وقوع پدیده روانگرایی به طور معمول پیامدهایی نظیر ناپایداری سازه ها، نشست متقارن و یا نامتقارن، کاهش باربری شالوده های سطحی و شمع ها و افزایش نیروهای جانبی به سازه های نگهبان را به دنبال دارد. به این دلیل برای مقابله با آثار مخرب این پدیده، شناسایی مناطق مستعد روانگرایی بسیار ضروری است. این شناسایی می تواند به شکل پهنه بندی که در آن ظرفیت خطر در مناطق مختلف تعیین می شود انجام گیرد. در این مقاله، نتایج بررسی های به عمل آمده در زمینه پهنه بندی ظرفیت روانگرایی در استان لرستان ارایه شده است. این پهنه بندی بر اساس توصیه های ارایه شده در راهنمای پهنه بندی خطرات ژئوتکنیک لرزه ای و مهندسی زلزله انجام گرفته است. نتایج مطالعات انجام یافته بیانگر آن است که دشت های استان لرستان، بسته به نوع و بافت نهشته ها و سطح آب زیرزمینی، دارای پتانسیل خطر از کم تا زیاد را دارند.

یکی از مسائل مهم در طراحی سازههای ساحلی و فرا ساحلی، رانگرایی بستر دریا در اثرگذر موج می باشد. این پدیده سبب شناور شدن خطوط لوله، افت مقاومت مهارها، کاهش مقاومت جانبی شمعها، نشست قطعات بتنی محافظ موج شکنها و آبشستگی موضعی بستر دریا می شود. به غیر از مساله پایداری سازهها، از نظر مهندسی سواحل مساله پایداری بستر دریا از اهمیت زیادی برخوردار است. مکانیزم روانگرایی ناشی از موج، بسته به نحوه افزایشفشار آب منفذی به دو گروه طبقه بندی می شود. یک گروه، شبیه روانگرایی ناشی از زلزله، در اثر تنشهای برشی دوره های ایجاد می گردد. این تنشها موجب افزایش تدریجی فشار آب منفذی اضافی در بستر دریا و در نتیجه روانگرایی بستر می شود. به این نوع مکانیزم روانگرایی پسماند گفته می شود. نوع دیگر روانگرایی ناشی از موج که به طور گذر 21 اتفاق می افتد و همراه با تراکم نهشته نیز میباشد در اثر گوناگونی مکانی 3 فشار منفذی در بستر دریا به وجود میآید. در این حالت انتشار فشار آب در نهشته بستردریا، با میرایی و درنگ فاز 4 همراه است و این امر سبب می شود که در زمانهایی شرایط روانگرایی اولیه به وجود آید. در این مقاله، روانگرایی پسماند بررسی شده است. برای این منظور مقدار تنشها و فشار منفذی با استفاده از یک روش همبسته در بستر دریا با عمق محدود محاسبه شده و با استفاده از یک مدل ساده برای تولید فشار منفذی، مقادیر آن تخمین زده شده است. با استفاده از نسبت فشار منفذی میتوان امکان وقوع روانگرایی پسماند در بستر دریا را بررسی کرد. همچنین نتایج این روش با دیگر روشهای موجود مقایسه شده است.

روانگرایی پدیده ای است که در خاک های منفصل ماسه ای تا سیلتی ایجاد می شود. با اعمال بارهای لرزه ناشی از زمین لرزه بر توده های اشباع مستعد روانگرایی، تمایل این خاک ها به کاهش حجم و عدم امکان خروج سریع آب از آنها، افزایش فشار آب منفذی و به دنبال آن کاهش تنش موثر و مقاومت برشی خاک را باعث می شود. با ادامه این روند، به تدریج خاک رفتاری سیال مانند پیدا کرده و در اصطلاح روانگونه می شود. روانگرایی در حین زمین لرزه می تواند باعث ایجاد تغیرات ژئومورفولوژیکی در سطح زمین و وارد آمدن خساراتی به تاسیسات انسانی شود. شناسایی مناطق مستعد روانگرایی می تواند به شکل پهنه بندی انجام گرفته و تا حدود زیادی از میزان خسارات ناشی از وقوع روانگرایی در زمان رخداد زمین لرزه بکاهد. در این تحقیق با استفاده از داده های سنجش از دوری ماهواره ای نقشه پهنه بندی خطر روانگرایی خاک در دشت سیلاخور از طریق روی هم گذاری لایه های رقومی شده ویژگیهای لرز زمین ساخت، عمق آب زیرزمینی و ویژگیهای زمین شناسی و ژئومورفولوژی در محیط نرم افزاری در 7 کلاس ترسیم شد. بر اساس نقشه پهنه بندی خطر روانگرایی، 7 درصد از مساحت محدوده مورد مطالعه در منطقه خطر روانگرایی کلاس شش، 21 درصد در محدوده خطر کلاس پنج، 5 درصد در محدوده خطر کلاس چهار، 4 درصد در محدوده خطر کلاس سه، 5 درصد در محدوده کلاس خطر دو، 30 درصد در محدوده خطر کلاس یک، و 28 درصد باقی مانده محدوده در منطق خطر کلاس صفر قرار می گیرد.