هدف این مقاله برنامه ریزی توسعه پایدار شهرهای استان آذربایجان غربی از طریق 50 شاخص (جمعیتی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، بهداشتی- درمانی، زیربنایی، حمل و نقل و ارتباطات و کالبدی) است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. از مدلهای کمی برنامه ریزی از جمله تصمیم گیریهای چند معیاره تاپسیس، ضریب آنتروپی، ضریب پراکندگی برای رتبه بندی شهرها استفاده شده است. بررسی ها نشان می دهد شهر ارومیه با دارا بودن 8.33 درصد از جمعیت شهری استان در سطح توسعه خیلی بالا قرار گرفته است. شهرهای میاندوآب، نقده، سلماس، پیرانشهر، سیه چشمه و سردشت با دارا بودن 9.21 درصد از جمعیت شهری استان در سطح توسعه متوسط قرار گرفته اند. گروه چهارم توسعه یعنی توسعه پایین شامل شهرهای ماکو، شاهین دژ، قره ضیاالدین، محمدیار و تکاب، بازرگان، اشنویه و آواجیق است که 2.11 از جمعیت شهری استان را شامل شده اند. اکثر شهرهای استان در سطح توسعه خیلی پایین قرار دارند به گونه ای که از 36 شهر استان 18 شهر با 7.5 درصد از جمعیت شهری استان در این سطح از توسعه قرار گرفته اند. در نتیجه در شاخص های جمعیتی، اجتماعی، اقتصادی، بهداشتی – درمانی، فرهنگی، زیربنایی و حمل و نقل و ارتباطات به ترتیب شهرهای ربط، سردشت، ارومیه، شوط، ارومیه، ارومیه و ارومیه برخوردارترین و شهرهای باروق، گردکشانه، تازه شهر، گردکشانه، سیلوانه، آواجیق و ربط به ترتیب محروم ترین شهرها می باشند. ضریب همبستگی محاسبه شده بین توسعه شاخص های تلفیقی و تعداد جمعیت 974.0 با سطح اطمینان 99 درصد است. بنابراین یافته ها بیانگر توسعه شهرهای بزرگ و عدم توسعه شهرهای کوچک است. این نتایج بیانگر آن است به لحاظ توسعه کلی الگوی فضای ناحیه ای در پهنه استان الگوی مرکز – پیرامون است. یعنی هر چقدر به طرف شهرهای بزرگ به لحاظ جمعیتی، اداری و اقتصادی نزدیک تر شویم شهرها توسعه یافته تر می شوند.

استان آذربایجان غربی یک تولید کننده عمده چغندرقند در ایران است. جهت افزایش تولید شکر در ‏کشور‎ ‎و رقابت پذیری آن، افزایش تولید چغندر در این استان از طریق ارتقای کارآیی تولیدکنندگان می تواند ‏سهم مهمی داشته باشد. هدف این مطالعه اندازه گیری کارآیی تولیدکنندگان چغندرقند در آذربایجان غربی ‏می باشد. با انتخاب نمونه ای تصادفی از چغندرکاران این استان، مصاحبه با آنها و تکمیل پرسشنامه،‎ داده های لازم جمع آوری شد. برای تعیین کارآیی چغندرکاران نمونه، از روش پارامتری تصادفی مرزی ‏استفاده شد. نتایج نشان داد که میانگین کارآیی چغندرکاران نمونه 69.5 درصد و از 15.9 تا 100 درصد ‏متغیر است. این نتایج نشان می دهد که با امکانات و تکنولوژی موجود امکان افزایش تولید چغندرقند در ‏استان وجود دارد. ‏

