مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان
سال:1389 | دوره:8 | شماره:4 (پیاپی 26) |تعداد مقالات:7

هدف از این مقاله، مطالعه نسبت بین هنر و زنان در تاریخ و تحول این نسبت در آغاز قرن بیست و یکم، با استفاده از نظریه وارثان پی یر بوردیو است. این مقاله از دو بخش تشکیل شده است: بخش اول به سیری تاریخی درباره زن در تاریخ هنر و زنانه شدن میدان هنر اختصاص دارد و نشان می دهد که چگونه با تحولات اجتماعی، حضور زنان در عرصه هنر روز به روز پررنگ تر شده است، بخش دوم با استفاده از یافته های یک پژوهش میدانی نشان می دهد که عواملی همچون خانواده، طبقه اجتماعی، آموزش و کارفرما تا چه حد در افزایش نقش زنان در عرصه فرهنگ و هنر تعیین کننده هستند. در حالی که از مهم ترین پرسش های تاریخ هنر، غیبت زنان در میان هنرمندان بزرگ است، تصرف میدان هنر در آغاز این قرن از جانب زنان، نشانه آن است که شرایط تاریخی نامساعد (نابرابری حقوق مدنی) و عوامل اجتماعی ای چون ممنوعیت آموزش هنری زنان، می توانند به عنوان مهم ترین دلایل غیبت زنان در تاریخ هنر محسوب شوند.

تجزیه جنسیتی نیروی کار یکی از نشانه های نابرابری در بازار نیروی کار و نابرابری در بازار کار یکی از علائم نابرابری های اجتماعی می باشد. در این مقاله به آزمون فرضیه تجزیه جنسیتی نیروی کار در ایران با استفاده از شاخص دونکن پرداخته شده است. نتایج پژوهش فرضیه تجزیه جنسیتی نیروی کار در ایران را تایید می کند. به علاوه نتایج موید وجود تجزیه جنسیتی در نیروی کار ایران هم در سطح بخش ها و هم در سطح حرفه ها می باشد. نتایج نشان داده است که تجزیه جنسیتی بخشی (در دوره 85-1371) در ایران روند کاهشی داشته است، ولی شاخص تجزیه جنسیتی حرفه ای در این دوره افزایش یافته است.

بخشش موضوعی است که به تازگی در ادبیات روان شناسی توجه زیادی را به خود جلب کرده، اما پژوهش های تجربی کمی درباره آن انجام شده است. هدف پ‍‍ژوهش حاضر بررسی تاثیر زوج درمانی گروهی مبتنی بر بخشش بر رضایت زناشویی بود. روش پژوهش آزمایشی با طرح آمیخته (درون گروهی - بین گروهی) بود. ابزار پژوهش عبارت بود از مقیاس رضایت زناشویی و مقیاس بخشش. نمونه پژوهش شامل 10 زوج از افراد مراجعه کننده به مرکز مشاوره بودند. 5 زوج در گروه آزمایش و 5 زوج دیگر در گروه کنترل به طور تصادفی جایگزین شدند. در قالب گروه درمانی، طی 20 ساعت مهارت بخشش به زوج ها آموزش داده شد. تحلیل واریانس نشان داد که گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل، هم در رضایت زناشویی و هم در مهارت بخشش، در مرحله پی گیری پیشرفت معنی داری کرده است.

جراحی زیبایی یکی از مسائل مهم در حوزه پزشکی - فرهنگی و یکی از موضوعات مورد بررسی در جامعه شناسی بدن است. با عنایت به اینکه جراحی زیبایی در جامعه ایران طی سال های اخیر افزایش یافته است، هدف اصلی این مقاله تحلیل و تبیین عوامل اجتماعی مرتبط با انجام عمل جراحی زیبایی توسط زنان است. روش پژوهش مورد استفاده روش علی - مقایسه ای بوده که بر پایه آن نمونه مورد نظر که شامل 80 نفراز زنان 18 الی 45 ساله است به دو گروه تقسیم شده است: زنانی که جراحی زیبایی انجام داده اند، و زنانی که جراحی زیبایی انجام نداده اند. این دو گروه بر حسب متغیرهای تاهل و منطقه محل سکونت همگن شده اند. یافته های حاصل از پژوهش نشان می دهد متغیرهای سرمایه فرهنگی، فشار هنجاری و پایگاه اقتصادی - اجتماعی، با احتمال انجام جراحی زیبایی رابطه مثبت و معنادار، و متغیرهای تصور از بدن، و روابط اجتماعی با احتمال انجام جراحی زیبایی رابطه منفی و معنادار دارد.

