همایش ملی مدیریت پسماند
سال:1387 | دوره:4

در سالهای اخیر نحوه مدیریت مواد زاید در جهتی بوده است که با برنامه ریزی دقیق و تدوین استراتژیهای لازم به تولید زباله کمتر، جمع آوری صحیح با توجه به وجود انواع پسماندهای خطرناک، حمل و دفع صحیح منجر گردد. بازیافت بطور کلی برنامه ای است که از نظر هزینه مقرون به صرفه بوده و به علت محدودیتهای فضایی و مقررات زیست محیطی و کاهش بودجه شهرداریها تمایل به بازیافت باید در سیستم های مدیریتی بیش از پیش تقویت شده و افکار عمومی را به منظور بازیافت در مسیری که مشارکت مردی را در پی دارد هدایت و راهبری کند. شاید بتوان گفت که در بین عوامل موثر در بازیافت مواد زائد، میزان مشارکت مردمی، مهمترین نقش را داشته باشد و بطور کلی موفقیت نهایی برنامه های بازیافت در یک بخش گسترده به مشارکت عمومی بستگی دارد. یک راه برای ایجاد علاقه مندی عمومی و حمایت از برنامه های بازیافت، بررسی آگاهی، نگرش و عقاید عمومی به موضوعات بازیافت و دفع مواد زائد است، که در این زمینه استفاده از شیوه های تبلیغاتی مناسب و آموزش صحیح گام موثر خواهد بود (1) در شهر مقدس قم نیز توجه به مدیریت خدمات شهری و از آن جمله دفع بهداشتی مواد زائد تولیدی، مهمترین مشکلات بهداشتی این شهر بوده است که در این راستا فاکتور بازیافت، میتواند به عنوان یک عامل تاثیرگذار در کاهش حجم مواد زائد تولیدی، ترویج فرهنگ زیست محیطی در بین شهروندان و ارتقا سطح بهداشت مناطق شهری قلمداد گردد. از اینرو لازم است که علاوه بر تدوین برنامه های منسجم بازیافت از مبدا در خصوص پتانسیلهای بازیافت زائدات شهری قم، رفتارهای اجتماعی، ایده ها و میزان مشارکت مردمی در ارتباط با بازیافت تعریف و مشخص گردیده که قطعا در دستیابی به اهداف و بالا بردن میزان موفقیت در این گونه طرحها، بالاترین نقش را دارد.

استفاده از ضایعات کشاورزی برای تولید انرژی، یکی از گزینه های مناسب برای حل مشکل پایان پذیری و آلودگی های زیست محیطی ناشی از کاربرد سوخت های فسیلی می باشد. با توجه به مسایل اقتصادی و زیست محیطی ناشی از دفع و سوزاندن ضایعات نیشکر، مطالعه ای در واحدهای هفت گانه شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی با هدف تعیین پتانسیل انرژی ضایعات نیشکر انجام شد. پتانسیل انرژی پس از تعیین مقدار تولید سالیانه، محتوای رطوبت و ارزش حرارتی خالص ضایعات نیشکر محاسبه شد. نتایج نشان داد که مقدار ارزش حرارتی خالص برای سرنی و پوشال 515/16 مگاژول بر کیلوگرم و برای باگاس 81/17 مگاژول بر کیلوگرم می باشد. همچنین مقدار پتانسیل انرژی یک واحد کشت و صنعت 953 گیگاوات ساعت و مجموع واحدها 6673 گیگاوات ساعت می باشد.

امروزه به دلیل گسترش فرهنگ شهرنشینی و افزایش جمعیت ساکن در شهرها مقوله تامین بهداشت جامعه شهری، حفظ محیط زیست و ... از جمله مهمترین مسایلی است که بایستی مورد توجه ویژه برنامه ریزان طراحان، کارشناسان و مدیران شهری قرار گیرد فعالیت های کاهش از مبدا بسیار ضروری است، بنابراین برای ارزیابی آثار زیست محیطی و اقتصادی آنها باید عوامل زیادی را مورد توجه قرار داد بعضی عوامل به تجزیه و تحلیل دقیق نیاز دارند. فعالیتهای کاهش از مبدا میتواند هزینه های دفع را کاهش دهد زیرا تولید زباله کمتر یعنی هزینه حمل و نقل و دفع کمتر و مشکلات زیست محیطی کمتر با طراحی و بسته بندی محصولات با حداقل مواد و حداقل مواد سمی یا حداقل مواد دیگر با طول عمر مفید بیشتر میتوان به کاهش از مبدا جامه عمل پوشاند.

استفاده از مراکز دفن بهداشتی در کشورهایی که زمین کافی در اختیار دارند رایج ترین روش برای دفع پسماندهای شهری است. این روش معایبی از قبیل تولید مقدار زیاد شیرابه، هزینه های بالای تصفیه شیرابه، طولانی بودن مدت پایدار شدن زباله (چند دهه)، آلودگی آب های زیر زمینی بر اثر فرسودگی لایه های پوشش مرکز دفن، هزینه های بالای کنترل در طول عمر مرکز دفن را در بردارد. محل دفن بیوراکتور روشی نوین در دفن پسماندهای شهری است. از میان فن آوری های بکار رفته در محل های دفن بیوراکتور برای بهبود تجزیه بیولوژیکی پسماندها، کنترل رطوبت به روش بازچرخانی شیرابه از سایرین موثرتر و عملی تر بوده است. در این تحقیق به بررسی کارایی محل های دفن بیوراکتور از نوع نیمه هوازی پرداخته شده است. این روش در مقایسه با روش های هوازی نیاز به صرف انرژی به منظور هوادهی نداشته و اقتصادی تر می باشد. در این تحقیق زباله در ستونی با طول و عرض 0.5 متر و ارتفاع 1 متر با چگالی 550Kg/m3 پر شد. شیرابه زباله بصورت روزانه از زباله ها عبور داده شد. پارامتر های کیفی شیرابه اعم از COD، TSS، TDS،TS ،pH  و همچنین دمای پایلوت در زمان های مناسب اندازه گیری شد. در این تحقیق، راندمان تصفیه پذیری COD شیرابه در اثر بازچرخانی در پایلوت نیمه هوازی 93 درصد اندازه گیری شد. راندمان حذف TSS) کل مواد معلق)، (TDS کل مواد محلول) و TS) کل مواد) در نیمه هوازی به ترتیب 81، 68 و 69 درصد اندازه گیری شد. با استفاده از محل های دفن نیمه هوازی با بازچرخانی شیرابه، علاوه بر تسریع در پایدار شدن پسماندهای درون محل دفن، می توان شیرابه را نیز تا حدود زیادی تصفیه نمود.

این مقاله به ارایه نتایج بررسیها و پتانسیل سنجی های انجام شده در جهت تعیین میزان انرژی الکتریکی قابل استحصال از مرکز دفن زائدات جامد شهر شیراز میپردازد. بر مبنای انجام مطالعات میدانی و تعیین میزان و ترکیب زائدات دفن شده در این دفنگاه، نسبت به محاسبه و برآورد میزان بیوگاز و انرژی الکتریکی قابل استحصال توسط نرم افزارهای استاندارد اقدام گردیده و نتایج با شرایط دبی سنجی واقعی موجود در دفنگاه مقایسه و کاستیهای مدیریت دفن زائدات در جهت تولید انرژی الکتریکی ارایه گردید. در نهایت مکانیابی مناسب احداث نیروگاه در سایت دفنگاه تعیین شد. بر اساس نتایج مطالعات مقرر گردید نیروگاه با موتور ژنراتور غیر کانتینری بیوگاز سوز با ظرفیت 1065 کیلووات در بالاترین نقطه جاده ضلع غربی دفنگاه همجوار آتشدان شماره 9 سایت دفن زباله های شهر شیراز احداث گردد. این مطالعات بر اساس همکاریهای فی مابین سازمان انرژیهای نو ایران (سانا)، پژوهشگاه نیرو و سازمان بازیافت شیراز صورت گرفته است.

با رشد جمعیت و استفاده بی رویه از منابع طبیعی و تولید فراوان محصولات زائد، یافتن محل دفن جدید زباله در حاشیه شهرها بسیار مشکل است. دلیل اصلی مخالفت شهروندان در احداث مکان های جدید دفن زباله، آلودگی آبهای سطحی و زیرزمینی، اثرات زیست محیطی شیرابه های زباله ها و عدم رعایت اصول و استانداردها ست که سلامتی افراد و محیط زیست را به مخاطره می اندازد. به دلیل حرکت بسیار کند آبهای زیرزمینی، بعد از شروع آلودگی بایستی سالها بگذرد تا تاثیرات آلودگی در چاهی ظاهر شود و روی همین اصل سالهای زیادی لازم است تا منابع آبی آلوده شده بعد از اینکه منبع آلودگی حذف شد به حالت نخستین برگردد. روزانه حدود 350 تن زباله در شهر قزوین تولید و در حال حاضر در محل جایگاه قدیمی در مجاورت شهرک صنعتی لیا واقع در جنوب شهر در زمینی هموار و شیب کمتر از 3% بدون بسترسازی مناسب بر روی نهشته هایی از جنس شنی و رسی به روش تلنباری با لایه های پوششی ضعیف تخلیه می گردد. شیرابه زباله این جایگاه، تهدید کننده جدی کیفیت آب های سطحی و زیرزمینی منطقه است.بر اساس نتایج مطالعه آبهای زیرزمینی مجاور محل دفن زباله و کیفیت شیرابه زباله در سال 1381 میزان برخی از کاتیونها و آنیونهای آبهای منطقه بیش از حد استاندارد آب آشامیدنی گزارش شده است. نظر به اینکه آبهای زیرزمینی این منطقه موارد استفاده متعددی برای ساکنین منطقه و صنایع دارد، برای جلوگیری از آلودگی اقدام های حفاظتی ویژه یی باید به اجرا در آید. در سالهای اخیر با اعمال فشارهای نظارتی از طرف سازمانهای متولی به خصوص اداره کل حفاظت محیط زیست قزوین، وضعیت محل دفن زباله از نظر عدم تخلیه برخی پسماندهای صنعتی و پوشش دادن نسبی زباله ها با خاک، اندکی بهتر از سالهای گذشته شده است. به منظور تعیین اثر اقدامات انجام شده، در یک سال گذشته مجددا از محل های نمونه برداری شده قبلی، نمونه برداری شیرابه و آبهای زیرزمینی انجام شد. نتایج نشان می دهد کیفیت شیرابه کاملا دارای تغییرات مثبت و به سمت بهبودی رفته است و میزان برخی از پارامترهای فلزی کاهش و برخی نیز افزایش یافته اند.

بخش اعظم زمینهای کشاورزی کشورمان و بخصوص خراسان، دارای PH قلیایی و فقر مواد آلی می باشند بطوریکه از میانگین نتیجه حدود 1300 نمونه خاک آنالیز شده در بخشهای مختلف در استان خراسان توسط مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی (جدول 1) مشخص می شود که 100% خاکهاها دارای PH قلیایی بوده و میزان مواد آلی آنها کمتر از 7/0% می باشد که از حد استاندارد 5/1-1% پایین تر می باشد. بنابراین اکثر متخصصان امر کشاورزی توصیه بر استفاده از گوگرد را بمنظور کاهش PH خاک داشته اند. البته چون گوگرد بایستی تبدیل به یون سولفات شود تا جذب خاک صورت گیرد در نتیجه استفاده مستقیم آن چندان کارآیی نخواهد داشت. در این پروژه سعی شده است با استفاده از کود کمپوست و سایر افزودنی ها بخصوص گوگرد، محصول گرانوله کود فوق تهیه شود. با این عمل محصول جدیدی از کود کمپوست به بازار عرضه می شود و همچنین از نظر ارزش غذایی برای گیاه نیز غنی می شود. با افزودن محصول کود گرانوله فوق به زمین کشاورزی ضمن کاهش PH خاک که منجر به جذب فلزات کمیاب در این PH می شود، مواد آلی خاک نیز تا حد زیادی تامین خواهد شد. همچنین تلاش شده است تا با افزودنیهای مختلف و شرایط متفاوت، محصول گرانوله با کیفیت عالی از نظر بافت و شکل ظاهری و آنالیز شیمایی و بخصوص نسبت C/N تولید شود.

