی، کاستی‏ های برنامه ‏ها شناسایی شد و در هر مورد، راهکار اجرایی برای برطرف نمودن آنها تدوین و پیشنهاد گردید. در ادامه، راهکارهای پیشنهادی مورد راستی‏ آزمایی قرار گرفت و کارایی آنها به اثبات رسید. اجرای راهکارهای پیشنهادی، قدمی مثبت برای گذر از کمیت به کیفیت در آموزش مهندسی ایران است.

در این پژوهش برای تعیین مکان های مناسب جهت احداث نیروگاه بادی در استان آذربایجان شرقی، معیارهای مختلفی (سرعت باد، سرعت باد غالب، فشار، دما، ارتفاع، شیب، فاصله از شهر، روستا، جاده، رودخانه، کاربری اراضی، مناطق حفاظت شده، گسل و کانون زلزله) مدنظر قرار گرفت و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی برای وزن دهی به لایه ها انتخاب و به کمک نرم افزار EC 2000 پیاده سازی گردید. برای فازی سازی معیارها بصورت 0 و 1، داده ها وارد نرم افزار ادریسی (IDRISI) گردیده و بر اساس نظرات کارشناسی، نقاط کنترل و نوع تابع فازی (افزایشی و کاهشی) برای هر یک از لایه ها مشخص گردید. سپس از نرم افزار ArcGISÒ9.3، به منظور هم پوشانی لایه ها استفاده شد و در نهایت، استان آذربایجان شرقی از نظر قابلیت احداث نیروگاه بادی به چهار سطح عالی (217294.36 هکتار)، خوب (972887.64 هکتار)، متوسط (1650932.35 هکتار) و ضعیف (1709038.40 هکتار) تقسیم گردید.

یکی از مهمترین مسائل در استفاده از انرژی بادی تعیین محل استفاده از آن می باشد که تاثیر زیادی در کارآیی تجهیزات و وسایل تولید برق بادی دارد.هدف از این تحقیق، تعیین نقش عامل اقلیم، جغرافیا، اقتصادی- اجتماعی، زیست محیطی و زمین شناسی در تعیین مکان مناسب برای احداث نیروگاه های بادی در استان خوزستان است. بر اساس نقش و تاثیر متفاوت این فاکتورها نقشه محدودیت و نقشه عوامل موثر تهیه گردید. وزن معیارها، زیرمعیارها و گزینه ها با روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در محیط نرم افزار EC2000 تعیین گردید و از محیط نرم افزار GIS برای مدلسازی و تحلیل فضایی و تلفیق اطلاعات استفاده شد. نتایج نشان می دهد که مناطق جنوبی، جنوب غربی، غرب و شمال استان خوزستان بهترین مکان ها جهت احداث نیروگاه های بادی هستند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

مکان یابی مناطق صنعتی با در نظر گرفتن پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی، یک فاکتور کلیدی در برنامه ریزی های منطقه ای می باشد. مکان مناسب برای استقرار صنایع به دامنه وسیعی از معیارها توجه داشته و فواید اقتصادی و اجتماعی را با پایداری زیست محیطی هماهنگ و همراه می نماید. این تحقیق از نوع کاربردی است که با روش تصمیم گیری چندمعیاره در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام می شود. لایه های اطلاعاتی مورد استفاده در این تحقیق مشتمل بر لایه های بارش، سرعت باد، خاک، کاربری اراضی، ارتفاع، شبکه آبراهه، مناطق حفاظت شده، مراکز صنعتی، شبکه راه ها و شهرها می باشد. در این تحقیق برای مکان یابی مناطق مناسب جهت احداث صنایع از معیارهای اقلیم، عوامل طبیعی، عوامل زیست محیطی و عوامل اقتصادی- اجتماعی استفاده و پسازتعیینفاکتورهای موثردر مکان یابی صنایع، با انجام مدل سازی و تجزیه و تحلیل داده های فضایی به کمک نرم افزار GIS به تهیه نقشه های فاکتورهای موثر در مکان یابی صنایع پرداخته شد. پس از وزن دهی لایه ها بر اساس مدل AHP، و بهره گیری از نرم افزار EC2000، از قابلیت های نرم افزار GIS به منظور تلفیق و هم پوشانی نقشه ها استفاده شد، و در نهایت نقشه مکان یابی صنایع تهیه گردید. نتایجپژوهش نشانمی دهدکه مناطق مجاز جهت مکان یابی صنایع در طبقه عالی، با مساحتی بالغ بر 1566973.5 هکتار از اراضی منطقه مطالعاتی را به خوداختصاص داده، این مناطق اکثرا در قسمت جنوبی، جنوب غربی، شمالی، غرب و شرق و مرکز استان خوزستان قرار دارند.

