حمل و نقل، یکی از مهمترین ارکان رشد اقتصادی و توسعه است. یکی از بزرگترین مشکلاتی که جهان امروز با آن مواجه است، تصادفات ترافیکـی و تبعات ناشی از آن است. ایمنی جادهها، یک مسئله جهانی است. تصادفات جادهای علاوه بـر خسـارات مـالی، نزدیک به حدود یک تا سه درصد سود ناخالص ملی کشـورها، به اتلاف سرمایه ملی منجر شده و اثـرات مخرب زیادی بـر توسـعه کشـورها دارد.
آمارها نشان میدهد تصادفات ترافیکی و تلفات ناشی از آن به خصوص در کشورهای در حال توسعه با سرعت بالایی رو به افزایش است. هفته جهانی ایمنی جادهها، هرساله در 17 تا 23 می توسط United Nations Road Safety Collaboration (UNRSC) و با همکاری سازمان بهداشت جهانی، برگزار میشود. با توجه به افزایش کشتههای تصادفات در جهان، در هفته ایمنی جادهها، از سرعت کم یعنی 30 کیلومتر بر ساعت در خیابانهایی که دارای رفت و آمد هستند، تأکید میشود. سرعت پایین به منظور ایجاد شهرهای ایمن، سالم، سرسبز و قابل سکونت است.
وجود خیابانها و جادهها برای آسایش تمام جوامع بشری بسیار حیاتی است و وجود هرگونه نقص و ضعف در این سیستم به طور قابل توجهی باعث کاهش بازدهی و ایجاد خسارات جدی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی میشود. در واقع تصادفات یکی از مهمترین موانع در پیشرفت و توسعهی صنعت حمل و نقل است.
تقریباً 60 درصد قربانیان تصـادفات در سـنین 15 تـا 45 سال است. براساس آمار جهانی، ایران در رتبه 42 ام جهان در کشتههای تصادفات است [1]. جادههای ایران با بیش از 200 هزار کشته در سال، از حادثه خیزترین جادههای دنیا به حساب میآیند. لزوم برنامهریزی صحیح در مورد ایمنی جادهها در اینجا آشکار میشود که تلفـات جـادههای ایـران هفت برابر متوسط جهانی است و علاوه بر این 75 درصـد تصـادفات فقط در 25 درصـد از جادههای بین شهری و بین اسـتانی رخ مـیدهـد.
ایمنی جادهها در مقالات علمی
تا اردیبهشت 1401، چهل مدرک علمی در مورد ایمنی جادهها در بانک نشریات فارسی مرکز اطلاعات علمی نمایه شده است. مجلات مطالعات مدیریت ترافیک و ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیتها، مهمترین مجلات در مورد ایمنی جادهها هستند. سیدسعید هاشمی نظری از دانشگاه علومپزشکی شهیدبهشتی، محققی است که بیشترین تعداد مدارک علمی مرتبط با ایمنی جادهها را منتشر کرده است.
کلمات کلیدی نشان دهنده عصاره هر مقاله است. بررسی کلمات کلیدی مدارک علمی در مورد ایمنی جادهای نشان میدهد که تصادفات، ایمنی، ایمنی جادهای و حوادث جادهای پرتکرارترین کلمات هستند. همانطور که در شکل دیده میشود محور کرج چالوس هم به عنوان کلمهای است که در مدارک علمی مرتبط با ایمنی جاده وجود دارد.
منابع
پورمعلم، ن.، و سلیمی، م. (1388). تحلیل و ارزیابی نقاط حادثه خیز (از دیدگاه شناخت محل حادثه, هزینه های ناشی از خسارات و ضایعات و راهکارهای اصلاحی). مطالعات مدیریت ترافیک, 4(12), 25-48. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=104212
عباسپور، فاطمه،1396،مکان یابی نقاط حادثه خیز منطقه 2 شهر کرمان با استفاده از نرم افزار GIS ARC (سال 1394)،سومین کنفرانس سالانه پژوهش های معماری، شهرسازی و مدیریت شهری،شیراز.
احمدوند، ع.، و ابطحی، ز. (1388). روش های ارزیابی عملکرد ایمنی جاده ای. مطالعات مدیریت ترافیک, 4(12), 97-122. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=104216
[1] https://www.worldlifeexpectancy.com/cause-of-death/road-traffic-accidents/by-country