توسعه سریع و شتابان شهرنشینی در کشورهای در حال توسعه و تمرکز روز افزون جمعیت و فعالیت ها در برخی از مناطق، توازن و تعادل منطقه ای را برهم زده است. چنین ویژگی را می توان معلول سیاست های رشد قطبی شدن دانست که در نتیجه آن بخش عمده ای از امکانات کشور در یک یا چند منطقه متمرکز و سایر مناطق از پروسه توسعه باز می مانند. برای ایجاد تعادل مکانی و نظم فضایی، علم برنامه ریزی منطقه ای مطرح و هدف آن رفع نابرابری های منطقه ای و ناحیه ای می باشد. این مقاله در راستا تمرکز گرایی و تحلیل نابرابری های منطقه ای در سطح ناحیه ای (استان آذربایجان غربی) از نظر امکانات و خدمات در زمینه های مختلف می پردازد. تحقیق به دنبال پاسخ به این سوال است که تفاوت توسعه و نابرابری های ناحیه ای در شهرستان های استان آذربایجان غربی به چه اندازه است؟ آیا ارتباطی بین سطح توسعه و نرخ شهرنشینی در کشور وجود دارد؟ روش تحقیق به صورت توصیفی-تحلیلی بوده که در آن 24 شاخص کمی و کیفی انتخاب و بعد از وزن دهی به آنها با استفاده از روش آنتروپی شانون، 14 شهرستان استان آذربایجان غربی با روش تاپسیس خطی درجه توسعه یافتگی با تعیین رتبه بندی مشخص و سپس با استفاده از ضریب همبستگی ارتباط سطح توسعه با نرخ شهرنشینی در استان بررسی شده است. نتایج تحقیق ضمن ارائه رتبه بندی شهرستان های استان به لحاظ توسعه؛ موید ارتباط معنادار بین سطح توسعه یافتگی شهرستان های استان با نرخ شهرنشینی آنها دارد.

زمینه و هدف: مناطق مرزی جمهوری اسلامی ایران با وجود برخورداری از ظرفیت های طبیعی و انسانی غنی، از بسیاری جهات توسعه یافته به حساب نمی آید. آمایش سرزمینی به عنوان دانشی میان رشته ای، تلاش می کند تا با ایجاد ارتباط و تناسب میان مولفه های انسان، فضا و فعالیت، به تحقق توسعه پایدار کمک کند. این پژوهش تلاش می کند تا راهبردهای توسعه پایدار مرزی در استان آذربایجان غربی را با نگاه امنیتی بررسی نماید. روش: این پژوهش پس از شناسایی نقاط ضعف و قوت و تهدیدها و فرصت های امنیتی مناطق مرزی استان آذربایجان غربی به کمک روش دلفی و با کمک 20 نفر خبرگان انتظامی، با تلفیق SWOT و AHP راهبردهای توسعه را شناسایی نموده است. یافته ها و نتایج: پژوهش نشان داد در شرایط فعلی، مناسب ترین راهبردها توسعه در استان آذربایجان غربی به ترتیب عبارتند از: راهبردهای محافظه کارانه، راهبرد های تدافعی، راهبردهای رقابتی و راهبردهای تهاجمی.

پیش زمینه و هدف: فاسیولیازیس که توسط فاسیولا هپاتیکا و فاسیولا ژیگانتیکا ایجاد می شود، دارای اهمیت بهداشتی و اقتصادی در دنیاست. روش های رایج شناسایی عوامل انگلی آن دقیق و قابل اعتماد نیستند؛ بنابراین مطالعه حاضر با هدف شناسایی مولکولی گونه های فاسیولا در استان آذربایجان غربی طراحی شده است.مواد و روش کار: در این مطالعه کرم های فاسیولا از کشتارگاه های پنج ناحیه استان آذربایجان غربی، شمال غرب ایران جمع آوری گردید. گونه های انگلی با استفاده از روش های مورفولوژیکی و مولکولی، توالی های ITS1، 5.8s و ITS2 ریبوزومال DNA شناسایی شد. تعداد 580 کرم بالغ فاسیولا از 90 کبد آلوده (50 کبد گاوی، 40 کبد گوسفندی) جدا شد. از 110 نمونه استخراج DNA شده، 50 نمونه تعیین توالی گردید.یافته ها: آنالیز توالی ها شباهت 100 درصدی را در نواحی (428bp) ITS1، (158bp) 5.8s و (366bp) ITS2 همه نمونه های تعیین توالی شده نشان داد. شباهت بین فاسیولا هپاتیکا و فاسیولا ژیگانتیکا با 11 Mismatch، 98 درصد بود. بر اساس توالی های ITS1 و ITS2 ریبوزومال DNA تنها گونه فاسیولا هپاتیکا، در بین گاو و گوسفندهای استان آذربایجان غربی، پخش شده است. در نهایت 150 توالی فاسیولا هپاتیکا (50 توالی از هر ناحیه ITS) از استان آذربایجان غربی در بانک جهانی ژن ثبت گردید.بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه شواهدی از وجود فاسیولا ژیگانتیکا در گاو و گوسفندهای استان آذربایجان غربی به دست نیامد و همه نمونه های مورد بررسی فاسیولا هپاتیکا تشخیص داده شدند. مطالعات بیشتر با مارکرهای مولکولی جدید برای شناسایی دقیق گونه ها و در نهایت برای کنترل و پیشگیری از این بیماری انگلی مفید خواهد بود.