پیرامون اجرای برنامه های توسعه جهت نیل به اهداف مورد نظر که همانا رشد همه جانبه کشور در عرصه های صنعتی، اقتصادی و اجتماعی می باشد، صنایع مختلف شیمیایی و کشاورزی در سطح کشور و به ویژه استان همدان ایجاد و توسعه یافته است. این توسعه باعث تولید روزافزون پسماندهای ویژه در استان شده است. بنابراین، دفع این پسماندها و کاهش خطرات ناشی از آنها بر اساس یک مدیریت صحیح از ضروریات استان به شمار می رود. هدف از این مقاله، انتخاب مکان های مناسب در محدوده رزن-قهاوند برای دفن بهداشتی پسماندهای ویژه می باشد. برای این منظور، از یک سیستم پشتیبان تصمیم گیری مکانی (SDSS)، استفاده شده است. به طوریکه در این سیستم سیستم های تصمیم گیری چند معیاری (MCDM) و سیستم های اطلاعات جغرافیایی (GIS)، با یکدیگر تلفیق شده اند. ابتدا معیارهای لازم و تاثیرگذار در انتخاب مکان دفن، شناسایی شده و سپس این معیارها بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) ، به اجزا و سطوح کوچکتر تقسیم شده اند. در ادامه با استفاده از روش مقایسه های زوجی، معیارهای موجود در هر جز (سطح)، اولویت بندی شده اند. در این روش هر معیار بر اساس درجه اهمیت، عددی بین 1 تا 9 (1: کم اهمیت، 9: پراهمیت)، دریافت نموده است. آنگاه به کمک روش ساتی (Saaty)، درجه اهمیت قضاوت های انجام گرفته (اوزان) برای هر سطح محاسبه شده است. در ادامه در محیطGIS ، لایه های اطلاعاتی مورد نیاز از قبیل فاصله از چاه و چشمه و قنوات، فاصله از رودخانه ها، عمق آب زیرزمینی، نفوذپذیری، شیب هیدرولیکی، مناطق تغذیه، نوع عوارض زمین، کاربری زمین، شیب توپوگرافی، فاصله از گسل، واحدهای سنگی، یخبندان، دما، تبخیر، رطوبت، بارندگی، نوع اقلیم، فاصله از تولیدکنندگان، فاصله از جاده، فاصله از شهر و روستا، فاصله از معادن تهیه شده و اوزان محاسبه شده در سطوح ساختار درختی، به این لایه ها اعمال گردیده است. سرانجام با تلفیق لایه های اطلاعاتی با یکدیگر، شش محدوده که عمدتا در جنوب غرب شهر قهاوند قرار دارند، به عنوان مکان مناسب دفن پسماندهای ویژه انتخاب شده اند. این تحقیق نشان می دهد که با کمک SDSS می توان مسایل پیچیده و دشوار همچون مکان یابی محل دفن پسماندهای ویژه را با تقسیم نمودن آن به اجزا و معیارهای تاثیرگذار ساده نمود. همچنین با کمک MCDM، معیارهای کیفی تاثیرگذار در انتخاب مکان Landfill، با داده های عددی و قابل محاسبه تلفیق شده و امکان تصمیم گیری بر اساس محاسبات ریاضی امکان پذیر می شود.

یکی از روشهای با ارزش استفاده مجدد از پسماندهای صنعتی، بازیافت می باشد. در این تحقیق، اساس کار بر اساس مطالعات میدانی بوده که در آن ابتدا پسماندهای شهرک شناسایی شده و سپس بر اساس لیست های تهیه شده، طبقه بندی های لازم انجام و با توجه به وضعیت موجود، روشهای فنی/مدیریتی پیشنهادی ارایه شده است.نتایج بررسی های انجام شده، نشان می دهد که در شهرک صنعتی سمنان 44 نوع پسماند صنعتی تولید می گردد که از این میان 27 نوع آن، قابلیت بازیافت را دارد که از این بین تنها سه نوع از آنها شامل ضایعات پلاستیک با تولید 800 تن در سال، انواع ضایعات کاغذ و مقوا با تولید حدود 1000 تن در سال و انواع ضایعات آهنی با تولید 5650 تن در سال از نظر کمی قابل توجه بوده و بازیافت آنها توجیه فنی/اقتصادی دارد.روش پیشنهادی برای بازیافت ضایعات پلاستیکی، جمع آوری تفکیک شده و انتقال آن به نزدیکترین کارخانه بازیافت پس از پردازش و بسته بندی می باشد. برای بازیافت ضایعات کاغذ و مقوا نیز با توجه به کیفیت مناسب این نوع ضایعات بدلیل عدم تداخل با سایر ضایعات و تولید مستقیم از قسمتهای بسته بندی و انبار واحدها، روش بازیافت پیشنهادی، جمع آوری تفکیک شده و احداث یک کارخانه بازیافت کاغذ و مقوا (با بهره گیری از تکنولوژی های روز دنیا و حداقل مشکلات زیست محیطی) با ظرفیت 1000 تن در سال است. همچنین روش پیشنهادی برای بازیافت ضایعات آهنی، جمع آوری، پرس، عدل و بسته بندی و ارسال به مراکز اصلی ذوب فلزات است.

اهداف این مطالعه بررسی فضولات مرغداری از نظر کمی و کیفی، جهت تولید انرژی الکتریکی ناشی از بیوگاز تولیدی از سیستم بیوگاز احداث شده می باشد که کلیه این اهداف در جهت نیل به تولید انرژی و حفاظت محیط زیست می باشد.ابتدا از طریق مطالعات میدانی، مشاهدات، پرسش نامه و ... اطلاعات گردآوری گردید، سپس از طریق مطالعات آزمایشگاهی و ساخت یک دستگاه آزمایشگاهی توسط محقق اطلاعات جهت طراحی سیستم گردآوری شد. شاخص های انرژی (قبل و بعد از اجرای طرح سیستم بیوگاز) بررسی گردید.میزان بیوگاز تولیدی 380 لیتر به ازای هر کیلوگرم ماده جامد آلی و زمان ماندگاری در دمای 37 درجه سانتیگراد 12 روز برآورد گردید. در نهایت نتیجه شد که طراحی سیستم بیوگاز، در صورت استفاده از روش ناپیوسته و تخمین هزینه های نصب و احداث اگر از نظر اقتصادی و تامین درصدی از انرژی الکتریکی مصرفی، بصرفه باشد؛ می تواند مناسب باشد. اما روش پیوسته بهتر است استفاده نشود.

باتری های مصرف شده در وسایل الکتریکی خانگی که حاوی عناصر سنگین هستند یکی از مهمترین آلوده کننده ها برای محیط زیست می باشند. از آنجایی که در ایران تا به حال هیچ تدابیری برای این نوع آلوده کننده ها اندیشه نشده و بدون برنامه ریزی وارد پسماندهای جامد شهری می شوند، به همین منظور در این مطالعه میزان اثر پسماندهای شهری حاوی باتری های مصرف شده بر کاهش کیفیت کمپوست تولید شده در کارگاه کمپوست سازی شهر کرج بررسی گردیده است. به منظور مطالعه مقدار عناصر سنگین در کمپوست نمونه هایی از کمپوست برداشته شد. نمونه های برداشته شده در آزمایشگاه در مرحله اول با کوبیدن و الک کردن (الک شماره 40)، ذرات کمپوست به اندازه های یکسان تبدیل می شود. برای اندازه گیری غلظت فلزات سنگین ابتدا باید از آنها عصاره گیری کرد و در نهایت غلظت های عناصر آنها با دستگاه اسپکتروسکوپی جذب اتمی اندازه گیری می شوند. نتایج حاصل نشان دهنده غلظت های بالایی از عناصر سنگین مانند نیکل (Ni)، کادمیوم (Cd)، روی (Zn)، جیوه (Hg) و غیره در کمپوست تولیدی در کارگاه مورد بررسی می باشد. دلیل اصلی پایین بودن کیفیت کمپوست به این مهم بر می گردد که غلظت عناصر سنگین در کمپوست از حداکثر غلظت قابل قبول وجود فلزات سنگین در خاک کشاورزی بالا می باشد. غلظت های مشاهده شده از عناصر سنگین، همبستگی مثبتی با میزان مصرف انواع باتری در ایران را نشان می دهد.

کمپوست به عنوان یک منبع جایگزین کودهای شیمیایی برای افزایش حاصلخیزی خاک و تولید محصول به طور گسترده ای در زراعت ارگانیک استفاده می شود. هدف از این تحقیق مطالعه تاثیر کمپوست تولید شده از زباله شهری بر روی شاخص های رشدی، کیفیت و مراحل فنولوژیکی دو گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovata Forsk) و زیره سبز (Cuminum cyminum)، همینطور تعیین میزان مطلوب کاربرد کمپوست در شرایط مزرعه ای بود. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان انجام شد. این مطالعه اثرات 4 سطح 5، 10، 15 و 20 تن کمپوست در هکتار (بر مبنای وزن خشک) بر زمان وقوع مراحل فنولوژیک، خصوصیات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد و خصوصیات کیفی دو گیاه اسفرزه و زیره سبز را بررسی می کند. این مقاله تنها اثرات کمپوست بر مراحل فنولوژیک و خصوصیات گیاهی این دو گیاه را بررسی می کند. نتایج این آزمایش نشان داد که روزها و درجه روزهای رشد تجمعی در طول مراحل مختلف رشد در هر دو گیاه در مقادیر مختلف کمپوست تا اندازه زیادی مشابه بود. اما مقادیر کمپوست اثر معنی داری بر خصوصیات مورفولوژیک هر دو گیاه داشت، به طوریکه با افزایش مقدار کمپوست تا 10 تن در هکتار غالب این خصوصیات از یک روند افزایشی برخوردار بود. عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک با کاربرد کمپوست افزایش یافت. بالاترین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک اسفرزه و زیره سبز در مقدار 10 تن کمپوست در هکتار به دست آمد. افزایش عملکرد به وضعیت بهتر عناصر غذایی در خاک های تحت این تیمار نسبت داده شد. در مقادیر بیشتر کمپوست به علت محتوای بالای نمک و فلزات سنگین عملکردها کاهش یافت. می توان نتیجه گرفت کمپوست تولید شده از زباله می تواند کود آلی مناسبی برای زراعت ارگانیک گیاهان دارویی باشد و کاربرد 5 تا 10 تن در هکتار کمپوست حداکثر عملکرد محصول در گیاهان دارویی اسفرزه و زیره سبز را نتیجه می دهد.

برقراری سیستم مدیریت جامع مواد زائد جامد از جمله مواردی است که برای کنترل تولید، صرفه جویی و مصرف مواد و نیز فرآیند جمع آوری و دفع زباله اهمیت زیادی دارد. سیستم جمع آوری کارآمد و بهداشتی زائدات جامد که پاسخگوی نیازهای شهروندان باشد، هدف اصلی سیستم مدیریت مواد زائد جامد شهری است. به منظور بهینه سازی سیستم جمع آوری و حمل پسماندهای جامد شهری، حوزه معاونت خدمات شهری شهرداری تهران به اجرای طرح مکانیزاسیون جمع آوری و حمل پسماندهای جامد پرداخته است. با توجه به نقش و وظایف تعیین شده در مدیریت مواد زائد جامد برای پیمانکاران و اهمیت آنها در اجرای صحیح و اصولی طرحها و برنامه های مدیریت شهری و با توجه به مسوولیت شهرداری ها در جمع آوری و دفع زباله از محدوده شهرها و تاثیرگذاری آنها بر مقوله مدیریت مواد زائد جامد شهری، بررسی مشکلات، محدودیت ها و فرصت های طرح از دیدگاه پیمانکاران و شهرداران مناطق شهر تهران که مستقیما با اجرای طرح در ارتباط می باشند، در جهت بهبود و ارتقای سیستم و رفع مشکلات و موانع طرح و ارایه راهکارهای اصلاحی از اهمیت بسیاری برخوردار خواهد بود. در این مقاله سعی شده ضمن ارایه نتایج بررسی سطح رضایتمندی مجریان از طرح جمع آوری مکانیزه زباله، نسبت به ارایه راهکارهای مدیریتی و اصلاحی، اقدام گردد. روش کار از طریق تکمیل پرسشنامه مخصوص مجریان طرح (پیمانکاران) در مناطق و نواحی تحت پوشش سیستم مکانیزه و مخصوص معاونین شهرداران و معاونین خدمات شهری در نواحی مجری سیستم جمع آوری مکانیزه بوده که در کلیه شهرداریهای نواحی تحت پوشش این سیستم توزیع گردید. نتایج به دست آمده در این مطالعات شامل سطح رضایتمندی پیمانکاران و شهرداران مناطق از اجرای سیستم مکانیزه جمع آوری زباله است که به ترتیب حدود 72% و 70% می باشد و از دیدگاه آنها شهروندان در اجرای صحیح این سیستم همکاری نسبتا خوبی را با شهرداری دارند. همچنین اکثر شهرداریها خواستار این بودند که پیمانکار این سیستم بایستی مستقیما از سوی شهرداری منطقه انتخاب شده و ناظر اصلی آن نیز منطقه باشد و همچنین بر اجرای جرایم در زمان نقص در عملکرد پیمانکار تاکید نمودند.

روزانه در تهران بیش از 7000 تن زباله تولید می شود که مدیریت ساماندهی این زباله ها بر عهده شهرداری تهران می باشد. در راستای سیاستهای کلان شهرداری و به منظور بهینه سازی سیستم جمع آوری و حمل پسماندهای جامد شهری حوزه معاونت خدمات شهری تهران به اجرای طرح مکانیزاسیون جمع آوری و حمل پسماندهای جامد این شهر پرداخته است.از آنجاییکه تعیین میزان رضایت مردم از انجام این سیستم، همگام با اجرای آن در سطح شهر یکی از مهمترین اقدامات در بحث مدیریت مواد زائد جامد می باشد، ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران اقدام به انجام مطالعات میدانی جهت تجزیه و تحلیل دیدگاه های شهروندان شهر تهران و سطح رضایتمندی آنها از اجرای سیستم جمع آوری مکانیزه زباله در مناطق 1 (شمال تهران)، 10 (مرکز تهران) و 20 (جنوب تهران) به منظور ارزیابی نقاط ضعف و قوت طرح و ارایه راهکارهای اصلاحی نموده است. این مطالعه به روش پیمایشی (survey) و انتخاب نمونه تصادفی می باشد، که شامل طراحی پرسشنامه و تکمیل آنها در مناطق (10، 1 و 20) شهرداری تهران، بالا بردن سطح آگاهی مردم در خصوص اجرای این طرح از طریق ارایه بروشورهای آموزشی و انجام تجزیه و تحلیل نظرات شهروندان در خصوص طرح جمع آوری مکانیزه زباله می باشد، که در طی یک دوره زمانی سه ماهه (شهریور تا آبان 1385) و بازنگیری آن در مناطق پایلوت در شهریور 86 انجام گرفته استبررسی سطح رضایتمندی شهروندان به تفکیک سن، جنس، شغل و تحصیلات افراد صورت پذیرفته و نظرات مردم در خصوص آموزشهای انجام شده، میزان رضایتمندی آنها از جانمایی، حجم و جنس مخازن جمع آوری و نحوه عملکرد ماشینهای جمع آوری، میزان همکاری و مشارکت شهروندان در اجرای طرح و مزایا و معایب آن مورد بررسی قرار گرفته است و نتایج نهایی آن شامل رضایت 93 درصدی شهروندان از اجرای سیستم جمع آوری مکانیزه زباله، همکاری 77 درصدی شهروندان در اجرای صحیح این سیستم و حصول 80-70 درصدی اهداف شهرداری در اجرای این طرح می باشد.

