محراب های گچبری ایران از نظر هنری و سابقه تاریخی دارای جایگاه ویژه ای هستند. مدیریت و ساماندهی این محراب ها که بیشتر مربوط به قرون ششم تا هشتم هجری قمری می باشند، توسط هنرمندانی رقم خورده که اوج هنر خود را در تزیین مکانی به کار گرفته اند که محل خضوع و خشوع انسان در برابر خالق بزرگ است. سبک های متنوع چه در شیوه اجرا و چه در ابداع کتیبه ها و نقوش که بعضا سابقه نقوش ساسانی در آنها عینیت دارد، جزء شاهکارهای هنری به حساب آمده که بخش عمده ای از آنها در مناطق مرکزی ایران پخش هستند. در این مقاله که به صورت میدانی و کتابخانه ای کار شده است، دو نمونه تاریخی ارزشمند شهرستان ابرکوه در استان یزد شامل محراب مسجد جامع ابرکوه، مربوط به قرن هشتم هجری قمری و بقعه پیر حمزه سبزه پوش یا عزیز الدین نسفی متعلق به قرن ششم هجری، مورد بررسی قرار گرفته و تفاوت ها و شباهت ها را مورد تحقیق قرار داده ایم. با توجه به فاصله دویست ساله دو محراب و قرار داشتن در موقعیت جغرافیایی واحد، تزیینات انجام شده در این دو محراب می تواند ما را در شناخت ویژ گی های زیبایی شناسانه این دوره ها یاری دهد.

هندسه یکی از چالش برانگیزترین دروس ریاضی محسوب می شود که از گذشته تاکنون توجه بسیاری از آموزشگران ریاضی را به خود جلب کرده است. برای درک هندسه مدرسه ای، شناخت اشکال هندسی نقش تعیین کننده ای دارند. در جای جای کتاب های درسی هندسه می توان اشکال هندسی مختلف را مشاهده کرد و می توان گفت شناخت و ارتباط با اشکال هندسی بخش مهمی از فرآیند یادگیری هندسه است. اما نتایج پژوهش ها و تجارب معلمان نشانگر این موضوع است که دانش آموزان در درک این اشکال و به طور کلی در درک مفاهیم شکلی با مشکلات بسیاری مواجه هستند که این امر مانع بزرگی برای استدلال های هندسی آنها محسوب می شود. هدف از مقاله حاضر که به صورت مروری و به روش کتابخانه ای انجام شده است، آن است که بر اساس پژوهش-های معتبر به شرح بخشی از این مشکلات بپردازد. بسیاری از دانش آموزان، نام اشکال هندسی را تنها با توجه به شکل ظاهری آنها حدس می زنند و با خصوصیات اصلی هر یک از این اشکال به درستی آشنایی ندارند و در تشخیص اشکال هندسی، تنها بر شهود و تجارب قبلی خود تکیه می کنند و تمایل به نادیده گرفتن تعریف دارند. بحث پیرامون چنین موضوعاتی، آگاهی معلمان را نسبت به مشکلات یادگیری دانش آموزان بالا برده و همچنین بازبینی فرایند آموزش هندسه و اصلاح شیوه های تدریس را در پی خواهد داشت.

سفال های مینایی که در اواخر دوره سلجوقی و خوارزمشاهی زیر نظر استادکاران سفالگر و نگارگر تولید می شده، از لحاظ گستردگی طرح و نقش، متنوع تر از آثار ماقبل خود هستند. در این گروه از سفال ها، پیکره های انسانی، از جایگاه خاصی برخوردار بوده و به دفعات در آثار سفالی مشاهده می شوند. در پوشاک این نقش مایه ها، نقوش هندسی متنوعی استفاده شده که این ویژگی، سفال های مینایی را از حیث کاربرد طرح های هندسی، بسیار قابل توجه نموده است. مطالعه و بازشناسی انواع تزیینات هندسی در پوشاک پیکره های انسانی موجود در سفال های مذکور، هدف این مقاله به شمار می رود. در راستای دست یابی به این هدف، پرسش اصلی پژوهش چنین است؛ نقوش هندسی در پوشاک پیکره های ترسیمی در سفال های مینایی از نظر تنوع در ساختار و جایگاه ترسیم چگونه هستند؟ این تحقیق، توصیفی بوده و روش یافته اندوزی، بر پایه مطالعات کتابخانه ای (سایت های اینترنتی، موزه های معتبر و غیره)، تهیه تصاویر و آنالیز نقوش سفال های مینایی به انجام رسیده است. روش نمونه گیری نیز بر اساس نمونه های در دسترس و متنوع بودن نقوش هندسی ترسیمی در پوشاک پیکره های انسانی است. نتایج یافت شده حاکی از آن هستند که تقریبا در اکثر لباس های پیکره ها در سفال های مینایی، از نقوش هندسی و بالاخص گره ها استفاده شده که تنوعی در حدود 30 نوع گره را شامل می شوند و گره "شش و تکه"، از جمله پرتکرار ترین نقوش هندسی است. همچنین، از مطالعه نمونه ها درمی یابیم که تفاوت چندانی میان گره های استفاده شده در پوشاک مردان و زنان وجود ندارد و گویا هدف هنرمند، تاکید بر آرایه های هندسی، کاربرد این تزیینات بر روی البسه و ایجاد نقشی متفاوت از نقوش گیاهی بر روی پوشاک بوده که به زیبایی و با مهارت، به این هدف نایل آمده است.

