هدف: پژوهش حاضر به تحلیل «آلودگی اطلاعات» در پایگاه­ های اطلاعاتی «مگ­ایران» و «نورمگز» پرداخته و وضعیت آلودگی اطلاعات از نظر اطلاعات کتاب شناختی، محتوای چکیده­ ها، شیوه نگارش و کلیدواژه ها را مورد بررسی قرار داده است. روش شناسی: روش پژوهش، پیمایشی ـ تحلیلی و مهم­ترین ابزار گردآوری داده، پرسشنامه­ محقق ­ساخته است. برای تجزیه و تحلیل داده­ ها از آمار استنباطی استفاده شد. دو جامعه­ این تحقیق شامل پایگاه­ های اطلاعاتی «مگ­ ایران» و «نورمگز» و 110 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه اصفهان بودند و نمونه­ گیری صورت نگرفت. یافته­ ها: یافته ­ها نشان داد به لحاظ آلودگی اطلاعات در اطلاعات کتابشناختی، محتوای چکیده ­ها، شیوه نگارش و کلیدواژه ها بین پایگاه اطلاعاتی «مگ­ایران» و «نورمگز» تفاوت معناداری وجود ندارد، ولی نمره کلی آلودگی اطلاعات در منابع اطلاعاتی پایگاه «مگ­ایران» 95/0 کمتر از منابع پایگاه اطلاعاتی «نورمگز» می­باشد، دلیل آن هم آلودگی اطلاعات کمتر در بخش ­های اطلاعات کتابشناختی و کلیدواژه ها بود. نتیجه­: در بخش­ شیوه نگارش و محتوای چکیده­ها، منابع اطلاعاتی پایگاه «نورمگز» از وضعیت نسبتاً خوبی برخوردار بوده و دارای آلودگی اطلاعات کمتری نسبت به پایگاه «مگ­ایران» بودند.

در مطالعات نوین و در فرآیند بررسی های باستان شناسی، اهداف گوناگونی طراحی می شود. از جمله با مطالعه بناها، مسائلی چون سبک ها و ویژگی های معماری، شرایط اقتصادی، قدرت دولت حاکمه، میزان علایق و رویکردهای مردمی به مذهب و غیره را می توان بیشتر دریافت. دوره ساسانی دوره ای از تاریخ ایران است که توجه به آیین زرتشتی و حساسیت به مسائل و رخدادهای مذهبی در رأس امور شاهان آن قرار داشته و پژوهش در این دوره دلایل این رویکرد را تا حدودی روشن می سازد. بر همین اساس نگارندگان با ارائه طرح پژوهشی «بررسی باستان شناختی و تحلیل پراکنش چهارطاقی های دوره ساسانی غرب و جنوب غربی استان فارس»، اقدام به سه فصل بررسی باستان شناختی در زمستان 1390 و بهار و تابستان 1391 کردند. دستاورد این پژوهش شناسایی 18 چهارطاقی حد فاصل شهرهای بالاده و فراشبند تا فیروزآباد بود. در این مقاله، به بررسی و گاهنگاری یکی از شاخص ترین و سالم ترین چهارطاقی های این منطقه با نام«مجموعه چهارطاقی نقاره خانه» پرداخته شده است. هدف اصلی در این پژوهش بررسی سبک شناسی معماری چهارطاقی نقاره خانه و قیاس آن با نمونه های مشابه و همچنین تاریخ گذاری آن جهت افزودن نمونه ای شاخص در میان اینگونه بناهای معماری است. روش تحقیق به صورت میدانی و کتابخانه ای بود، بر این اساس نخست این اثر شناسایی، سپس نقشه برداری شد و نمونه برداری از سفال های آن انجام گرفت. در مرحله کتابخانه ای، مقایسه این اثر با نمونه های همزمان جهت تاریخ گذاری صورت پذیرفت. بر اساس پژوهش انجام شده مشخص گردید که این چهارطاقی به دوره ساسانی و اوایل اسلام یعنی به سده های 5 تا 9 میلادی تعلق دارد.

امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی، موزه­ها نقش مؤثری در ترویج فرهنگ و بالابردن سطح آگاهی عموم دارند و به عنوان مراکزی جهت حفظ و اشاعۀ فرهنگ یک جامعۀ قلمداد می­شوند که در مرحلۀ اول، نگهداری و سپس گسترش فرهنگ را برعهده گرفته­اند. نگهداری از اثر موزه­ای به عنوان نخستین گام در فرایند موزه­ای شدن شیء نقش مؤثری در بقای آن دارد؛ فرایندی که در چندین مرحله و زیر نظر چندین کارشناس با گرایش های موزه­داری، باستان شناسی، مستندنگاری و مرمت صورت می­گیرد. از این ­رو مستندنگاری اثر موزه­ای به عنوان مهم ترین و ابتدایی­ترین مرحله در فرایند اشاره شده و به منظور حراست از اثر موزه­ای، ضروری­ترین اقدام است که به دانش مربوط به آن شیء می­افزاید. این کار نه تنها از بعد هویت­بخشی قابل توجه و مهم است بلکه در تولید محتوای آموزشی و پژوهشی نیز نقش مؤثری را در موزه ایفا می­کند و به عنوان بستری به منظور تقویت زیرساخت های تولید محتوا برای شیء حائز اهمیت است. از این ­رو بهره­گیری از سیستمی یکپارچه و جامع برای دسترسی بهتر به اطلاعات شیء موزه­ای در تمام موزه­ها قابل توجه و ضروری است. موزه­ها برای طبقه­بندی آثار خود از استانداردهای مختلفی استفاده می­کنند که در این پژوهش با تمرکز بر مستندنگاری آثار موزه­ای، انواع طبقه بندی فراداده­ای موزه و استاندارهای مورد استفاده در موزه­ها بررسی خواهد شد. این مقاله به روش توصیفی- تطبیقی، استانداردهای فراداده­ای مطرح را که در موزه­های مختلف جهان مورد استفاده قرار گرفته است، معرفی کرده و مورد مقایسه قرار داده است. از طرفی به منظور بررسی وضعیت شیوه­های مستندنگاری آثار در موزه­های کشور نیز موزۀ ملی ایران و موزۀ ملی ملک انتخاب شده و با انجام دادن مصاحبه به میزان اهمیت و نقش فراداده­ها و استانداردهای مطرح پرداخته شده است. هدف این پژوهش شناسایی و معرفی انواع استانداردها و الگوهای مورد استفاده در مستندنگاری آثار موزه­ای است که ضرورت ایجاد و اهمیت طبقه­بندی فراداده­ها و استانداردهای آثار موزه­ای در موزه­ها را نشان می­دهد. نتایج حاصل بیانگر به کارگیری استانداردهای آزموده شده و مورد تأیید جهانی است که فراداده­ها را از زوایای مختلفی مشخص و طبقه­بندی نموده و این امر کمک زیادی به ساماندهی بخش مستندنگاری موزه­های کشور خواهد کرد و علاوه بر طبقه­بندی استاندارد آثار، دسترس­پذیری اطلاعات را نیز آسان می­سازد. در موزه­های مورد بررسی (موزۀ ملی ایران و موزۀ ملی ملک) با توجه به تنوع و کثرت آثار در هر دو موزه که حاوی حجم زیادی از اطلاعات هستند، موزۀ ملی ملک برای طبقه­بندی فراداده­ای در موزه از استانداردهای جهانی استفاده کرده است، اما موزۀ ملی ایران در این خصوص استانداردهای تعریف شدۀ خود را دارد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف اصلی تعیین مباحث مورد توجه در مدیریت اطلاعات به زبان فارسی و هدف های فرعی شناسایی نویسندگان و مجله های هسته، چگونگی همکاری گروهی نویسندگان مقاله های مربوط به این حوزه ومیزان پوشش موضوعی هر یک از سه پایگاه مجله های فارسی از این حوزه موضوعی انجام شد.