این پژوهش تاثیر جوهرزدایی آنزیمی (جوهرزدایی زیستی) بر روی ویژگی های نوری و مکانیکی کاغذ ساخته شده از خمیرکاغذ جوهرزدایی شده از کاغذ روزنامه باطله مورد بررسی گرفت. به این منظور پس از تهیه نمونه ها، عملیات خمیرسازی با دو تیمار آنزیمی سلولاز و ترکیب سلولاز / لیپاز، در درصد خشکی %4، به مدت 2.5 دقیقه، در pH خنثی و در دو دمای 20 و 50 درجه سانتی گراد انجام شد. پس از تهیه خمیر کاغذها، مرحله جوهرزدایی به روش شستشو بر روی الک با مش 120 انجام گردید و کاغذهای دست ساز ساخته شد. در ادامه، اثر تیمارهای آنزیمی و دما بر ویژگی های نوری و مکانیکی کاغذهای دست ساز ساخته شده مورد بررسی و تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتیجه های به دست آمده از اندازه گیری ها نشان داد که، جوهرزدایی آنزیمی به ویژه در دمای 50 درجه سانتی گراد، سبب بهبود ویژگی های نوری و مکانیکی کاغذهای دست ساز تهیه شده نسبت به نمونه شاهد شده است. برای نمونه شاهد مقاومت به تاخوردگی کاغذ 3، جذب انرژی کششی 34.625J/m2، افزایش طول %1.74، درجه روشنی 42.46%، تعداد لک 51 و سطح لک 1.008 mm2 اندازه گیری شد. در حالی که بیشترین مقدارها برای نمونه های تیمار شده به ترتیب 4، 54.51J/m2، 2.03%، 43.91%، 15 و 0.245mm2 به دست آمد. این پژوهش نشان داد که با توجه به محدودیت منابع چوبی در کشور از یک سو و پایین بودن سطح فناوری بازیافت در کشور از سوی دیگر، می توان از تیمار آنزیمی به عنوان یک فرآیند جایگزین فرآیندهای شیمیایی مخرب محیط زیست در صنایع بازیافت کاغذ استفاده کرد.

سابقه و هدف: با توجه به اهمیت گلوتن در کیفیت محصولات بر پایه غلات و محدودیت مصرف این فرآورده ها توسط مبتلایان به سلیاک، فرموله کردن محصولات بدون گلوتن با کیفیت مناسب و بررسی تاثیر افزودنی های مختلف بر ویژگی های کیفی آنها اهمیت ویژه ای دارد. مواد و روش ها: در این پژوهش تاثیر لسیتین (2-0%) و سلولاز و همی سلولاز (2-0%) بر ویژگی های بافتی، دانسیته و رطوبت کیک بدون گلوتن بر پایه کنجاله دانه کتان و آرد برنج با استفاده از روش سطح پاسخ مدل سازی گردید و ویژگی های نمونه های بهینه و شاهد در طول 14 روز نگهداری مقایسه شدند. یافته ها: همی سلولاز و لسیتین به ترتیب در بهبود پیوستگی و ارتجاعیت بافت محصول موثر بودند. تاثیر متقابل مصرف لسیتین و سلولاز در سطوح مناسب در کاهش دانسیته محصول چشمگیر ارزیابی شد. همچنین مصرف سلولاز و همی سلولاز منجر به حفظ بهتر رطوبت در محصول گردید. با در نظر گرفتن مهمترین پارامترهای کیفی، غلظت بهینه متغیرها 67/1% لسیتین، 65/1% سلولاز و 33/0% همی سلولاز تعیین گردید. پیوستگی بافتی نمونه بهینه طی 14 روز نگهداری کاهش اندکی در مقایسه با شاهد (دارای آرد گندم و فاقد کنجاله کتان، آرد برنج و دیگر متغیر پژوهش)، ارتجاعیت بافت آن بیش از نمونه شاهد و سرعت کاهش آن بسیار اندک و غیرمعنی دار در زمان ارزیابی شد (05/0>p). نتیجه گیری: محصول بدون گلوتن تولید شده حاوی املاح، لینولنیک اسید، اولییک اسید و فعالیت آنتی اکسیدانی بالاتر و پراکسید پایین تری در مقایسه با نمونه شاهد بود و از نظر مهمترین پارامترهای حسی از جمله طعم، بافت، ظاهر کلی و پس طعم، تفاوت معنی داری با شاهد نشان نداد.