امروزه افزایش روز افزون جمعیت و توسعه شهری موجب شده است که مدیریت پسماند جایگاه ویژه ای در مباحث خدمات شهری پیدا کند. از اینرو با توجه به اهمیت بحث های زیست محیطی پیرامون موضوع و اثرات ناشی از دفع نامناسب زباله های شهری، لزوم هماهنگ سازی سیستم ها در جهت کیفیت بهتر کاملا احساس می شود. اجرای استاندارد همواره بعنوان یکی از راهکارها جهت کنترل، مدیریت و افزایش کیفیت مطرح بوده است. موضوع این تحقیق بررسی لزوم اجرای قوانین و مقرراتی منظم تحت عنوان استاندارد با سطوح مختلف در مدیریت پسماند می باشد، که در آن تعاریف و تقسیم بندی های استانداردهای بین المللی ایزو که مهمترین آنها ایزوهای کیفیتی و زیست محیطی می باشند ارایه شده است. عوامل استاندارد بسیار جامع بوده و در کلیه قسمت های اجرایی یک سازمان قابل استقرار است که می تواند در بخش های کنترلی، از نظر بررسی عیوب و اقدامات اصلاحی و غیره بسیار موثر باشد و همچنین در سیستم کیفیت علاوه بر اطمینان خاطر مشتری، افزایش سطح کیفیت و بسیاری از مزایای دیگر را به همراه خواهد داشت.

یکی از پیچیده ترین معضلات در مدیریت شهرهای بزرگ نحوه برخورد با پسماندهای شهری به خصوص زباله های خانگی می باشد. به طور متوسط رطوبت اولیه زباله های خانگی در کشور ایران بالغ بر 60% برآورد گردیده است و در محل دفن زباله یکی از مشکلات زیست محیطی غلبه بر حجم بالای شیرابه ای است که همزمان و پس از دفن زباله در محل تولید شده بوجود می آید. جهت عدم نفوذ این شیرابه به بستر محل دفن و جمع آوری آن و نگهداری و امحا این شیرابه به عنوان یک مشکل فنی مطرح بوده که هنوز در کشور ما روش قطعی و عملی جهت آن ارایه نگردیده است. لذا مطالعات طراحی سیستم صنعتی تصفیه شیرابه زباله و احداث واحد پایلوت پلنت آن ضروری بنظر می رسد.

ورمی کمپوست (Vermicompost) یکی از غنی ترین کودهای آلی بوده که توسط گونه های خاصی از کرم خاکی از جمله Eisenia foetida تولید می شود که کاربردهای فراوانی در کشاورزی دارد. ورمی کمپوست ماده ای شبیه به پیت است که به خوبی تغییر فرم یافته و ساختار تخلخل، تهویه، زهکشی و ظرفیت نگهداری رطوبت در آن در حد عالی می باشد که غنی از مواد آلی و معدنی است. روش های مختلفی به منظور تولید ورمی کمپوست وجود دارد که همگی مبتنی بر استفاده از کرم خاکی به عنوان یک تجزیه کننده زیستی می باشد. Eisenia foetida از واریته های پر تولید کرم خاکی است که زیستگاه اصلی آن در کشور هندوستان می باشد. این موجود بعلت داشتن مقدار فراوان پروتئین در ساختار خود می تواند بعنوان غنی ترین منبع غذایی بویژه از لحاظ انواع اسید آمینه های ضروری در جیره غذایی ماکیان در نظر گرفته شود. استفاده از کرمهای خاکی جهت بازیافت زباله های شهری به عنوان یکی از مهمترین روش های بازیافت مواد در جوامع متجدد مورد توجه است. هزینه کم، سهولت اجرا و عدم وجود پسماندهای مضر از مهمترین دلایل توجه به کرم خاکی جهت بازیافت مواد و تولید کمپوست است. از جمله کاربردهای ورمی کمپوست در کشاورزی می توان به افزایش گلدهی گیاهان زینتی، کاهش زمان جوانه زنی دانه، افزایش محصول از لحاظ کمی و کیفی و غیره اشاره نمود.هدف اصلی از اجرای این طرح بررسی امکان تکثیر گونه خاصی از کرم خاکی (Eisenia foetida) و تولید ورمی کمپوست و کاربرد آن در بیوتکنولوژِی کشاورزی است.

زباله های شهری یکی از مهمترین مسایلی هستند که امروزه در جوامع مختلف مورد توجه قرار گرفته اند. تاکنون عملیاتی که بر روی زباله انجام گرفته است عبارتند از: سوزاندن، دفن کردن، تبدیل به کمپوست، بازیافت. یکی از راه های استفاده بهینه و اقتصادی از کمپوست، فشرده کردن و پلت کردن(Pelleting)  آن می باشد. در این تحقیق پلت کردن بوسیله یک دستگاه پرس هیدرولیکی انجام می شود. نمونه های کمپوست در چهار سطح اندازه ذرات (معمولی، مش 10، 30 و 100) و یک سطح رطوبت (رطوبت اولیه) تهیه شدند. سپس نمونه های مورد آزمایش، در سه فشار مختلف (40، 60 و 80 بار) متراکم شدند. دانسیته هر نمونه متراکم شده بوسیله اندازه پگیری قطر و طول و وزن نمونه مشخص می شود. از معیار دوام برای مقایسه کیفیت پلت های تشکیل شده استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان داد که پلت های تشکیل شده از کمپوست الک شده با مش 30 در فشار 60 بار دارای بالاترین دوام می باشد.

افزایش سریع جمعیت، توسعه صنایع و پیشرفت تکنولوژی و تمایل بشر به افزایش مواد مصرفی و در نتیجه ازدیاد مواد زائد، از جمله مسایلی است که اخیرا در جوامع بشری بحرانهای عظیمی را به وجود آورده است. مضافا اینکه حفظ محیط زیست و کنترل الودگی آن یک وظیفه عمومی است.این مطالعه از نوع مطالعات توصیفی-تحلیلی می باشد و جامعه مورد مطالعه، روستاهای استان مازندران است. اطلاعات مورد نیاز از طریق مراجعه به درب منازل و نظر سنجی از مردم طی مراجعه حضوری، تکمیل پرسشنامه به تعداد خانوارهای منتخب در هر روستا، مشاهده حضوری، انجام برنامه های توزین و آنالیز فیزیکی زباله در نیمه هر فصل به مدت 10 روز متوالی بصورت رندوم، مشاهده و بررسی نحوه جمع اوری و دفع پسماندها، بازیافت انها و میزان مشارکت مردم و ... تکمیل گردید و داده ها در نهایت توسط کارشناس آمار مورد پردازش و تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در نهایت با توجه به وضعیت موجود پسماندها در روستاهای منتخب استان مازندران راهکارهایی در جهت بهبود وضعیت دفع پسماندها در روستاهای استان مازندران ارایه گردید.طی بررسیهایی که توسط شرکت مهندسین مشاور ری آب انجام گرفت نتایجی حاصل گردید که حاکی از آن بود که 82% مردم این روستاها از کیسه زباله برای دفع پسماند استفاده می نمودند و 15% از سطل زباله بدون کیسه استفاده می کردند. همچنین مشخص گردید که محل نگهداری فضولات دامی در این روستاها که خود بیانگر کل استان می باشد 36% در طویله و 28% و 30% به ترتیب بیرون از خانه و حیاط خانه در اغل می باشد.طی بررسیها مشخص گردید که سیستم جمع آوری زباله های خانگی در روستاهای استان حدود 70% درصد موارد بصورت تلفیقی از سنتی و مکانیزه بوده، بطوریکه در 69% موارد جمع اوری خانه به خانه صورت می پذیرد.بیشترین ترکیب زباله های خانگی روستاها مواد غذایی بود. (حدود 89%) جمع آوری و دفع زباله در 42% موارد توسط افراد غیر دولتی انجام می پذیرد. همچنین در این مطالعه مشخص گردید که در 86% موارد تفکیک زباله در روستاها بصورت خشک و تر صورت نمی گیرد.با توجه به ترکیب زباله در روستاهای استان مازندران روشهای بازیافت و کمپوست به عنوان بهترین روشها جهت دفع پسماندها در این روستاها پیشنهاد می گردد.

بر اساس محاسبات در کشور ایران با 70 میلیون نفر جمعیت روزانه به طور متوسط 000 40 تن پسماند تولید می گردد به طور متوسط 10% آن یعنی حدود 000 4 تن آن را پسماندهای خشک بازیافتی کاغذ، شیشه، فلز و پلاستیک که حدود 30% حجم پسماندها را تشکیل می دهد به دلیل نیاز به مواد اولیه و صرفه جویی در هزینه های تولید آن مهمتر از همه ایجاد ارزش های زیست محیطی برای جمع آوری و بازیافت این بخش از پسماندها در تمامی کشورهای پیشرو در محیط زیست برنامه ها و قوانین خاص مانند قانون مدیریت پسماندهای بسته بندی کشورهای اتحادیه اروپا تدوین شده است به طوریکه هزینه های جمع آوری و بازیافت آن در زمان بسته بندی و ارایه به بازار محاسبه شده است. در ایران بسیاری از مسوولین بر این باور هستند که طرح جمع آوری پسماندهای خشک بازیافتی علاوه بر اینکه هزینه های خود را تامین می نماید سود مناسب هم دارد و با جذب بخش خصوصی می توان هزینه های آموزش و جمع آوری پسماندهای خشک بازیافتی که از نظر حجم 30% حجم پسماندها را تشکیل می دهد تامین نمود. شرکت بازیافت مواد و تولید کود آلی کرمانشاه تا کنون مطالعات طرح های جامع مدیریت پسماند بیش از 70 شهر و 000 2 روستا را انجام داده است.جهت اثبات این موضوع خلاصه مطالعات طرح های آموزش تفکیک و جمع آوری پسماندهای 5 شهر در 5 استان کشور به شرح می رسد. محاسبات انجام شده نشان می دهد که اجرای طرح آموزش تفکیک و جمع آوری پسماندهای خشک بازیافتی اگر پسماندهای تفکیک شده توسط شهروندان به صورت رایگان تحویل گردد حداکثر 50% هزینه های آن را تامین می نماید و 50% آن باید از محل تعرفه پسماندها تامین گردد. لازم به توضیح است بر اساس محاسبات تا سال 1385 حداکثر 25% هزینه ها را تامین می نمود، بدلیل افزایش نرخ انرژی و تاثیر آن در هزینه های تولید در بازار جهانی ارزش مواد خشک بازیافتی به عنوان مواد اولیه افزایش یافته است .لذا ضرورت دارد که مسوولین کشور با اجرای قوانین مدیریت پسماند کمبود هزینه های اجرای طرح ها را پیش بینی نمایند تا شهرداری و شرکت هایی که شروع به اجرای طرح ها در سطح شهرهای ایران می نمایند بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند .

استخراج گاز ناشی از گوارش بی هوازی زباله در محل های دفن، جمع آوری و انتقال آن به نیروگاه های بیوگاز سوز فرآیندی است که علاوه بر حفظ محیط زیست می تواند با تولید انرژی باعث صرفه جویی در مصرف مواد اولیه شود. تولید انبوه زیست توده (به عنوان مهم ترین عنصر بیوگاز) در مناطق روستایی عاملی است که بررسی پتانسیل تولید بیوگاز و به تبع آن تولید انرژی در سطح روستاها را ضروری می نماید. در این تحقیق از 691 روستای موجود در سطح استان بوشهر 21 روستا به عنوان روستای نمونه برای بررسی پتانسیل تولید انرژی در سطح استان انتخاب شدند. در هر روستا کمیت زباله تولیدی محاسبه گردیده و همچنین جهت تعیین کیفیت پسماند تولیدی، نمونه گیری در چهار فصل انجام شده است. نتایج نشان می دهد که به ازا هر تن زباله تولیدی در سطح روستاهای استان 190 مترمکعب بیوگاز تولید می شود. ارزش حرارتی بیوگاز حاصله در حدود یک میلیون کیلوکالری برای هر تن پسماند می باشد. در صورت استفاده از موتور بیوگازسوز با راندمان الکتریکی 37 درصد می توان از این مقدار بیوگاز 8/421 کیلووات برق برای هر تن پسماند تولید کرد.

