دانش گیاهپزشکی ایران
سال:1390 | دوره:42 | شماره:1 |تعداد مقالات:18

کفشدوزک خربزه با نام علمی Epilachna chrysomelina (F.) یکی از مهمترین آفاتی است که گیاهان خانواده کدوئیان را مورد حمله قرار می دهد. برنامه نمونه برداری و ترجیح میزبانی این کفشدوزک که کم و بیش در تمام نقاط ایران وجود دارد، در شهر اهواز بررسی شد. در برنامه نمونه برداری از جمعیت کفشدوزک خربزه اندازه مناسب نمونه 12 عدد و سطح زیرین برگ میزبان و مرحله تخم کفشدوزک به ترتیب مناسب ترین سطح نمونه برداری و مرحله رشدی برای نمونه برداری از جمعیت این حشره تعیین شد. در شرایط آزمایشگاهی این کفشدوزک خیار سبز را نسبت به هندوانه، خیار چنبر، خربزه و کدو مسمایی ترجیح داد. در شرایط مزرعه ای نیز دو آزمایش در مورد ترجیح میزبانی این حشره انجام شد. در آزمایش اول ترجیح میزبانی این کفشدوزک روی دو میزبانی که در شرایط آزمایشگاهی بیشترین تغذیه از آنها صورت گرفته بود (خیار سبز و کدو مسمایی)، بررسی شد. در آزمایش دوم ترجیح کفشدوزک روی ارقام مختلف خیار سبز (پرینس، سوپردومینوس، آر اس فرونتو و سیرانا) به صورت طرح کرتهای خرد شده در زمان در قالب بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار ارزیابی شد. در آزمایش اول و از اواسط خرداد تا اوایل تیر میانگین مجموع جمعیت مراحل مختلف رشدی کفشدوزک روی خیار سبز به طور معنی داری بیشتر از کدو مسمایی بود. در آزمایش دوم میانگین مجموع جمعیت مراحل مختلف رشدی کفشدوزک روی رقم سوپر دومینوس بیشتر از سایر رقم های خیار بود. بنابراین توصیه می شود در مناطقی که آلودگی شدید به این آفت وجود دارد، از کشت خیار سبز رقم سوپردومینوس اجتناب شود و یا اینکه این رقم در مزارع جالیزی به عنوان گیاه تله کشت گردد و سپس از سایر روش های کنترل برای نابودی کفشدوزک خربزه استفاده شود.

بیماری برگ بادبزنی توسط ویروس برگ بادبزنی مو (Grapevine fanleaf virus-GFLV) ایجاد می شود و مخرب ترین بیماری ویروسی شناخته شده در گیاه مو است که هر سال باعث خسارت جبران ناپذیری در تاکستان ها می شود. منشا GFLV به احتمال زیاد ایران قدیم بوده و لذا به منظور ممانعت از شیوع بیشتر آن، شناسایی دقیق این ویروس در نواحی انگورخیز ایران و همچنین مطالعه پیوسته الگوی پراکنش آن ضروری است. در این پژوهش پراکنش و میزان آلودگی نسبی به این ویروس مخرب در تاکستان ها و نهالستان های نواحی مختلف ایران مورد مطالعه قرار گرفت. در مجموع تعداد 882 نمونه از شهرستان های ابهر، ارومیه، بوانات، جهرم، شیراز، کرج، میمند و نقده جمع آوری شدند. با استفاده از روش های تشخیصی مختلف شامل انتقال مکانیکی بر روی گیاهان محک، آزمون های سرولوژیک و مولکولی، آلودگی به GFLV در 204 نمونه تایید گردید. طی این پژوهش برای نخستین بار آلودگی به ویروس GFLV در خزانه کاری های کرج و تاکستان های شهرستان نقده گزارش شد. بیشترین میزان آلودگی در بین نمونه های جمع آوری شده متعلق به شهرستان بوانات با 63.7 درصد بود. تمامی نمونه های جمع آوری شده از شهرستان ابهر عاری از ویروس بودند. میزان آلودگی در سایر مناطق بین 1.8 تا 43.1 درصد متغیر بود. نتایج بیانگر گسترش پراکنده این ویروس در تاکستان های مناطق مختلف ایران می باشد که به نظر می رسد توسط قلمه و پیوندک آلوده گسترش یافته باشد.

