گندیدگی سم یکی از بیماری های شایع در گوسفنداری ها می باشد. عامل بیماری Dichelobacter nodosus است ولی Fusobacterium necroforum و Spirocheta penoreta و Corynebacterium pyogenes نیز از ضایعات سم دام های مبتلا جدا گردیده است. گندیدگی سم در بعضی گوسفنداری های ایران وجود دارد. این بیماری مخصوصا در گوسفنداری های نواحی شمال ایران مشاهده شده و عامل بیماری از دام های مبتلا جدا گردیده است. برای مبارزه با این بیماری پژوهش هایی در زمینه تولید واکسن آزمایشی در بخش تحقیق و تولید واکسن های بی هوازی موسسه رازی انجام گردیده است. در تهیه این واکسن از پنج سوش D. nodosus استفاده شده است. محیط غذایی برای تهیه واکسن آزمایشی حاوی تریپتیکاز پپتون، لاب - لمکو، عصاره مخمر، ال - آرژنین و گلوکز می باشد. واکسن حاوی یاور هیدروکسید آلومینیوم است. آزمایش های کنترل کیفی واکسن در روی تعداد زیادی گوسفند انجام شده است که نتایج حاصله رضایت بخش بوده است.

هندوانه رقم چارلستون گری یکی از ارقام مهم هندوانه مورد کشت در ایران است که با دارا بودن صفات کمی و کیفی مطلوب، نسبت به پوسیدگی گلگاه بسیار حساس است. به منظور شناخت برخی از عوامل موثر بر رشد، عملکرد پوسیدگی گلگاه هندوانه، این بررسی در سال های 1386 و 1377 در مرکز تحقیقات گروه باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران با دو تیمار مالچ پلی اتیلن سیاه و بدون مالچ و تغذیه برگی با کلسیم نیترات در غلظت های 0، 4 و 6 در هزار انجام گرفت. آزمایش ها به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار بود.نتایج بررسی نشان داد که مالچ پلی اتیلن سیاه با جلوگیری از رویش علف های هرز و حفظ رطوبت خاک، مقدار عملکرد کل میوه را به میزان قابل توجه 85 درصد (میانگین دو سال) افزایش داده است، هم چنین وزن تر اندام های هوایی بوته، تعداد و وزن متوسط میوه در هر بوته و میزان زودرسی محصول به طور معنی داری تحت تاثیر مالچ افزایش یافت. مالچ تعداد میوه های دارای پوسیدگی گلگاه را به میزان 13 درصد (میانگین دو سال) و درصد وزنی آنها را به میزان 12.5 درصد کاهش داد. تغذیه برگی با کلسیم نیترات در هر دو سال آزمایش و در اکثر موارد اثر معنی داری روی صفات مورد اندازه گیری و پوسیدگی گلگاه نداشت.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه برنج یکی از مهم ترین بیماری های این محصول در مناطق برنج کاری سراسر دنیا خصوصا مشرق زمین می باشد و در کشور ایران نیز شیوع زیادی دارد. به منظور بررسی پراکنش، اهمیت و خسارت این بیماری در استان های گیلان و زنجان (اطراف رودخانه قزل اوزن) مزارع برنج کاری این مناطق در یک طرح ملی سه ساله (81-1379) مورد مطالعه قرار گرفت. برای شناسایی عامل بیماری، نمونه های آلوده شامل گیاه مشکوک همراه با ریشه و خاک اطراف ریشه، در دفعات مختلف جمع آوری و به آزمایشگاه بیماری شناسی گیاهی منتقل گردیدند. قطعاتی از ریشه و طوقه گیاهان آلوده پس از ضد عفونی سطحی روی محیط های کشت عمومی از جمله PDA، PPA و CLA منتقل شدند و برای رشد قارچ ها در اتاق کشت استاندارد نگه داشته شدند. برای جداسازی عامل بیماری از خاک اطراف ریشه، از محلول آب آگار (WA) استفاده شد و قارچ عامل بیماری چندین بار از خاک جداسازی گردید. بر اساس مطالعات میکروسکپی انجام یافته، زنجیری بودن میکروکنیدی ها و سایر خصوصیات تاکسونومیکی مانند قطر رشد کلنی در دمای 25˚C و 30˚C و رنگ کلنی در محیط کشت سیب زمینی، دکستروز، آگار (PDA)، گونه عامل بیماری (Fusarium moniliforme Sheldon) تشخیص داده شد. بوته های آلوده گاهی رشدشان کند و حتی متوقف گشته و رنگ آن ها زرد و گاهی نیز طویل و باریک و خوشه ها یا بی دانه و یا دانه های ضعیف داشتند. این بیماری در بعضی مناطق مورد مطالعه خصوصا در استان زنجان که از ارقام گرده و چمپا به صورت مداوم کشت می گردید شدت زیادی داشت و خسارت عمده ای به مزارع وارد می نمود، که گاهی تا 80% برآورد می شد. کشت 8 رقم برنج در یک مزرعه آلوده به قارچ عامل بیماری در منطقه ماهنشان نشان داد که رقم بینام، کادوس و شفق آلودگی کمتری داشته و برای کشت در آن منطقه مناسب تر می باشند.

