به از دست دادن خانه در اثر جنگ، بلایای طبیعی و ... آوارگی می گویند. در آوارگی ، فرد نه با تصمیم خود بلکه بخاطر شرایط ایجاد شده ای که خودش تصمیمی در آن نداشته مجبور به ترک خانه می شود. در این پست ، به مرور مقالات فارسی با موضوع آوارگی خواهیم پرداخت.
🔹شعر تبعید و غربت در آثار بیاتی
عنوان مقاله : غم غربت و آوارگی در شعر عبدالوهاب بیاتی، در سال 1389 منتشر شده است. در این مقاله ذکر شده که ، بیاتی شاعری بود که آوارگی را همچون پرندگان مهاجر انتخاب کرد. او همواره با احساس غربت همراه بود، احساسی که از یک واقعیت ملموس به یک تجربه عرفانی تبدیل شد. اشعارش بازتاب دغدغههای درونی، تبعید و رنجهای روحیاش بود. مقاله، احساس غربت در شعر بیاتی تحلیل شده است.
🔹اعیانیسازی و آوارگی شهری
مقاله ی بررسی تأثیر اقدامات بازآفرینی بر وقوع پدیده اعیانی سازی در محلات ناکارآمد؛ مورد پژوهی محلات اتابک و خانی آباد تهران، در مجله ی هویت شهر منتشر شده، از بعد دیگری به موضوع آوارگی پرداخته است.
پروژههای نوسازی شهری (بازآفرینی) در مناطق فرسوده، گاه موجب افزایش تقاضا و قیمتها میشوند. این روند ساکنان قدیمی و کمدرآمد را از محلههایشان آواره میکند. ریشه وقوع اعیانی سازی را می توان در رکود بیش از حد محله و ایجاد شکاف در ارزش زمین و اجاره بها میان محله و سایر قسمت های شهر جستجو کرد. پروژه ها و اقدامات بازآفرینی شهری، با رفع مشکلات کالبدی محلات و موانع عمده عدم مرغوبیت آن، باعث بالا رفتن تقاضا جهت سکونت در این محلات شده و در نتیجه افزایش قیمت واحدهای مسکونی و آوارگی ساکنان قدیمی را به دنبال خواهند داشت. این پژوهش بر اساس دو نمونه مطالعاتی و روش کیفی-کمی انجام شده و تأثیر سیاستها بر آوارگی شهری را بررسی کرده است.
🔹تأثیر آوارگی بر سلامت روانی و اجتماعی زنان
مقاله با عنوان سیمای سلامت روانی و اجتماعی زنان آواره در هزاره سوم: چالش بزرگ جامعه ملی و بین المللی، در سال 1397 منتشر شده است. در این مقاله بیان شده که زنان در بلایا به دلایل فرهنگی، اقتصادی و بهداشتی، آسیبپذیرترند. پنج حوزه آسیبپذیری آنها شامل سلامت، خودمراقبتی، معیشت، سرمایه اجتماعی و حمایت اجتماعی است. در انتها این مقاله بر لزوم طراحی برنامههای حمایتی ویژه زنان با مشارکت خود آنان، تاکید می کند.
🔹کودکان فلسطینی در شعر مقاومت کردی (هلمت)
مقاله با عنوان سیمای کودک فلسطینی در سروده های لطیف هلمت، در سال 1398 منتشر شده است. در این مقاله ذکر شده که یکی از مسائل دیرین دنیا, مسئله فلسطین و اشغال آن به وسیله است . در این میان ، کودکان فلسطینی هم به عنوان قربانی و هم مبارز در شعر هلمت نمود دارند. اشعار ساده، کودکانه و سرشار از واژگان مقاومت و مظلومیت هستند. توجه ویژه به کودکان فلسطینی فراتر از مرزهای ملی و جغرافیایی است.
🔹پیامدهای بحران سوریه بر آوارگان و کشورهای میزبان
مقاله با عنوان تحلیل پیامدهای منطقه ای و جهانی بحران ژئوپلیتک سوریه (با تأکید بر بحران آوارگان)، به بررسی آوارگان سوری پرداخته است.
بحران سوریه، بدترین بحران جهانی در طی 25 سال گذشته است. این مقاله به بررسی و تبین پیامدهای بحران آورگان سوری بر کشورهای میزبان و به تبع مشکلات و چالش های این آورگان در کشورهای پذیرنده است. بیش از نیمی از جمعیت سوریه در جنگ آواره شدند.ترکیه، لبنان، اردن، عراق، مصر، پنج کشور اصلی پذیرنده ی آوارگان سوری بودند. تأثیرات این بحران در ابعاد مختلف شامل سیاسی، امنیتی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی است. موج آوارگی، ساختار دولت-ملت سوریه و ثبات منطقه را دچار آسیب کرده است.