مطالعه فونستیک کنه های اوریباتید عالی منطقه شندآباد طی فصل زراعی سال 1387 با انجام نمونه برداری در سه نوبت (تیر، مرداد و شهریورماه) بررسی شد. این کنه ها با استفاده از قیف برلیز جداسازی شده و از کنه های به دست آمده و شفاف شده توسط محلول نسبیت، اسلاید میکروسکوپی تهیه گردید. در این مطالعه از بین 2500 اسلاید در مجموع 31 گونه از 22 جنس متعلق به 13 خانواده و 8 بالاخانواده جمع آوری و شناسایی گردید که در این میان تعداد چهار جنس، دو زیرجنس و پنج گونه برای فون کنه های ایران و چهار خانواده، شش جنس و هفت گونه برای استان جدید است که به ترتیب با دو و یک ستاره (*) مشخص شده اند: Metabelba* (M.) pulverulenta**, Parabelbella* (Tectodamaeus**) sp. (Damaeidae*); Berlesezetes brazilozetoides*, Microzetes** (M.) baloghi** (Microzetidae); Fosseremus quadripertitus*, Damaeolus* ornatissimus* (Damaeolidae); Liacarus (L.) brevilamellatus*, Liacarus (L.) xylariae**, Liacarus (Stenoxenillus**) sp. (Liacaridae); Xenillus* (X.) setosus** (Xenillidae*); Ceratoppia* quadridentata* (Ceratoppiidae*); Tectocepheus velatus, Tectocepheus minor (Tectocepheidae); Ramusella (Ramusella) puertomonttensis, Anomaloppia iranica, Rhinoppia obsoleta, Rhinoppia subpectinata*, Microppia minus, Oppiella nova (Oppiidae); Epimerella* sp. (Epimerellidae*); Lucoppia** orientalis**, Oribatula (Zygoribatula) debilitranslamellata, Oribatula (Z.) skrjabini, Oribatula (Z.) undulata, Oribatula (Z.) connexa connexa, Oribatula (Z.) connexa ucrainica, Oribatula (Oribatula) pallida, Oribatula (O.) tibialis* allifera* (Oribatulidae); Protoribates (Protoribates) paracapucinus, Sicaxylobates** sp. (Protoribatidae); Liebstadia (Liebstadia) similis (Liebstadiidae); Psammogalumna** sp. (Galumnidae).

برخی از مخمرها در کنترل بیولوژیک عوامل بیماریزای پس از برداشت میوه ها، نقش مهمی دارند. از جمله گونه های متعلق به جنس های Pichia، Candida،Rhodotorula  واجد خواص آنتاگونیستی روی بیماری های کپک آبی سیب  (Penicillium expansum)و کپک خاکستری سیب  (Botrytis mali)می باشند. شناسایی دقیق و قطعی مخمرها پایه اولیه و ضروری هر پژوهش روی آنهاست. به علت مشکلات متعدد در روش های ارزیابی مورفولوژیک و فیزیولوژیک، امروزه روش های مولکولی توسعه یافته است. مطالعه حاضر به منظور شناسایی 32 جدایه مخمر جدا شده از میوه سیب صورت گرفت. نواحی ITS و ITS2 به روش PCR، تکثیر و با توجه به تفاوت اندازه باندی محصولات PCR- FSP (fragment size polymorphism) گروه بندی اولیه انجام شد. الگوی الکتروفورتیک جدایه ها با استرین Rhodotorula mucilaginosa مرجع که توسط CBS شناسایی شده بود مقایسه گردید و مخمرهای جنس Rhodotorula تشخیص داده شد. تفکیک دقیق تر و نهایی گونه ها با استفاده از تعیین توالی ناحیه ITS آنالیز و Blast به عنوان روش تکمیلی انجام شد. چهار جدایه متعلق به جنس Rhodotorula تشخیص داده شدند که سه گونه آن R. mucilaginosa و یک گونه آن R. glutinis تشخیص داده شد. به نظر می رسد که روش های مولکولی ارزان و ساده ای همچون PCR-FSP همراه با دیگر روش های شناسایی برای افتراق اولیه گونه های Rhodotorula مفید می باشد.

کیفیت گیاه میزبان به عنوان اولین سطح زنجیره غذایی با تاثیر بر توانایی های زیستی حشره گیاه خوار می تواند بر انبوهی جمعیت آن تاثیرگذار باشد. در این مطالعه اثر مقادیر مختلف کوددهی نیتروژن: پتاسیم (N:K) گیاه لوبیا برابر با 40 :60، 40 :40، 40 :0 کیلوگرم بر هکتار و شاهد 0 :0، بر شاخصه های شیمیایی گیاه نظیر درصد نیتروژن، پتاسیم و کربن و توانایی های زیستی شته سیاه باقلا Aphis fabae Scop. مورد بررسی قرار گرفت. بالاترین درصد نیتروژن و پتاسیم در گیاهان به ترتیب در تیمارهای کوددهی نیتروژن: پتاسیم 40 :0 و 40 :60 مشاهده شد. نرخ خالص تولیدمثل (R0) شته سیاه باقلا در تیمارهای کوددهی نیتروژن: پتاسیم به ترتیب 2.4±14.75، 1.38±20.27، 2.2±22.07 و 3.1±17 ماده/ ماده/ نسل تعیین گردید. نرخ ذاتی افزایش جمعیت(rm) ، به ترتیب 0.017±0.215، 0.02±0.325، 0.014±0.295 و 0.017±0.258 و نرخ متناهی افزایش جمعیت ( l) روی تیمارهای مذکور نیز به ترتیب 0.001±1.32، 0.03±1.41، 0.01±1.38 و 0.01±1.32 به دست آمد. متوسط مدت زمان هر نسل (T)، در تیمارهای مذکور به ترتیب 0.17±12.51، 0.17±9.32، 0.16±10.48 و 0.14±10.19 روز برآورد شد. نتایج این تحقیق نشان داد که نرخ خالص باروری، نرخ ذاتی افزایش جمعیت و نرخ متناهی افزایش جمعیت شته سیاه باقلا در تیمارهای مختلف در سطح 5 درصد اختلاف معنی دار داشتند. بیشترین میزان rm وR0  در تیمارهای کوددهی نیتروژن: پتاسیم با نسبت های 40: 40 و 0: 40 به دست آمد که نشان دهنده مناسب ترین تیمار ها برای نشوونمای شته و کمترین میزان rm آن در تیمار 40 :60 مشاهده گردید که نشان دهنده نامطلوب ترین تیمار برای شته سیاه باقلا می باشد. بنابراین کاهش نسبت کوددهی نیتروژن: پتاسیم می تواند توانایی های زیستی شته سیاه باقلا را روی گیاه لوبیا کاهش دهد.

