رویکردهای پژوهشی کارآفرینانه در کشاورزی
سال:1398 | دوره:2 | شماره:2 (پیاپی 6) |تعداد مقالات:6

فرآیندهای یاددهی و یادگیری به عنوان قلب فعالیت های آموزشی نقشی غیر قابل انکار در توسعه ی توانمندی های فکری و عملی دانشجویان (شامل توانمندی های کارآفرینانه) بازی می کند. از سوی دیگر، یادگیری در محیط های آموزشی تابعی از مجموعه ی مؤلفه های برنامه ی درسی است. این بدان معنی است که صلاحیت های دانش آموختگان تنها بر اساس یکی از مؤلفه های برنامه ی درسی تبیین نمی شود بلکه برآیندی از تمام آن مؤلفه ها است. مع العسف، پژوهش های انجام شده در زمینه ی نقش برنامه ی درسی بر صلاحیت های دانشجویان (از جمله شایستگی های کارآفرینانه ی آنان) تنها به یک یا دو مؤلفه ی برنامه ی درسی توجه داشته اند و سایر مؤلفه ها را نادیده گرفته اند. بنابراین، پژوهش حاضر در تلاش برای واکاوی اثر مؤلفه های برنامه درسی بر روحیه کارآفرینی دانشجویان در مراکز آموزش عالی علمی-کاربردی جهاد کشاورزی استان البرز است. بدین منظور، اقدام به گردآوری داده ها به صورت میدانی و تحلیل آنها در محیط نرم افزار SPSSWin20شد. جامعه آماری تحقیق شامل دانشجویان مراکز آموزش عالی علمی-کاربردی جهاد کشاورزی، در استان البرز بودند (2004 =N) که از این میان، 178 نفر به عنوان نمونه ی آماری انتخاب شدند. روش نمونه گیری طبقه ای انتساب متناسب در دو مرکز آموزش عالی امام خمینی (ره) و دکتر جوانشیر بود. یافته های آمار توصیفی حاکی از پایین بودن سطح روحیه ی کارآفرینی دانشجویان در هر دو مرکز بود. تحلیل همبستگی نشان داد که بین همه ی مؤلفه های برنامه درسی (روش تدریس، محتوا، محیط فیزیکی، فراگیر، آموزشگر، ارزشیابی و قوانین و مقررات) با روحیه کارآفرینی دانشجویان رابطه ی مثبت و معنی داری وجود دارد. در نهایت، چهار مؤلفه محتوای آموزشی، دانشجو، ارزشیابی و آموزشگر وارد تحلیل رگرسیون گام به گام شدند و در مجموع، 3/69 درصد از واریانس متغیر وابسته روحیه ی کارآفرینی دانشجویان را تبیین کردند.

از راهکارهایی که در روند اشتغال زایی جوامع اهمیت فراوانی دارد، توسعه کارآفرینی است که در صورت شناسایی ابعاد و زمینه های آن می تواند به طور مؤثری به پیش برد اهداف توسعه پایدار کشاورزی کمک کند. از آنجا که در ایران و طبق قانون، شرکت های فنی، مهندسی و خدمات مشاوره ای کشاورزی متولی اصلی امور مربوط به کشاورزی در روستاها و سایر مناطق کشور شده اند، در این مقاله سعی شده است، تأثیر ویژگی های کارآفرینی اعضای این شرکت ها بر تمایل آن ها به کارآفرینی، مورد ارزیابی و شناسایی قرار گیرند. برای این منظور از روش پیمایشی استفاده شد و داده ها با کمک پرسشنامه و مصاحبه جمع آوری شد. برای تعیین روایی، پرسشنامه در اختیار اعضاء هیأت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا قرار گرفت و با توجه به این که، از پرسشنامه استاندارد بهره گرفته شده است، پایایی آن تأیید شد. جامعه آماری تحقیق شامل 50 نفر اعضای شرکت های فنی، مهندسی و خدمات مشاوره ای کشاورزی در شهرستان همدان و ملایر بوده است که به صورت تمام شماری انجام گردیده است. برای تحلیل اطلاعات، از دو روش آمار توصیفی از جمله میانگین، انحراف معیار و ضریب تغییرات و تحلیلی از جمله: ضرایب همبستگی و تحلیل مسیر با بهره گیری از نرم افزار SPSS/22 استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که بین سن، جنسیت، میزان تحصیلات و سابقه کار افراد مورد مطالعه و روحیه کارآفرینی آن ها رابطه معنی داری وجود ندارد و نیز بین روحیه کارآفرینی و برخی خصلت های مربوط به کارآفرینی نظیر اعتماد به نفس، شجاعت در کار، روحیه کار گروهی، انگیزه و ابتکار، رقابت پذیری، قانون مداری و نظم، خودیاری، ریسک پذیری و علاقه مندی به شغل رابطه معنی داری وجود دارد.

