همایش زن و مدیریت در آموزش عالی
سال:1394 | دوره:1

امروزه مدیریت زنان نه تنها در کشورهای در حال توسعه بلکه در کشورهای توسعه یافته نیز از مقوله های مهم است. هدف از این پژوهش شناسایی عوامل موفقیت و از سویی مشکلات موجود بر سر راه مدیریت زنان در آموزش عالی و ارائه راهکارهای برطرف کردن آن میباشد. این مقاله از نوع پژوهش توصیفی بوده و ضمن واکاوی مشکلات زنان مدیر در آموزش عالی، به دنبال یافتن عوامل موفقیت و موانع و مشکلات مدیران زن در مدیریت آموزش عالی و ارائه راهکارهای حل آن است. یافته های تحقیق موانع اصلی موفقیت مدیران زن در دانشگاه را در سه مولفه اجتماعی، عوامل سازمانی و عوامل فردی و عوامل موفقیت زنان مدیر در دانشگاه را در 7 مولفه دسته بندی نمود. نتایج این پژوهش نشان داد که راز موفقیت مدیران زن در آموزش عالی در دقت، پشتکار و حساسیت بر انجام درست کارها میباشد.

هدف تحقیق حاضر، تعیین رابطه عوامل موثر در بهره وری عملکرد زنان در پست های مدیریتی درآموزش عالی به منظور ارائه یک مدل مناسب بوده است.. روش تحقیق حاضر، توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری این پژوهش را کلیه روسای زن دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران در 1394 تشکیل داده اند. برای انتخاب نمونه از روش طبقه ای متناسب با حجم استفاده شده است. ابزار تحقیق سه پرسشنامه محقق ساخته بوده است. 1. پرسشنامه محقق ساخته عوامل سه گانه (توانمندسازی، حمایت اجتماعی و ماهیت شغلی) (a=0.87) 2. پرسشنامه محقق ساخته انگیزش شغلی (a=0.93) و 3. پرسشنامه محقق ساخته توسعه بهره وری (a=0.89). برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه گام به گام و روش مدل معادله ساختاری برای آزمون مدل تجربی تحقیق استفاده شده است. بطور کلی نتایج تحقیق نشان داد، بین توانمندسازی روسای زن مبنی بر ابعاد پنج گانه (رفاه، دسترسی، آگاهی، مشارکت و کنترل) و توسعه بهره وری در سطح p<0.05 رابطه معناداری وجود دارد. بین حمایت اجتماعی مبنی بر ابعاد پنج گانه (حمایت عاطفی، شبکه اجتماعی، خودارزشمندی، ابزاری و حمایت اطلاعاتی) و توسعه بهره وری در سطح p<0.05، رابطه معناداری وجود دارد. بین ماهیت شغلی مبنی بر ابعاد چهار گانه (ارزش شغلی، فرصت های شغلی، امکانات شغلی، چالش های شغلی) و توسعه بهره وری در سطح p<0.05 رابطه معناداری وجود دارد. انگیزه شغلی رابط بین عوامل سه گانه توانمندسازی، حمایت اجتماعی و ماهیت شغلی را با توسعه بهره وری، میانجی گری می کند. نیز نتایج نشان داد، مدل تجربی تحقیق از برازش نسبتا مطلوبی برخوردار بوده است.

مطالعات زنان، مطالعاتی بر مبنای مسائل مرتبط با زنان است که جهان را با تجارب و پرسش های زنان می آزماید. درباره ماهیت این رشته که سال ها است در دانشگاه های گوناگون جهان در سطح اکادمیک تدریس می شود، دیدگاه های متفاوتی وجود دارند. برخی، این رشته را دارای ماهیتی میان رشته ای می دانند، عده ای آن را چند رشته ای تعریف می کنند و گروهی هم معتقد به رشته نبودن آن هستند. به دلیل عدم وجود هماهنگی کافی میان نگرش و عمل دانشگاه های مجری این رشته در ایران، مطالعات زنان را می توان از رشته های دانشگاهی چالش برانگیز دانست که تا به امروز موانع متعددی را پشت سر گذاشته و هم چنان هم محل نقد و بررسی است. با وجود قرار گرفتن این رشته در زیرمجموعه علوم اجتماعی، به نظر می رسد که محتوای درسی آن به رشته های فقه و حقوق نزدیک تر شده باشد و نظر به این که معمولا اساتید و مدیران این گروه از میان افرادی با گرایش های تحصیلی حقوقی، فقهی و علوم اسلامی انتخاب می شوند، نقش آموزش های جنسیت کم رنگ تر و بحث های حقوق زنان و خانواده در رشته پر رنگ تر است. تحقیق پیش رو، با روش تحلیل اسنادی و با تکیه بر یافته های پژوهشی این حوزه همچنین اطلاعات دانشگاه های مختلف جهان و ایران درباره این رشته دانشگاهی، تلاش می کند که با تحلیل تطبیقی، به بررسی جایگاه و تاثیرگذاری این رشته با توجه به سرفصل های آموزش عالی و دانشگاه های مختلف جهان در ورود به عرصه های مدیریتی زنان بپردازد. یافته های این پژوهش حاکی از آن هستند که آن چه امروز به منزله مطالعات زنان در دانشگاه های مختلف کشور دیده می شود، به دلیل قرار گرفتن تحت نفوذ سیاست های متفاوت در برهه های زمانی مختلف، از تفکر موسسین این رشته و استانداردهای جهانی این دانش تا اندازه ای دور شده است. با توجه به ضرورت توجه به مطالعات زنان به عنوان منبع یاری رسان در دستیابی زنان به مناصب عالی و جایگاه مدیریتی و در نهایت حرکت کشور به توسعه پایدار، در سیستم آموزش عالی ایران هم ضرورت دارد این رشته به صورت جدی مورد بازنگری متخصصین قرار گیرد تا از ظرفیت ها آن در راستای مساله شناسی زنان و افزایش کیفی و کمی حضور آنها در عرصه های مختلف از جمله عرصه های مدیریتی استفاده شود.

موضوع حضور زنان در مدیریت نظام آموزش عالی به عنوان حوزه ای پژوهشی، نسبتا جدید است و احراز پست های کلیدی برای زنان، بسیار پیچیده و وابسته به متغیرهای زیادی است. مساله مورد بررسی در پژوهش حاضر این است که چرا با وجود اینکه حضور زنان در رده های گوناگون نظام آموزش عالی شایان توجه است، تصدی مشاغل مدیریتی این عرصه به وسیله آنان ناچیز است. این پژوهش، آسیب شناسی و موانع این حضور را براساس روش اسنادی بررسی می کند. براین اساس، مهمترین این موانع عبارتند از:موانع درونی، مسوولیت های خانوادگی و خانه داری، قوانین ومقررات، بی عدالتی، فشار بیشتر، ویژگی های مردانه مدیرو سبک مدیریت زنان. در رابطه با موقعیت زنان دانشگاهی کشور باید گفت جنسیت، عامل تعیین کننده ای در گزینش هاست و زنان در سطوح مدیریتی دانشگاه ها حضور ندارند و هر چند مشارکت آنها در رده های مدیریتی پایین و میانه دانشگاه افزایش یافته، ولی در رده های عالی مدیریتی تعییر محسوسی رخ نداده است و هم چنان کمیته ها و شوراهای تصمیم گیری دانشگاه ها در اختیار مردان است. مهم ترین دلایل چنین وضعیتی فرهنگ، گرایش مرد سالارانه و بی اعتمادی به توانایی های زنان در دانشگاه عنوان شده است.