زنگ قهوه ای یا زنگ برگی گندم با عامل Puccinia triticina Eriksoon یکی از مهمترین بیماری های گندم در سراسر دنیاست. شناسایی فاکتورهای بیماریزایی و تغییرات احتمالی سالیانه در جمعیت عامل بیماری در مناطق مختلف در تهیه ارقام مقاوم با ژن های مقاومت موثر ضروری می باشد. به همین منظور طی سال های 86-1381 خزانه های تله (Trap Nursery) شامل 37 لاین تقریبا ایزوژنیک (Near Isogenic Lines) تهیه شده با رقم Thatcher که هر لاین دارای ژن مقاومت مشخصی به زنگ قهوه ای (Lr-gene) است، به اضافه رقم حساس بولانی به عنوان شاهد در شرایط آلودگی طبیعی و زیر سیستم آبیاری مه پاش در گرگان و بدون سیستم آبیاری مه پاش در گنبد کاشته شدند. یادداشت برداری در مرحله ظهور برگ پرچم و زمانی که رقم شاهد بالاترین میزان آلودگی را نشان داد، برای درصد آلودگی و همچنین تیپ آلودگی انجام شد. واکنش "S" به عنوان وجود بیماریزایی (Virulence) و واکنش هایO" ، R،MR  و "MS به عنوان عدم وجود بیماریزایی (Avirulence) منظور گردید. بر اساس نتایج به دست آمده در طی سال های زراعی 86-1381 برای ژن های Lr1، Lr2c، Lr3، Lr3ka، Lr3bg، Lr10، Lr11، Lr12، Lr13، Lr14a، Lr14b، Lr15، Lr16، Lr17، Lr18، Lr20، Lr21، Lr22a، Lr22b، Lr23، Lr24، Lr26، Lr30، Lr32، Lr33،Lr34 و Lrb بیماریزایی در هر دو منطقه گرگان و گنبد مشاهده شد. وجود بیماریزایی برای ژن های Lr3، Lr10، Lr14b، Lr17، Lr18،Lr26  و Lr34 فقط در منطقه گرگان دیده شد. برای ژن های مقاومت Lr2a، Lr2b، Lr9، Lr19، Lr25، Lr28، Lr29، Lr35،Lr36  و Lr37 در هیچکدام از مناطق، بیماریزایی مشاهده نشد. عدم وجود بیماریزایی روی ژن های مقاومت فوق امکان استفاده از این ژن های مقاومت در برنامه های اصلاح ارقام مقاوم به بیماری زنگ قهوه ای را فراهم می نماید.

به منظور مطالعه ساختار جمعیت گونه کمپلکس Gibberella fujikuroi، عامل پوسیدگی طوقه برنج، نمونه برداری از مزارع نقاط مختلف استان گیلان در سال 1383 صورت گرفت. از بین 41 جدایه به دست آمده از ارقام مختلف، به غیر از سه جدایه، بقیه دارای زنجیره میکروکنیدیوم بودند. برای مطالعه باروری جنسی و تعیین جمعیت و تیپ آمیزشی جدایه ها، هر یک از آنها با شش جدایه ماده بارور نماینده استاندارد از سه جمعیت آمیزشی A،C  و D روی محیط غذایی هویج آگار در آزمایشگاه تلاقی داده شدند. به ازای هر جمعیت آمیزشی دو جدایه نماینده از دو تیپ آمیزشی مخالف شامل MATA-1 و MATA-2 برای جمعیت آمیزشی A،MATC-2 و MATC-1  برای جمعیت آمیزشی C و MATD-1 و MATD-2 برای جمعیت آمیزشی D مورد استفاده قرار گرفتند. در نتیجه، ده جدایه در جمعیت آمیزشی A (Fusarium verticillioides)، دو جدایه در جمیعت آمیزشی (F. fujikuroi) C و 29 جدایه در جمعیت آمیزشی (F. proliferatum) D گروه بندی شدند. تمام جدایه های F. verticillioides متعلق به تیپ آمیزشی MATA-1 و تمام جدایه های F. fujikuroi متعلق به تیپ آمیزشی MATC-1 بودند. در حالی که، هر دو تیپ آمیزشی MATD-1 و MATD-2 برای جدایه های F. proliferatum شناسایی شدند. به علت وجود هر دو تیپ آمیزشی در جدایه های جمعیت آمیزشی D، امکان تلاقی بین آنها مطالعه گردید که از 36 تلاقی تنها دو تلاقی منجر به تشکیل پریتسیوم واجد آسک و آسکوسپور شدند. در آزمون سازگاری رویشی با استفاده از جهش یافته های nit نیز مشخص شد که ده جدایه F. verticillioides در نه گروه سازگاری رویشی، دو جدایه F. fujikuroi هر کدام در یک گروه سازگاری رویشی جداگانه و 29 جدایهF. proliferatum  نیز در بیست گروه سازگاری رویشی قرار گرفتند. تلاقی جدایه های متعلق به سه جمعیت آمیزشی با هم نیز منجر به تشکیل هتروکاریون نگردید. آزمون بیماری زایی 41 جدایه روی رقم خزر انجام گردید و همه جدایه ها نشانه پوسیدگی طوقه همراه با کلنی های سفید رنگ روی ساقه ها را ایجاد کردند. در این تحقیق معلوم شد که جمعیت های آمیزشی A،C  و D از گونه کمپلکس G. fujikuroi در گیلان وجود دارند که در بین آنها جمعیت آمیزشی D غالب است. همچنین بر اساس آزمون شناسایی گروه های سازگاری رویشی تنوع زیادی در دو جمعیت آمیزشی A و D مشاهده شد.

