مقدمه: ارزیابی حیاتی اسپرم در تشخیص و درمان ناباروری با علل مردانه از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. آزمونهای معمول این ارزیابی حیاتی، آزمون E & N, HOST می باشند که بر اساس تمامیت و قابلیت mtt Asasy در ارزیابی حیاتی اسپرم می باشد که این ارزیابی بر اساس میزان فعالیت آنزیم دهیدروژناز میتوکندری پایه گذاری شده است. از این روش می توان در تفکیک اسپرم های زنده توسط سوزن میکرواینجکشن و تزریق آنها به داخ تخمک استفاده نمود.مواد و روشها: نمونه های مورد آزمایش از نمونه های بیماران مراجعه کننده به آزمایشگاه آندرولوژی مرکز باروری و ناباروری اصفهان تهیه شدند. در این مطالعه نرم افزار آماری SPS 10.0 مورد استفاده قرار گرفته است. نمونه های اسپرمی در محیطHam’s F10+ 25 mM Bicarbonate شستشو داده شده و سپس آزمونهای mtt assay, HOST, E & N به طور همزمان بر روی هر یک از نمونه ها انجام شد. نمونه های اسپرمی در محیطهای مختلف با mtt مجاور شد و تاثیر محیط های مختلف، pH و زمان مورد بررسی قرار گرفت. سپس ضریب واریانس در روش mtt محاسبه و پس از به دست آوردن میزان اعتبار آزمون ارزیابی حیاتی اسپرم توسط mtt، نتایج این آزمون با آزمونهای mtt E & N, HOST مقایسه گردید. جهت بررسی تاثیر روش ارزیابی حیاتی اسپرم توسط mtt بر روی لقاح، تسهیم و تشکیل بلاستوسیست، تخمکهای اضافی باقیمانده به دو گروه تقسیم شدند. یک گروه توسط اسپرمهای mtt مثبت و گروه دیگر توسط بخش دیگر همان نمونه، اسپرمی به عنوان گروه کنترل مورد تزریق درون سیتوپلاسمی قرار گرفتند.نتایج: مناسبترین محیط جهت انجام آزمون حیاتی اسپرم توسط mtt، محیط Ham’s F10+ 25 mM Hepes+ 10% HAS در pH= 7.4 و زمان 2 ساعت تعیین گردید. سپس ضریب همبستگی معنی دار و بالایی بین آزمونهای mtt, E & N, HOST به دست آمد و نیز نشان داده شد که هر سه آزمون فوق از میزان حساسیت و اختصاصی بودن بالایی برخوردار هستند ولیکن درصد اختصاصی بودن آزمونهای mtt, E & N از HOST بالاتر بود. در بررسی از آزمون mtt بر روی رشد و تکامل جنین ها، نتایج بین دو گروه مورد آزمون و گروه کنترل مقایسه گردید. این نتایج بیانگر آن است که تفاوت معنی داری بین درصد لقاح، تسهیم و بلاستوسیست، در دو گروه وجود ندارد.بحث: آزمون ارزیابی حیاتی اسپرم توسط mtt به عنوان یک روش مناسب جهت تشخیص اسپرم زنده از غیر زنده کاربرد دارد بلکه در تفکیک اسپرم های زنده از غیر زنده در روش درمانی ICSI می تواند کارآیی داشته باشد. به ویژه در بیمارانی که آستنواسپرمی هستند و یا در مواردی که اسپرمهای آنها دارای دم غیر طبیعی می باشند.