پژوهش حاضر، تاثیر نگرش های موجود به مدیریت بر موانع پیشرفت زنان در ارتقا به مشاغل مدیریتی با تاکید به نقش میانجی توانمندسازی (مطالعه موردی: استان آذربایجان غربی) مورد بررسی قرار داده است. جامعه آماری پژوهش حاضر 107 تن از اعضای زن هیات علمی استان ا.غربی هست. داده های جمع آوری شده از طریق پرسشنامه به کمک دو نرم افزار SPSS و AMOS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل نشان دادند که تضاد بین کار و خانواده، حمایت رهبر، حمایت خانواده و وجود سقف شیشه ای بر توانمندسازی در سطح 0.05 معنی دار می باشد. و همچنین اثر مستقیم توانمندسازی بر نگرش های موجود در سطح 0.05 معنی دار می باشد و در نهایت اثر غیر مستقیم تضاد بین کار و خانواده، حمایت رهبر، حمایت خانواده و وجود سقف شیشه ای بر نگرش های موجود در سطح 0.05 معنی دار می باشد.

دو واقعیت متضاد در عین حال موازی در ایران گفتمان غالب است. اول، برای داشتن توسعه متوازن نیاز به استفاده همه تاریخ جهان شاهد نقش بسیار عظیم و غیر قابل انکار زنان در حوادث گوناگون است. امروزه که مباحث توسعه کشورهای جهان مطرح می باشد نقش زنان در این فرآیند به شدت مورد توجه قرار گرفته است در سده های اخیر نقش زنان به عنوان نیمی از جمعیت جهان درحال توسعه نادید گرفته شده که این امر نشان از وجود تبعیضات و نا برابری های جنسیتی در زمینه های گوناگون سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و غیره دارد. جامعه انسانی از عدم حضور واقعی زنان به عرصه های مختلف لطمات جبران ناپذیری دیده و بدین خاطر در جبران این نتیجه برآمده است. سقف شیشه ای مانع رسیدن زنان به مشاغل بالای مدیریتی در سازمان ها و موسسات می شود که از بین بردن آن ریشه در فرهنگ دیرینه دارد که فرآیندی آرام و تدریجی خواهد بود.یافته های تحقیق هاکی از آن اند که تفکیک نسبتی بازیهای بچه گانه، رفتار نقش های جننسیتی تقسیم کار و آموزش متناسب با جنسیت، سن و تحصیلات، دارای رابطه معنا داری با نگرش پاسخ گویان به توانایی زنان در مدیریت اجرایی است و عواملی همچون فرهنگ و زبان مردانه نیز به مشابه سایر عوامل موثر بر توسعه قدرت مردان مدنظر قرار گرفته است.

دو واقعیت متضاد در عین حال موازی در ایران گفتمان غالب است. اول، برای داشتن توسعه متوازن نیاز به استفاده همه جانبه از ظرفیت ها و نیروهاست، پس بی شک حضور زنان به عنوان نیمی از جمعیت در توسعه امری ضروری است. دوم، برای دست یابی به توسعه نیاز به مدیریت قوی و استاندارد است، که زنان قابلیت آن را ندارند. در این بین، دو گفتمان رایج می شود؛ اولی تمامی زنان را فاقد توانمندی مدیریتی می داند و دومی اگرچه زنان را توانمند محسوب می کند، اما واقعیت و بستر فعالیت فعلی را آماده جذب آنان در تصدی پست های مدیریتی نمی داند. برآمد این دو گفتمان متضاد، مخرج مشترکی به ما می دهد؛ زنان باید در عرصه اجتماعی، اقتصادی، سیاسی فعال باشند، اما نه در پست های مدیریتی. بهرور، در برابر هجمه موجود واقع گرایانه، گفتمان دیگری صدایش به گوش می رسد، گفتمانی که طنین زنانه دارد و پژواک نخبه گرایانه در میان دانشگاهیان، پیشی گرفتن زنان از مردان در دانشگاه ها، حضور گسترده آنان در عرصه های اجتماعی، نرم افزارانه و خدماتی تر شدن ساحت فعالیت و موفقیت چشم گیر آنان، باعث شده است، زنان تحصیل کرده و دانشگاهی بیشتر از پیش به حقوق خود واقف شوند و اعتماد به نفس بیشتری برای پذیرفتن وظایف اجتماعی و پست های مدیریتی کسب کنند، همین عامل باعث شده است گفتمان رقیبی در قاب یک پادگفتمان در برابر گفتمان غالب که آبشخور مردسالارانه دارد پا بگیرید، گفتمانی که معتقد است، حضور زنان نه تنها در عرصه اجتماعی که در پست های مدیریتی ضروری است. به همین واسطه، ما با حضور در مرکز این گفتمان، دانشگاه که پایگاه اصلی این گفتمان پیش رو است سعی داریم ادعای آن را در توانایی تصدی پست های مدیریتی توسط زنان را به محک آزمون بگذاریم. در این مقاله به بررسی و تبیین مختصری از دیدگاه ادیان گذشته تا اسلام نسبت به مقام و منزلت زن ارائه می شود.

علم و عالم در شریعت مقدس اسلام از چنان جایگاه رفیعی برخوردار است که حدود یک چهارم آیات کتاب آسمانی قرآن به دعوت و بحث حول این مهم پرداخته است. اینگونه خطابات عام قرآنی و بیانات عمیق و فطری روایات، همگی دال بر فراجنسیتی بودن حقیقت علم ودانش بوده و زن ومرد را مکلف به ارتقای علمی می سازد. با ظهور و گسترش اسلام آنچنان تحول عظیم علمی فرهنگی ایدر عرصه زنان به وجود آمد که ایشان را از حضیض جاهلیت به اوج عالمیت رساند. مسلم است که این تحول فرهنگی بی نظیر نیازمند پیگیری و استدامه جدی از سوی سیستم حکومت اسلامی است. سیره فردی و حکومتی علوی جلوه بی همتایی از اهمیت بخشی به دانش زنان، و تربیت و استفاده به جا از ظرفیت علمی زنان در عرصه های مختلف می باشد. این نوشتار با روشی توصیفی تحلیلی به واکاوی اقوال و سیره عملی حضرت علی علیه السلام در خصوص آموزش عالی زنان در سطوح مختلف پرداخته، و اثبات می کند که در دیدگاه علوی نه تنها زنان از لحاظ قابلیت علمی و استعداد عقلی متفاوت و مادون نیستند بلکه حضرت علی علیه السلام به رشد و شکوفایی علمی ایشان توجهی خاص داشته اند. منش و سیره علوی براین اساس استوار است که علاوه بر آموزش جامع زنان خانواده، زنان جامعه را نیز در عرصه های مختلف علمی-معرفتی توانمند سازد، و حسب مورد از این نیروی متعالی در رده های مختلف حکومتی استفاده نماید.