روش شناسی: به منظور اجرای این پژوهش از روش تحلیل محتوا استفاده و پژوهش بر روی 161 عنوان مقاله موجود در سه پایگاه اطلاعاتی نورمگز، مگ ایران و اس.آی.دی در حوزه مدیریت اطلاعات به عنوان جامعه پژوهش اجرا شد.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد از 161 مقاله مورد بررسی به طور کلی بیشترین تعداد در حوزه پزشکی و مربوط به سال های 1391 و 1386 بوده است. بر اساس آمار به دست آمده از سه پایگاه اطلاعاتی مجله های فارسی در ایران 260 نویسنده به پژوهش در حوزه مدیریت اطلاعات پرداخته اند که در بین آنها «مقدسی» بیشترین تعداد پژوهش را در این حوزه به خود اختصاص داده است. ضریب همکاری به دست آمده در پژوهش حاضر نشان می دهد میزان تمایل نویسندگان به مشارکت در کار گروهی به اندازه 0.02 کمتر از تمایل به کار انفرادی است و بیشترین هم نویسندگی توسط «مقدسی» انجام شده است. مقاله های حوزه مدیریت اطلاعات در 80 عنوان مجله چاپ شده است که از این تعداد بیشترین تعداد مربوط به مجله «مدیریت اطلاعات سلامت» در حوزه پزشکی است.نتیجه گیری: نتایج حاصل از پژوهش حاضر نشان داد نویسندگان در این حوزه موضوعی بیشتر ترجیح داده اند کار انفرادی انجام دهند و بیشترین هم پوشانی مقاله ها در این حوزه در پایگاه اطلاعاتی مجله های نورمگز و مگ ایران با 33 عنوان مقاله مشترک و تکراری است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

حجم مقاله های منتشر شده در حوزه علوم پزشکی نیز مثل سایر حوزه ها افزایش قابل توجهی یافته است و ارزیابی کارایی پایگاه هایی که به نمایه سازی مجله های این حوزه می پردازند، ضروری است. در حال حاضر، جستجو و بازیابی مقاله های فارسی در حوزه علوم پزشکی از طریق پایگاه های «مگ ایران»، «ایران مدکس» و پایگاه «اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی» امکان پذیر است. از آنجا که جامعیت و مانعیت به عنوان دو معیار مهم برای ارزیابی نظام های بازیابی اطلاعات به کار می روند، این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی و مقایسه ای، جامعیت نسبی سه پایگاه اطلاعاتی فوق در حوزه دندانپزشکی را بررسی نمود. به همین منظور 29 کلیدواژه از حوزه دندانپزشکی انتخاب شد و پس از جستجو و تجزیه و تحلیل داده ها، نتایج نشان داد «ایران مدکس» دارای بالاترین میزان جامعیت با 0.72 است. همچنین، مشاهده شد که جامعیت نسبی پایگاه «مگ ایران» نسبت به SID بیشتر است.