کنه دولکه ای Tetranychus urticae Koch از آفات مهم درختان میوه، گیاهان زراعی و زینتی در سراسر جهان می باشد. پتانسیل بالای تولیدمثل و کوتاهی دوره زندگی همراه با کاربرد مکرر کنه کش ها به منظور پایین نگه داشتن جمعیت زیر آستانه اقتصادی، توانایی این کنه را در گسترش مقاومت به کنه کش ها تسهیل نموده است. در این تحقیق مکانیسم های مقاومت کنه دولکه ای به آبامکتین مورد بررسی قرار گرفت. آزمون های زیست سنجی به روش غوطه وری برگ در مجلول سمی و با استفاده از ماده فرموله شده آبامکتین (EC 25%) انجام شد. به علت ایجاد گیاه سوزی توسط آبامکتین در دوزهای بالا (3100>پی پی ام)، امکان تخمین دقیق میزان LC50 آن روی جمعیت مقاوم وجود نداشت و نسبت مقاومت به آبامکتین بیش از 3000 برابر بود. سنجش آنزیمی نشان داد که با استفاده از سوبستراهای الفا نفتیل استات و آلفا نفتیل پروپیونات فعالیت های استرازی در جمعیت مقاوم به ترتیب 2.14 و 1.33 برابر بیشتر از جمعیت حساس است. برآورد پارامترهای سینتیکی و میزان فعالیت آنزیم گلوتاتیون اس-ترنسفراز نیز تفاوت مشخص بین دو جمعیت را نشان داد، به طوری که میزان فعالیت این آنزیم در جمعیت مقاوم 1.71 برابر بیشتر از جمعیت حساس می باشد و مقادیر Km و Vmax جمعیت مقاوم با استفاده از سوبسترای CDNB به ترتیب 1.43 و 1.15 برابر کمتر و بیشتر از این میزان در جمعیت حساس بود. به علاوه، نتایج نشان داد که میزان سیتوکروم P450 در جمعیت مقاوم 1.37 برابر بیشتر از این میزان در جمعیت حساس می باشد. با توجه به بالا بودن نسبت مقاومت، نتایج این تحقیق نشان می دهد که به احتمال زیاد غیرحساس شدن مکان هدف نیز یکی از مکانیسم های عمده مقاومت باشد.

در این پژوهش تاثیر جدایه Pseudomonas fluorescens CHA0mcherry در همکنش با سه رقم گندم بولانی، روشن و فورنو در کنترل بیماری زنگ برگی (Puccinia triticina) به روش آغشته سازی بذر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دهنده کاهش شدت بیماری روی برگ ها در همکنش جدایه باکتری و ارقام گندم است. این کاهش بیماری به طور ویژه ای در همکنش جدایه CHA0mcherry با رقم بولانی مشاهده شد. بیشترین میزان آلودگی به زنگ در دو رقم بولانی و فورنو فاقد زادمایه باکتری مشاهده شد. بررسی اثر متقابل جدایه باکتری، رقم گندم و بیمارگر نشان داد که رقم فورنو غیر آلوده به زنگ در همکنش با CHA0mcherry، بیشترین میزان کلونیزاسیون باکتریایی را داشته است. کمترین میزان سلول باکتری در ریشه رقم روشن غیر آلوده به زنگ مشاهده شد. همکنش بیمارگر با هر سه رقم گندم باعث افزایش فعالیت فنیل آلانین آمونیالیاز (PAL) در برگ ها شد. همچنین آلودگی به زنگ در افزایش فعالیت پراکسیداز نقش معنی داری نشان داد. در نهایت بین میزان کلونیزاسیون باکتریایی (تعداد سلول باکتری در میلی گرم وزن ریشه خشک) با شدت بیماری زنگ برگی همبستگی منفی مشاهده شد. همچنین همبستگی مثبت بین آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز و شدت بیماری وجود داشت.