شستشوی کالاهای جین یکی از عملیات تکمیلی است که به جهت ایجاد ظاهر ویژه و به روز آمد شدن پوشاک کاربرد وسیعی دارد. در مقاله حاضر تاثیر آنزیم لاکاز و سلولاز روی تغییر رنگ کالای جین در روش های مختلف شستشویی شامل استفاده از آنزیم لاکاز به تنهایی، آنزیم لاکاز به همراه سلولاز اسیدی و سلولاز خنثی مورد توجه قرار گرفته است. تغییر رنگ نمونه ها پس از انجام آزمون های مختلف به وسیله رنگ سنجی انعکاسی روی کالا، پشت کالا و آستر جیب مورد مقایسه قرار گرفته اند و همچنین پساب حاصل از سنگ شویی نمونه ها با اسپکتروفوتومتری جذبی بررسی شده اند. استحکام کششی و تغییرات وزن نمونه ها در عملیات مختلف اندازه گیری و گزارش شده اند. نتایج آزمون ها نشان می دهند که همراهی آنزیم لاکاز با سلولاز باعث افزایش روشنایی رنگ نمونه ها و کاهش لکه گذاری در پشت نمونه ها و آستر شده است. همچنین افزایش میزان لاکاز سبب افزایش روشنایی و تغییر رنگ چشمگیر نسبت به نمونه های عمل شده با سلولاز شده است. نتایج اسپکتروفوتومتری جذبی نشان می دهند که لاکاز موجب تجزیه رنگ آبی در پساب سنگ شویی شده است.

از آنجا که مصرف خمیر کاغذ OCC در دنیا در حال افزایش است، لازم است مطالعات کاربردی در خصوص کاهش مصرف انرژی و بهبود کیفیت این نوع خمیرکاغذ و با استفاده از تیمارهای آنزیمی انجام پذیرد. در این تحقیق تأثیر پالایش در عملکرد آنزیم سلولاز بر ویژگی های خمیر کاغذ OCC مورد بررسی قرار گرفت. خمیر کاغذ OCC با درصد خشکی 4 درصد، در شرایط ثابت درجه حرارت 50 درجه سانتیگراد، مدت زمان 1 ساعت و محدوده 5/4-4: pH با آنزیم سلولاز در سه سطح 1/0، 3/0، 5/0 درصد( بر اساس وزن خشک خمیر کاغذ) پیش تیمار شدند. درجه روانی و ویژگی های مقاومتی کاغذ بر اساس آئین نامه های استاندارد TAPPI اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که تیمار آنزیمی سلولاز باعث افزایش درجه روانی خمیر و بهبود ویژگی های مقاومتی کاغذها شده و این تأثیر، در خمیر های OCC پالایش نشده بیشتر از خمیر های OCC پالایش شده، بوده است. در مجموع با تیمار آنزیمی سلولاز می توان نسبت به کاهش پالایش خمیر و کاهش مصرف انرژی و بهبود کیفیت خمیر کاغذ OCC اقدام نمود.

مقدمه: سلولز فراوان ترین پلیمر زیستی در طبیعت است. کمپلکس آنزیمی سلولاز از سه آنزیم اندوگلوکاناز، سلوبیوهیدرولاز و b -گلوکوزیداز تشکیل شده است. گلوکز آزادشده از هیدرولیز آنزیمی سلولز به عنوان یک سوبسترای مناسب در زیست فناوری استفاده می شود.مواد و روش ها: در این پژوهش 7 گونه مختلف از جنس Trichoderma از مرکز کلکسیون میکروارگانیسم های صنعتی ایران دریافت و فعالیت سلولازی در آنها بررسی شد. کربوکسی متیل سلولز، آویسل و سلوبیوز به ترتیب به عنوان سوبسترای سنجش فعالیت آنزیم های اندوگلوکاناز، اگزوگلوکاناز و سلوبیاز استفاده شد و همچنین زیست توده خشک سلولی و روند تولید آنزیم بررسی شد.درنهایت جهش زایی با اسید نیترو 0.2 مولار انجام شد. نتایج: بر اساس سنجش فعالیت آنزیمی از بین 7 گونه مختلف تریکودرما، PTCC5140 Trichoderma parceramosume به عنوان بهترین سویه با بالاترین فعالیت سلولولیتیک انتخاب شد. این سویه با داشتن فعالیت اندوگلوکانازی 0.182 واحد در میلی لیتر، فعالیت اگزوگلوکانازی 0.538 واحد در میلی لیتر و فعالیت سلوبیازی 0.109 واحد در میلی لیتر به عنوان سویه ای که بالاترین فعالیت را در هر سه آنزیم داشت انتخاب شد. جهش زایی تصادفی سویه والد و انتخاب سویه های جهش یافته منجر به تولید 4 سویه جهش یافته پایدار شد که میزان تولید آنزیم در آنها از 2 تا 11 برابر بیشتر از سویه والد بود.بحث و نتیجه گیری: بررسی سلولاز تولیدشده در جهش یافته های حاصل از PTCC 5140 T. parceramosume نشان داد که استفاده از روش جهش زایی، با افزایش 2 تا 11 برابری فعالیت آنزیمی می تواند به عنوان روش مناسبی برای افزایش فعالیت کمپلکس آنزیمی سلولاز باشد. جهش یافته های به دست آمده در این پژوهش، می توانند به عنوان انتخابی مناسب جهت فرآیندهای تبدیل سلولز به سوبستراهای ساده تر مطرح باشند.

