سوال کلیدی «فرآیند سیاسی سیاستگذاری: رویکردی عمل گرایانه به سیاستگذاری عمومی» این است که آیا سیاستگذاری عمومی لزوماً سیاسی است؟ نویسنده با پاسخ مثبت به این سوال در پی اثبات آن با اتخاذ روشی عمل گرایانه است. بررسی ویژگی سیاسی سیاستگذاری عمومی این امکان را فراهم می کند که اهمیت آن در فرآیند سیاستگذاری را بفهمیم و بدانیم دولت معاصر چگونه از طریق آن نه تنها به سیاست های وضع شده بلکه به خود نیز مشروعیت می دهد. این موضوع باعث می شود سیاستگذاری را نه تنها به عنوان یک فرآیند برای حل مشکلات اجتماعی بلکه به منزله ابزاری برای ایجاد مشروعیت بپذیریم. نویسنده ارائه راه حل برای مسائل اجتماعی را فرآیندی پیچیده می داند که در آن بازیگران و پیشنهادهای سیاستی مختلفی وجود دارد که از درون یک فرآیند پیچیده به انتخاب یک راه حل نهایی منجر می شود. اتخاذ رویکرد عمل گرایانه باعث فهم بهتر فرآیند سیاستگذاری عمومی می شود.

سیاستگذاری رسانه ای مجموعه ای از اصول و هنجارهاست که برای راهبری رفتار نظام های رسانه ای تدوین می شود. این سیاستگذاری، کاربردهای عملی، محدود و فوری نیز دارد اما در اصل، عملی بنیادی و وسیع است.سیاستگذاری ها، در متن برداشت عمومی جامعه از ارتباطات شکل می گیرند و از ایدئولوژی های سیاسی، شرایط اجتماعی و اقتصادی کشور و ارزش هایی که زیر بنای آن را تشکیل می دهند، ناشی می شوند و می کوشند این ارزش ها را با نیاز های واقعی و آینده نگری های رسانه ای مربوط سازند.به هر حال باید توجه داشت بدون شناخت سیاستگذاری عمومی و مراحل مختلف آن که در حیطه دولت صورت می گیرد، نمی توان درباره سیاستگذاری رسانه ای صحبت کرد. بی تردید سیاستگذاری رسانه ای در مقایسه با سیاستگذاری عمومی، از قدمت کمتری برخوردار است و به همین دلیل، مطالعه سیاستگذاری عمومی می تواند در این راه به ما کمک کند. در پژوهش حاضر نیز ابتدا، سیاستگذاری عمومی، تشریح و سپس، سیاستگذاری رسانه ای بررسی می شود.

 لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

یکی از نارسایی های دموکراسی نمایندگی کاهش انگیزه شهروندان برای مشارکت سیاسی است. تحلیلگران، بازیگران و نمایندگان دولت با این مسیله دست به گریبان بوده و درصدد پاسخ به این پرسش هستند که چگونه به بهترین شکل می توان شهروندان را در فرایندهای تصمیم گیری و سیاستگذاری مشارکت داد. طبق بررسی ما اگرچه برخی تحقیقات اخیر به مسیله مشارکت دموکراتیک سیاستی پرداخته اند، تعداد بسیار محدودی از آنها بر درک طبیعت، محرکه ها و روش های مشارکت سیاستی تاکید دارند و به بررسی خصوصیات و فضاهای نهادی که ارتباطات مشارکتی در آنها روی می دهند، پرداخته اند. به نظر می رسد تسهیل و افزایش مشارکت سیاستی مستلزم شکل جدیدی از رابطه بین دولت و جامعه است که می توان با وضع ترتیبات نهادی در سه سطح ماهوی، سطح رویه ای و سطح عملیاتی آن را حل کرد. برای تسهیل و افزایش مشارکت سیاستی در هر سه سطح دگرگونی و تحولاتی لازم است که هر کدام فلسفه، سازوکارها، ترتیبات و تفاوت های با هم دارند.

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی ضرورت های توجه به سیاستگذاری رسانه ای در سیاستگذاری عمومی است که ابتدا با بررسی جامع ادبیات پژوهش، 8 دسته از عوامل مرتبط با موضوع، شناسایی و سپس با استفاده از تکنیک مدل سازی ساختاری تفسیری، در 4 سطح، سطح بندی شدند. جامعه آماری 20 نفر از متخصصان دانشگاهی که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که معیار تضمین حقوق آحاد افراد و اقشار جامعه (سطح اول)؛ افزایش سواد رسانه ای، بازار رقابتی و خصوصی سازی، توجه به سطح کلان و راهبردی و اثرات متقابل رسانه بر سیاستگذاری عمومی (سطح دوم)؛ مسیولیت، پاسخگویی و آزادی عمل در چارچوب اصول و ارزش های عرفی جامعه (سطح سوم) و معیار نظام حقوقی پیش بینی شده، در پایین ترین سطح (سطح چهارم) قرار می گیرد. بر این اساس از بین سطوح چهارگانه؛ معیار سطح اول، درجه اثرپذیری بیشتری در سیاستگذاری رسانه ای دارند.

بازسازی فلسفی سیاست گذاری عمومی و اهمیت تاکید بر زیست جهان و زندگی روزمره در تدوین سیاست ها دو موضوع اصلی این مقاله را تشکیل می دهد. بنابر استدلال نویسنده، به دلایل متعدد سیاست گذاری عمومی نمی تواند از فلسفه فارغ باشد و براساس سه مولفه اصول، ارزش و دانش این موضوع را بررسی می کند. به علاوه، سیاست گذاری عمومی برای بازاندیشی در مبانی خود پیوسته به فلسفه مراجعه می کند. با توجه به این نکته ها می توان از «فلسفه سیاست گذاری عمومی» به عنوان یکی از شاخه های سیاست گذاری عمومی نام برد. وظیفه این فلسفه ارائه پیشنهادهای عملی برای اصلاح و بهبود معرفتی روشی سیاست گذاری عمومی و نقادی آن می باشد. در همین ارتباط در مقاله حاضر پیشنهادی در این زمینه مبنی بر ضرورت توجه ویژه به زیست جهان و زندگی روزمره در برنامه ریزی ها و سیاست گذاری ها ارائه شده است.