پدیده «عدم توفیق زنان در دستیابی به سطوح عالی مدیریت» را در اصطلاح «سقف شیشه ای» می گویند. این اصطلاح اولین بار در سال 1986، به وسیله مجله وال استریت جورنال به کار رفته همچنین موریسون و همکارانش از اولین کسانی هستند که در سال 1987 از این اصطلاح استفاده کردند اعضای هیئت علمی به عنوان رکن اساسی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی و به عنوان بازوی اجرایی رسالت سه گانه دانشگاه ها (آموزش، تحقیق و ارائه خدمات) محسوب می شوند و توجه به آنها به منزله توجه به سرمایه انسانی در آموزش عالی و در راستای محقق شدن این رسالت است. برای نگهداشت اعضای هیئت علمی، بالاخص زنان که بیش از نیمی از جمعیت فعال جامعه وبه نسبت این تعداد کمترین تصدیگری مدیریت در آموزش عالی کشور را بعهده دارند هدف اصلی این پژوهش شناسایی عوامل عدم احراز مناصب مدیریتی در آموزش عالی کشوراست سرمایه انسانی به عنوان یکی از عوامل موثر در پیشبرد اهداف توسعه همه جانبه و پایدار محسوب می شود زنان به عنوان نیمی از افراد جامعه و نیمی از سرمایه انسانی موجود در کشور به عنوان موضوع و هدف توسعه مطرح هستند؛ با این وجود زنان حتی نیمی از اقتدار مردان را دارا نیستند. از میان مدیران دانشگاه ها موفق تعداد انگشت شماری مدیر زن به چشم می خورد. زنان ما باید تشویق شوند که در هر شرایطی، با مطالعه، تحقیق و توجه به مسائل ملی و جهانی، افق دید خود را گسترش دهند و قدرت تحلیل رخدادهای سیاسی، اجتماعی و مدیریتی را در وجودشان تقویت نمایند.

در اواسط قرن حاضر به واسطه تغییر پارادایمی حاصل شده در مبانی فلسفی روش تحقیق و همچنین نیاز به گشوده شده مرزهای جدید دانش، روش نظریه پردازی داده بنیاد در شرایطی شکل رفت که جوامع انسانی بیش از پیش به نظریات نوین و بومی شده نیاز پیدا کردند. نظریه پردازی داده بنیاد روشی در رویکرد پژوهشی کیفی است که خود بر سپهر فلسفی تفسیرگرایی مبتنی است. در این رویکرد فلسفی فرض بر آن است که مردم درک خود نسبت به جهان را از مسیری که در آن زندگی می کنند بازمی یابند و فرایند معنابخشی به صورت خودکار در عینیت ها و یا موقعیت های اجتماعی وجود ندارد بلکه برساختی فردی است که توسط افراد خلق می شود. با این نگاه دیگر اهمیت یک نظریه به جهان شمولی آن نخواهد بود زیرا تاریخ بشر نشان داده که انسان ها رویه های ثابتی را در بافت های گوناگون پیش نمی گیرند، بلکه اهمیت یک نظریه به منطبق بودن آن با بافت پژوهش می شود و به تبع نیازی که از آن بافت مرتفع خواهد کرد. از این رو در شرایطی که بیش از همه زمان ها به تولید نظریات بومی و پرداختن به مسائل خاص جامعه ایرانی احساس می شود، روش نظریه پردازی داده بنیاد می تواند ابزاری در خدمت این مسیر باشد.اما برای تبیین بیشتر این روش و کاربرد آن در عمل برای تولید نظریات جدید، نظریه «تواناسازی زنان در آموزش عالی ایران» نمونه ای است که چگونگی استفاده از روش نظریه پردازی داده بنیاد را در تولید نظریات بومی که به مسائل و معضلات کشور می پردازد بررسی کرده و از این طریق اهمیت این دسته از تئوری ها را در چگونگی جهت گیری و سیاست گذاری های کلان آتی کشور نشان خواهد داد.

ارزیابی وضعیت احراز پست های مدیریت عالی زنان در دانشگاه ها گویای آن است که نسبت موضوع جنسیت، فرآیند انتخاب و ارتقای شغلی، در جوامع گوناگون ویژگی هایی متفاوت با مردان دارد. اگرچه دستاورد اغلب مطالعات در این حوزه نشان می دهد جنسیت عامل تعیین کننده ای در گزینش هاست ولی وجود سقف شیشه ای دال بر مانع غیرقابل نفوذ ورای محدودیت های تعیین شده در مسیر ارتقای زنان در سازمان ها، اهمیت قابل توجهی دارد. نگرشی متصلب که بنابه سطح توسعه یافتگی جوامع و انگاره تصمیم سازان در محافل دانشگاهی قابل تغییر و تحول است. بهره مندی از رویکردی توسعه گرا و جایگاه استراتژیک زنان در اهداف هفده گانه توسعه پایدار سازمان ملل، مقایسه تطبیقی است که به سهم زنان در مدیریت آموزش عالی در ایران، مالزی و فنلاند می پردازد. امروزه سنجش توانمندی زنان بعنوان یک متغیر در این اهداف متبلور شده است. شاخص انتخاب این کشورها تحلیل تطبیقی وضعیت در دو کشور درحال توسعه مسلمان و یک کشور توسعه یافته می باشد.

مدیریت بدون مشارکت کامل زنان، نه تنها مانعی برای حضور فردی و جمعی زنان در فرایند تصمیم گیری ایجاد می کند بلکه می تواند اتلاف وسیعی از دانش و تجربه و توانمندی را به دنبال داشته باشد. رویکردهای تعادل محور جنسیتی به دنبال آن است که با استفاده از تمامی ظرفیت های موجود، نگرش انسانی مشارکت جویانه در توسعه را دنبال نماید و با حذف نگاه تک جنسیتی از حقوق انسانی افراد دفاع کند.در این راستا بررسی زیرساخت های قانونی، نهادی و توانمندی های موجود در سیستم آموزش عالی می تواند معرف نگرش حاکم بر سیستم توزیع قدرت در عالی ترین نظام آموزشی کشور باشد. ظرفیت سازی برای مشارکت نخبگان در ساختار قدرت به عنوان هسته اصلی مورد نقد در این مطالعه می باشد.در ساختار نظام آموزش عالی در ایران مانند سایر نهادهای موجود تراکم زنان صرفا در بخش کارشناسی است و نسبت مستقیمی بین افزایش سطح اداری و کاهش حضور و مشارکت زنان برقرار است.این پژوهش قصد دارد این روند را در ایران مورد مطالعه قرار داده و مقایسه ای تطبیقی بین ایران و جند کشور عربی همسایه داشته باشد.روش انجام پژوهش توصیفی- تحلیلی است و از اسناد و مدارک معتبر برای بیان یافته ها استفاده شده است.