1خضری، م.،  کریمی­ شهری، م. ر.،  قاسمی، ا. (1401) بیماری پوسیدگی باکتریایی بنه و برگ زعفران.  دانش بیماری شناسی گیاهی 12(1): 83-74.           زعفران یکی از محصولات کشاورزی ارزشمند است که کلاله گل آن مصرف دارویی دارد و به عنوان ادویه ­ای گرانبها شناخته می­شود. آلودگی اندام­های تکثیری گیاهان نقش زیادی در انتشار عوامل بیمارگر دارد. گیاه زعفران با بنه تکثیر می­شود و استفاده از بنه ­های سالم و عاری از عوامل بیماری­زا، بهترین و موثرترین راه پیشگیری از انتشار بیمارگر­های خاک­برد در مناطق و مزرعه ­های جدید می­باشد. پوسیدگی بنه زعفران توسط تعدادی از عوامل بیماری­زای قارچی و باکتریایی ایجاد می­شود. عامل بیماری پوسیدگی باکتریایی بنه و برگ زعفران  Burkholderia gladioli pv. gladioli  است. باکتری عامل بیماری به مدت طولانی در خاک باقی می­ماند و از طریق خاک، ابزار کشاورزی و بنه­ های آلوده منتقل می­شود. در سال­های اخیر این بیماری از استان خراسان رضوی گزارش شده است. در این مقاله، ضمن معرفی بیماری پوسیدگی باکتریایی بنه و برگ زعفران، راه­کارهایی جهت پیشگیری از بروز و گسترش این بیماری ارائه شده است.

بیماری پوسیدگی ذغالی با عامل Macrophomina phaseolina (M.P) یکی از مهمترین بیماری های سویا در شمال کشور (استان های گلستان و مازندران) بوده که در بعضی از سال ها آسیب زیان باری به این محصول وارد نموده است. در طی سال های 1382-1370 مزارع کشت سویا در استان مازندران مورد بازدید و بررسی قرار گرفت. از گیاهان واجد علایم مشکوک به آلودگی، پرگنه های قارچی جدا گردید که پس از اثبات بیماری زایی و جدا سازی مجدد، قارچ M.P تشخیص داده شدند. جدایه های مختلف این قارچ از سویا، با سایر محصولات از نظر سرعت رشد، رنگ هیف ها، اندازه و تعداد سختینه تشکیل شده روی محیط کشت PDA متفاوت بودند. در بررسی عکس العمل ارقام و لاین ها، رقم ویلیامز بیشترین میزان آلودگی (77 درصد) و رقم گرگان 3 میزان آلودگی (41.5 درصد) را نشان داد. لاین های K.S-69033, B.P-692, j.K-695 نیز کمترین آلودگی را نشان دادند. بالاترین میزان آلودگی (60-50 درصد) در مزارع شهرستان جویبار با خاک دارای بافت متوسط تا سبک و سابقه طولانی کشت سویا و کمترین میزان آلودگی (> 10 درصد) در شهرستان آمل با بافت سنگین و سابقه کمتر کشت سویا مشاهده گردید. تعداد متوسط سختینه زنده در هر گرم از خاک مزارع کشت سویا در شهرستان جویبار 32 عدد و در شهرستان قائمشهر 14 عدد برآورد گردید.

پوسیدگی اسکلروتینیایی ساقه، مهم ترین بیماری کلزا (Brassica napus)، در دنیاست که به وسیله قارچ ScleROTinia scleROTiorum ایجاد می شود. از نخستین سال های رواج این گیاه روغنی در استان گلستان، بیماری ادشده نیز در مناطق گوناگون مشاهده گردیده و به تدریج در همه مناطق کشت کلزا در استان گسترش افته است. جهت بررسی وضعیت آلودگی مزارع استان، طی دو سال زراعی 85-1384 و 86-85، وضعیت آلودگی 80 مزرعه در چهار شهرستان گرگان، علی آباد، کلاله و گنبد مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل آماری داده های بیماری بر اساس درصد بوته های آلوده (I) و شدت متوسط بیماری (S) در هر مزرعه انجام گردید. نتایج نشان داد که اختلاف آلودگی مزارع در چهار منطقه ادشده، از لحاظ (P=0.05) I و (P=0.02) S معنی دار می باشد. کم ترین و بیش ترین میانگین درصد بوته های آلوده به ترتیب در مناطق کلاله (10.7 درصد) و علی آباد (22.11 درصد) مشاهده شد، اما حداقل و حداکثر متوسط شدت بیماری به ترتیب در دو منطقه گنبد (5.6 درصد) و علی آباد (17.2 درصد) ثبت گردید. کم ترین و بیش ترین درصد بوته های بیمار به ترتیب مربوط به منطقه گرگان در سال اول (1 درصد) و علی آباد در سال اول (81.5 درصد) بوده است، که ارقام اد شده به ترتیب معادل 0.6 و 66.75 درصد شدت بیماری بوده اند.