🔹محمود درویش و بازتاب آوارگی فلسطینیها
مقاله با عنوان جایگاه آوارگان فلسطینی در شعر محمود درویش، به شرح دردها و آرزوهای هموطنان خویش پرداخته است. درویش، صدای رنج و مقاومت مردم فلسطین است. آوارگی، تبعید، اردوگاهنشینی، و عشق به وطن، در اشعار او نمود برجسته دارد. شعر او تلفیقی از سنت، احساس، مقاومت و امید به بازگشت است.
🔹عبدالقاهر عاصی و فریاد شاعرانه آوارگی در أفغانستان
عبدالقهار عاصی، شاعر افغانستانی ، در تلاش برای نشان دادن مشکلات و رنج های مردمش بود. شعرهای اجتماعی او پر از درد و انتقاد از استعمار و مهاجرت اجبار و دغدغههایش وطندوستی، بیگانگی، خیانت ملی، فقر است. او بیانگر فاجعه انسانی در افغانستان دهههای گذشته است.
🔹حقوق آوارگان داخلی در حقوق بینالملل
مقاله با عنوان وضعیت حقوقی آوارگان داخلی در حقوق بین الملل در سال 1401 منتشر شده است. این مقاله به وضعیت آوارگان داخلی می پردازد. موضوعی کهکمتر به آن توجه شده است. برخلاف پناهندگان بینالمللی، آوارگان داخلی از حمایت کافی برخوردار نیستند. اصول راهنمای سازمان ملل برای آوارگان خارجی موجود است ، اما وضعیت حقوقی در مورد آوارگان داخلی خیر. افزایش این آوارگان داخلی نشاندهنده خلاهای جدی حمایتی است.
🔹زلزله و ناهنجاریهای اجتماعی روانی ناشی از آن
مقاله با عنوان بحران هویت و تشدید آن در زندگی اردوگاهی پس از زلزله بم در سال 1386 منتشر شده است . این مقاله به ناهنجاریهای پس از زلزله مانند اعتیاد، سرقت و فحشا، ناشی از گسست هویتی و اجتماعی پرداخته است. زندگی در اردوگاهها، ساختار خانواده و هویت فردی را تهدید میکند. ضرورت مطالعات اجتماعی پس از بحران برای بازسازی هویتی و اجتماعی. در نهایت این مقاله به راه کارهای حل این معضلات از طریق علمی ارایه کرده است.
🔹مهاجرتهای محیطزیستی و خلأ حقوقی موجود
مقاله ی مهاجران محیط زیستی در حقوق بین الملل: از ابهام مفهومی تا فقدان چارچوب حقوقی، که در سال 1397 منتشر شده به بررسی مهاجرت های(اجباری یا اختیاری؛ موقت یا دائم؛ و داخلی یا بین المللی محیط زیستی پرداخته است. مهاجرتهای زیستمحیطی اغلب در مرز بین اجبار و اختیارند. خلأ جدی در حقوق بینالملل برای حمایت از مهاجران محیطزیستی وجود دارد.در انتها مقاله راهکاری برای تقویت اجرای حقوق بشر با دکترین مسئولیت حمایت، پیشنهاد می دهد.
نتیجه گیری از مقالات با موضوع آوارگی
با بررسی مقالات مرتبط با آوارگی که در پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی نمایه شده، مشخص شد که آوارگی فقط محدود به جنگ نمی شود، مخاطرات طبیعی مثل زلزله و خشکسالی هم جزیی از آوارگی هستند. اقتصاد نیز یکی از دلایل آوارگی است. همچنین، علاوه بر مرزهای بین المللی ، آوارگی مرزهای داخلی را هم شامل می شود.
زنان، مشکلات بیشتری را در آوارگی تحمل می کنند. کشورهایی مثل أفغانستان، سوریه و لبنان ، در اثر جنگ ، طعم تلخ آوارگی را بیش از سایرین چشیده اند. همچنین، شاعرهای این کشورها در وصف بی پناهی و آوارگی شعرهای زیادی سروده اند. به امید آنکه کسی وطن و خانه ی خود را از سر اجبار ترک نکند 🕊🕊🕊.