دفع و دفن بهداشتی مواد زائد جامد شهری، یکی از معضلات اساسی بهداشتی و زیست محیطی کلان شهرهای کشور ما بوده و ضرورت طرح ریزیهای اصولی مربوط به چگونگی مدیریت بهینه این زائدات، یکی از مسایل بغرنج و حیاتی دست اندرکاران و سیاستگذاران عرصه مدیریت خدمات شهری است. در همین راستا، جهت بسترسازی شایسته بمنظور عینیت بخشی هر چه بیشتر ملاحظات زیست محیطی در پایدارسازی طرح ریزی های مربوط به مدیریت پسماندهای شهری، مکان یابی و ارزیابی مکانی مرکز جدید دفن پسماندهای شهری یزد، بعنوان مطالعه موردی تحقیق، انتخاب گردیده است. هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین اصول روش شناختی برای بررسیهای توجیه پذیری مکان یابی و ارزیابی مکانی مراکز دفن پسماندهای شهری کشور می باشد و در راستای دستیابی به هدف مزبور، طی فرآیند متدولوژیک و الگوریتم تحقیق، در ابتدای امر، اهم فاکتورهای کلیدی موثر در تعیین محدوده های قابل توسعه و غیرقابل توسعه به لحاظ استقرار مراکز دفن پسماندهای شهری از دیدگاه زیست محیطی، معرفی گردیده و سپس شاخص های مؤثر در ارزشیابی اصولی زیست محیطی سایتهای دفن بهداشتی زباله، اعم از کاربری فعلی اراضی، فاصله تا مناطق حساس اکولوژیکی و تحت حفاظت، آلودگی هوا، آب و خاک زمینه و ... تبیین شده است. در انتهای مطالعات نیز مکانیسم بهینه وزن دهی و ارزشگذاری کمی و کیفی به معیارها و شاخص های زیست محیطی موردبحث، تعیین گردیده و در خصوص نحوه اولویت بندی، تصمیم گیری و سیاستگذاری همه جانبه در رابطه با سناریوها و سایتهای منتخب دفن پسماندهای شهری، ارایه طریق گردیده است. نتیجه پژوهشهای بعمل آمده، دستیابی به رهیافتی اثربخش و کارآمد بعنوان یک فرآیند متدولوژیک بومی برای امکان سنجی زیست محیطی مراکز دفن پسماندهای شهری، متناسب با شرایط زیست محیطی ایران و نیازهای مهندسین مشاور دست اندرکار این مطالعات و همچنین جامعه دانشگاهی ذیربط جهت کاربست عملی آن در گستره ملی بوده است.

در شهر اصفهان با جمعیتی بالغ بر 1.700.000 نفر از سال 1374 طرح جمع آوری جداگانه اقلام قابل بازیافت یا تفکیک از مبدأ در یک منطقه آغاز و در سال 1376 به کل شهر تعمیم داده شد. در این طرح با آموزش شهروندان مقرر گردید اقلام خشک و قابل بازیافت موجود در پسماند عادی به صورت جداگانه در منازل و دیگر مبادی تولید جمع آوری شده و توسط ناوگانی مستقل از ناوگان جمع آوری پسماند تر به مراکز پردازش و انبارها منتقل و پس از تفکیک بر اساس جنس و رنگ و دیگر مشخصه های حائز اهمیت جهت استفاده مجدد و بازیافت به کارگاهها و کارخانه های فعال در این زمینه ارسال گردد. این طرح با الگوی مراجعه به صورت 15 روز یکبار تا سال 1385 در شهر اصفهان اجرا شد و در طی این دوره به طور متوسط روزانه در حدود 3 درصد وزنی زباله تولیدی جمع آوری گردید.در سال جاری و با هدف افزایش میزان جمع آوری برنامه های جدید سازمان بازیافت و تبدیل مواد زائد شهرداری اصفهان که بعضی از آنها برای اولین بار در کشور تدوین و اجرا می شود، با لحاظ کردن شرایط جدید در قراردادهای پیمانکاران فعال در این زمینه به مرحله اجرا در امده که در این مقاله به تفصیل مورد بررسی قرار می گیرد.

پیش تصفیه بیولوژیکی مکانیکی (MBP) زباله شهری (MSW) اثبات کرده است به عنوان یک تکنیک توانا نیازهایمان برای پایداری زیست محیطی دفن زباله انجام داده است. مخصوصا، MBP در کاهش نیتروژن آمونیاکی موجود در شیرابه می باشد. به هر حال، مقداری اطلاعات در دسترس است در تعدیل های فرم های نیتروژن که در طی MBP رخ می دهد و در نقشی که بازی می شود به وسیله فرآیند هایی مثل نیتریفیکاسیون و تولید ترکیبات آلی مقاوم است. تغییر در شکل های دینامیکی نیتروژن در طی MBP تحقیق شده است.MSW پیش تصفیه بیولوژیکی و مکانیکی شده نمونه ها گردآوری شده در مراحل مختلف فرآیند آنالیز شدند تا به سیر تکاملی فرم های نیتروژن رسیدگی کنند، آزمون های آبرفتگی (leaching) ستونی (پیوسته) و منقطع به خوبی اجرا شد.نتایج نشان داد که نیتریفیکاسیون ناچیز است و تبخیر فقط می تواند قسمتی از کم شدن نیتروژن آمونیاکی در شیرابه را شرح دهد. مشارکت نیتروژن آمونیاکی در فرم ماده آلی مقاوم ارزیابی شد و احتمالا آن نقش مهمی بازی می کند. حداکثر مقدار نیتروژن آلی مقاوم در زباله بعد از 60 روز از پیش تصفیه هوازی یافت شد، بنابراین حداقل در طی MBP باید در حدود 8-9 هفته به منظور حداقل نمودن مشارکت نیتروژن آمونیاکی نیاز داریم، مگر اینکه پسماند به وسیله نسبت تراکم C/N ترکیب شده باشد.

بر اساس مطالعات و بررسی های بعمل آمده، هم اکنون در بسیاری از کشور های جهان، کمپوست با در نظر گرفتن شرایط عملی و مسایل زیست محیطی و بهداشت محیطی، جنبه های اقتصادی، میزان و کیفیت زباله بطرق مختلف صنعتی و غیر صنعتی تهیه می گردد بطوریکه در سالهای اخیر صنعت تولید کمپوست در جهان بسیار گسترده و پیشرفته شده است. در اکثر شهرهای ایران مواد زائد آلی قابل تبدیل به کمپوست حدود 70 و حتی در برخی شهرها 80 درصد مواد زائد شهری را تشکیل میدهد. تهیه کود از زباله علاوه بر کنترل زباله و بازیافت، مواد قابل فساد آن دارای ارزش اقتصادی ویژه ای است که از طریق فروش کمپوست بوجود می آید. این درآمد می تواند به خوبی جوابگوی بسیاری از هزینه های جمع آوری و دفع زباله باشد.برای کمپوست حاصل از مواد زائد جامد استاندارد های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی متفاوتی در مرحله تولید و مصرف آن وجود دارد از جمله میتوان استانداردهای سازمان جهانی بهداشت، سازمان محیط زیست آمریکا، سوئیس، اتریش، آلمان، فرانسه، دانمارک و ... را نام برد اما متاسفانه هنوز در ایران استاندارد مشخص در این زمینه تدوین نشده است .در تعیین خصوصیات فیزیکی کمپوست باید اندازه ذرات، پیشرفت عمل تخمیر، مقدار درصد مواد غیر مفید از قبیل پلاستیک، شیشه، کاغذ و … متناسب با نوع مصرف بررسی شوند. در خصوصیات شیمیایی کمپوست میزان مواد مغذی، مواد معدنی بویژه فلزات سنگین و ترکیبات آلی سمی در نظر گرفته میشود و درخصوصیات بیولوژیکی عوامل بیماریزا از قبیل باکتری ها، ویروسها و تخم انگل ها در نظر گرفته میشود. در کشور ما کمپوست جزء یکی از الویت های مهم مدیریت پسماند شهری است. در توسعه صنایع کمپوست از زباله مخلوط در صورت عدم رعایت جنبه های بهداشتی. زیست محیطی و اقتصادی همچون بلایی ناخواسته سلامت جامعه و محیط زیست کشور ما را مورد تهدید قرار می دهد. عدم وجود ضوابط و استاندارد از یک سو و فقدان آزمایشگاههای رفرانس و ناتوانی در انجام آزمایش های ضروری در این زمینه از جمله مواردی است که بایستی توجه داشت. بنابراین شناخت استانداردهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی کمپوست برای مسوولین و دست اندرکاران مواد زائد جامد در کشور الزامی است .

میوه خربزه در فصل تابستان به میزان زیادی مصرف می شود ولی از دانه هایش زیاد استفاده نمی شود و به عنوان ضایعات تلقی می شود، بنابراین اگر از آنها استفاده شود از آنجاییکه در سالهای اخیر توجه زیادی روی مصرف ضایعات حاصل از مواد غذایی به منظور بازیافت آنها متمرکز می شود، از نظر اقتصادی بسیار مقرون به صرفه خواهد بود. در این پروژه خصوصیات مختلف روغن دانه خربزه خاقانی مورد بررسی قرار می گیرد.جهت شناسایی روغن ابتدا باید روغن آن استخراج شود و سپس آزمایشاتی را که جهت شناسایی روغن های خوراکی استفاده می شود انجام می دهیم که شامل آزمایشات شیمیایی و فیزیکی است. و از آزمایش کروماتوگرافی جهت شناسایی اسیدهای چرب موجود در روغن استفاده می شود .روغن دانه خربزه بیشتر از اسیدهای چرب غیراشباع تشکیل شده است و یک روغن نیمه خشک شونده محسوب می شود .

مدیریت مطلوب مواد زائد آلی شهری، کشاورزی و صنعتی با توجه به حجم بالای تولید روزانه آنها در تمامی کشورها از اهمیت ویژه ای به خصوص از دیدگاه زیست محیطی و بهداشتی برخوردار است. یکی از راههای مناسب برای دفع و استفاده بهینه از این زائدات آلی، تهیه کودهای آلی (بیوکمپوست و ورمی کمپوست) برای مصارف کشاورزی، باغداری و ... می باشد، که مزیت این روشها از نظر اقتصادی و بهداشتی در مقایسه با سایر روش ها به اثبات رسیده است. در این تحقیق امکان استفاده از ضایعات سبزیجات تولید شده در میادین میوه و تره بار شهر مشهد به صورت مخلوط با کود گاوی و کمپوست زباله شهری به عنوان بستر برای تولید ورمی کمپوست با استفاده از یک گونه کرم خاکی اپی ژیک به نام Eisenia fetida مورد بررسی قرار گرفت. ضایعات سبزیجات مورد استفاده در این مطالعه شامل ضایعات شاهی، ریحان، کاهو، کلم و دیگر انواع سبزی بود. این تحقیق در قالب یک طرح کاملا تصادفی با سه نوع بستر (شامل مخلوط ضایعات سبزیجات و کود گاوی، مخلوط ضایعات سبزیجات و کمپوست و مخلوط ضایعات سبزیجات با کود گاوی و کمپوست) و در 4 سطح اختلاط مواد بستر (شامل 20، 30، 40 و 50 درصد وزن خشک بستر ضایعات سبزیجات و مابقی کود گاوی و کمپوست) به همراه تیمار شاهد (100% سبزیجات) مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه تعداد کل تیمارها 13 عدد بود و هر تیمار در سه تکرار ساخته شد و در مجموع 39 واحد آزمایشگاهی تهیه گردید. عمل تلقیح کرم های خاکی در دو مرحله شامل زمان ساخت تیمارها و پس از پشت سر گذاشتن مرحله پری کمپوست به مدت 14 روز با اضافه کردن 25 عدد کرم خاکی بالغ با وزن تقریبی 250 تا 400 میلی گرم به هر ظرف، انجام شد. در حالیکه بررسی شرایط محیطی تیمارهای مختلف شاملpH ، EC، درصد رطوبت و درجه حرارت، گواه مناسب بودن شرایط محیطی برای رشد کرم های خاکی بود، اما مشاهده شد که کرم های خاکی نتوانستند در هیچ کدام از تیمارها فعالیت کنند، بطوریکه بعد از عمل تلقیح کرم های خاکی در هر دو مرحله، تعدادی از آنها از ظروف خارج شده و کرم های باقیمانده نیز پس از چند روز زندگی در بستر، تماما از بین رفته و دچار پوسیدگی و تجریه شدند. این موضوع می تواند به دلیل مواد شیمیایی، اسانس ها و ترکیبات غذایی خاص موجود در ضایعات سبزیجات، متعفن و گندیده شدن سریع سبزیجات و یا آزاد شدن گازهای سمی فرار و اسیدهای آلی مضر برای کرم های خاکی در طی مرحله تجزیه میکروبی اولیه باشد.

سالانه میلیونها تن انواع پسماندهای جامد و مایع در مناطق شهری و روستایی تولید می گردد که مدیریت صحیح برای دفع و دفن و بی خطرسازی آنها از مهمترین دغدغه های جوامع امروزی می باشد. از اواسط قرن گذشته به آرامی شیوه های غیرتلنباری پسماندهای جامد شهری آغاز شده و اکنون مدیریت یکپارچه پسماندهای شهری مطرح می باشد. از طرفی مدیران جوامع شهری به بسترسازی و فرهنگ سازی کاهش پسماند و تفکیک از مبدا تاکید دارند و از طرف دیگر بر روی بازیافت، پردازش و دفع و دفن اصولی و بهداشتی تکیه می کنند. هنر مدیریت تبدیل تهدیدهای محصول جنبی و زائد زندگی بشر به فرصتهایی نظیر ایجاد درآمد در عین بهداشتی و دوستدار محیط زیست بودن این فعالیت هاست.امروزه تولید انرژی بعنوان یک گزینه برتر در مدیریت پسماندهای شهری مطرح است و هر ساله سهم تولید انرژی از پسماندها رشد قابل ملاحظه ای می یابد. در این مقاله سعی می شود چکیده ای از گزارش امکان سنجی و طراحی مفهومی نیروگاه بیوگازی ساوه که توسط کارشناسان دفتر زیست توده سانا تهیه شده است، ارایه گردد. شهر ساوه بدلیل دارا بودن شرایط احداث پایلوت، همکاری مسوولین محترم محلی و وجود تاسیسات زیست توده سازمان در آن شهر انتخاب شده است. در این پروژه مطالعات امکان سنجی برای احداث پایلوت بیوگاز با ورودی بخش آلی زباله های شهر، لجن فاضلاب شهر و خونابه کشتارگاه ساوه صورت گرفته است.

