اگر شما هم جزء افرادی هستید که وقتی از خواب بیدار می شوید به سراغ موبایل یا سایر ابزارهای ارتباطی مثل تلویزیون می روید و شروع به خواندن خبرهای بد می کنید و با صدای بلند آن را می خوانید ، دچار Doomscrolling یا پیمایش بد یا شوم گردی شده اید. البته باید بدانید که تنها نیستید.
با وقوع جنگهای متعدد در سراسر جهان، تیراندازیهای دستهجمعی ، فجایع اقلیمی مثل گرم شدن زمین ، انتخابات ریاستجمهوری و موضوعات دیگر ، که موجی از ناراحتی را به همراه دارند باعث شده بسیاری از ما با ولع و بهطور مداوم آنها را مرور کنیم. دکمهی رفرش را بزنیم و جریان دوباره شروع شود.
در این پست با استفاده از مقالات علمی بین المللی ، Doomscrolling (شوم گردی) را بررسی می کنیم.
در ادامه به خلاصهای از مهمترین نکات موجود در چکیدههای مقالات میپردازیم:
تعریف علمی Doomscrolling
برای درک بهتر ، تعریفی از گندیدگی مغز ("Brain Rot")ارائه می شود.گندیدگی مغز ، به عنوان "واژه سال آکسفورد 2024" انتخاب شد. این واژه به زوال شناختی و خستگی ذهنی اشاره دارد که افراد، به ویژه نوجوانان و جوانان، در نتیجه قرار گرفتن بیش از حد در معرض محتوای آنلاین با کیفیت پایین، به ویژه در رسانههای اجتماعی، تجربه میکنند.
دوماسکرولینگ (Doom scrolling) به عادتی اشاره دارد که در آن فرد به طور وسواسگونه و بدون وقفه به بررسی و مرور اخبار منفی و ناراحتکننده در پلتفرمهای آنلاین، به ویژه شبکههای اجتماعی، میپردازند، حتی اگر این کار به ضرر سلامت روانی آنها باشد. این پدیده به عنوان یک "عادت رسانهای منحصر به فرد" تعریف شده که در آن کاربران رسانههای اجتماعی به طور مداوم به اطلاعات منفی مربوط به بحرانها، بلایا و فجایع توجه میکنند.
مهم ترین تاثیرات روانی و عاطفی دوم اسکرولینگ از نظر پژوهشگران
دوماسکرولینگ (شوم گردی) منجر به کاهش رفاه روانی، رضایت از زندگی، و انگیزه برای اجتناب از رفتارهای ناسالم مرتبط می شود.
اضطراب و افسردگی: این رفتار با پریشانی روانی، اضطراب و افسردگی ارتباط قوی دارد.
فرسودگی عاطفی و شناختی: منجر به بیحسی عاطفی، اضافهبار شناختی و خودپنداره منفی میشود.
ضعف در عملکرد اجرایی: مهارتهای عملکرد اجرایی از جمله حافظه، برنامهریزی و تصمیمگیری را مختل میکند.
ترس و نگرانی: میتواند باعث احساس ترس و نگرانی شدید در فرد شود.
افزایش اضطراب آینده: با افزایش اضطراب در مورد آینده مرتبط است.

راهکارها و مداخلات برای پیشگیری و مقابله با دوماسکرولینگ
برای مقابله با دوماسکرولینگ در مقالات علمی راهکارهایی ارائه شده است که در ادامه ذکر خواهد شد.
- کنترل زمان صفحه نمایش و مدیریت محتوای دیجیتال: مهم ترین استراتژی برای پیشگیری از گندیدگی مغز و دوماسکرولینگ این راهکار است.
- انجام فعالیتهای غیردیجیتالی به سلامت شناختی و بهزیستی عاطفی کمک میکنند.
- استفاده آگاهانه از فناوری و مصرف آگاهانه از اخبار منفی: برای تابآوری شناختی افراد این عامل ضروری است.
- توسعه مکانیسم های مقابلهای مؤثر: مثل توجه به اخبار تغییرات آبوهوایی.