ترجیح غذایی دشمنان طبیعی یکی از پدیده هایی است که در بررسی کارایی دشمنان طبیعی باید مورد توجه قرار گیرد. شکارگران زمانی که دارای حق انتخاب بین دو یا چند شکار باشند، اغلب نسبت به یکی از آنها ترجیح نشان می دهند. دما یکی از عوامل محیطی است که می تواند ویژگی های نموی، رشدی و رفتاری موجودات خونسرد و از جمله حشرات را تحت تاثیر قرار دهد. دو گونه شته Aphis fabae و Acyrthosiphon pisum، از جمله مکندگانی هستند که دارای توانایی خسارت زایی روی گیاه باقلا می باشند. کفشدوزک Hippodamia variegata یکی از گونه های بومی ایران است که توانایی خوبی در تغذیه از هر دو گونه شته را دارد. ترجیح غذایی لارو سن چهارم، حشرات کامل نر و ماده این کفشدوزک به عنوان یکی از مهمترین شکارگران این شته ها، روی گیاه باقلا در دماهای مختلف روی دو گونه شته مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در دماهای15±1 oC ،19±1 oC ،23±1 oC ،25±1 oC  و 27±1 oC ، رطوبت نسبی 10±70 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. نتایج آزمایش های ترجیح با استفاده از شاخص b منلی (Manly, 1974) محاسبه و تجزیه شد. تجزیه آماری مقدارهای شاخص ترجیح نشان داد که در بیشتر دماها شته A. fabae نسبت به A. pisum برای لارو سن چهار و حشرات کامل کفشدوزک ترجیح داشته است. این آزمایش نشان داد که کفشدوزک مورد بررسی ترجیح خود را در اثر تغییر دما، ثابت نگه داشته و همچنین به نظر می رسد که در شرایط طبیعی رهاسازی نیز چنین روندی ادامه یافته و همچنان ترجیح خود را روی شته سیاه باقلا حفظ نماید.

در سال زراعی 1388-1387 آزمایشی به منظور بررسی واکنش به کلرات پتاسیم و بیماریزایی چند جدایه ایرانی Macrophomina phaseolina، عامل بیماری پوسیدگی ذغالی سویا انجام شد. بدین منظور، از بین 48 جدایه جمع آوری شده از مناطق عمده کشت سویا شامل استان های گلستان، مازندران، اردبیل و لرستان، 24 جدایه بر اساس پراکنش جغرافیایی انتخاب گردید. برای بررسی فنوتیپ های پرگنه، جدایه ها در محیط غذایی PDA حداقل حاوی 120 میلی مولار کلرات پتاسیم کشت داده شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که 19 جدایه (حدود 80% جدایه ها) در گروه مقاوم به کلرات با رشد متراکم و طبیعی و پنج جدایه (حدود 20% جدایه ها) در گروه حساس به کلرات با رشد محدود قرار گرفتند. آزمون های بیماریزایی در شرایط درون شیشه ای (به روش مایه زنی بذر) و گلخانه ای (به دو روش مایه زنی ساقه و خاک) صورت گرفت. در هر سه آزمون، تمامی جدایه های مورد بررسی روی رقم ویلیامز سویا بیماریزا بودند و نتایج حاصل از مقایسه میانگین داده ها نشان داد که در سطح یک درصد اختلاف معنی داری در میزان بیماریزایی جدایه ها وجود دارد. مقایسه نتایج این سه آزمون نشان داد که در آزمون های درون شیشه ای و مایه زنی ساقه، جدایه های حساس به کلرات کم آزارترین جدایه ها روی سویا رقم حساس ویلیامز بودند، درحالی که در روش مایه زنی خاک سطح بالاتری از بیماریزایی در میان جدایه های حساس به کلرات در مقایسه با دو آزمون دیگر مشاهده گردید. با توجه به نتایج این بررسی به نظر می رسد که روش مایه زنی می تواند بر نوع ارتباط میان حساسیت به کلرات و بیماریزایی در میان جدایه های M. phaseolina، جداسازی شده از سویا تاثیر داشته باشد.