افزایش جمعیت، توسعه بی رویه و غیر اصولی شهری، افزایش مهاجرت، غلط بودن الگوی رایج مصرف شهروندان، افزایش تبلیغات مختلف استفاده از کالاها و محصولات گوناگون از طریق رسانه های گروهی، تنوع تولید روزافزون انواع محصولات و کالاها به ویژه بسته بندی های آنها و بسیاری از عوامل دیگر امروزه به مشکلات پیچیده زندگی شهری دامن زده و یکی از بارزترین معضلات بهداشتی و زیست محیطی را به خصوص در کلان شهرها نمودار کرده است. مشکلی که تقریبا از حالت ناملموس به شکل محسوسی چشم اندازی می کند و آن چیزی نیست جز روند صعودی تولید مواد زائد جامد. امروزه دیگر نمی توان کلان شهرهای کشور به خصوص ابرشهری مانند تهران را با روش های سنتی و مدیریت غیر علمی و مهندسی اداره کرد. مدیریت و مهندسی مواد زائدجامد شهری امروزه یکی از علوم بسیار پیشرفته در کشورهای جهان اول و برخی از کشورهای در حال توسعه محسوب می شود و توجه به کارگیری دانش فنی روز جهان و استفاده از فن آوریهای نوین بین المللی در اداره مدیریت شهری یکی از ارکان اصلی تعیین استراتژی ها و سیاست های بهداشتی و زیست محیطی در آن کشورها می باشد. در حال حاضر کلان شهر تهران با جمعیتی بالغ بر 10 میلیون نفر روزانه یش از 7000 تن زباله تولیدی دارد که برای این حجم عظیم زائدات تولیدی باید تدبیر کارشناسی و مدیریتی مبتنی بر اصول مهندسی اندیشید و اعمال نمود.مدیریت مواد زائد شهری به عواملی همچون تولید زایدات،جمع آوری، حمل و نقل آن، دفع و دغن زباله و بازیافت آن، بستگی دارد، لذا محدوده سازمان بسیار وسیع و متغیر می باشد و سازمان های بخشی دیگر مانند شهرداری، راهنمایی و رانندگی، محیط زیست، سازمانها و تشکلهای خصوصی NGO) ها) و ... در این محدوده وجود دارند و مستقلا مدیریت می شوند بنابراین چنین سازمانی را نمی توان با روش مدیریت اجرایی مدیریت نمود و راهی جز مدیریت راهبردی یا استراتژیک برای آن وجود ندارد.به این منظور عناصر اساسی مدیریت استراتژیک که به صورت سلسله مراتبی و بازخور به یکدیگر متصل هستند بایستی مورد بررسی قرار گیرد. به منظور بررسی عوامل درونی و بیرونی تاثیرگذار بر مدیریت پسماندها در کلان شهرهای کشور، ابتدا با انتخاب سیستم مدیریت پسماندهای شهر تهران به عنوان جامعه آماری مورد بررسی نسبت به بررسی و شناسایی عوامل محیطی شامل محیط خارج و درون سازمان مدیریت پسماندها اقدام و در مرحله بعد به تجزیه و تحلیل و تدوین استراتژی مورد نظر پرداخته شده است. مرحله سوم اجرای استراتژی و در مرحله آخر ارزیابی و کنترل استراتژهای برتر می باشد.

به منظور بررسی تاثیر غلظت عصاره کمپوست های فصلی بر گیاه شاهی آزمایشی در شرایط آزمایشگاه انجام شد. در این مطالعه 4 کمپوست فصلی (بهاره، تابستانه، پاییزه و زمستانه) و یک کمپوست تولیدی اختیار کرده و پس از عمل عصاره گیری آنها، غلظت های عصاره 100 درصد، 30 درصد، 10 درصد و 3 درصد با رقیق سازی با آب مقطر و یک شاهد (آب مقطر) بعنوان تیمارهای آزمایشی هر کدام در سه تکرار تهیه و آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. مقایسه غلظت ها با یکدیگر نشان داد که حداکثر درصد جوانه زنی در شاهد و حداقل آن در غلظت 100 درصد عصاره بود. سرعت جوانه زنی بذر نیز در شاهد بیشترین و در تیمار 100 درصد کمترین مقدار را دارا بود. حداکثر طول ریشه چه در تیمارهای شاهد و 3 درصد و حداقل آن در تیمار 100 درصد عصاره مشاهده شد. در خصوص طول ساقه چه نیز روند مشابهی دیده شد. مقایسه غلظت عصاره ها با یکدیگر نشان داد که جوانه زنی و سرعت جوانه زنی بذرها با افزایش غلظت عصاره بیش از 10 درصد، بترتیب معادل 42 درصد و 55 درصد نسبت به غلظت عصاره 100 درصد کاهش معنی داری داشتند. در حالیکه طول ریشه چه و طول ساقه چه از غلظت 3 درصد بیشتر، کاهش معنی داری بترتیب معادل 72 درصد، 59 درصد نسبت به غلظت عصاره 100 درصد نشان داد. نتایج بدست آمده بیانگر آن است که بطور کلی کمپوست های فصلی و تولیدی بطور کامل فراوری نشده و بدلیل عدم رسیدگی کامل دارای ترکیبات آلی محلول زیادی است که سمیت شدیدی را در رابطه با گیاه شاهی ایجاد نموده است.

این مقاله نتایج حاصل از تحلیل اقتصادی احداث نیروگاه بیوگازسوز شهر مشهد با ظرفیت 600 کیلووات را ارایه مینماید. در این تحلیل قیمت بر اساس دو دستگاه موتور-ژنراتور بیوگازسوز مدل MAN هر یک به ظرفیت نامی 330 کیلووات همراه با یک مجموعه فشرده (پکیج) اتاقک دار شامل کمپرسور، خشک کن گاز، تصفیه و آنالیز گاز و کنتور گاز بعلاوه مشعل سوزاندن گازهای مربوط به شرکت Vander Wiel در نظر گرفته شده است. طرح احداث نیروگاه بیوگازسوز شهر مشهد، با سرمایه گزاری سازمان بازیافت و تبدیل مواد شهرداری مشهد در حال انجام میباشد.

با انجام آزمایشات انتقال آلودگی، ضریب دیفیوژن یون کلر در خاک ماسه سیلتی رودخانه شهر چای ارومیه و خاک رسی منطقه مدفن زباله شهرستان ارومیه تعیین گردید. پارامترهای موثر در میزان انتقال آلودگی از مدفن زباله به سفره آب زیرزمینی مورد شناسایی قرار گرفت. سه گزینه مدفن زباله جهت محاسبات انتقال آلودگی انتخاب شده و تاثیر تعدادی از پارامترهای انتقال با استفاده از کد رایانه ای MIGRATE مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده با افزایش ارتفاع لایه خاک طبیعی میزان آلودگی در سفره آب زیرزمینی به تاخیر می افتد، لیکن مقدار غلظت ماکزیمم در سفره آب زیرزمینی به ارتفاع لایه خاک طبیعی بستگی ندارد. همچنین با افزایش ضخامت سفره آب زیرزمینی و سرعت جریان آب در این سفره مقدار غلظت یون کلر در این لایه کاهش می یابد. بر اساس یافته های این مطالعه، یک مدفن زباله نیمه مهندسی را که دارای یک لایه زهکش شیرابه و یک لاینر رسی است، می توان بعنوان یک استاندارد حداقل به حرفه مهندسی و دست اندرکاران امر مدیریت پسماندهای شهری در کشور معرفی نمود.

درجه رسیدگی و بلوغ کمپوست به عوامل متعددی از قبیل رطوبت، ترکیب مواد اولیه، نسبت کربن به ازت و pH بستگی دارد. در این تحقیق اثر کمپوست نهایی تولید شده بعنوان افزودنی بر فرآیند تخمیر بررسی شده است و سرعت فرآیند، زمان تخمیر و کیفیت کود حاصل مقایسه شده است. در این تحقیق دوازده توده در حال کمپوست شدن بعنوان نمونه مورد آزمایش قرار گرفته است، بدین نحو که برای هر یک از درصدهای 10، 15 و 20 و نمونه شاهد (بدون افزودنی) سه تکرار در نظر گرفته شده است. در حین این فرآیند دما و pH اندازه گیری و ثبت شده است. بعد از گذشت یک ماه بخشی از توده های مورد آزمایش نمونه برداری شده و مورد آزمونهای فیزیکی و شیمیایی از قبیل pH، هدایت الکتریکی، نسبت کربن به ازت، مواد آلی، ازت، کربن آلی، سدیم و پتاسیم قرار گرفته است. در نهایت اثر کمپوست نهایی بعنوان فعال کننده و افزودنی مشخص شد بطوریکه زمان لازم برای تخمیر را کاهش داده و کیفیت کمپوست تولیدی را از نظر درصد مواد آلی و دیگر پارامتر ها بهبود می بخشد .

با توسعه و افزایش رفاه در شهرها نیاز انسان به مواد مصرفی و در نتیجه تولید مواد زائد که خود از عوامل آلودگی محیط زیست بشمار می آید روز به روز بیشتر می شود. یکی از روش ها برای دفع مواد زاید جامد دفن بهداشتی زباله می باشد. در محل های دفن زباله در نتیجه تجزیه بیولوژیکی مواد آلی موجود در زباله ها، انواع گازهایی تولید می گردند که قسمت اعظم این گازها را متان و دی اکسیدکربن تشکیل می دهند. این گازها بعلت ایجاد اثرات گلخانه ای، از جمله منابع آلوده کننده محیط زیست بشمار می روند. لذا انجام مطالعات دقیق در جهت شناخت هر چه بیشتر میزان انتشار این گازها از مراکز دفن زباله و اثرات ناشی از آنها در جهت ایجاد راهکارهای مفید برای کنترل و مدیریت صحیح آنها لازم و ضروری می باشد. در این تحقیق انتخاب گزینه ای مناسب در جهت کاهش گاز متان در محل دفن زباله شهر رشت واقع در منطقه سراوان، در 20 کیلومتری جنوب شهر رشت مد نظر قرار گرفته است. با کنترل و کاهش گاز متان علاوه بر کاهش انتشار آلودگی گلخانه ای و قرارگیری در راستای توسعه پایدار در کشور، شرایط استفاده از مکانیزم توسعه پاک که با هدف کمک به کشورهای در حال توسعه در پروتوکل کیوتو مطرح شده فراهم می گردد. اینترتیب بخشی از هزینه مدیریت مواد زائد با سود اقتصادی حاصل از این مکانیزم تامین خواهد گردید.در راستای رسیدن به این اهداف، تخمین میزان و روند تولید گاز در این محل دفن با استفاده از نرم افزارLandGEM  انجام و پتانسیل تولید انرژی برای گاز متان برآورد گردیده است. سپس دو گزینه (سوزاندن گاز متان) و (استفاده از متان بعنوان منبع انرژی)، به لحاظ میزان کاهش آلودگی و بهره اقتصادی حاصل از مکانیزم توسعه پاک با یکدیگر مقایسه و مناسب ترین گزینه برای کاهش انتشار متان حاصل از این محل دفن انتخاب گردیده است. نتیجه حاصل از این تحقیق نشان دهنده این است که با وجود نیاز به سرمایه گذاری بالا برای تولید انرژی از گاز حاصل از محل دفن زباله، میزان کاهش آلودگی در این گزینه بیشتر و به این طریق با مبلغی که به ازای این کاهش آلودگی و به واسطه مکانیزم توسعه پاک از بانک جهانی دریافت می گردد بخش قابل توجهی از این هزینه جبران می شود. محاسبات نشان می دهد که این گزینه نسبت به گزینه سوزاندن متان دارای ارجحیت می باشد.