تاریخ حیات بشر، نمایانگر تلاش آدمیان برای تضمین، رعایت و احترام به حقوق همه انسانهاست، برابری حق همه افراد، صرفنظر از هرگونه تمایز، سنگ بنای اندیشهی حقوق بشر است. فکر برابری ارزشی انسانها به ویژه در دو قرن اخیر، منشاء تحولات عظیمی شده است که از آن جمله میتوان به ارتقای حقوق زن در کشورهای مختلف و سراسر دنیا اشاره کرد. حق ها همان ارزشهای بی قید و شرط، برای وجود هر انسان، بدون در نظر گرفتن ارزش افراد نسبت به یکدیگر است. فرض ارزش غیرمشروط، مبتنی براهمیت زندگی هر فرد، بدون توجه به ثروت، قدرت یا موقعیت اجتماعی اوست. بدیهی است در عصر حاضر نقش برتر قدرت تفکر و اندیشه آدمی در همه عرصه ها مشهود است و تحقق عدالت اجتماعی بدون حضور و نقش آفرینی زنان میسر نیست. در این پژوهش سعی بر آن است که با اتخاذ یک موضع نظری محکم و موجه، مبنایی قابل قبول برای برابری زنان و مردان جهت احراز مشاغل مدیریتی، از طریق طرح ایده و نهاد حق به عنوان ادعای تضمین شده و حاکم در برابر دیگر ادعاها، با استناد بر دو عنصر کرامت ذاتی بشر و فاعلیت اخلاقی ارائه شود.

حضور پررنگ زنان در آموزش عالی سال هاست که توجه همگان را به خود جلب کرده است. پر واضح است که حضور امروز در کسوت دانشجو، حضور فردا در کسوت فردی موثر در برنامه ریزی و سیاست گذاری جامعه را به دنبال خواهد داشت. یکی از فرصت های حضور موثر در اجتماع، بی شک بخش آموزش عالی و مدیریت کلان در این عرصه است، و توانمندسازی زنان در این عرصه می تواند در نیل به این مهم بسیار مفید باشد. مقاله حاضر در پی بررسی راهکارهای توانمندسازی زنان برای کسب جایگاه های مدیریتی کلان در آموزش عالی می باشد.

این مقاله، به اجمال به بررسی تطبیقی حضور زنان در مشاغل مدیریتی در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی در جهان و ایران می پردازد تا از این رهگذر نشان داده شود که حضور زنان در پست های مدیریتی در دانشگاه ها بسیار پائین بوده و لازم است که در جهت برون رقت از این وضعیت، موانع شناسائی و اقدامات لازم برای تسهیل و اختصاص مشاغل مدیریتی در نهادها و مراکز آموزش عالی برای زنان فراهم شود.

این پژوهش، با هدف بررسی موانع مشارکت گسترده زنان در عرصه های مدیریتی، سیاست گذاری برنامه ریزی در آموزش عالی کشورانجام شده است و در آن سهم عوامل فرهنگی، اجتماعی بر عدم مشارکت زنان در عرصه های مدیریتی، سیاست گذاری، تصمیم گیری و برنامه ریزی بررسی شده است. مطالعه حاضر به سوال زیر پاسخ داده است : از نگاه زنان و مردان مورد مطالعه سهم عوامل فرهنگی، اجتماعی در عدم مشارکت زنان در عرصه های مدیریتی و سیاستگذاری و برنامه ریزی در آموزش عالی چگونه است؟ روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه اسانید و اعضای هیئت علمی است که از جامعه مورد نظر به تعداد 20 نفر به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند.ابزار این پژوهش شامل مصاحبه حاوی 6 سوال باز جهت دریافت نظرات مخاطبان بوده است. نتایج کلی پژوهش استفاده شده است نتایج کلی پژوهش نشان می دهد که تمامی اساتید و اعضای هیات علمی بر عامل فرهنگی به عنوان مهم ترین عامل بازدارنده زنان برای مشارکت گسترده در عرصه های مدیریتی و برنامه ریزی اتفاق نظر دارند و از نظر آن ها مهمترین جزء مانع فرهنگی عدم باور جامعه به توانایی زن در اداره امور در صحنه های مدیریتی، سیاستگذاری و برنامه ریزی در سطح کلان است، تنها تفاوتی که در این زمینه مشاهده می شود این است که مردان معتقدند که فقدان الگوهای مناسب در عرصه های مدیریتی و سیاستگذاری برای زنان مهم ترین جزء مانع فرهنگی است.این دو دیدگاه در واقع مکمل یکدیگرند. زیرا وقتی جامعه ای توانایی زنان را در اداره امور باور نداشته باشد امکان رشدو ارتقاء زنان به پست های مدیریتی و برنامه ریزی و سیاستگذاری وجود ندارد و به تبع آن نیز این الگوها وجود نخواهد داشت.هم چنین اساتید و اعضای گروه نمونه معتقد بودند که حاکمیت و غالب بودن تفکر مردانه در انتخاب مدیران، برنامه ریزان و سیاستگذاران بعد از عوامل فرهنگی به عنوان یک عامل اجتماعی بازدارنده زنان در احراز پست های مدیریتی است.

نادیده گرفتن حضور زنان در پست های مدیریتی لطمات جبران ناپذیری به کشورها وارد کرده است. کشورهای درحال توسعه از جمله ایران هنوز نتوانسته اند گام های موفقیت آمیزی در این مورد بردارند. لذا برای تحلیل چرایی حضور کمرنگ زنان در پست های مدیریتی بخصوص در پست های مدیریتی دانشگاهی، علاوه بر اینکه تفاوت های فردی و شخصیتی زنان در این امر تاثیرگذار است، موانع سیستمی که ریشه در ساختارهای اجتماعی و فرهنگی دارد، ازجمله فرهنگ سازمانی مردسالاری این تاثیر را دوچندانمی کند. بدین منظور هدف این پژوهش، بررسی شیوه های توانمندسازی زنان جهت احراز پست های مدیریتی در آموزش عالی می باشد. روش تحقیق این پژوهش، مروری- توصیفی و روش گردآوری اطلاعات به صورت اسنادی-کتابخانه ای می باشد. نتایج بدست آمده حاکی از این است که برنامه ریزی جهت افزایش توانمندی زنان از دو طریق برداشتن موانع و افزایش قابلیت های زنان، می تواند به اصلاح فرهنگ سازمانی با تاکید بر شایسته سالاری در دانشگاه ها برای احراز پست های مدیریتی به زنان کمک کند.