جنگل های بلوط غرب همواره مورد توجه گروهک های تروریستی قرار داشته است، لذا بحث مکان یابی مراکز مستعد دفاعی با رعایت اصول پدافند غیر عامل حیاتی و ضروری است. هدف از این تحقیق، کاربرد مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در تهیه نقشه پتانسیل مراکز مستعد دفاعی و بررسی منابع در بخشی از جنگل های تنک غرب کشور در استان ایلام است. ابتدا با استفاده از نظرات کارشناسان دفاعی، هشت لایه اطلاعاتی موثر در تعیین مراکز مستعد دفاعی (سنگ شناسی، فاصله از مناطق شهری، فاصله از روستاها، درصد شیب، جهت شیب، طبقات ارتفاعی، فاصله از شبکه آبراهه و فاصله از جاده) انتخاب و نقشه های مذکور در محیط ArcGISÒ9.3 رقومی گردید. اولویت بندی عوامل موثر با استفاده از نظر کارشناسان در محیط (EC2000) Expert Choice انجام شد. نتایج اولویت بندی معیارها با استفاده از روش مقایسه زوجی نشان داد که عوامل فاصله از شهرها، فاصله از روستاها، فاصله از جاده ها و سنگ شناسی به ترتیب با وزن های 0.351، 0.222، 0.160، و 0.109 بیشترین تاثیر و عوامل ارتفاع (0.021) و فاصله از شبکه آبراهه ها (0.030) کم ترین تاثیر را در مکان یابی مراکز مستعد دفاعی منطقه مورد مطالعه داشته اند. هم چنین نتایج نشان داد که واحدهای زمین شناسی دوران سنوزوئیک، فواصل 15000-10000 متری از شهرها، فواصل بیشتر از 6000 متری از جاده ها، کلاس شیب 20-10 درصد، جهت های جغرافیایی شرقی، طبقات ارتفاعی 1500-1000 متری، فواصل بیش از 3000 متر و طبقه 5000-3000 متری آبراهه ها و جاده ها مناسب ترین مناطق برای تهیه نقشه پتانسیل مراکز نظامی در جنگل های تنک غرب معرفی شده اند.

آبزی پروری یک صنعت به سرعت در حال رشد در کشورهای در حال توسعه است. در سیستان و بلوچستان، مساحت زمین مورد استفاده برای آبزی پروری در سال های اخیر با توجه به تقاضای رو به افزایش، توسعه یافته است. هدف این تحقیق، مکانیابی مناطق مناسب توسعه پرورش میگو در سواحل جنوبی استان سیستان و بلوچستان با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) با ایجاد پایگاه لایه های اطلاعاتی معیارها و گزینه های موثر است. لایه های اطلاعاتی (نقشه های ارتفاع، شیب، کاربری اراضی، فاصله از دریا، ضخامت خاک، نوع خاک، pH خاک، بافت خاک، فاصله از مراکز تکثیر، فاصله از راه ها و فاصله از بازارهای محلی) تهیه گردید. وزن معیارها و گزینه ها با روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در محیط نرم افزار EC2000 تعیین گردید. از محیط نرم افزار ArcGIS برای مدل سازی و تحلیل فضایی و تلفیق لایه ها استفاده شد. با تلفیق و همپوشانی لایه های اطلاعاتی، نقشه نهایی جهت توسعه آبزی پروری در منطقه در چهار پهنه (بسیار مناسب، مناسب، نسبتاً مناسب و نامناسب) ترسیم گردید. نتایج نشان داد که از اراضی مورد مطالعه، 1718 هکتار (2/1درصد) در طبقه بسیار مناسب، 12547هکتار (4/9 درصد) در طبقه مناسب، 103164 هکتار (8/76 درصد) در طبقه نسبتاً مناسب و 17059 هکتار (6/12 درصد) در طبقه نامناسب جهت توسعه آبزی پروری قرار گرفت. این مطالعه نشان می دهد که از پایگاه داده های GIS می توان برای ایجاد مدل های مکانی در ارزیابی اراضی برای آبزی پروری استفاده نمود. مدل ارزیابی اراضی در این مطالعه برای شناسایی مناطق مناسب برای آبزی پروری از نظر افزایش تولید، حفاظت موثر و مدیریت پایدار اراضی مفید می باشد.

هدف از این تحقیق، تعیین مکان مناسب احداث نیروگاه های بادی با توجه به معیارها و گزینه های اقلیم (سرعت باد، سرعت باد غالب و دما)، جغرافیا (ارتفاع از سطح دریا، شیب)، اقتصادی- اجتماعی (فاصله از راه های ارتباطی، فاصله از شهرها و فاصله از روستاها)، زیست محیطی (فاصله از مناطق حفاظت شده، کاربری اراضی و فاصله از رودخانه) و زمین شناسی (فاصله از کانون های زلزله و فاصله از گسل ها) در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در استان بوشهر است. بر اساس نقش و تاثیر متفاوت این فاکتورها، نقشه عوامل موثر در محیط ArcGIS®10.1 تهیه گردید. وزن معیارها و گزینه ها با روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در محیط نرم افزار EC2000 تعیین گردید. از محیط نرم افزار ArcGIS®10.1 برای مدل سازی و تحلیل فضایی و تلفیق لایه ها استفاده شد و نقشه مکان یابی احداث نیروگاه بادی در چهار کلاس مختلف (خیلی مناسب، مناسب، متوسط و کم) به دست آمد. نتایج نشان داد پهنه هایی که در منطقه با توان کاملا مناسب شناسایی شده اند، 24.8 درصد از کل منطقه (566218 هکتار) را به خود اختصاص داده اند که مناطق شمال شرقی استان بوشهر بهترین مکان جهت احداث نیروگاه های بادی هستند. نتایج همچنین نشان داد که سیستم اطلاعات جغرافیایی به عنوان یک سیستم پشتیبانی تصمیم گیری، در ساخت نیروگاه می تواند در آماده سازی داده ها و اولویت مدل ها و نظرات کارشناسان در ارتباط با عوامل مختلف در انتخاب محل مناسب نیروگاه بادی موثر باشد. فرآیند تحلیل سلسله مراتبی مدل انعطاف پذیری در مدل سازی داده-های مکانی در انتخاب مکان مناسب نیروگاه بادی است.