سالهاست که ناکارآمدی سیستم دولتی و بخش های عمومی به عنوان یک اصل قابل قبول صاحب نظران و مدیران ارشد درآمده تا آنجا که در برنامه سوم و چهارم توسعه تصویب و مورد تاکید قرار گرفته و برغم مصوبات قانونی، سخنرانی های زیبا و پذیرش کلی آن در عمل همچنان بخش های دولتی و عمومی متورم می شوند گرچه گاه این تورم در دل شرکت ها و سازمان های قدیمی و نوساخته صورت می گیرد. نکته اصلی در عدم توجیه مدیران میانی و مدیران اجرایی است بطوریکه گاه با تجزیه و تحلیل های غیرواقعی تشخیص می دهند و گاه ضوابط دست و پاگیر قانونی در استفاده از بخش خصوصی و طولانی بودن آن باعث بکارگیری نیرو برای انجام سریع کار می شود. همیشه آموزش دهندگان خصوصی سازی نیروهای تئوریک و دانشگاهی بوده و کمتر توانسته اند موشکافانه قضایا را تحلیل و تبیین کنند و به همین دلیل مجریان گرچه اصل خصوصی سازی را پذیرفته اند لکن آن را ناآشنا به مشکلات خود دانسته و خصوصی سازی را در حوزه کاری خود غیرممکن می دانند. در این مقاله سعی شده است بصورت اجمالی در ابتدا مشکلات و دلایل ناکارآمدی تصدی گری دولت و بخش عمومی (شهرداریها) را بررسی و سپس راهکارهای خصوصی سازی صحیح و اصولی فعالیت های مدیریت پسماند شهری تعیین گردیده و مورد تجزیه گردیده و با توجه به تجربیات و موفقیت های سازمان بازیافت و تبدیل مواد شهرداری مشهد در جلب مشارکت بخش خصوصی جهت فعالیت های مدیریت پسماند بویژه در بخش صنایع تبدیلی مواد زاید جامد، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

اختصاص بیشترین سهم هزینه های مدیریت مواد زائد ازیک سو و ضرورت بهره وری عملیاتی این سیستم با کاهش زمانهای صرف شده از سوی دیگر بهینه سازی سیستم جمع آوری و حمل را به صورت یک اصل در طراحی و مدیریت پسماند مطرح می سازد. بنابراین با توجه به سیستم موجود جمع آوری و حمل پسماند در شهر زنجان و نبود ساماندهی مناسب برای آن، ضروری بود مزایا و معایب سیستم با استفاده از روابط ریاضی مناسب و سیستم اطلاعات جغرافیایی ارزشیابی شده و سپس با توجه به ساختار شهری و تناژ پسماندهای تولیدی بهینه ترین سیستم مدیریتی ارایه گردد. در این تحقیق شهرک کارمندان شهر زنجان به عنوان پایلوت در نظر گرفته شد.داده های زمانی مراحل مختلف جمع آوری و حمل پسماند در مسیرهای فعلی شهرک کارمندان در ده مرتبه توسط دو کورنومتر دیجیتالی گردآوری و با استفاده از روابط ریاضی، نرم افزار EXCEL و سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. سپس با تکیه بر اطلاعاتی از جمله تراکم جمعیت، سرانه تولید زباله، مسیرهای موجود و بکارگیری روابط ریاضی و سیستم اطلاعات جغرافیایی سیستم بهینه پسماند برای این شهرک محاسبه و طراحی گردید. نتایج حاصل از ارزیابی زمانی سیستم موجود مدیریتی نشان می دهد کل زمان صرف شده جهت عملیات جمع آوری و حمل پسماند شهرک کارمندان با استفاده از خاور 2 ساعت و 55 دقیقه و 42 ثانیه و متوسط زمان رفت و برگشت به ازای هر تن از پسماندها در هر سفر 11 دقیقه و 44 ثانیه می باشد. در این تحقیق همچنین سیستم جمع آوری پسماند برای شهرک مورد مطالعه از نظر مکان یابی مخازن، تعیین مسیرهای بهینه جمع آوری و هزینه های سالانه طراحی و برآورد گردید. 60 مخزن ذخیره 55 و 660 لیتری در محدوده شهرک مکانیابی شد و با طراحی مسیر بهینه جمع آوری توسط سیستم اطلاعات جغرافیایی و روش سعی و خطا سه وسیله نقلیه فان با احتساب وسیله نقلیه رزرو برای شهرک کارمندان محاسبه و پیشنهاد شد.

در این مقاله چگونگی شکل گیری و ابعاد مختلف مرتبط با یک فن آوری نو در ارتباط با سوزاندن کلیه پسماندهای بیمارستانی (بجز بخش رادیواکتیو)، بخشی از پسماندهای شهری که قابلیت بازیافت ندارند و بخشی از پسماندهای خطرناک صنعتی در کوره دوار مرکزی با درجه حرارت بالا و تولید کلینکر سیمان معرفی و توضیح داده می شود. این طرح برای اولین بار در ایران، توسط شرکت آلاس سهند ارایه و به عنوان یک ایده و روش نو در اداره ثبت شرکتها تحت شماره 41423 به ثبت رسیده و در حال حاضر در مرحله ساخت اولین نمونه (پایلوت طرح) می باشد. همچنین با بررسیهای انجام شده طرح کاملا مشابه با طرح ارایه شده، در جهان نیز شناسایی نگردیده است.

در بین مواد زائد جامد تولیدی در شهرها، مواد زائد عفونی با توجه به کارکردها یشان و هزینه هایی که این مواد بر بخشهای مختلف جامعه از جمله بر روی سلامت، بهداشت، رفاه و آسایش شهروندان می گذارد جایگاه خاصی را به لحاظ مدیریت دفع می پذیرد. طرحهایی همچون تفکیک، بازیافت و سوزاندن به تنهایی نمی تواند گره گشای مدیریت این مواد در بخشهای مختلف از جمله بیمارستانها، درمانگاهها، کلینیکها، مطبها و آزمایشگاهها باشد، خطرات این مواد برای تمامی جامعه بالاخص افرادی که با این مواد در ارتباط هستند. اهمیت این مواد را بیش از پیش مطرح می نماید. با گسترش و پراکندگی مراکز درمانی کوچک (کلینیکها، مطبها و ...) در سطح شهرها و همچنین تعدد خدمات درمانی ارایه شده در این مراکز و با توجه به نگرش ایمن سازی زائدات ناشی از خدمات درمانی لازم است به صورت جدی مدیریت این مواد به عنوان مواد پرخطر پیگیری گردد. در این میان با توجه به قانون مدیریت پسماند و همچنین موارد فوق، می توان با استفاده از ابزار مدیریتی مانند مدیریت جامع مواد زائد (ISWM) وHSE  با کارکردهای کم هزینه، ایمن، مستمر و نظارتی به مدیریت این مواد پرداخت. منطقه یک شهرداری اهواز که به دلیل تعداد زیاد مراکز پزشکی در سطح منطقه مورد مطالعه قرار گرفت. در میان تمامی مراکز درمانی، آزمایشگاهها به به عنوان مراکز نمونه مطالعاتی انتخاب گردید. دلیل انتخاب این مراکز دارای بودن انواع طبقه های مواد زائد عفونی و به قابلیت دسترسی بهتر جهت انجام آنالیزها بود. مطالعه از دو روش تکمیل پرسشنامه وتوزین و آنالیز مواد زائد بود. متوسط تولید مواد زائد جامد به ازای هر نفر 100 تا 150 گرم می باشد در مرحله آنالیز دو دسته مواد شناسایی شد، دسته اول زباله های قسمت اداری و دسته دوم زباله های قسمت آزمایشگاهی که وزن زباله های دسته اول در سه مرحله آنالیز بیشتر از دسته دوم بود که مقادیر دسته اول و دوم به ترتیب، مرحله اول 2.5Kg و 1.5 مرحله دوم 2Kg و 1.4 و در مرحله سوم 2Kg و 2 بودند. از نتایج بدست آمده می توان به عدم جمع آوری این مواد بصورت جداگانه در سطح منطقه اشاره کرد. همچنین عدم آموزش افراد متولی جمع آوری چه در مراکز درمانی و چه کارگران شهرداری نسبت به خطرات و نحوه برخورد با این مواد بود، از دیگر موارد مخلوط کردن این مواد با سایر مواد زائد جامد به دلیل وجود افراد جمع آوری کننده مواد بازیافتی در شهر اهواز که خطرات بسیار فراوانی در پی خواهد داشت.

مواد زاید شهری نیازمند مدیریت است. این مدیریت همراه با مسایل متعددی است که همواره مجریان با آن دست به گریبانند. مخصوصا زمانی که اراده شود که امورات به نحو احسن انجام گیرد. معمولا در ادبیات این مقوله مهمترین کلمه ای که همواره قرین مواد زاید آمده است آلودگی می باشد. صرف مدیریت مواد زاید، کاهش تاثیرگذاری آلودگی آن در محیط و شهرها می باشد. اما در خود عناصر مدیریت این مواد و اجرای آن، آلودگیهایی به صورت مضاعف حادث می شود که بایستی بدوا شناخته شده و برای کاهش اثرات آن راهکارهایی اندیشیده شود. این آلودگی ها را می توان به دو قسمت آنی یا پایدار تقسیم کرد. در این مقاله سعی شده است که بعضی از این آلودگی های آنی ذکر شده و مثالهایی آورده شده است و تا حد امکان راهکارهایی ارایه شود.

امروزه با رشد جمعیت، توسعه صنایع و شهرنشینی روز به روز بر میزان تولید سرانه زباله های شهری افزوده می شود. این زباله ها چه در مرحله جمع آوری و چه در مراحل فرآوری و دفع نهایی شیرابه هایی را تولید می کنند که چنانچه مدیریت آنها به نحو مطلوبی انجام نپذیرد می توانند منشا مسایل زیست محیطی حادی از قبیل آلودگی های منابع آب، خاک و شیوع بیماریهای مختلف گردند. با توجه به اینکه خصوصیات شیرابه های تولید شده از زباله تحت تاثیر عوامل متعددی قرار می گیرد، لذا شناخت کمی و کیفی اینگونه شیرابه ها جهت بکار گیری روشهای بهینه تصفیه و دفع آنها از ضروریات بشمار می رود. در این تحقیق انواع شیرابه های جمع آوری شده در محل دفع زباله های شهر مشهد مورد آزمایش و بررسی قرار گرفت. نتیجه بررسی ها نشان دادند که شیرابه های مذکور حاوی مقادیر متنابهی از آلودگی های مختلف می باشد pH و EC شیرابه های مورد نظر تغییراتی را به ترتیب در دامنه های 5/5 تا 5/7 و 34 تا37 میلی زیمنس بر سانتیمتر نشان دادند. غلظت TSSنمونه ها در محدوده 1000 تا 21000 میلی گرم متغیر بود در حالیکه غلظتهای BOD و COD به ترتیب در دامنه های 30000 تا 70000 و 58000 تا 156000 میلی گرم بر لیتر قرار گرفتند. علاوه بر این شیرابه های مذکور حاوی مقادیر متنابهی از عناصر سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم و همچنین فلزات سنگینی نظیر روی، نیکل و آرسنیک نیز بودند.

طراحی و تهیه مشخصات فنی یک نیروگاه زباله سوز شامل مراحل مختلفی از جمله طراحی مسیر زباله-گاز، طراحی مسیر آب-بخار، طراحی سیستمCHP ، طراحی تصفیه خانه آب تغذیه سیکل نیروگاه، طراحی سیستمهای الکترونیکی و کنترل نیروگاه، طراحی بخش سازه نیروگاه و سایر موارد می باشد. در این مقاله، مسیر زباله یک نیروگاه زباله سوز با ظرفیت 1200 تن در روز برای زباله شهر تهران مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت طرح پیشنهادی برای مسیر زباله در نیروگاه زباله سوز و همچنین، خط تولید RDF از زباله شهر تهران ارایه گردیده است. در طراحی مسیر زباله برای نیروگاه زباله سوز مواردی مانند طراحی محوطه سرپوشیده جهت تخلیه زباله، انبار زباله، سیستم جداسازی فلزات از زباله، سیستم خردکن و طراحی خط تولید RDF مورد بررسی قرار گرفته است.

کاربرد کمپوست تولید شده از زباله های شهری می تواند ابزار سودمندی برای رهایی از حجم بسیار زیاد زباله های تولید شده در شهرهای بزرگ باشد. کمپوست تولید شده از زباله به عنوان یک منبع جایگزین کودهای شمیایی برای افزایش حاصلخیزی خاک و تولید محصول شناخته شده است. در این مطالعه جوانه زنی سه گیاه شاهی، اسفرزه و زیره سبز در شرایط آزمایشگاهی و در مخلوط ماسه و کمپوست ارزیابی شد. عصاره آبکی کمپوست جوانه زنی و رشد ریشه گیاهان را کاهش داد. شاخص جوانه زنی (GI) در حضور عصاره کمپوست در مقایسه با شاهد پایین بود. سمیت پنهان کمپوست برای گونه های محتلف زیاد نبود. اما زمانیکه شاهی، اسفرزه و زیره سبز در مخلوط های ماسه-کمپوست (25/75 و 50/50) کاشته شدند، جوانه زنی شاهی به طور کامل متوقف شده و رشد سیستم ریشه ای اسفرزه و زیره سبز شدیدا کاهش یافت. آزمون های متداول زیست سنجی جوانه زنی که به منظور اجتناب از اثرات منفی کمپوست بر روی محصولات انجام می شود، باید همراه با برنامه های آموزشی برای زارعین شود تا موجب گسترش استفاده از کمپوست تولید شده از زباله شهری شود.

پسماندهای بیمارستانی مواد زائدی هستند که در نتیجه فعالیتهای پزشکی، آزمایشگاهی، پرستاری دندانپزشکی، دارویی و سایر فعالیتهای مشابه در بیمارستانها و دیگر مراکز درمانی و همچنین در مراکز تحقیقاتی مربوطه تولید می شود و آلودگیهای متعددی را از قبیل آلودگیهای بیولوژیک، مواد شیمیایی توکسیک و ... دارا هستند که هر کدام به تنهایی تهدیدی جدی برای محیط زیست و جوامع بشری به شمارمی روند. لذا این تحقیق با هدف تعیین میزان سرانه زباله های عفونی تولیدی در درمانگاههای منطقه یک خدمات شهری شهرداری مشهد انجام شده است. این پژوهش از نوع تحقیقی-توصیفی بوده که بطور تصادفی از این منطقه 5 درمانگاه انتخاب و تعداد مراجعین تعیین گشته و میزان زباله عفونی در هر کدام توزین و تعیین مقدار گردیده است و به صورت هفته ای یکبار و به مدت 8 هفته تعداد چهل نمونه جمع آوری شده و به کمک نرم افزار اکسل آنالیز گشته است.بر طبق آمار به دست آمده از این بررسی، مشخص گردید که بیشترین میزان سرانه زباله های عفونی تولیدی 89/51 گرم به ازای هر نفر در روز و کمترین میزان سرانه 44/28 گرم به ازای هر نفر در روز می باشد.