زمینه و هدف: ارزیابی دوره ای پایگاه های اطلاعاتی علوم پزشکی، یک اصل در فرایند ارتقای این پایگاه ها می باشد. هدف از این مطالعه ارزیابی تطبیقی ساختار پایگاه های اطلاعاتی علوم پزشکی مدلیب، سامانه دانش گستر برکت، اس آی دی، مگ ایران، ایران داک و پابمد با معیار گالیور بود.روش بررسی: پژوهش حاضر به روش پیمایشی منطبق با ابزار ارزیابی گالیور 2002 انجام شد. 12 بخش ابزار مذکور عبارتند از: مدخل، جستجو، محدود کردن، مشاهده و دستکاری رکوردها، تصاویر، بازیابی مدارک، خدمات اشاعه اطلاعات گزینشی، طراحی کلی، اصطلاح شناسی، طراحی و جای گذاری آیکون ها، کمک و مشخصات پیشرفته. مطالعه، بر روی پنج پایگاه اطلاعاتی فارسی و یک پایگاه اطلاعاتی خارجی انجام شد. یافته ها: به ترتیب، پایگاه پابمد در کل پایگاه ها رتبه اول با امتیاز 89.16 درصد را کسب کرد و اس آی دی جدید با امتیاز 57.5 درصد امتیاز رتبه اول در میان پایگاه های داخلی، ایران داک با 56.25 درصد، مگ ایران با امتیاز 54.58 درصد، سامانه دانش گستر برکت با 52.91 درصد، مدلیب با 51.25 درصد و تارگاه قبلی اس آی دی با 47.5 درصد رتبه های بعدی بودند.نتیجه گیری: به رغم بهبود شاخص های مورد بررسی در به روزرسانی اخیر پایگاه های داخلی هنوز در بسیاری از شاخص ها فاصله زیادی با پایگاه های معتبر مانند پابمد وجود دارد. توصیه می گردد که در طراحی پایگاه های داخلی مواردی از جمله جستجو، راهنما، خدمات اشاعه اطلاعات گزینشی (SDI)، صفحه مدخل، مشخصات پیشرفته و بازیابی مدارک بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

مقاله پژوهشیمقدمه: آمیب های آزادزی، تک یاخته های بسیار شایعی هستند، که دارای زندگی دوگانه یا آمفی زوئیک بوده و قادرند ضمن زندگی آزاد به طور اتفاقی انسان را نیز آلوده نمایند. آلودگی منابع آبی به ویژه آب شرب با آمیب ها می تواند تهدیدی برای سلامتی افراد باشد و با شناسایی آمیب می توان به پیشگیری و کنترل بیماری کمک شایانی کرد. هدف از این مطالعه، جداسازی و شناسایی آکانتامبا و نگلریا از آب شرب قزوین با استفاده از روش های مورفولوژی و مولکولی بود.روش ها: در این مطالعه، 120 نمونه آب شرب، گرم و سرد از نقاط مختلف قزوین جمع آوری شد. نمونه های به دست آمده، کشت داده شدند. جهت تشخیص گونه نمونه های جدا شده از روش PCR استفاده شد. تست اسمو و ترموتولرنس، جهت بررسی پاتوژنیسیتی ایزوله ها انجام شد و معنی داری 0/05 > P در نظر گرفته شد.یافته ها: نتایج آنالیز مورفولوژی و مولکولی نشان داد، که (22/5 درصد) 27 از ایزوله ها آلوده به آمیب های آزادزی هستند. در بین ایزوله های مثبت 16/7 و 5/84 درصد از نمونه ها به ترتیب آکانتامبا و نگلریا شناسایی شد. آزمون آماری، اختلاف معنی داری بین نسبت آلودگی دو آمیب در آب شرب را نشان داد. نتایج تست پاتوژنیسیته نشان داد، که 55 درصد از ایزوله های آکانتامبا پاتوژن هستند.نتیجه گیری: مطالعه ی حاضر توصیه کرد که برای سلامت عمومی به تصفیه ی مناسب آب آشامیدنی توجه بیشتری شود.