روابط خانوادگی، تحت تاثیر پویایی نهادهای اجتماعی، با تحول دائم روبه روست. با تحول شرایط زیستی و به تبع آن، بروز نیازهای جدید، پیوسته نقش ها در حال تغییرند، به طوری که از اعتبار نقش های سنتی روز به روز بیشتر کاسته شده و موجبات دگرگونی آنها فراهم می شود. رو آوردن زنان به اشتغال در خارج از کانون خانوادگی مقایسه حوزه های اشتغال زنان و مردان در جامعه ایران نمودار آن است که، به طور کلی، مشاغل این دو گروه نوعا متفاوت است. این تفاوت بعضا ناشی از تفاوت طبیعت دو جنس است. برای مثال، بخش عمده کادر آموزشی را زنان تشکیل می دهند. در مطالعات جامعه شناختی راجع به «اشتغال زن و خانواده در ایران» کار زن، به طور کلی، تاثیری بسزا در ابعاد هویت اجتماعی آنان داشته و این امر، به نوبه خود، موجب افزایش اعتماد به نفس جامعه زنان شده است. احراز به خصوص که این قشر از زنان شاغل، ضمن ایفای مسوولیت تربیت و اجتماعی کردن فرزندان خود، وظیفه تربیت نسل جوان را بر عهده دارند. از این رو، بررسی و شناخت چگونگی تاثیر اشتغال زنان در خانواده و در حیطه مسوولیت ها و وظایف اجتماعی آنان، موانع و مشکلات و ارائه راهکارهای مناسب ضروری است.

امروزه مزیت دسترسی به منابع طبیعی در امکان بهره مندی از شاخص های توسعه، جای خود را به مزیت بهره مندی از نیروی انسانی مبتکر، خلاق و متخصص داده است. اندیشمندان هنگام توجه به توانمندی های مدیریتی زنان در بیرون از منزل، از یک سو، به ورود طیف گسترده زنان به بازار کار و از سوی دیگر به تبعیض علیه زنان در اشغال پست های مدیریتی و موقعیت های قدرتمند سازمانی اشاره می نمایند اگر چه اشتغال زنان در خارج از خانه را می توان به عنوان مدرک وقوع تغییر در نظر گرفت، ولی ایجاد فرصت هایی که آنها بتوانند قابلیتهای مدیریتی خود را به نمایش بگذارند از اهمیت ویژه ای برخوردار است.زنان در کسب پست های مدیریتی از تبعض های چند گانه رنج می برند. آمارهای موجود نشان می دهند که در دهه پایانی قرن بیستم کمتر از 5 در صد از روسا، شرکتها و مسوولین پست های رده بالا در سازمانهای بین المللی زنان بودند( مقدم، 1998).روانشناسان اجتماعی و جامعه شناسان بر این باور هستند که توانمندی های مدیریتی زنان تغییر پذیر بوده و عوامل فرهنگی و بسترهای سازمانی بر این تغییرات موثر می باشند. تفاوت در توانمندی های مردان و زنان به واسطه تجارب متفاوت اجتماعی است که در طول زندگی کسب می نمایند. بنابراین می توان توانمندی های مدیریتی زنان را از طریق بکارگیری فرایندهای اجتماعی و دگرگونی در بستر سازمانی سازمانهای کار در یک دوره زمانی بلند مدت افزایش داد.تردیدی نیست که انسانهای توانمند زمینه بهتری را برای دموکراسی و رشد و توسعه جامعه فراهم می کنند. هرچند بسیاری از مردان و زنان موضوع اهمیت جنسیت را در سازمانها انکار می کنند، ولی باید اذعان کرد که جنسیت عامل تعیین کننده ای در سازمانها بوده و در تجربیات و پیشرفت شغلی فرد بسیار موثر است. باورها، ارزش ها، زبان و نهاد های سازمانی به نفع مردان است تا زنان بسیاری از مطالعات به وجود تبعیض و سقف شیشه ای در سازمانها اشاره داشته اند که موانع نامرئی پیش روی زنان برای ارتقاء به پست های مدیریتی بالا هستند. فرضیه سقف شیشه ای بیانگر آن است که در محیط های شغلی، موانع نا مشهودی وجود دارد که زنان و گروههای اقلیت مذهبی و نژادی از ترقی به سمت پست های بالاتر را باز می دارد.در محیط های علمی و دانشگاهی کشور ما نیز که می بایست تاکید بر علم، توانمند و شایستگی افراد پستهای مدیریتی احراز گردد سهم زنان توانمند و شایسه بسیار محدود می باشد.هدایت جوامع در مسیر دستیابی به صلح، مردم سالاری و توسعه پایدار مستلزم بکارگیری کل استعداد، تجربه و تبحر زنان در همه سطوح تصمیم گیری است.در این بررسی موانع و سدهای پیش روی زنان عضو هیات علمی دانشگاه ها، جهت کسب پستهای مدیریتی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و راهکارهایی برای مواجهه با آنها ارائه گردیده است.

توجه داشتن به وضعیت اشتغال زنان و مشارکت و هدایت آن ها می تواند زمینه استفاده و بهره برداری بهتر از این نیروه انسانی را فراهم کند و باعث رشد و توسعه کشور و همچنین باعث می شود جامعه به حیات طییه که هدف غایی از خلقت همه ما انسان ها است دست یابد. به همین دلیل مجموعه عواملی که می تواند زمینه مشارکت و اشتغال آن ها را فراهم کند، چه در زمینه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی باشد، از اولویت بیشتری برخوردار است. در این تحقیق و پژوهش سعی بر این است که به بررسی عواملی که مانع از حضور، مشارکت و اشتغال زنان در سطوح بالای مدیریتی می شود، پرداخته شود. و همچنین تمام سعی ما بر این بوده است که از طریق بررسی اشتغال و مشارکت زنان قبل و بعد انقلاب و دوران جنگ تحمیلی و با بیان دیدگاه اسلام و رهبر کبیر انقلاب اسلامی و امام خامنه ای، بتوانیم به شناخت موانع و محدودیت های مدیریت زنان دست یابیم و برای حل این مشکل پیشنهادات و راهکار هایی را ذکر نماییم.