استفاده از مواد پلیمری در دنیای فعلی رو به افزایش است. تجزیه ناپذیری و عدم بازگشت این مواد به چرخه تولید از مشکلات زیست محیطی محسوب می شود. این مواد حاوی حدود 6-1 درصد روی می باشند. هدف این مطالعه امکان سنجی بازیافت ضایعات پلیمری (PW- IUT) جهت تولید محلول غذایی حاوی روی برای گیاهان گلخانه ای بود. به این منظور یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی، با پنج عصاره گیر شامل) آب، اسید سولفوریک 1 مولار، اسید نیتریک 5/0، 2 و 4 نرمال)، سه نسبتPW-IUT به عصاره گیر (1:5، 1:10 و 1:25) در سه تکرار اجرا شد. با استفاده از این آزمایش بهترین عصاره گیر با بهترین نسبت انتخاب و از آن برای آزمایش مرحله بعد، شامل تعیین غلظت روی، سرب و کادمیم در تیمار حرارت یافته (PW-IUT) با اسید درسه دما (محیط، 50 و 70 درجه) و و هفت زمان (2، 5، 15، 30، 60، 90 و 120 دقیقه) استفاده شد. نتایج نشان داد بیشترین میزان روی آزاد شده در تیمار PW–IUT حرارت یافته با اسید در دمای 70 درجه سانتیگراد در زمان 2 ساعت و غلظت سرب و کادمیم ناچیز بود. با توجه به نتایج بدست آمده به نظر می رسد بتوان از ضایعات پلیمری پلاستیکی به عنوان منبع غنی از روی با غلظت کم سرب و کادمیم بهره برد.

روند سردشدگی توده های نفوذی از زمان نفوذ تا رسیدن آنها به سطح زمین می تواند اطلاعات ارزشمندی در خصوص تاریخچه و الگوی فرآیش کمربندهای کوه زایی ارایه نماید. رسیدن به این تاریخچه نیازمند مدلسازی حرارتی وارون این توده ها می باشد. سن سنجی سه گانه U-Th-Pb-He بر روی بلورهای آپاتیت و زیرکن یک نمونه منفرد از توده نفوذی با توجه به در برگیری پنجره های حرارتی 750، 240 و 75 درجه سانتیگرادی می تواند داده های اولیه مورد نیاز جهت مدلسازی حرارتی وارون را فراهم نماید. توده نفوذی لیسار در کوه های طالش در شمال غرب فلات ایران در 179 میلیون سال پیش جایگیری نموده و به تدریج پنجره های حرارتی ZHe و AHe را در زمانهای123.8  و 11.8 میلیون سال پیش پشت سر گذاشته است. مدلسازی حرارتی این داده های سردشدگی در ترکیب با شواهد زمین شناسی و ساختاری مشاهده شده در کوههای طالش نشان دهنده آن است که این توده بعد از سردشدگی بسیار سریع ماگماتیک دو مرحله فرایش به سطح را در بازه های زمانی کرتاسه پایانی و سنوزوییک پایانی متحمل شده است. فاز نهایی سردشدگی این توده در ارتباط با تغییرشکل سریع مرزهای شمالی فلات ایران در میوسن میانی بوده است. پس از رخنمون نهایی در 6.3 میلیون سال پیش بیش از 1 کیلومتر فرسایش و با نرخ 0.2 میلی متر در سال را متحمل شده است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

امروزه پدیده آسیب های جانبی شبکه های اجتماعی مجازی مانند کوه یخ بوده که قسمت آشکار آن بیانگر تمامیت موضوع آن نیست به ویژه رابطه آنها با آموزش، یادگیری و اشتیاق به تحصیل دانش آموزان. هدف این پژوهش، بررسی رابطه استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی با باورهای انگیزشی، راهبردهای شناختی و فراشناختی یادگیری خودتنظیمی و اشتیاق رفتاری، عاطفی و شناختی دانش آموزان دختر متوسطه است، این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و روش آن توصیفی است، جامعه آماری آن کلیه دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهر کرج هستند که طبق فرمول کوکران حجم نمونه 384 نفر است که به صورت نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شده اند. ابزار این پژوهش پرسشنامه استاندارد اشتیاق به تحصیلی فردریکز، بلومنفیلد و پاریس(2004)، و پرسشنامه استاندارد، راهبردهای یادگیری خودتنظیمی پینتریچ و دی گروت (2004) و پرسشنامه محقق ساخته شبکه های اجتماعی مجازی با آلفای کرونباخ (769/0) است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آمار استنباطی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیری با استفاده از سیستم نرم افزار spss استفاده گردید. نتایج حاکی از آن است که توسط دانش آموزان دختر متوسطه رابطه معناداری بین راهبردهای شناختی، فراشناختی خود تنظیمی و اشتیاق به تحصیل رفتاری و عاطفی با میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی گزارش نشد، ولی رابطه منفی، معناداری و معکوسی بین اشتیاق به تحصیل شناختی و باورهای انگیزشی یادگیری با میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی وجود دارد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

استان هرمزگان دارای 9 شهرستان و 1900 روستا می باشد. رشد چشمگیر صنایع و موقعیت اقتصادی ویژه آن در سال های اخیر باعث شده است که استان هرمزگان به عنوان یکی از مهم ترین استان های کشور مطرح باشد. لذا ایجاد یک سیستم مدیریت جامع زایدات در این استان از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. از آنجا که بازیافت و تفکیک از مبدا نقش مهمی در سیستم مدیریت زایدات دارد و عملا برنامه ریزی برای این دو عنصر باید در چهارچوب برنامه های سیستم مدیریت پسماند انجام شود، لذا در این تحقیق ابتدا طراحی مفهومی سیستم مدیریت پسماند در روستاهای استان انجام گرفته است. سپس 26 روستای مهم به عنوان روستاهای نمونه انتخاب شده و کمیت و کیفیت زباله تولیدی در این روستاها اندازه گیری شده است. در ادامه میزان مواد قابل بازیافت در سال برای روستاهای هر شهرستان محاسبه شده است. نتایج نشان می دهد که پتانسیل تولید مواد قابل بازیافت در کل روستاهای استان هرمزگان سالانه 20366 تن است و ظرفیت تجهیزات پردازش و بازیافت این مواد مجموعا 8/95 تن در ساعت می باشد. بازیافت این مقدار مواد باعث می شود 30 تا 40 درصد زباله ورودی به خاکچال ها کاهش یافته و به تبع آن هزینه های سرمایه گذاری و راهبری محل های دفن تقلیل یابد. ضمن آنکه سود حاصل از بازیافت این مواد سالانه 6/44 میلیون ریال برآورد شده است.

با توجه به تنوع در مواد شیمیایی موجود در شیرابه و همچنین بررسی روش های مختلف تصفیه آبها به نظر می رسد که فرایند تصفیه شیرابه شامل فرآیندهای بیولوژیک هوازی و بی هوازی و روش های تصفیه شیمیایی و فیزیکی باشد؛ علاوه بر آن ممکن است شیرابه را در داخل محل دفن زباله بازگردش کنند تا به طور جزیی تصفیه شود و آنگاه آن را با استفاده از افشانک روی زمین بپاشند. امروزه روشهای جدید بر پایه فرایندهای غشایی، بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. تمرکز بر روی یک گزینه تصفیه به تنهایی معمولا برای حذف انحصاری یک ماده است و لذا برای تصفیه شیرابه باید از چندین فرآیند تصفیه استفاده شود. بعنوان مثال روشهایی چون تصفیه بیولوژیکی، جذب کربن فعال، نیتریفیکاسیون و نیترات زدایی، اسمز معکوس و اولترا فیلتراسیون، آهک یا سود، هوادهی، کلرزنی تا نقطه شکست و تعویض یونی با توجه به کارایی در حذف و یا بازیافت پارامتر دلخواه بکار می روند.در انتخاب گزینه های دفع و تصفیه شیرابه که شامل تخلیه در سیستم فاضلاب و تخلیه در محل می باشد، باید به مواردی همچون مسایل اقتصادی، استانداردهای کیفیت آب و پساب، تغییرات در جریان شیرابه و غلظت آن، نزدیکی یا دوری به سیستم فاضلاب شهری، قیمت ایجاد سیستم پمپاژ و انتقال شیرابه، ظرفیت واحد تصفیه فاضلاب و قابلیت آن، مقررات سیستم فاضلاب محلی، اضافه بار سیستم فاضلابرو و غیره توجه کافی شود.

کارخانه کمپوست زون غربی استان گلستان در شمال غربی شهرستان آق قلا در منطقه ای موسوم به تپه های  منگالی در زمینی به مساحت 120 هکتار از اراضی منابع ملی واقع شده است کارخانه کود آلی از زباله با ظرفیت 250 تن در روز در بهمن ماه 1385 با هزینه ای بالغ بر بیست میلیارد ریال، افتتاح و به صورت آزمایشی مورد بهره برداری قرار گرفت. در سال 1385، به میزان 80574 تن پسماند عادی 10 شهر غرب استان و به مقدار 549 تن پسماند روستایی 7 دهیاری و بطور متوسط، روزانه 269 تن پسماند در سایت مذکور پردازش می گردد. در طی این مدت خط تولید کود درشت به صورت ناقص و بدون دستگاه هواده (ویندرو) فعالیت نموده است. و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. محاسن، معایب، فرصت های مرتبط با پروژه و مواردی که پروژه را تهدید خواهد نمود شناسایی و جمع بندی گردید. جهت رفع معایب و پیشگیری از عوامل تهدید کننده، راهکارهای اجرایی پیش بینی و ارایه می گردد.

 در کشور حدود 92 درصد مواد زائد دفن میشوند که از این روش مدیریتی مواد زائد جامد، حدود 25 درصد دفن اصولی و تقریبا بهداشتی است و مابقی بشکل غیربهداشتی دفن و تلنبار می باشند. در اغلب زمینهای دفن، شیرابه از تجزیه مواد آلی و یا از منابع خارجی مثل زهکش آبهای سطحی، آب باران، آبهای زیرزمینی که وارد مواد زائد میشوند، بوجود می آید. میزان تولید شیرابه در محل دفن بستگی مستقیم به رابطه موازنه آب در سلول دفن دارد که توسط روش موازنه آب (WBM) و مدل HELP محاسبه میشود. طراحی سیتم جمع آوری شیرابه بستگی به نوع بستر مورد نیاز، کانال جمع آوری و زهکشی شیرابه، جانمایی و طراحی امکانات هدایت، جمع آوری و تصفیه مناسب شیرابه دارد. بسته به نوع مواد زائد از سیستم بستر تک مرحله ای (SLS) برای دفن پسماندهای غیر خطرناک و غیرواکنش دهنده و غیر قابل تجزیه بیولوژیکی و از سیستم بستر مرکب تک مرحله ای (SCLS) برای دفن زباله های شهری و از سیستم مرکب دو مرحله ای (DCLS) برای دفن پسماندهی خطرناک صنعتی و بیمارستانی استفاده میشود. بستر ممکن است خاک رس متراکم، لایه ژئو تکستایل، HDPE و لایه زهکش با ضخامت مشخص باشد که هر یک از لایه ها نقش ویژه ای را ایفا می کنند. از طرفی برای هدایت شیرابه در ته محل دفن از یک سری تراسهای شیب دار با شیب 1 تا 5 درصد و کانالهای زهکش با شیب 0.5 تا 1.5 درصد استفاده میشود. ترکیب شیرابه بستگی به عمر محل دفن و زمان نمونه برداری دارد. شیرابه دارای انواع مواد آلی و معدنی بشکل معلق و محلول می باشد و همچنین دارای انواع عوامل بیماریزا و ترکیبات سمی (فلزات سنگین و مواد آلی سمی) است. از روشهای مختلفی همچون تبخیر شیرابه، گردش مجدد شیرابه به سلول دفن (تصفیه در جا) تخلیه به شبکه جمع آوری فاضلاب، تصفیه شیرابه به روشهای مختلف فیزیک و شیمیایی و بیولوژیکی جهت سامان دهی و مدیریت شیرابه استفاده میشود. هدف از ارایه این مقاله روشهای مختلف ساماندهی و مدیریت جمع آوری، تصفیه و دفع شیرابه مطابق با استاندارد محیط زیست می باشد .