برای شناخت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، عوامل و مولفه های نشأت گرفته از ماهیت نظام بین الملل، جهان در حال توسعه، نظام های انقلابی، سرشت اسلامی انقلاب ایران و نظام سیاسی برخاسته از آن که در تعامل با یکدیگر سیاست خارجی ایران را شکل می دهند، باید ملاحظه گردد. جنبش های معاصر در جهان اسلام در زمینه تحولات انقلابی توانسته چشم انداز جدیدی جهت اثرگذاری انقلاب اسلامی ایران در توسعه این حرکت ها ایجاد نماید. زمینه های مشابهی همچون ضدیت با اسرائیل، مقابله با نظام سلطه و افزایش هویت بین انقلاب اسلامی و اتفاقات منطقه وجود دارد. همین موضوع می تواند در کنار ظرفیت های عدالت محوری و سلطه ستیزانه انقلاب، یک الگوی کامل برای این تحولات در مسیر ایجاد نظام های مردمی محسوب شود. در این میان، جایگاه حمایت های آشکار ایران از خیزش های مقاومت در منطقه و سیاست های ایران در قبال تحرکات رژیم صهیونیستی و در مقابل، ناکارآمدی سران جهان اسلام در برابر این رژیم، ایجاد حکومتی مردمی را نظیر آنچه در ایران بر سر کار است در میان ملت های منطقه، تقویت کرده است. این مقاله سعی نموده است با روش تحلیلی و با مراجعه به منابع اسنادی به این سؤال پاسخ دهد که الگوی انقلاب اسلامی چه رابطه ای با جنبش های اسلامی معاصر دارد.

پژوهش حاضر به روش ارزیابانه انجام گرفته و هدف آن، ارزیابی ساختار و محتوای پایگاه های اطلاعاتی الکترونیکی «سید»، «مگ ایران» و «نمامتن»است. اطلاعات در بخش ساختار از طریق سیاهه وارسی و در بخش محتوا از طریق مشاهده و مصاحبه سازمان یافته با مدیران سه پایگاه گردآوری شد. میزان مطابقت سه پایگاه سید، مگ ایران و نمامتن با معیارهای ساختار به ترتیب 50.43%، 54.70% و 41.88% برآورد شد. نتایج حاصل از ارزیابی جامعیت، گویای آن بود که پایگاه مگ ایران بیشترین جامعیت (36.35%) را در مقایسه با مجله های کل کشور، و پایگاه سید بیشترین جامعیت (94%) را در مقایسه با مجله های علمی و پژوهشی دارند. بر اساس بررسی های صورت گرفته در پوشش موضوعی، پایگاه سید در حوزه موضوعی پزشکی و پیراپزشکی غنی تر بود، ولی پایگاه های مگ ایران و نمامتن در حوزه موضوعی علوم انسانی، مجله های بیشتری را دربرداشتند. پایگاه نمامتن بر خلاف دو پایگاه سید و مگ ایران، به دلیل استفاده از زبان نمایه سازی کنترل شده، روند مشخص و منسجمی برای نمایه سازی مجله ها داشت. پایگاه های سید و مگ ایران به دلیل روزآمدسازی روزانه، و پایگاه نمامتن به دلیل پوشش گذشته نگر وسیع تر، در شرایط بهتری قرار داشتند. نتایج حاصل از بررسی ویژگی های منحصر به فرد ساختاری و محتوایی پایگاه ها مبین آن بود که پایگاه سید از این نظر در رتبه نخست قرار دارد. یافته های حاصل از محاسبه همپوشانی سنتی نشان داد بیشترین همپوشانی بین پایگاه های مگ ایران و نمامتن (23.82%) و کمترین همپوشانی بین دو پایگاه سید و نمامتن (0.67%) بود. همپوشانی کلی بین سه پایگاه نیز 5.12% برآورد شد. محاسبه همپوشانی نسبی در پایگاه مگ ایران (10.47%) بود. به طور کلی، هر سه پایگاه می توانند با توجه بیشتر به معیارهای مطرح شده در سیاهه وارسی، بر قابلیتهای ساختاری خود بیفزایند. در بخش محتوا نیز افزایش جامعیت و توسعه پوشش موضوعی، استفاده از رویکرد ترکیبی، یعنی زبان آزاد و کنترل شده، عدم گزینش در نمایه سازی، افزایش پوشش گذشته نگر و کاهش دوره روزآمدسازی، در هر سه پایگاه توصیه می شود.