امروزه شاید هیچ صاحبنظری منکر این واقعیت نباشد که جامعه ایران تقریبا در دو سه دهه گذشته، خصوصا بعد از انقلاب اسلامی، تحولات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و آموزشی خطیری را سپری کرده است. یکی از مهمترین این تحولات، بسان بسیاری از کشورهای در حال توسعه، گسترش آموزش عالی در سطوح و مقاطع گوناگون بوده است. این رویداد با حضور و مشارکت چشمگیر زنان و دختران در آموزش عالی همراه بوده است. این تحول مهم در جامعه ایران، یعنی گسترش آموزش عالی بطور اعم و افزایش مشارکت زنان در آموزش عالی بطور اخص از ابعاد گوناگون قابل تامل است.از طرفی به این علت که حکومت اصلی ترین متکفل تضمین مصالح عمومی جامعه و تامین کننده حقوق افراد جامعه است، لذا از مهم ترین وظایفش: تحقق عدالت و فراهم نمودن شرایط مساوی با مردان برای زنان جهت رشد و ارتقا زنان در آموزش عالی جامعه و دست یابی به پست های مدیریتی است. حکومت نظام جمهوری اسلامی ایران به عنوان برجسته ترین حکومت حق مدار و عدالت گرا، از توجه به زنان غافل نبوده است و مختصات مهمی را جهت رشد و تعالی آن در احراز پست های مدیریتی مطرح نموده است. با این توصیف، درین پژوهش با روش کتابخانه ای و اسنادی، با رویکرد تحلیلی- توصیفی و استنتاجی، برآنیم تا مهمترین وظایف حکومت را را در راستای دست یابی زنان به پست های مدیریتی در آموزش عالی مورد تامل و واکاوی قرار دهیم.

برای دسترسی زنان به مشاغل مدیریتی در سطوح عالی، علاوه بر احراز شایستگی های فردی، زمینه های نهادی و فرانهادی تاثیر گذار هستند. دراین نوشتار در «زمینه های نهادی» نقش دولت و «در زمینه های فرا نهادی»، نگرش اجتماعی و عواملی که در تثبیت و باز تولید این نگرش ها موثرند مورد بررسی قرار گرفته است.ورود به نظام آموزش عالی و تحصیلات تکمیلی زمینه ساز دستیابی به مناصب مدیریتی است، و فرض بر این است که زنان و مردان برخوردار از آموزش عالی و دارای مدارک دانشگاهی بطور مساوی قادر به ایفای نقش های فعالانه تر اجتماعی و ارتقاء سطوح مشارکت خویش در جامعه هستند و طبیعتا جنسیت نمی تواند و نباید در این زمینه تاثیر گذار باشد.به رغم پیشرفت حضور زنان در دانشگاهها و مشاغل دولتی وبا احراز شایستگی های فردی و عمومی، زنان همچنان برای حضور در مناصب عالی مدیریتی با مشکلات و موانع جدی روبرو هستند و میزان رشد تحصیلی و توانمندی زنان با میزان ارتقای آنان در سطوح عالی مدیریتی تناسبی ندارد.برای رفع این موانع و استفاده بهینه از تخصص و توانمندی های زنان در عرصه های مدیریتی لازم است چاره اندیشی هایی به عمل آیدکه مهمترین آنها عبارتند از:اتخاذ تصمیم و برنامه ریزی در نظام آموزش عالی برای تربیت مدیران زن، استفاده از زنان در مناصب مدیریتی در سیستم آموزشی، پژوهشی و اداری دانشگاهها، استقبال زنان برای پذیرش مناصب مدیریتی، ایجاد تشکل هایی نظیر انجمن زنان مدیر و ایجاد شورای راهبردی زنان در دانشگاههای کشور و. ..که می تواند زمینه حضور بیشتر و بهتر زنان در مناصب مدیریتی در آموزش عالی را فراهم نموده وبه منصه ظهور برساند.

در سراسر جهان، زنان بیش از پیش به آموزش عالی روی آورده اند و در برخی کشورها درصد بیشتری را نسبت به مردان در کسب مدارج دانشگاهی از آن خود کرده اند. در این میان اما، تعداد زنانی که در آموزش عالی به سمت مدیر، مدیر ارشد، یا هیات علمی دست پیدا می کنند، به هیچ عنوان با آمار زنان تحصیلکرده همخوانی ندارد. چالش های پیش روی زنان در احراز موقعیت های بالادستی و آسیب شناسی این چالش ها که خود مانعی برای توسعه کشورها قلمداد می شود، موضوعی است که در این مقاله به آن پرداخته خواهد شد.

بسیاری از سازمانهای ملی و بین المللی و پژوهشهای انجام شده در داخل و خارج کشور حاکی از این است که نقش زنان در مدیریت و به شکل خاص در مدیریت آموزش عالی به دلایل مختلف نادیده گرفته شده است و یا حداقل کمرنگ می باشد و نگرش مثبت و سازنده ای در این خصوص وجود ندارد. در صورتی که با در نظر گرفتن تفاوتهای روحی- روانی و فیزیولوژیکی، سازمانها جهت تکمیل و موازنه نقشهای کارکنان خود به کارکنان زن برای پیشبرد اهداف سازمانی خود نیاز دارند. معمولا به کارگیری نیروی انسانی زن در سازمانها به خصوص در سطوح مدیریتی با نگرش منفی و سنتی مردان مواجه شده است. نهادها و سازمانهای بین المللی مانند سازمان ملی کار و یونسکو موانع و راهکارهایی را در جهت رفع این مشکلات پیشنهاد کرده اند ولی تطبیقی بین هر مانع و راهکار رفع یا کاهش آن مانع ارائه نشده است، بدین مفهوم که برای هر مانع دقیقا از چه راهکاری می توان استفاده نمود. در این پژوهش مدلی جهت راهکارهای پیشنهادی جهت رفع یا کاهش این موانع ارائه خواهد شد.

حصارهای شیشه ای مانع تحرک شغلی و سقف شیشه ای مانع ارتقای شغلی زنان در سازمانها نظیر آموزش عالی می شوند. هرچه سطح مدیریت بالاتر برود، سقف شیشه ای قطورتر و غیرقابل نفوذتر می گردد. وجود حصارها و سقف شیشه ای موجب شده است که مشارکت زنان در سطوح مدیریتی حالت غیرعادی و بیمارگونه ای پیدا کند. به طور خلاصه زنان به سه روش می توانند سقف شیشه ای را برطرف کرده و در جامعه به سطوح بالای مدیریتی برسند در مرحله اول زنان باید تا می توانند خود را توانمند کنند. راه دوم برای هموارسازی پذیرش نقش های مدیریتی، حساسیت به حقوق و خواسته های منطقی است. زنان باید ضمن نشان دادن حساسیت به مسائل خود تلاش کنند که از طریق قانونی و منطقی مطالبات خود را مطرح و پیگیری کنند. راه سوم کارآفرینی است. مدیریت فردا بر دوش زنان و مردان خود باور است و در این میان خود باوری، نیازی مبرم برای زنان است تا این سقف شیشه ای را بشکنند. در این مقاله سعی شده است ضمن تعریف سقف شیشه ای راه های گذشتن از موانع رسیدن زن ها به سطوح بالایی مدیرت در سازمان ها بررسی شود.