امروزه آموزش عالی کشاورزی در کشور، با توجه به سرعت تغییر و تحول ها، کارآیی لازم را نداشته و فراگیران را برای سازگاری با شرایط متحول بخش کشاورزی آماده نمی کند. روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری دانشجویان کارشناسی ارشد سه دانشکده ی مهندسی زراعی و عمران روستایی، دانشکده ی کشاورزی و دانشکده ی علوم دامی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان به تعداد 112 نفر انتخاب گردید. روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم نمونه می باشد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ای محقق ساخت برمبنای پیشنهادهای ارائه شده درگردهمایی روسای دانشکده های کشاورزی سراسر کشور می باشد. مهم ترین نتایج آمار توصیفی بیانگر آن است که از میان پیشنهادهای ارائه شده سه پیشنهاد رفع مشکلات موجود در زمینه ی تشخیص صلاحیت ثبت شرکت-های مهندسی مشاور، ارتباط مؤثر و سیستماتیک دانشکده ها با مراکز استانی مرتبط با بخش پژوهش و در نظر گرفتن هزینه ی استهلاک دستگاه-های موجود در آزمایشگاه و رفع مشکل آزمایشگاه ها به ترتیب رتبه اول تا سوم را به خود اختصاص داده و در اولویت بودند. همچنین مهم ترین نتایج آمار استنباطی نشان داده است که بین دیدگاه دانشجویان دختر و پسر مورد مطالعه در خصوص مؤلفه برنامه ریزی، پیشنهاد ایجاد رشته ها و گرایش های مورد نیاز و تقویت تخصص های بین رشته ای و بازنگری در رشته های موجود به فراخور نیاز هر منطقه با اطمینان 99% تفاوت آماری معنی-داری وجود داشت.

مدیریت، مهمترین عامل در حیات، رشد و بالندگی یا مرگ یک جامعه است و روند حرکت را از وضع موجود به سوی وضع مطلوب کنترل می کند. بر این اساس توجه به ساختار مدیریت در جوامع روستایی یکی از موضوعات اساسی در تحلیل مسائل روستایی کشور است. رویکردهای مختلفی در زمینه مدیریت روستایی وجود دارد که یکی از جدیدترین و مهمترین آنها، حکمروایی مطلوب و خوب روستایی می باشد. بر این اساس هدف این پژوهش بررسی و تحلیل وضعیت موجود مدیریت محلی روستاها به لحاظ عملکرد با شاخص های 8 گانه حکمروایی مطلوب است. برای این منظور از روش شناسی توصیفی-تحلیلی، با استفاده از منابع کتابخانه ای و پژوهش میدانی (پرسشنامه) استفاده شد. جامعه آماری تحقیق یازده روستای دهستان های نبوت و سراب شهرستان ایوان می باشد که 122 نفر به صورت تصادفی ساده مطالعه شده اند. نتایج بررسی وضعیت عملکرد مدیران روستایی در شاخص های هشتگانه حکمرانی خوب روستایی نشان می دهد، در بین هشت شاخص مورد بررسی میانگین چهار شاخص مشارکت، پاسخگویی، شفاف بودن و عدالت بیشتر از میانگین مبنا بوده است و میانگین چهار شاخص کارآیی، قانون مداری، مسئولیت پذیری، اجماع پذیری از میانگین مبنا کمتر بوده است. منفی شدن شاخص انحراف از میانگین اکثر شاخص های مذکور، ضعف عملکرد دهیاری ها در اکثر شاخص های حکمرانی خوب را از دیدگاه پاسخگویان نشان می دهد.