- تقویت تابآوری روانشناختی: به عنوان یک عامل محافظتی در برابر دوماسکرولینگ و یک میانجیگر بین اضطراب و دوماسکرولینگ است. خوددلسوزی نیز در این زمینه مهم است.
- آموزش مهارتهای استفاده سالم از رسانههای اجتماعی: مداخلات باید شامل این مهارتها برای پیشگیری از دوماسکرولینگ در نوجوانان باشد.
- درمان و کمک تخصصی: مراجعه به روانشناسان و رواندرمانگران یکی از استراتژیهای مقابله با استرس روانشناختی است.
- سمزدایی دیجیتال : استراحت از فناوری میتواند بهبود زندگی را بالا ببرد و با اعتیاد به فناوری مبارزه کند، و برنامههای مختلف، گروههای پشتیبانی و خلوتگاههایی برای این منظور در دسترس هستند.
- رژیمهای خبری: رژیمهای خبری سختگیرانه و خودتنظیمی ها میتوانند زمان صرف شده در شبکه های اجتماعی را کاهش دهند، اگرچه ممکن است منجر به افزایش خودآگاهی و FOMO نیز شوند.
- برنامه ریزی برای مصرف اخبار: برنامه ریزی برای بررسی اخبار، اجتناب مبتنی بر زمان (مانند اجتناب از اخبار قبل از خواب، درگیر شدن در فعالیتهای لذتبخش) و اجتناب مبتنی بر محتوا/رسانه (مانند پایبندی به منابع معتبر، تماشای کنفرانسهای مطبوعاتی با نقاط پایانی مشخص) استراتژیهای مؤثری برای غرق شدن در اخبار هستند.
نتیجه گیری از دوم اسکرولینگ
در زبان فارسی دوماسکرولینگ به شوم گردی ترجمه شده است اما بنظر می رسد دنبال کردن اخبار منفی بعد بهتری را از این اصطلاح به نمایش بگذارد. دوماسکرولینگ میتواند سلامت روان را به خطر بیندازد و باعث افزایش مشکلات روانپزشکی و اختلال در عملکرد روزانه افراد می شود. این پیامدها هم در سطح ذهنی و عاطفی و هم فیزیکی و اجتماعی بروز پیدا میکنند. از آنجا که مغز و بدن ما برای مدیریت استرسهای کوتاه مدت طراحی شدهاند و در طول چند سال گذشته، به نظر نمیرسد که استرس تمام شود. Doomscrolling پاسخ ما به آن است.
با توجه به وقایع و رخدادهای بد در کشور بخصوص جنگ دوازده روزه، تلاش کنید تا حد امکان برای بهبود شرایط روحی و جسمی خود از اخبار منفی و دوم اسکرولینگ دوری کنید و راهکارهای زیر را انجام دهید.
- اجتناب از اخبار قبل از خواب و در عوض انجام فعالیتهای لذتبخش مانند مطالعه یا تماشای فیلم.
- تمرکز توجه بر فعالیتهای دیگر مانند پیادهروی، آشپزی، بازی با کودکان یا صحبت تلفنی.
- تنظیم فعالانه وضعیت دورکاری برای محافظت از تمرکز کاری و اجتناب از اخبار.
- تعیین سهمیه مشخصی برای دفعات بررسی اخبار در طول روز.
- ایجاد یک روتین پایدار که در آن بررسی اخبار و اجتناب از آن با دقت ترکیب شوند.
- انتخاب مطالعه اخبار به جای تماشای تلویزیون خبری به دلیل کمتر مزاحم بودن و احساس کنترل بیشتر با جستجوی فعال اطلاعات.
- دنبال کردن کنفرانسهای خبری دولتی که دارای زمانبندی مشخص و اثربخشی اطمینانبخش بودند.
- خاموش کردن بهروزرسانیهای خبری روی تلفن برای جلوگیری از تأثیرگذاری اخبار منفی بر روحیه.
- کاهش اخبار و بحثها در شب و جایگزینی آنها با سریالها یا فیلمهای با حس خوب
- محدود کردن خود به مقالات پژوهشی و منابع معتبر.
منابع:
https://www.health.harvard.edu/mind-and-mood/doomscrolling-dangers
لیست مدارک علمی بین المللی مرتبط با شوم گردی