هدف از این تحقیق، بررسی تأثیر pH در عملکرد آنزیم سلولاز بر خواص آبگیری و مقاومتی خمیر کاغذ OCC می باشد. خمیرکاغذ بازیافتی OCC با درصد خشکی 4 درصد، در شرایط ثابت درجه حرارت 50 درجه سانتیگراد، مدت زمان 1 ساعت، و محدوده pH اسیدی (5/4-4) و قلیایی (5/8-8) با آنزیم سلولاز در سه سطح 1/0، 3/0، 5/0 درصد( بر اساس وزن خشک خمیر کاغذ) پیش تیمار شدند. نتایج نشان داد پیش تیمار آنزیمی سلولاز موجب افزایش درجه روانی خمیرکاغذ در مقایسه با نمونه شاهد گردید، همچنین در pH اسیدی به طور نسبی افزایش بیشتر درجه روانی پس از تیمار با آنزیم سلولاز مشاهده شد، اما با افزایش غلظت آنزیم، درجه روانی خمیرکاغذ کاهش یافت. در 5/4-4: pH بیشترین درجه روانی در سطح 1/0 درصد و در 5/8-8: pH در سطح 3/0 درصد می باشد. همچنین، کاغذها از نظر ویژگی مقاومتی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد، با افزایش مصرف آنزیم سلولاز، شاخص های مقاومت به کشش و مقاومت به ترکیدن، افزایش یافته اند، به طوریکه در pH های قلیایی تأثیر آنزیم سلولاز بر افزایش این مقاومت ها بیشتر از pH اسیدی بوده است. شاخص مقاومت به پارگی خمیرکاغذ OCC، فقط در مقادیر کم مصرف آنزیم سلولاز و در pH اسیدی، افزایش مقاومت مشاهده شد ولی با افزایش مصرف آنزیم کاهش مقاومت به پارگی دیده شد، همچنین برای مقاومت به لهیدگی، روند مشخصی در خصوص مقدار مصرف آنزیم و pH بر عملکرد آنزیم مشاهده نگردید.

در این پژوهش آبکافت آنزیمی پارچه تهیه شده از مخلوط الیاف پنبه و پلی استر بررسی شده است. بدین منظور در مرحله اول آزمایشها، نمونه های پارچه با لیپاز در دو غلظت صفر و 0.5 گرم بر لیتر و در زمانهای مختلف آبکافت، سپس با آنزیمهای سلولاز در شرایط مناسب برای عملیات زیست پرداخت عمل آوری شده اند. در مرحله دیگر، ابتدا نمونه ها با سلولاز و بعد از آن با آنزیمهای لیپاز آبکافت شده اند. ارزیابی آثار آبکافت و تاثیر تقدم و تاخر کاربرد آنزیمهای لیپاز و سلولاز بر خواص پارچه با اندازه گیری کاهش وزن، جذب رطوبت، نیروی پارگی نخهای تار، رنگرزی نمونه ها و برداشت طیفهای FTIR انجام شده است.نتایج آزمایشها نشان می دهد که شدت آبکافت سلولولیتی و لیپولیتی متناسب با مقدار الیاف پنبه و پلی استر موجود در پارچه است. جذب رطوبت پارچه بر اثر عمل بافر قلیایی و لیپاز افزایش می یابد. اگر پارچه ابتدا با لیپاز و سپس با سلولاز عمل آوری شود، هر چند که بافر قلیایی می تواند سبب افزایش فعالیت آنزیمهای سلولاز شود، اما تغییر ماهیت لیپازها مانع از تاثیر بیشتر سلولازها می شود. تقدم آبکافت سلولولیتی، تاثیر آنزیمهای لیپاز را افزایش می دهد. خواص رنگرزی پلی استر تغییری نشان نمی دهد، اما مقدار جذب رنگ مستقیم بیشتر می شود.