یکی از توانایی های باکتری های فلورسنت سودومونادس ترشح متابولیت هایی از قبیل سیانید هیدروژن، پروتئاز، سالیسیلیک اسید و سیدروفور است که این مواد از رشد بیمارگرهای موجود در خاک جلوگیری می کنند. برای سنجش توانایی و میزان تولید این مواد توسط برخی استرین های موجود (Pseudomonas fluorescens و نیز P. aeruginosa)، یکسری آزمون ها انجام گرفت. در محیط کشت مربوط به هر آزمون، استرین های P. aeruginosa 7NSK2،UTPF92  و UTPF86 به ترتیب بیشترین میزان سیانید هیدروژن، پروتئاز و سالیسیلیک اسید را تولید کردند. استرین های مذکور، در آزمون آزمایشگاهی (اثر مستقیم سوسپانسیون باکتری علیه نماتود در تشتک های 96 چاهک) عامل بیشترین میزان مرگ و میر لارو سن دوم (بیش از 70%) و عدم تفریخ تخم (بیش از 60%) نماتود بودند (P≤0.01). در آزمون گلخانه ای، نشاهای سه هفته ای گوجه فرنگی رقم ارلی اوربانا به گلدان های حاوی 300 گرم خاک سترون انتقال داده شد و یک هفته بعد، یک میلی لیتر سوسپانسیون باکتری از استرین های مورد نظر به غلظت 1.9-2.1´109 CFU/ml در 30 میلی لیتر آب مقطر سترون ریخته شد و به خاک هر گلدان اضافه گردید. دو روز بعد از مایه زنی باکتری، اطراف هر نشا 2000 لارو سن دوم نماتود Meloidogyne javanica اضافه شد. چهل و پنج روز بعد از مایه زنی نماتود، برخی از شاخص های رشد (وزن خشک ریشه و اندام هوایی، وزن تر اندام هوایی، طول ریشه و ساقه) و شاخص های بیماری (تعداد و قطر گره، جمعیت نماتود در خاک و ریشه و جمعیت اندوفیت باکتری) در نشاها اندازه گیری شدند. این تحقیق بر اساس طرح آماری کاملا تصادفی با 10 تیمار و پنج تکرار تنظیم شد. در ریشه های مایه زنی شده با استرین های P. aeruginosa 7NSK2 و UTPF86 نسبت به شاهد آلوده، بیشترین میزان رشد گیاه (63% افزایش وزن خشک) و به ترتیب کمترین میزان نفوذ نماتود به ریشه (55% کاهش) و کمترین تعداد گره (53% کاهش) مشاهده شد ( .(P≤0.05استرین UTPF86 در مقایسه با سایر استرین های به کار رفته در آزمایش، بهترین کنترل کننده نماتود مذکور بود ( .(P≤0.05

در این تحقیق نمونه برداری از قارچ Verticillium dahliae سویه غیر برگریز (SS-4) از باغ های آلوده زیتون در ناحیه توشن واقع در جنوب شهر گرگان انجام گرفت. نماتد ریشه گرهی، Meloidogyne javanica، از نهال های زیتون آلوده جداسازی شده و بعد از شناسایی گونه، نماتد روی نشاهای گوجه فرنگی رقم روتگرز تکثیر گردید. در این آزمایش نهال های یکساله زیتون رقم زرد، روغنی، کرونیکی (مقاوم به ورتیسیلیوز) و مانزانیلا (حساس به ورتیسیلیوز) در بستری از خاک لومی شنی سترون کشت شدند. آزمایش بر اساس طرح کاملا تصادفی در 32 تیمار و پنج تکرار به صورت ذیل طراحی گردید: شاهد، نماتد به تنهایی، قارچ به تنهایی و قارچ+نماتد. میزان زادمایه نماتد با سه جمعیت (2000، 3000 و 4000) لارو سن دوم و در مورد قارچ 10 عدد میکرواسکلروت در هر گرم خاک بستر برای هر گلدان تعیین گردید. گلدان ها در شرایط گلخانه با نور طبیعی و دمای 25-27 درجه سلسیوس نگهداری شدند. پس از گذشت 10 ماه از مایه زنی نهال ها از خاک خارج و پارامترهایی مانند وزن تر ریشه و ساقه، تعداد گال و توده تخم ایجاد شده در ریشه و میزان درصد نشانه های بیماری در بخش هوایی نهال، قهوه ای شدن بافت آوندی، کاهش ارتفاع نهال و کلونیزاسیون بافت ریشه و ساقه توسط قارچ اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که حضور نماتد موجب کاهش کلونیزاسیون ریشه و ساقه توسط قارچ شده است و در مقابل وجود قارچ نیز سبب کاهش گالزایی و تولید توده تخم از سوی نماتد شده است. در حالی که بیشترین درصد نشانه های بیماری روی بخش هوایی نهال ها در تیمارهای قارچ+نماتد مشاهده گردید. پژمردگی ناشی از فعالیت قارچ در بخش هوایی در تیمارهای قارچ+نماتد، در رقم زرد از بیشترین مقدار برخوردار بود. کمترین شدت پژمردگی قارچی در رقم کرونیکی در تیمارهایی که قارچ را به تنهایی دریافت کرده اند مشاهده شد. گالزایی و تولید توده تخم نماتد در ریشه به ترتیب در ارقام مانزانیلا، زرد، روغنی و کرونیکی کاهش یافته بود (P≤0.05).