هدف از پژوهش حاضر اثربخشی آموزش مهارت های خودنظم بخشی بر شادکامی دانش آموزان دختر اول دبیرستانی است. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بوده و جامعه آماری شامل 137 نفر از دانش آموزان دختر پایه اول متوسطه دبیرستانی واقع در منطقه 5 تهران بود. نمونه آماری شامل 30 نفر دانش آموز بود که به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و تصادفی قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش پرسشنامه شادکامی آکسفورد و پرسشنامه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی پینتریچ (MSLQ) بود. گروه آزمایش در شش جلسه آموزش مهارت های خودنظم بخشی شرکت کردند، ولی در گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای صورت نگرفت. برای تحلیل داده ها از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون t مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد که بین دو گروه (در نمره شادکامی و خودنظم بخشی) تفاوت معناداری وجود دارد (P<0.0001). بدین صورت که کاربرد آموزش مهارت های خودنظم بخشی، میزان شادکامی دانش آموزان را افزایش داده و این حالت بعد از گذشت یک ماه نیز حفظ شده است. همچنین گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل، عملکرد بهتری در یادگیری خودنظم بخشی نشان دادند.

این پژوهش به دنبال شناسایی و تحلیل عوامل موثر در تحقق خودکفایی زنان سرپرست خانوار در مناطق شهری استان کردستان است. روش پژوهش از نوع توصیفی - پیمایشی و مقطع زمانی آن سال 1387 بود. بر این اساس تعداد 190 نفر از زنان سرپرست خانوار شاغل با روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بود که پس از کسب روایی، پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ (0.77) تعیین و تایید شد. «وضعیت خودکفایی» زنان سرپرست خانوار به عنوان متغیر پاسخ، بر اساس ملاک «خود ارزیابی» و «شاخص کمی خودکفایی» تعیین شد. روش های آماری مورد استفاده در تحلیل داده ها شامل تحلیل همبستگی، آزمون کای اسکوئیر و مدل رگرسیون لوجیت است.نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که بر اساس ملاک خود ارزیابی، 27.4 درصد از زنان سرپرست خانوار خودکفا هستند و شاخص کمی خودکفایی نیز بیان کننده آن است که 24.2 درصد از آنها خودکفا، 40.5 درصد نیمه خودکفا و 35.3 درصد غیر خودکفا هستند. نتایج پژوهش نشان می دهد که رابطه معنی داری بین شاخص کمی خودکفایی زنان سرپرست و «خود ارزیابی» آنها وجود دارد. همین طور نتایج بیان کننده آن است که نسبت تحقق خودکفایی در میان زنان فوت همسر بیشتر و در میان زنان ترک شده و مطلقه کمتر از سایر گروه ها است. برآورد رگرسیون لوجیت به منظور شناسایی عوامل تعیین کننده احتمال تحقق خودکفایی زنان سرپرست خانوار نشان داد که متغیرهای بیمه اجتماعی، تنوع درآمدی، ارزش دارایی ها و مدت زمان فعالیت وارد مدل شده و در یک ترکیب خطی 68 درصد از احتمال تحقق خودکفایی زنان سرپرست خانوار را تبیین می کند. در پایان بر اساس نتایج پژوهش سعی شد پیشنهادهای کاربردی مرتبط ارائه شود.

این پژوهش به منظور بررسی تاثیر آموزش دلگرمی مبتنی بر رویکرد آدلر بر روی خودکارآمدی و عزت نفس دختران نوجوان انجام شد. این پژوهش آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد. گروه نمونه شامل 20 نفر از دانش آموزان دختر دبیرستان های منطقه 13 شهر تهران در سال 87 بودند، که به صورت خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و نیز به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (در هر گروه ده نفر) جایگزین شدند. میزان خودکارآمدی و عزت نفس شرکت کنندگان در این پژوهش به ترتیب توسط مقیاس خودکارآمدی عمومی شرر و همکاران و پرسشنامه عزت نفس کوپراسمیت در پیش آزمون و پس آزمون سنجیده شد. گروه آزمایش تحت 10 جلسه آموزش دلگرمی قرار گرفت. اجرای تحلیل کوواریانس بر روی داده ها نشان داد که میزان خودکارآمدی و عزت نفس گروه آزمایش افزایش معناداری یافته بود. بر این اساس می توان نتیجه گیری کرد که آموزش دلگرمی مبتنی بر رویکرد آدلر می تواند خودکارآمدی و عزت نفس دختران نوجوان را افزایش دهد.