اگر چه توسعه و گسترش آموزش عالی سبب شده است که زنان بیش از گذشته بتوانند وارد بازار کار شوند؛ اما این قشر هنوز هم در حوزه زندگی سازمانی خود با تبعیضات و نابرابری های فراوانی روبرو هستند. اگر چه حضور زنان در بازار کار بیشتر شده است؛ اما این حضور به ندرت در حوزه های عالی و مدیریتی سازمان ها به چشم می خورد. در این میان کمرنگ بودن میزان حضور زنان در سمت ها و پست های عالی و مدیریتی در نهادی مانند آموزش عالی که خود سردمدار توانمندسازی زنان جهت ایفای نقش های موثر آنان در جامعه است پارادوکسی مهم می باشد. به راستی چه ابعادی بر موضوع ترقی زنان به جایگاه شغلی مناسبشان در حوزه آموزش عالی مترتب است؟ جهت پاسخگویی به این سوال با تکیه بر دو استراتژی پژوهشی مرور نظام مند و سیستماتیک و روش گراندد تئوری تلاش شده است تا مدلی مفهومی در این زمینه ارائه شود. مدل ارائه شده مشتمل بر چهار مقوله اساسی پدیده محوری مشتمل بر مفاهیم سقف، دیوار و صخره شیشه ای، شرایط علی مشتمل بر مفاهیم شرایط علی فردی، خانوادگی، اجتمای، فرهنگی، قانونی و سازمانی؛ پیامد مشتمل بر پنج دسته مفهوم اشتیاق شغلی، سکوت سازمانی، عدالت ادارک شده، توانمندی زنان و بیگانگی از کار زنان و استراتژی تبعیض مثبت می باشد.

زنان به عنوان منابع بکر استعداد در شرایطی که کمبود مهارت واستعداد عامل زمین خوردن بسیاری از کسب وکارها است، نقش کلیدی در رونق و پیشرفت فضای کسب و کار دارند. با این وجود هنوز نگه داشتن زنان در محیط کار یک مشکل بزرگ صاحبان کسب وکار است.امروزه مدیریت زنان نه تنها در کشورهای در حال توسعه، که در کشورهای توسعه یافته نیز از مقوله های مهمی است که مورد توجه صاحب نظران علوم مختلف قرار گرفته است، و در سطح جهانی نیز سازمان های بین المللی توجهی ویژه به جایگاه زنان در کشور های مختلف دارند. از این رو همواره مقوله زنان وبه ویژه مشارکت آنان در تصمیم گیری ها و مشاغل سطوح عالی مورد توجه بوده است و چنانچه در مرحله انتخاب و استخدام، شایستگی و مهارت محک و معیار نباشد، اساسا طرح موضوع مشارکت زنان در امور بی فایده است.با توجه به نتایج تحقیق زنان در کسب فرصت های آموزشی (دانشگاهها) گوی سبقت را از مردان ربوده اند و به عنوان منبع روبه افزایش از استعداد ملی عمل می کنند. اما هنوز تعداد زنانی که در سمت مدیریت بوده اند تقریبا 10 درصد و یا کمتر و در مواردی صفر درصد بوده است. و این نتیجه حاکی از کمبود حضور زنان در جایگاه مدیریت ارشد و متمرکز شدن آن ها در یک سری سمت های کاری و مدیریتی خاص است.از این رو در این مقاله سعی شده است تا با بهره گیری از آمار و شاخص های توسعه به موانع و چالش های مدیریت زنان به طور عام پرداخته و مروری بر مدیریت زنان در دانشگاهها به طور خاص داشته و عوامل و موانع ارتقای مدیریتی زنان را شناسایی و راهکارهایی جهت رفع موانع آنها ارانه گردد.

در بسیاری از تحقیقات بر نقش مثبت رفتار شهروندی سازمانی در بین افراد تاکید شده است. یکی از متغیرهایی که بر رفتار شهروندی سازمانی تاثیرگذار است متغیر عدالت سازمانی است. این پژوهش متغیر عدالت سازمانی و مولفه های رفتار شهروندی سازمانی را بین اساتید زن دانشگاه تربیت مدرس مورد بررسی قرار می دهد و برای دستیابی به اهداف پژوهش از روش دلفی و توصیفی همبستگی استفاده می نماید. در این پژوهش برای شناسایی مولفه های مرتبط با متغیرها از روش دلفی استفاده شده است. سپس بر اساس مولفه های به دست آمده از خبرگان اقدام به مطالعه رابطه بین متغیرهای پژوهش شده است. بر اساس مولفه های حاصل شده از مرحل اول دلفی و نتایج حاصل از مرحله دوم، همبستگی بالایی بین عدالت سازمانی و مولفه های رفتار شهروندی سازمانی شامل وجدان کاری، نزاکت، مروت، نوعدوستی و فضیلت وجود داشته و همچنین ارتباط معنادار مثبت بین متغیرها تایید می گردد. همچنین نتایج پژوهش نظریه برابری آدامز را تایید می نماید.

در پژوهش حاضر سعی شده است تا رابطه رهبری تحول آفرین مدیران ورزشی با سرمایه اجتماعی مربیان در کسب وکارهای کوچک شهر کرمانشاه مورد بررسی قرار گیرد. روش پژوهش از نوع کاربردی و به شیوه توصیفی- همبستگی می باشد. جامعه آماری این پژوهش، شامل 30 نفر از مربیان مجتمع ورزشی اندیشه است. با استفاده از جدول مورگان و روش نمونه گیری تصادفی ساده 28 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار سنجش عبارت است از پرسشنامه رهبری تحول آفرین باس و آولیوو پرسشنامه سرمایه اجتماعی که پایایی پرسشنامه رهبری تحول آفرین 89% و پایایی پرسشنامه سرمایه اجتماعی 86% بدست آمد. در این پژوهشتاثیر ابعاد چهارگانه رهبری تحول آفرین بر سرمایه اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت که در نهایت به کمک آزمون همبستگی پیرسون در نرم افزار SPSS21 فرضیات پژوهش مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با توجه به نتایج بین ملاحظه فردی و نفوذ آرمانی با سرمایه اجتماعی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

توانمندسازی فرآیندی است که طی آن فرد از نیازها و خواسته های درونی و قابلیت های خود آگاه می شود و با هدف رسیدن به خواسته ها به کسب توانایی های لازم می پردازد. در کشور ایران با وجود آنکه زنان نیمی از جمعیت جامعه را شکل می دهند و از نظر کسب تحصیلات عالی روندی صعودی را طی نموده اند، ولی از نظر وضعیت اشتغال نتوانسته اند با توجه به ظرفیت های شخصی، اجتماعی و قانونی به جایگاهی متناسب دست یابند. در این پژوهش جهت پاسخ به سوالات پژوهش برای کشف شیوه های توانمندسازی زنان هیات علمی در آموزش عالی، از روش مطالعه کتابخانه ای و اسنادی با ماهیت تحلیل محتوی بدون جهت استفاده شده است. از سوی دیگر چون هدف پژوهش شناسایی مانع اصلی توانمندسازی و شناسایی عوامل تاثیر گذار بر توانمندسازی آنها در کسب جایگاه اجتماعی و شغلی با تاکید بر حرفه هیئت علمی می باشد، یک تحقیق کاربردی محسوب می شود. در پایان بر پایه یافته های پژوهش مدل مطلوب برای ارتقای توانمندسازی زنان به منظور کسب جایگاه هیئت علمی در آموزش عالی ارائه می گردد.