ویژگی هایی مانند سرعت رشد، ماندگاری بیشتر، باروری بالاتر و درشتی بدن دشمنان طبیعی حشرات، برای تولید انبوه آنها به عنوان عوامل کنترل بیولوژیکی مهم هستند. برای این مهم، عوامل وابسته به نرخ رشد برای ایجاد تنوع ژنتیکی در برابر واکنش های وابسته به دما انتخاب می شوند. کفشدوزک Hippodamia variegata (Goeze) (Col: Coccinellidae) یکی از شکارگرهای مهم آفات در باغ های ایران است. در این پژوهش تاثیر 6 دمای ثابت 17.5، 22.5، 25، 27.5، 30 و 32.5 درجه سلسیوس بر زمان رشد این کفشدوزک با تغذیه از پسیل معمولی پسته Agonoscena pistaciae Burckhardt and Lauterer (Hem.: Aphalaridae)  و بید غلات Sitotroga cerealella Olivier (Lep. Gelechiidae) در شرایط آزمایشگاهی با رطوبت نسبی 5±55 و 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی بررسی شد. کل دوره رشد برای کفشدوزک در دماهای بالا به ترتیب 1.53±47.63، 18.±25.08، .17.27±64، 37.±15.14، 46.±12.16 و 39.±11.27 روز با تغذیه از تخم بید غلات و 75.±40.11، 32.±22.68، 26.±18.6، 18.±15.5، 31.±13.9 و 51.±13.12 روز با تغذیه از پسیل معمولی پسته بود. نتایج نشان داد که زمان رشد با افزایش دما کاهش می یابد. کمترین زنده مانی در دماهای مختلف، برای لارو سن 1 و بیشترین زنده مانی برای لاروهای سن 3، 4 و شفیره به دست آمد. نتایج نشان داد که بین اثر دما و طول هر یک از دوره های رشدی کفشدوزک اختلاف معنی دار وجود دارد. آستانه های پایین رشد برای دوره تخم، لارو، شفیره و کل دوره تخم تا حشره کامل به ترتیب 11.91، 12.43، 9.63 و 10.31 درجه سلسیوس به دست آمد و ثابت دمایی برای مراحل رشدی بالا به ترتیب 39.06، 156.25، 57.8 و 285.71 روز درجه تخمین زده شد.

کرم گلوگاه انار Ectomyelois ceratoniae (Zeller), (Lep.: Pyralidae)، از جمله آفات مهم، چند میزبانه، و مهمترین آفت باغ های انار، در ایران می باشد. داشتن اطلاعات در زمینه رفتارهای تولیدمثلی، پیش نیاز مطالعات اکولوژی شیمیایی می باشد و فهم کامل این رفتارها، نقش مهمی در بهینه کردن استفاده از فرومون ها در کنترل آفات دارند. در پروانه های شب پرواز، نسبت بین ترکیبات فرومونی و رفتارهای مرتبط با فرومون در نواحی مختلف جفرافیایی به دلیل سازش حشرات به شرایط محیطی و میزبان های متفاوت می تواند تغییر کند. در این تحقیق، رفتارهای جنسی و مقایسه جلب متقابل نرها نسبت به ماده های کرم گلوگاه انار، برای سه جمعیت ساوه، کرمان و ارسنجان، درون تونل باد و در شرایط دمای 1±27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 10±60 درصد، شدت نور قرمز 10 لوکس و 0.3 متر بر ثانیه سرعت باد، مورد بررسی قرار گرفت. از حشرات نر و ماده ها باکره دو روزه هر جمعیت، به عنوان منبع فرومون، در آزمایش ها استفاده گردید. نتایج نشان داد، حشرات کامل ماده از همان شب اول خروج از شفیره، با تولید و ترشح فرومون، قادر به جفت گیری بوده و نرها نیز فعالیت جستجوگری خود را آغاز می کنند. بیش از 90 درصد از نرهای دو روزه، بعد از رهاسازی درون تونل، پرواز می کردند. میزان (درصد) نرهای فرود آمده روی منبع فرومون، در بین جمعیت ها متفاوت، و به ترتیب برای جمعیت ساوه، ارسنجان و کرمان 83.3، 76.9 و 85.7 درصد تعیین شد. آنالیز داده ها نشان داد، نرهای هر جمعیت، تمایزی بین ماده جمعیت خود، با افراد ماده دو جمعیت دیگر، قائل نیستند. عدم وجود تفاوت معنی دار، در رفتار جستجوگری نرها، و جلب متقابل نرها به ماده های هر جمعیت، بیان گر این است که، اختلافات ممکن در برخی از ویژگی های تولیدمثلی و ساختار ترکیبات فرومونی جمعیت های مورد مطالعه، در حال حاضر به اندازه ای نیست که قادر باشد، از جلب متقابل بین جمعیت ها، در شرایط آزمایشگاهی جلوگیری کند. فهم رفتارهای جنسی، و شناخت عوامل موثر بر این رفتارها (فرومون جنسی) برای کرم گلوگاه انار در ایران، می تواند ما را در توسعه پایدار مدیریت تلفیقی این آفت در باغ های انار و سایر محصولات یاری رساند.

کلنیزاسیون ریشه توسط باکتری های آنتاگونیست به عنوان یک پیش نیاز برای بیوکنترل موفق مورد توجه قرار می گیرد. برای بازدارندگی موثر در مقابل بیماری های گیاهی، کلنیزاسیون سریع و مناسب برای ممانعت از استقرار بیمارگرها روی سیستم ریشه ضروری می باشد. به این منظور، کلنیزاسیون ریشه کلزا توسط استرین Pseudomonas fluorescens UTPF86 در حضور قارچ Rhizoctonia solani AG-4 و بدون حضور آن در شرایط گلخانه در طرح کاملا تصادفی شامل 14 استرین باکتری طی چهار هفته مورد بررسی قرار گرفت. از بین 14 استرین سودوموناس فلورسنس، استرین UTPF86 بر اساس قدرت بیوکنترل و کلنیزه نمودن ریشه انتخاب گردید. به منظور ردیابی استرین باکتری فوق، این استرین مقاوم به دو آنتی بیوتیک کلرامفنیکل و تتراسیکلین شد. ریشه ها پس از 4-1 هفته از کاشت نمونه برداری شدند. جمعیت باکتری بوسیله سری رقت روی محیط S1 روی محیط تعیین گردید. این پژوهش مشخص کرد که در حضور قارچ R. solani کلنیزاسیون ریشه به طور معنی داری توسط استرین UTPF86 افزایش می یابد. همچنین میزان کلنیزاسیون ریشه در طی دو هفته اول افزایش یافت و سپس در طی هفته سوم و چهارم دارای سیر نزولی داشت و به ترتیب از 107×2.52 به 1010×2.81، 1010×7.07، 108×4.9 و 108×2.81 در هر گرم ریشه در حضور بیمارگر رسید.