هدف از این پژوهش ارزیابی هر یک از پارادایم های شخصیتی کارآفرینی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان می باشد. جهت گردآوری داده ها از شیوه توصیفی – پیمایشی استفاده شد که به لحاظ هدف کاربردی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل دانشجویان رشد و دکتری سال 97-98این دانشکده به تعداد 304 نفر بود، که حجم نمونه با توجه به جدول مورگان برابر با 120 نفر تعیین گردید. ابزار اندازه گیری در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته می باشد. که پس از تعیین روایی و پایایی آن در بین اعضای نمونه آماری توزیع شده است. جهت توصیف و تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSSنسخه 20استفاده گردید. نتایج آمار توصیفی در این پژوهش نشان داد که ویژگی عملگرایی در دانشجویان دانشکده کشاورزی مورد مطالعه اولویت اول و تحمل ابهام اولویت آخر را کسب نمود. نتایج آمار استنباطی نیز نشان داد که میان پاسخگویان زن و مرد از نظر ویژگی ریسک پذیری تفاوت معناداری در سطح اطمینان 95 درصد وجود دارد. مقایسه پاسخگویان براساس هشت رشته تحصیلی مختلف نشان داد که در میان آنان از نظر رویاپردازی تفاوت معناداری در سطح اطمینان 99درصد وجود دارد همچنین نتایج نشان داد که میان دانشجویان مقطع دکترا و کارشناسی ارشد از نظر ویژگی های کانون کنترل، نیاز به موفقیت و سلامت فکری اختلاف معناداری در سطح اطمینان 99 درصد وجود دارد در نهایت بر اساس نتایج به دست آمده پیشنهاداتی کاربردی ارائه گردیده است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر تمایل دانشجویان به استفاده از یادگیری الکترونیکی و به روش پیمایش انجام گردید. جامعه ی آماری این پژوهش 260 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان بودند که بر اساس جدول کرجسی و مورگان نمونه ای 152 نفری از آن ها برای تحقیق به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند. در این راستا از پیمایش، که در زیرمجموعه تحقیقات توصیفی قرار دارد استفاده گردید. جمع آوری اطلاعات در این پژوهش با استفاده از پرسشنامه انجام شد. روایی پرسشنامه مورد استفاده از سوی گروهی از متخصصان بررسی و تایید شد و برای تعیین میزان پایایی بخش های مختلف پرسشنامه، از ضریب پایایی آلفای کرونباخ استفاده شد (80/0 تا 92/0). برای تعیین عامل های موثر بر تمایل از مدل معادله های ساختاری با استفاده از نرم افزار AMOS20 استفاده شد. یافته ها نشان داد، متغیرهای موانع زیرساختی و تجهیزاتی و درک رفتار دیگران عوامل مرتبط در رابطه با با پیش-بینی تمایل دانشجویان می باشند، این متغیرها در مجموع قادر بودند، 84% از تمایل دانشجویان نسبت به استفاده از یادگیری الکترونیکی را تبیین کنند. در پایان پیشنهادهایی به منظور بهبود خدمات رسانی یادگیری الکترونیک و افزایش تمایل دانشجویان در استفاده از خدمات یادگیری الکترونیک ارائه شده است.