این پژوهش به منظور ارزیابی و مقایسه 20نژادگان زالزالک از چهار گونه مختلف، برای شناسایی و معرفی نژادگان-های برتر به لحاظ میوه شناختی در استان آذربایجان غربی انجام شد. صفاتی مانند رنگ و اندازه میوه، وزن میوه، طول دم میوه، طول و عرض برگ، طول دم برگ، وزن، طول و عرض بذر، سفتی میوه اندازه گیری شدند. بزرگ ترین میوه ها در گونه Crataegus azarolus و کوچک ترین میوه ها در گونه های C. monogyna و C. aplosangouainea مشاهده شد. صفات مرتبط با برگ از جمله طول و عرض برگ همبستگی معنی داری با صفات مرتبط به میوه مانند وزن، اندازه میوه و طول و عرض بذر داشتند. پنج عامل اصلی بر پایه تجزیه به عامل ها، نزدیک به 11/89 درصد از واریانس کل را توجیه کردند. در تجزیه خوشه ای به روش وارد (Ward) نژادگان های زالزالک به سه گروه اصلی تقسیم شدند. نژادگان های مربوط به گونه C. azarolusvar azarolus و چندین نژادگان نیز از گونه C. aplosangouainea در گروه نخست قرار گرفتند که بالاترین سفتی میوه و شمار بذر بیشتری داشتند. در گروه دوم نژادگان های گونه C.azarolus قرار دارند که طول، عرض و وزن میوه بالاتری داشت. در گروه سوم نیز نژادگان های گونه C. monogyna و چندین نژادگان نیز از گونه C. aplosangouainea جای گرفتند که صفات چگالی میوه، طول برگ و شاخص a* در جداسازی این گروه نقش مهمی داشتند. نتایج نشان داد، گروه بندی تا حدودی از الگوی توزیع گونه ای نژادگان ها پیروی می کند. نتایج به دست آمده را می توان در برنامه های بهنژادی و معرفی رقم در زالزالک به کار برد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

افق بازماندی جوانمرد در 25 کیلومتری شمال خاور بوکان، استان آذربایجان غربی واقع است. این افق به شکل چینه سان در مرز بین سازند کربناتی روته (پرمین میانی-بالایی) و الیکا (تریاس) توسعه یافته و شامل 3 واحد سنگ شناختی است: 1) لاتریت آهن دار، 2) بوکسیت سیلیسی و 3) رس بوکسیتی. عملکرد فرایندهای هوازدگی در طی تشکیل این افق بازماندی سبب شستشوی Si, NA, Mg, Mn, P, Ca, Sr, Hf، و HREEs، غنی شدگی Al, Ti, V, Cr, Ni, Y, Nb, Zr, U وTh ، و شستشو-تثبیت Fe, K, Rb, Ba, Co و LREEs شده است. یافته های ژئوشیمیایی نشان می دهد که سنگ بستر کربناتی نقش دوگانه ای در توزیع عناصر داشته است. کربنات ها از راه خنثی سازی محلول های هوازده کننده اسیدی، سبب رسوب گذاری Fe به شکل کانی های هماتیت و گوتیت شده اند. این کانی ها، خود، به وسیله فرایندهای جذب سطحی و روبش، منجر به تمرکز نسبتا بالای V, Cr, Ni, Co, LREEs و Th در لاتریت آهن دار شده اند. این سنگ ها، با تشکیل کمپلکس های یونی پایدار کربناتی با HREEs، سبب خروج این عناصر از افق بازماندی شده اند. افزون بر این، تغییرات pH محلول های هوازده کننده، کنترل کانیایی، و حضور اسیدهای هومیک و کربنیک، نقش ارزنده ای در الگوی توزیع عناصر در این افق دارند.