در کشور ایران هر ساله درصد زیادی از فارغ التحصیلان دانشگاه را زنان تشکیل می دهد. حال آنکه با توجه به وجود شایستگیهای عمومی و تحصیلات دانشگاهی، پیشرفت زنان در مشاغل مدیریتی محسوس نیست.در دو دهه اخیر با افزایش روزافزون مشارکت زنان در نیروی کار، شاهد هستیم نرخ مشارکت زنان در پست های عالی و مدیریتی متناسب با رشد مشارکت آنها در سازمان ها، افزایش نمی یابد. زنان و مردان در بازار کار، نه تنها از نظر میزان مشارکت و بیکاری، بلکه از لحاظ نوع شغل، درآمد حاصل از کار و ارتقای شغلی هم دارای شرایطی متفاوتند. عمده اشتغال زنان معطوف به مشاغلی با پایگاه اجتماعی نه چندان مطلوب و درآمد ناچیز است. مشاغل دیگری که نیازمند تخصص و تحصیلات هستند، در صورتی به زنان تفویض میشود که در شرایطبرابر، مردان طالب وخواهان آن پستها نباشند.از این رو این پژوهش، به بررسی تاثیر فرهنگ سازمانی از نوع مشارکتی به عنوان یکی از متغیرهای تاثیرگزار بر جذب زنان به عنوان نیمی از جمعیت فعال در پستهای مدیریتی می پردازد.

یکی از موثرترین روشهای بهبود وضعیت زنان، بررسی جایگاه آنان در برنامه های توسعه کشورهاست تا بتواند جایگاهی را ترسیم کند تا هم زنان از فرایند توسعه منتفع باشند و هم توسعه کشورها از حضور زنان بهره کافی را ببرد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی جایگاه زنان در برنامه های توسعه پس از انقلاب و با تاکید بر عدالت جنسیتی در آموزش عالی، به بررسی برنامه های توسعه پرداخته و با مقایسه آن با شاخصهای جهانی، جایگاه ایران را نشان داده است. نتایج نشان می دهد که برنامه ریزی پیرامون دستیابی به ایده آل رابطه جنسیت و توسعه در ایران از برنامه سوم، به صورت رسمی اما به نحوی شتابزده به دغدغه مسوولان تبدیل گشته است. همچنین نتایج نشان داد که اگرچه زنان در حوزه آموزش علیرغم طی مسیرهای علمی به لحاظ آمارهای «کمی» رشد چشمگیری را داشته اند، اما در تامین معیارهای مطلوب «کیفی» بازدهی مطلوبی نداشته و لذا اثربخشی برنامه های توسعه باید با حرکت به سمت الگوهای کیفی آن را جبران نماید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

نظر اندیشمندان مسلمان در خصوص اشتغال زنان به سه دیدگاه سنتی، روشن فکران رادیکال و دیدگاه میانه تقسیم می شود. توجه به اصول حاکم بر شخصیت زن، خاستگاه و منشا تمایز بین اشتغال زن و مرد نیز تفاوت های زیستی، رفتاری و اقتصادی و همچنین تفاوت های تشریعی سبب می شود که در اندیشه دینی با وجود آنکه اشتغال به عنوان یک حق برای زنان محسوب می گردد، ولی هرگز به عنوان یک تکلیف اقتصادی بر ایشان تحمیل نمی شود. بررسی ادله مخالفان و موافقان اشتغال و سابقه اشتغال زنان و نحوه اشتغال زنان امروزی در غرب نشان می دهد که این امر هر چند دارای ویژگی ها و پیامدهای مثبتی است ولی دارای پیامدهای منفی غیرقابل انکاری نیز می باشد.

در سال های اخیر افزایش قابل توجهی در میزان اشتغال زنان در جامعه مشاهده شده است. اما با وجود پیشرفت آن ها در مشاغل مدیریتی محسوس نبوده است. نابرابری های جنسیتی به ویژه در حوزه مدیریتی سبب شده است تا آن گونه که شایسته از نیروی بالقوه زنان استفاده نشود. هر چند تحقیقات نشان می دهد زنان کمتر از مردان، جاه طلب و خواهان پیشرفت نیستند اما باورهای غلطی که مدیریت را به مردانگی نسبت می دهند. عملا منجر به کم شدن مدیران زن می شود. بنابراین وجود نوعی مانع نامرئی به نام سقف شیشه ای بسیار بارز است. این نوشتار به صورت توصیفی سعی بر شناسایی عوامل موثر برایجاد سقف شیشه ای در سازمان را وارد که در این امتداد، تسلط دیر ینه مردان بر ساختارهای اداری را به مثابه مهم ترین عامل در ایجاد سقف شیشه ای مدنظر قرار داده است.

در این مقاله با عنوان نقش مدیریتی زنان در توسعه آینده کشور است سعی شده است به صورت اجمالی بر مواردی از قبیل اهمیت و صرورت نقش مدیریتی زنان در کشور پرداخته شود. زیرا در دنیای امروز که پیشرفت تکنولوژی و رشد است می تواند هر فردی بدون در نظر گرفتن جنسیت با تلاش و کوشش و مجهز به قوه دانش و مهارت ها خود در هر سمتی با داشتن هر نقش پایگاهی وارد عرصه کار وفعالیت و مدیریت شود که در این جا ما بیشتر به فعالیتها و مدیریت بانوان اشار می کنیم که باید با شناختی که ار محیط پیرامون خود پیدا می کنند دست بیابند زیرا امروزه یکی از مباحث اساسی در زمینه توسعه، میزان بهره گیری درست و منطقی از توانایی ها و استعدادهای نیروی انسانی هر جامعه است. نقش اشتغال درپویایی زندگی انسان انکار ناپذیر است و می توان آن را کانون ارتباطات انسانی و اجتماعی تلقی نمود. در جهت این پویایی بی تردید زنان، به عنوان نیمی ازجمعیت، تاثیر مستقیمی در توسعه جامعه دارند زیرا هدف هر جامعه ای، به حداکثر رساندن رفاه اجتماعی است و رفاه اجتماعی تابعی از درآمد سرانه، توزیع عادلانه درآمد، بهبود سطح امکانات آموزشی، بهداشتی، رفاهی و میزان مشارکت اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی مردان و زنان و... می باشد.