در جهان امروز زباله ها بعنوان یک آلاینده زیست محیطی مهم شناخته شده اند، چند دهه ای است که با رخدادهای بزرگ فرآیند صنعتی در جهان، زباله نیز به همراه آلودگی های روز افزون، خاک، آب و هوا و زنجیره زیست محیطی، زیستگاه انسان را با تهدید ناخواسته ای روبرو نموده است. از این رو اگر چاره اندیشی نشود و از بار آلودگی بویژه مواد زائد جامد، طرق جمع آوری، دفع و انباشت غیربهداشتی آنها کاسته نگردد، تندرستی، سلامت و بهداشت عمومی با ناهنجاری های فراوانی روبرو خواهد گردید. در حال حاضر در کشور ما دفع زباله در شهرها و روستاها دارای مشکلات بهداشتی فراوانی بوده و باعث تهدید سلامتی انسان و آلودگی محیط زیست می گردد بنابراین با عنایت به اهمیت موضوع دفع زباله ها از محیط زندگی در این تحقیق استفاده از کرم های خاکی نوع ایزنیا فوئتیدا در تبدیل زباله های شهری (خانگی) به کود آلی (کمپوست) مورد بررسی قرار گرفت است. همانطور که ذکر شد هدف از انجام این پژوهش تبدیل زباله ها به کود کمپوست با استفاده از کرم های خاکی بوده که صرف نظر از رهایی از مشکلات مربوط به جمع آوری، حمل و نقل و دفع زباله ها و هزینه های مربوطه دارای منافع اقتصادی بوده و راه را برای یک بازیافت اصلی از مبد تولید هموار می نماید. در این تحقیق زباله های خانگی با استفاده از کرم خاکی ایزنیا فوئتیدا (کرم کمپوست) در مرکز آموزش و تحقیقات بهداشتی بابل از تاریخ آذرماه لغایت بهمن ماه سال 1379 به کود کمپوست تبدیل شده است. ابتدا کیفیت مواد زائد جامد (مواد اولیه کمپوست) از نظر میکروبی، انگلی، فلزات سنگین و مواد مغذی (… , N, K, P) مورد بررسی قرار گرفته است بدین ترتیب که 3 نمونه از مخلوط مواد اولیه از نقاط مختلف داخل حوضچه کمپوست برداشته وبه آزمایشگاه منتقل و مورد آنالیز قرار گرفت. پس از بعمل آمدن کمپوست، 3 نمونه از نقاط مختلف حوضچه برداشت نموده و پس از انتقال به آزمایشگاه دانشکده بهداشت تهران مورد آزمایش قرار گرفته و نتایج آن با کیفیت مواد اولیه مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج تحقیقات نشان داد که کرم های خاکی کود دوست (کرم کمپوست) به راحتی قادرند مواد زائد آلی را به بیوهوموس یا کود غنی شده طبیعی تبدیل نمایند و با عمل حفاری که بطور مداوم انجام می دهند به هوا اجازه می دهند تا به عمق بیشتری از بستر نفوذ نموده و در نتیجه با فراهم آوردن شرایط مناسب هوازی، سرعت و جریان تبدیل ضایعات و زباله ها به کود را بیشتر نمایند و در نهایت کود آلی با کیفیت مناسب و عاری از آلودگی میکروبی و انگلی تولید نمایند.

نگهداری و حفاظت محیط زیست یکی از وظایف اصلی حال و آینده است به طوری که امروز حفظ محیط زیست یکی از ارکان مهم رعایت حقوق بشر است زیرا محیط زیست به عنوان پدیده ای محدود نه فقط برای نسل امروز بلکه برای ادامه حیات آیندگان باید حفظ شود. تولید انبوه پسماند ناشی از افزایش جمعیت و تغییر الگوهای مصرف (افزایش مواد یکبار مصرف و بسته بندی) در جوامع شهری و روستایی موجب آلودگیهای زیست محیطی (آلودگی هوا، آب، خاک) و در نتیجه به خطر افتادن بهداشت و سلامت افراد جامعه شده است که نیازمند الگوی مناسب مدیریت پسماند بر اساس شرایط روز می باشد .لذا برای اجرای صحیح مدیریت پسماندهای یک منطقه ضرورت دارد برای تمامی بخشهای مدیریت پسماند) آموزش، تفکیک، جمع آوری، بازیافت و پردازش) هماهنگ و همزمان برنامه ریزی شود.بهره برداری از اولین طرح بیوکمپوست و پردازش پسماندهای استان سیستان و بلوچستان با حمایت استانداری سیستان و بلوچستان و سازمان شهرداری های کشور در شهر زاهدان از خرداد ماه 1383 شروع شده است و 70% پسماندهای شهر زاهدان بازیافت می گردد. در صورت تکمیل طرح می توان تمامی پسماندهای شهر زاهدان را بازیافت و پردازش نمود. مابقی شهرها و روستاهای استان همانند بسیاری از شهرهای ایران پسماندها در محل هایی به صورت پراکنده تخلیه و موجبات مشکلات زیست محیطی بسیاری را برای منطقه شده است.لذا جهت ارتقا فرهنگ زیست محیطی، جلب مشارکت مردم و حفاظت محیط زیست و مدیریت صحیح پسماندهای منطقه چابهار نظیر خدمات عمومی، آموزش و وضعیت اجتماعی و اقتصادی در شهرها و روستاهای منطقه چابهار، معاونت عمرانی استانداری سیستان و بلوچستان طرح های مطالعاتی و مدیریت پسماند منطقه سیستان و بلوچستان با محوریت سه مرکز منطقه سیستان، منطقه ایرانشهر، منطقه چابهار در این زمینه را با اهداف ارایه طرح های اجرایی به مشاور واگذار نموده و شرکت بازیافت مواد و تولید کود آلی کرمانشاه نیز بر اساس شرح خدمات مطالعات مدیریت پسماند تمامی شهرها و روستاهای سه منطقه را انجام داده است که در این مقاله نتایج مطالعه مدیریت پسماند منطقه چابهار به شرح می رسد .

با توجه به اینکه مدیریت پسماندهای شهری یکی از موضوع های مساله ساز در مدیریت شهری است، در این مقاله سعی شده با بررسی و استفاده از مبانی نظری و تجربی برنامه ریزی و مدیریت پسماندهای شهری ﻭ همچنین بررسی و ارزیابی نتیجه مطالعات در خصوص عناصر کاربردی و یافتن مشکلات و عوامل درونی و بیرونی برنامه ریزی و مدیریت سیستم پسماندهای شهری استان گلستان در راستای اهداف طرح پژوهش، با بکارگیری روش توصیفی و تحلیلی، پیشنهادها و راه کارهای اساسی و مدیریتی برای بهبود شرایط و بهینه سازی سیستم مدیریت پسماندهای شهری استان گلستان ارایه نماید که در صورت اعمال، تاثیر اساسی در حفظ محیط زیست شهرها خواهد داشت. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که ایجاد مدیریت یکپارچه پسماند، تعریف تشکیلات و سازماندهی مستقل برای مدیریت پسماندهای شهری، اجرای اصول مدیریت پسماند، مدیریت و نظارت شهرداری ها بر امور پسماند، جلب مشارکت مردم در اجرای برنامه های مدیریت پسماند خصوصا امر بازیافت، ارتباط سازمان ها و دستگاه های اجرایی مرتبط با آموزش عمومی و ارایه آموزش های مختلف و فرهنگ سازی توسط شهرداری ها برای ساماندهی مدیریت پسماندهای شهری الزامی است.

نفوذ شیرابه به داخل خاک و رسیدن آن به سفره های آب زیرزمینی بعلت وجود آلایندهایی نظیر هیدروکربورها، فلزات سنگین و نظایر آنها باعث ایجاد مشکلات عدیده ای می گردد. با توجه به اهمیت آبها بعنوان یکی از منابع توسعه و استفاده از آن جهت بهره وریهای مختلف و نظر به ویژگی اقلیمی کشور ما که جزء مناطق خشک و نیمه خشک دنیا محسوب می گردد، بررسی و تحقیقات جدی در این زمینه ضروری می باشد .هدف مطالعه تعیین اثرات شیرابه زباله بر کیفیت منابع آبهای زیرزمینی در محل دفن زباله های شهر سنندج می باشد.این تحقیق مطالعه ای توصیفی بوده و جامعه آماری چاههای (دارای مصارف کشاورزی و شرب) موجود در منطقه محل دفن زباله های شهر سنندج و شیرابه جاری شده از این محل می باشد. جمع آوری اطلاعات با مشاهده و ثبت نتایج آزمایشات میکروبی و فیزیک و شیمیایی آب های زیرزمینی و شیرابه زباله در منطقه و محل دفن صورت گرفته است. نتایج آزمایشات شیرابه زباله حاکی از آن است که در فصل گرما غلظت پارامترهای اندازه گیری شده نسبت به فصل بهار بالاتر می باشد که نتیجه غلیظ بودن شیرابه در اثر گرمی هوا و دیگر عوامل محیطی است. نتایج آزمایشات شیرابه زباله نشان داد کروم 76 کادمیوم 4 سرب 59/190 منگنز 49/7 و BOD و COD به ترتیب 2625 و 60000 میلی گرم در لیتر می باشد.در تحقیق بعمل آمده از تاثیر شیرابه زباله بر روی آب چاه های موجود در محل دفن زباله های شهری از میان 4 حلقه چاه نمونه برداری شده تنها در چاه های شماره 2 و 3، آلودگی نسبتا قابل توجهی در میزان غلظت عناصر نیترات، سختی، قابلیت هدایت الکتریکی، کلرور، سولفات، پتاسیم، منیزیم و کلسیم نسبت به چاه شاهد مشاهده شد. که به دلیل نزدیکی این چاه ها به رواناب حاوی شیرابه زباله نسبت به چاه های دیگر مورد مطالعه می باشد. با توجه به نتایج آزمایشات باکتریولوژیکی آب چاه های مورد مطالعه مشخص گردید که تمامی این منابع غیر قابل شرب می باشند. که دلیل آنرا می توان به آلودگی ناشی از شیرابه زباله ربط داد البته در خصوص چاه های شاهد و سنگبری دلیل این امر می تواند موارد دیگری باشد.

امروزه توجه به میزان و نحوه مصرف مواد اولیه در تولید محصولات نهایی از جایگاه خاصی برخوردار است. اخیرا یک نگرش نوین با تاکید بر کاربرد کمتر مواد اولیه توام با بازیافت بیشتر محصولات تولیدی مطرح گردیده و مورد توجه بسیاری از کارشناسان بهداشتی و اقتصادی قرار گرفته است. بحث بازیافت با کاهش مکانهای دفن زباله و آلودگیهای ناشی از آن اهمیت یافته و فرآوری محصولات نهایی مستعمل و دور ریز اهمیت آن را دو چندان نموده است.با پیشرفت جوامع و صنعتی شدن آن و گسترش صنایع بسته بندی حجم وسیعی از زباله تولیدی به ظروف کاربردی در این صنایع اختصاص یافته است. از جمله این ظروف، بطری های پت می باشد که جهت بسته بندی های گوناگون در حجم وسیع مورد استفاده قرار می گیرند. هر چند که این ظروف دارای خصوصیات منحصر به فرد اقتصادی و بهداشتی در صنایع بسته بندی می باشند، اما برگشت ناپذیر بودن این بطری ها و افزایش زائدات دفعی و همچنین افزایش حجم زباله های تولیدی از جمله مشکلات بزرگی می باشد که با کاربرد این ظروف گریبانگیر جوامع گردیده است. لذا با توجه به اینکه استفاده از چنین ظروفی جز لاینفک صنایع بسته بندی گردیده، برنامه ریزی جهت بازیافت آن از زباله های تولیدی، تنها راه غلبه بر محدودیتهای زیست محیطی ذکر شده می باشد. البته بازیافت این ظروف، مدیریت خاص خود را می طلبد.در این تحقیق چگونگی جمع آوری، تفکیک و بازیافت بطری های پت و مشکلات موجود در هر مرحله مورد بررسی قرار گرفته است. یکی از بزرگترین مشکلات بازیافت، عدم فرهنگ سازی مناسب از طریق رسانه های عمومی می باشد. زیرا در همه زمینه های بازیافت مردم نقش به سزایی داشته لذا فرهنگ سازی در اولویت قرار می گیرد. همچنین مدیریت ضعیف در مقوله بازیافت از مشکلات دیگر این برنامه می باشد. با توجه به بازدیدهایی که از چندین ایستگاه جمع آوری، تفکیک و همچنین کارخانجات بازیافت به عمل آمد، مشکلات هر مرحله به صورت دقیق و موشکافانه بررسی و راه حل های مناسب ارایه گردیده است .

در سرتاسر تاریخچه زندگی بشر به نظر می رسد که بین امراض و مواد زاید جامد رابطه ای وجود داشته است. از زمانی که بشر برای تهیه غذای مورد نیاز خود تلاش کرده است از مواد جامد به عنوان کود برای محصولات کشاورزی استفاده نموده است. کمپوست از کلمه لاتین compositus گرفته شده که به معنای مرکب یا مخلوط و گاهی در فارسی به کود آمیخته مشهور است. (1) در طی فرایند کمپوست کردن بر اثر فعالیت میکروارگانیسمها مواد آلی تجزیه شده و گرما تولید می شود. گرمای تولید شده قادر است تا عوامل بیماریزا نظیر باکتریها، ویروسها و تخم انگلها را نابود کند. هم اکنون در بسیاری از کشور های جهان، کمپوست با در نظر گرفتن شرایط عملی و مسایل زیست محیطی و بهداشت محیطی، جنبه های اقتصادی، میزان و کیفیت زباله بطرق مختلف صنعتی و غیر صنعتی تهیه می گردد بطوریکه در سالهای اخیر صنعت تولید کمپوست در جهان بسیار گسترده و پیشرفته شده است. وجود سموم آلی و معدنی، پس ماندهای پزشکی و صنعتی اندازه ذرات وجود سنگریزها شیشه پلاستیک غلظت بالای فلزات سنگین از مهمترین معایب تولید کمپوست مخلوط در مقایسه با بیو کمپوست و یا ورمی کمپوست میباشد.