هدف از این بررسی، ارزیابی مدیریت کوددهی نیتروژن برای درختان مرکبات بود. این ارزیابی می­تواند به شناخت بهتر نیاز نیتروژنی، مقدار کوددهی، زمان مناسب کوددهی، روند جذب و ذخیره­سازی نیتروژن در این درختان  منجر شود که در بهینه­سازی توصیه های کودی نیتروژن بسیار مؤثر است. به طور میانگین در درختان یک باغ بارده یک هکتاری مرکبات حدود 500 تا 1000 کیلوگرم نیتروژن وجود دارد که حدود 40 تا 50 درصد آن در برگ­های این درختان می­باشد و به طور میانگین  15 تا 20 کیلوگرم نیتروژن در سال در ساختار اسکلتی این درختان رسوب و ذخیره می­شود. بر اساس این نتایج و بر اساس بررسی بلندمدت آزمایش­های کوددهی با مرکبات در ایران و سایر نقاط مختلف جهان برای پایداری تولید، بهبود عملکرد و کیفیت میوه، رشد مناسب و سلامت درختان مصرف حدود 200 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در سال نیاز است که حدود 30 تا 50 از این نیتروژن مصرفی در تولید میوه­ها مشارکت دارد، حدود یک دهم آن در ساختار درختان رسوب و ذخیره می­شود و تعادل بین نیتروژن مصرفی و جذب شده توسط درختان با شستشوی نیتروژن از پروفیل خاک و تلفات گازی نیتروژن ایجاد می­شود. نتایج آزمایش با کودهای نشاندار (15N) نشان داد که بیشترین راندمان جذب نیتروژن در درختان مرکبات از تشکیل میوه تا بلوغ میوه رخ می دهد و پس از برداشت و به ویژه در زمان حداقل فعالیت (زمستان) و اوایل فصل رشد راندمان جذب بسیار کم است. بنابراین در زمانی که جذب نیتروژن از خاک هنوز بسیار کم است ذخیره نیتروژنی در بافت های قدیمی تر، بیشترین نقش در رشد و توسعه برگ ها، سرشاخه­ها، گل­ها و میوه­ چه ­ها در اوایل فصل رشد (شروع رشد سرشاخه ­ها، گلدهی و تشکیل میوه) دارند. همچنین نیتروژن موجود در مواد آلی خاک حدود 1000 تا 2000 کیلوگرم در هکتار در باغ­های با یک تا دو درصد ماده آلی است این نیتروژن موجود در مواد آلی خاک و نیتروژن ذخیره درختان نقش مهمی در تنظیم عرضه نیتروژن به اندام­های جدید در حال رشد و توسعه، به ویژه در شروع فصل رشد دارند. بنابراین هدف از کوددهی نیتروژن تضمین پایداری تولید، رشد مناسب درختان و بهبود عملکرد و کیفیت میوه است و کوددهی خاکی قبل از گلدهی و تشکیل میوه تاثیری در رشد سرشاخه­های بهاره، گلدهی و تشکیل میوه در سال جاری ندارد. لذا توصیه می شود که باغ داران، کوددهی قبل از گلدهی و تشکیل میوه را با حداکثر 10 الی 15 درصد نیاز سالانه درختان شروع نمایند و به تدریج، مقدار مصرف (درصدی از نیاز سالانه) را متناسب با فنولوژی رشد میوه افزایش داده و در اواسط مرحله اول تا اوایل مرحله دوم رشد میوه به حداکثر مقدار مصرف ارتقا داده شود. سپس در اواسط مرحله دوم رشد میوه (با توجه به رقم) مصرف نیتروژن متوقف یا به حداقل مقدار کاهش داده شود.

در سال های اخیر علایم مشکوک به بیماری ویروییدی کاککسیای مرکبات(CITRUS cachexia viroid) شامل آبله دوکی و وجود صمغ درحفره های تنه در باغات مرکبات مازندران شیوع زیادی یافته است. این پژوهش به منظور تفکیک بیولوژیکی این ویرویید در باغات نارنگی محلی منطقه انجام شد. پس از نمونه برداری، بررسی با روش خالص سازی ستون کروماتوگرافی پودرسلولزCF-11 و RT-PCR با آغازگرهای اختصاصی انجام شد. برای تفکیک سویه های ویرویید، روی 13 رقم از نهال های بذری، پیوند پوستی انجام شد. نتایج نشان داد از مجموع 150 نمونه جمع آوری شده، 9 نمونه فقط به ویرویید کاککسیا آلوده بودند و سایر نمونه ها دارای آلودگی مخلوط با ویروس های تریستزا، پسوروز و ویرویید اگزوکورتیس بود. نتایج بررسی های گلخانه ای نشان داد که بهترین گیاه محک برای تفکیک سویه های شدید و خفیف ویرویید کاککسیای مرکبات، رقم لیموی مکزیکی است. همچنین تفکیک سویه های شدید و خفیف، بر اساس علایم درختان نارنگی محلی امکان پذیر بوده و اندازه و شکل آبله های روی تنه در محل پیوند و صمغ زدگی زیر پوست، می تواند مبنای اولیه تفکیک آنها از یکدیگر قرار گیرد.