سال هاست که «بخش خبری بیست و سی» از طریق آنتن شبکه دوم سیمای جمهوری اسلامی ایران، میهمان منازل ایرانیان است. از قسمت های مهم و حساس این بخش خبری «عناوین» آن است. این مقاله تلاش دارد از دریچه بحث های ادبی، به این دو پرسش که «مهمترین رخدادهای ادبی در عناوین این بخش خبری چیست؟ و کاربست تدابیر یاد شده چه اهداف و نتایجی با خود دارد؟ » پاسخ دهد. مقاله در محور نخست، مفاهیم «خبر»، «عنوان خبر»، «بخش خبری بیست و سی» و ساختار آن را روشن می سازد و در محور دوم، در دو قسمت، به تشریح پاسخ پژوهش می پردازد؛ ابتدا بنا بر اهمیت «جمله» در عناوین مورد بحث، نکات بلاغی مرتبط با «جمله» را برمی شمارد و در قسمت دوم با تکیه بر علوم «بدیع و بیان»، «ظرافت های ادبی» موجود در عناوین و کارکردهایشان را به عنوان گوشه ای از رخدادهای ادبی ارایه می دهد. پژوهش حاضر با روشی تحلیلی-توصیفی و با استخراج بیش از 800 عنوان خبر، طی شست و پنج نوبت خبری (به صورت متناوب) از ابتدای آبان 1392 تا پایان آبان 1396 شکل گرفته است.

زمینه و هدف: احساس امنیت یکی از نیازهای اساسی انسان ها برای زندگی اجتماعی است. اقدامات زیادی وجود دارد که می توانند در امر ایجاد احساس امنیت در جامعه تاثیرگذار باشند از جمله آن ها عملکرد سازمان هایی است که خدمات عمومی را به مردم ارائه می کنند. هدف این پژوهش بررسی یکی از اقدامات همین سازمان های اجتماعی یعنی شرکت تاکسیرانی تهران در راه اندازی تاکسی بی سیم بانوان (با راننده زن و فقط برای ارائه خدمات به زنان) تدوین گردید و سوال اصلی آن در خصوص عملکرد تاکسی بی سیم بانوان بر احساس امنیت زنان است.روش: روش پژوهش پیمایشی است. جامعه آماری از میان رانندگان تاکسی بی سیم زنان تهران بوده که 150 نفر از آنان به صورت تصادفی در سال 1387 انتخاب شده بودند،؛ با تکمیل کردن 72 پرسشنامه محقق ساخته (0.82=a) توسط مسافران این تاکسی ها اطلاعات جمع آوری گردید.یافته ها: نتایج نشان داد که تاکسی بی سیم بانوان نقش موثری در افزایش احساس امنیت مالی، جانی و عاطفی زنان مسافر این تاکسی ها داشته و 80% پاسخگویان ترجیح می دهند از این تاکسی ها استفاده کنند.نتیجه گیری: همچنین 96% پاسخگویان در این تاکسی ها احساس امنیت و آرامش دارند و 78% نیز از عملکرد رانندگان زن این تاکسی ها به میزان زیادی راضی هستند.

فرایند پیدایش و شکل گیری یک اثر هنری، همواره دغدغه هنرمندان و پژوهش گران در مطالعات هنری بوده است. هم چنین آفرینش اثر هنری، به جهت دارا بودن وجوه مهارتی و تکنیکی، موضوع برنامه های آموزشی نیز بوده است. این امر، اهمیت مطالعه مسیر پیدایش یک اثر را متذکر می شود. تحقق این مسیله به واسطه نقد تکوینی و روشمند بودن آن، امکان پذیر است. چرا که این نقد روند شکل گیری متن را با تمرکز بر تمام وجوه برون متنی و درون متنی یک اثر و با تکیه بر مشاهده عینی و مستندات مادی، ممکن می سازد. این نوشتار بر آن است تا روش این نقد را در حوزه مطالعات نقاشی تبیین نماید. بدین منظور، تابلوی نقاشی «سه مطالعه برای فیگورها بر مبنای تصلیب، 1944» از فرانسیس بیکن، با استفاده از الگوی تحلیل تکوینی، مورد مطالعه قرار می گیرد. و بدین پرسش ها پاسخ داده می شود؛ چه گونه می توان شیوه نقد تکوینی را در بررسی و نقد آثار تجسمی به کار گرفت؟ چه عواملی در کیفیت نقد تکوینی آثار نقاشی اثرگذار هستند؟ در این پژوهش درمی یابیم که بیکن به جهت رفتار تکوینی متمایز خود، دامنه متفاوتی از پیشامتن برجای می گذارد که در کمیت مستندات پرونده تکوین اثرگذار است. این امر موجب می‍, شود تا مطالعه فرایند تکوین این متن، با تکیه بیشتر بر سایر عناصر پیرامون متن، شامل پیرامتن، فرامتن و پیش متن، میسر شود.