گیاه خواری به شکل های متفاوت دیده می شود و تشکیل گال یک نوع از آنها است. در بین حشرات گالزا، زنبورهای گالزای بلوط (Hymenoptera: Cynipidae) روی قسمت های مشخصی از درختان میزبان گال تولید می کنند. در این تحقیق و در بهار سال 1389، زنبورهای گالزای بلوط از جنگل های بلوط استان آذربایجان غربی جمع آوری گردیدند. گالهای جمع آوری شده از مناطق قبرحسین، میرآباد، واوان، ربط، شلماش و دارقبر (از تعداد 40 درخت در هر منطقه)، به طریق زیر بررسی شدند. در هر درخت یک شاخه 50 سانتی متری به عنوان یک واحد نمونه برداری انتخاب و در چهار جهت جغرافیایی، تعداد گال های تشکیل شده روی آن شمارش گردیدند. غنای گونه ای به دو روش ریرفکشن و جک نایف و 4 شاخص شباهت نیز محاسبه شدند. در این تحقیق، تعداد 7 گونه زنبور گالزای بهاره (نسل جنسی) روی سه گونه بلوط Quercus infectoria،و Q. libani Q. brantii  شناسایی شدند به طوری که بیشترین تعداد گال روی بلوط ایرانی Q. brantii تشکیل شده بود. گونه های زنبورهای گالزا متعلق به سه جنس Andricus،Chilaspis  و Biorhiza بودند. بیشترین میزان غنای گونه ای به روش ریرفکشن و جک نایف به ترتیب 4.86 و 5.2 گونه بود که در میرآباد ثبت گردید. بیشترین میزان شباهت گونه ای زنبورهای گالزای بهاره (نسل جنسی) نیز با استفاده از شاخص های موریستا (Morisita)، هورن (Horn)، رنکونن (Renkonen) و سورنسن (Sorensen) بین مناطق قبرحسین و میرآباد محاسبه شد. پراکنش گونه های مختلف درختان بلوط و زیرگونه های آنها، به عنوان میزبان زنبورهای گالزا، عامل اصلی تنوع گونه ای این زنبورها و پراکنش مختلف آنها می باشند.

سی و هفت جدایه Magnaporthe grisea جمع آوری شده از میزبان های مختلف از تیرهPoaceae  شامل پنجه کلاغی (Digitaria singuinalis)، چسبک (Setaria italica) و سوروف (Echinochloa sp.) به منظور تعیین بیماری زایی آنها روی برنج آزمایش شدند. برای این منظور از دو رقم حساس محلی به نام های طارم و بینام استفاده گردید. خصوصیات بیماری زایی جدایه های مذکور روی گیاهچه های این دو رقم در مرحله 4 و 5 برگی بررسی شد. برای این منظور غلظت زاد مایه به میزان 104×5 اسپور در میلی لیتر به وسیله لام هماسیتومتر تعیین و اسپورپاشی در دمای 25 درجه سانتی گراد و رطوبت 95 درصد در حجمی معادل 50 میلی لیتر از سوسپانسیون مورد نظر که با Tween 20 به نسبت یک درصد مخلوط شده بود، انجام گرفت. همچنین برای اسپورپاشی به ازای هر جدایه 60 گیاهچه از هر کدام از ارقام ذکر شده استفاده گردید. اولین ارزیابی علایم 10 روز پس از تلقیح انجام شد و دو ارزیابی دیگر نیز با فواصل 5 روز جهت جلوگیری از خطا در یادداشت برداری از علایم انجام گرفت. ارقام مورد بررسی یا در مقابل جدایه های قارچ M. grisea مقاوم بودند و یا لکه هایی با تعداد و شدت خسارت کمتر نسبت به شاهد مثبت که یک جدایه بیماری زا روی برنج بود، ایجاد نمودند. پس از تعیین جدایه هایی که علایم تیپ حساس تا نیمه حساس را در میزبان مورد بررسی بروز دادند، تعداد 5 جدایه از بین آنها به وسیله هشت رقم افتراقی استاندارد بین المللی و 5 لاین near-isogenic تعیین نژاد شدند. بر اساس واکنش هشت رقم افتراقی استاندارد بین المللی و 5 لاین near-isogenic در مقابل جدایه های مذکور، به ترتیب 4 نژاد به نام هایIB-58 ,IA-27, IA-127, IA-17  از دو گروه نژادی IA و IB و چهار نژاد تحت عنوان A، B، C،D  شناسایی گردید.