بالشتک معمولی مرکبات، Pulvinaria aurantii (Cockerell) مهم ترین آفت مرکبات در استان مازندران، ایران است. برای تصمیم گیری مناسب به منظور کنترل آفت محاسبة سطحی از تراکم آفت که موجب زیان اقتصادی می شود، ضروری است. سطح زیان اقتصادیP. aurantii روی پرتقال Washington navel در سال (91-1390) در ساری (شمال ایران) بررسی شد. در سال اول، شش تیمار از تراکم های مختلف کیسة تخم آفت (0، 1، 4، 7، 10 و 13) هر تیمار با هشت تکرار و در سال دوم، پنج تیمار (0، 5، 10، 15 و 20) با هفت تکرار روی برگ ها در قالب طرح کامل تصادفی ارزیابی شدند. سطح زیان اقتصادی (EIL) برای حشره کش های اتیون، کلرپایریفوس، بوپروفزین و دیازینون به ترتیب 133، 125، 110 و 131 کیسة تخم بر سرشاخه ها با شمار میانگین 1/7، 7/6، 9/5 و 7 میوه برای نسل اول در سال 1390 و 242، 228، 201 و 238 با شمار میانگین 1/7، 68/6، 88/5 و 01/7 میوه به ترتیب برای حشره کش های یادشده برای نسل اول آفت در سال 1391 و همچنین 203، 191، 168 و 200 با شمار میانگین 1/7، 68/6، 88/5 و 01/7 برای نسل دوم بالشتک در سال 1391 محاسبه شد.

برای تعیین اثر گیاهان پوششی مختلف در مهار علف های هرز باغات مرکبات آزمایشی در سال 1388 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 7 تیمار در 3 تکرار در باغ مرکبات دانشگاه آزاد اسلامی واقع در منطقه کمدره آمل در استان مازندران اجرا گردید. تیمارها عبارت بودند از: کشت گیاهان پوششی از خانواده بقولات شامل: لوبیا سفید، لوبیا قرمز، لوبیا چشم بلبلی، لوبیا چیتی، ماش، عدس و نخود معمولی به همراه تیمار شاهد بدون گیاه پوششی. در این آزمایش صفات مرتبط با گیاهان پوششی در مرحله اولیه رشد رویشی (30 روز پس از کاشت) و حداکثر رشد رویشی (قبل از گلدهی کامل) اندازه گیری شدند. همچنین برای تعیین و ارزیابی کارایی گیاهان پوششی مختلف در کنترل علف های هرز در پایان دوره رشدی گیاهان پوششی از شاخص زیست توده گیاه پوششی به علف هرز (CCWI) استفاده شد. بر اساس این شاخص دو گیاه لوبیا چشم بلبلی و ماش در این شرایط به ترتیب با شاخص 10.25 و 4.13 از کارایی مطلوبی در کاهش رشد و کنترل علف های هرز برخوردار بودند و گیاه عدس با شاخص کمتر از یک (0.14) از کمترین کارایی در کنترل علف های هرز برخوردار بود. در مرحله اول سه گیاه نخود معمولی، لوبیا چشم بلبلی و ماش (به ترتیب با 62.33، 49.66، 55.00 سانتی متر مربع) دارای بیشترین تاج پوشش بودند، اما در مرحله دوم لوبیای سفید (78.71 سانتی متر مربع) دارای بیشترین تاج پوشش در بین گیاهان پوششی مورد استفاده بود. در مرحله اول و دوم نمونه گیری بیشترین میزان ماده خشک مربوط به گیاه لوبیا چشم بلبلی (به میزان 37.33 و 322.2 گرم بر متر مربع) و کمترین میزان ماده خشک مربوط به ماش و عدس در مرحله اول و عدس در مرحله دوم نمونه برداری بود. بر اساس برازش های به عمل آمده بین زیست توده گیاه پوششی و زیست توده علف های هرز رابطه ای توانی و منفی به دست آمد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

خسارت زیاد بالشک مرکبات (Pulvinaria aurantii (Cockerell سمپاشی های متعدد برای کنترل آفت مذکور، روند نگران کننده ای را به وجود آورده است. لذا برای مدیریت صحیح مصرف آفت کش ها و به منظور استفاده از مدیریت تلفیقی آفات (IPM)، طی سال های 1386 الی 1388چرخه زندگی و تغییرات جمعیت بالشک مرکبات در دو منطقه مرکزی و شرق استان مازندران بررسی شد. حشره مذکور دارای دو نسل در سال است که نسل اول یا نسل تابستانه از تیرماه شروع و در شهریورماه کامل می شود و نسل دوم یا نسل پائیزه از مهرماه شروع و تیرماه سال آینده نسل بعدی را به وجود می آورد. با توجه به ظهور حداکثر پوره های متحرک و سن یک بالشک مرکبات مناسب ترین زمان مبارزه برای نسل اول از اواخر خرداد الی دهه اول تیرماه و برای نسل دوم اواخر شهریور و نیمه اول مهر می باشد. پارامتر b در قانون توان تیلور که شاخصی برای تعیین نوع پراکنش است، در جمعیت های معمولی برابر 9.4 محاسبه شد، که نشان دهنده پراکنش کپه ای آفت روی یک درخت می باشد، اگرچه در جمعیت های زیاد، نوع پراکنش به سمت تصادفی شدن میل می کند (b=1.57). بین تراکم P. aurantii در جهت های مختلف جغرافیایی و هم چنین قسمت های داخل و خارج تاج درخت اختلاف معنی داری وجود نداشت، هرچند، در باغ های متراکم و انبوه، جمعیت P. aurantii همواره زیاد بود. ضمنا رعایت فاصله کاشت درختان و هرس به موقع سبب کاهش آلودگی از 25.1% به 8.3%شد.