تصاویر موجود در مدارک علمی غالبا حاوی اطلاعات مهمی هستند. اولین قدم برای بازیابی اطلاعات از این تصاویر ایجاد یک پایگاه داده معتبر از آن ها است. برای این منظور در این مقاله سیستمی خودکار برای ایجاد پایگاه داده از تصاویر موجود در مدارک علمی فارسی در مقیاس بزرگ ارایه می شود. این سیستم پیشنهادی در نتیجه مطالعات اسنادی طراحی شده و بخش های مختلفی دارد. در مرحله اول باید تصاویر و توضیح متنی آن ها استخراج گردد. به طور کلی دو رویکرد برای استخراج تصاویر و توضیح متنی آن ها از فایل وجود دارد. در رویکرد اول فایل به تصویر تبدیل می شود و از تکنیک های پردازش تصویر برای استخراج اطلاعات گرافیکی استفاده می شود. رویکرد دوم بر اساس پردازش ساختار و آرایش خود فایل است. از آنجایی که روش دوم از لحاظ سرعت و قابلیت مقیاس پذیری برای استفاده در موتورهای جستجو مناسب تر است، تمرکز این مقاله بر روی روش دوم است. بدین ترتیب برای استخراج تصاویر و توضیح متنی آن ها از یک روش ساختار محور استفاده می شود که مبتنی بر چیدمان و آرایش فایل ورد سند است. در نتیجه، مجموعه ای از تصاویر به همراه توضیحات و اطلاعات مربوط به آن ها به دست می آید که باید در یک پایگاه داده تصاویر با ساختاری مشخص ذخیره گردند. سپس این اطلاعات برای بازیابی و استفاده های آتی در یک موتور جستجو نمایه خواهند شد. روش پیشنهادی در زبان برنامه نویسی پایتون پیاده سازی شد و برای ارزیابی کارایی آن از روش مرسوم پردازش فایل پی دی اف اسناد کمک گرفته شد. سپس روش پیشنهادی در یک مطالعه موردی در پایگاه اطلاعات علمی ایران (گنج) به کار گرفته شد. تعداد 150 مدرک علمی به تصادف از پایگاه گنج انتخاب شده و با کمک این دو روش مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بنا به یافته های پژوهش دیده می شود که استخراج اطلاعات متنی از فایل پی دی اف در زبان فارسی با چالش های زیادی روبرو است و نمی تواند خروجی مناسبی در این زمینه حاصل کند. از طرف دیگر میزان تصاویر نامطلوب تولید شده از فایل پی دی اف بسیار زیاد است که از کاربست پذیری آن در شرایط واقعی می کاهد. از این رو روش پیشنهادی به عنوان گزینه ای مناسب برای استخراج تصویر و توضیحات آن ها از اسناد علمی در زبان فارسی و ایجاد پایگاه داده از آن ها پیشنهاد می شود. روش پیشنهادی قادر است حدود 40 درصد تصاویر را همراه با زیرنویس مربوطه بدون خطا استخراج کند؛ که نسبت به روش پایه که قادر به استخراج 30 درصد از تصاویر است، کارآیی بهتری دارد.

نبرد با اژدها از جمله موضوعاتی است که در شاهنامه بارها تکرار شده است و نگاره های متعددی با این موضوع در شاهنامه های مصور و در کارگاه های مختلف، به چشم می خورد. با توجه به الگوی میرچا الیاده که شخصیت تاریخی به صورت پهلوانی اسطوره ای درمی آید، خاوران نامه که تقلیدی است از شاهنامه، اعمال و کردار پهلوانان اسطوره ای را در ظاهر حضرت امیر (ع) تجسم می کند. نبرد حضرت علی (ع) با اژدها همچون موضوعات شاهنامه دارای مضامین حماسی و اساطیری است. حضرت در برابر اژدها که نماد شر و اهریمن می باشد قرار می گیرند و با شمشیر عدل خود او را از پای در می آورند.