کنترل مکانیکی علف های هرز در مزرعه می تواند مشکلات زیست محیطی ناشی از کاربرد علف کش ها و هزینه های ناشی از مصرف آنها را کاهش دهد. برای تعیین تأثیر شکل هندسی شیاربازکن ها بر بانک بذر علف های هرز، این پژوهش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با شش تیمار و چهار تکرار در زرقان استان فارس اجرا شد. تیمارها شامل شیاربازکن کج ساق، شیاربازکن تیغه باریک با زاویه ی تمایل 53 و 90 درجه، شیاربازکن دیسکی، پنجه غازی، و گاوآهن برگردان دار (شاهد) بود. در این تحقیق عمق قرارگیری علف های هرز اندازه گیری شد. نتایج بررسی ها نشان می دهد که شکل هندسی شیاربازکن بر جابه جایی بذر علف های هرز مؤثر است. شیاربازکن کج ساق به ترتیب با 7/26 و 4/7 درصد بیشترین و کمترین درصد بذر علف های هرز در لایة سطحی و عمقی خاک را دارد. در حالی که گاوآهن برگردان دار با 7/12 و 8/14 درصد کمترین و بیشترین درصد توزیع بذر علف های هرز را در لایه سطحی و عمقی خاک به خود اختصاص داد. این نشان می دهد که شیاربازکن کج ساق می تواند با کاهش جابه جایی عمودی بذر علف های هرز در خاک و همچنین کاهش انتقال بذرهای قرار گرفته در سطح خاک به عمق خاک موجب کاهش بانک بذر در درازمدت شود.

پویایی بانک بذر شامل تغییرات کمی و کیفی بانک در طول زمان می باشد. در این بررسی پویایی بانک بذر و روابط بانک بذر و فلور علف های هرز در طول فصل کشت، در سه مزرعه ذرت مورد مطالعه قرار گرفت. در هر سه مزرعه مورد مطالعه روند تغییرات تراکم بانک بذر از ابتدا تا انتهای فصل سیر نزولی را طی نمود و در اواسط فصل، به دلیل جوانه زنی تعداد زیادی از بذرها، به حداقل مقدار خود رسید. کنترل شیمیایی در این مرحله، بذردهی عده فراوانی از علف های هرز جوانه زده را مختل کرده و از بازگشت مجدد بذرهای به بانک بذر جلوگیری نمود و تا حد زیادی باعث کاهش جمعیت علف های هرز و تخلیه بانک بذر گردید. شخم با گاوآهن برگردان دار پس از برداشت محصول و برای کشت سال بعد، ضمن اینکه با دفن بذرهای موجود در سطح خاک، سبب کاهش تراکم بذر در بانک بذر لایه های سطحی خاک گردید، فرصتی برای بروز گونه هایی را فراهم کرد که به دلیل قرار گرفتن در عمق خاک، مجالی برای ظهور نیافته بودند. شاخص تشابه 92 درصد و ضریب همبستگی معنی دار بین بانک بذر ابتدای فصل و فلور علف های هرز در طول فصل زراعی بیانگر وجود همبستگی مثبت بین این دو بود. گونه های موجود در فلور مزرعه نیز از ترکیب گونه ای بانک بذر تبعیت کردند. نتایج نشان داد که با افزایش تعداد بذر در واحد سطح، جمعیت گیاهچه های علف هرز نیز در واحد سطح افزایش می یابد. علاوه بر آن، با مطالعه روند تغییرات بانک بذر و فلور علف های هرز در طول فصل و روابط بین آن ها می توان به الگوی مناسبی در جهت پیش بینی ترکیب و تراکم گونه ای علف های هرز در مزرعه دست یافت و بهترین زمان و مناسب ترین روش را جهت اعمال مدیریت صحیح به سمت کاهش تراکم بذرهای موجود در بانک بذر علف های هرز برگزید.

ریزش سالیانه بذور علف های هرز و تجمع آنها در خاک بانک بذر پایداری را تشکیل می دهند که می تواند سالهای متمادی منشاء آلودگی های مزارع به علف های هرز باشد. به منظور بررسی ارتباط بین بانک بذر خاک و جمعیت مزرعه ای گونه های مختلف علف های هرز مزارع پنبه، آزمایشی دو ساله (84-1383) در سطح استان گلستان انجام شد. در مجموع دو سال 49 گونه علف هرز متعلق به 19 خانواده گیاهی در مزارع پنبه شناسایی شدند. بر اساس نتایج این بررسی علف های هرزCyperus rotundus L.، Amaranthus spp. Echinochloa spp.، Hibiscusterionum L. وPaspalum paspaloides(Michx. ) Scribner به ترتیب بیشترین تراکم را در مزارع پنبه داشتند. بیشترین فرکانس یا درصد مزارع آلوده نیز به ترتیب علف های هرز Amaranthus spp.، C. rotundus، Solanum nigrum L.، Abutilon theophrasti Medic.، Convolvulus arvensis L. وEchinochloa spp. داشتند. بررسی نمونه های خاک نشان داد که بعد از Amaranthus spp. که در 90 درصد نمونه های خاک مورد بررسی حضور داشتند، بیشترین فرکانس بذر در خاک را علف های هرز Stellaria media L.، Chenopodium album L.، C. rotundus، Portulaca oleracea L. دارا بودند و بیشترین تراکم بذور در خاک نیز متعلق به علف های هرز Poa annua L.، S. media، C. album، Amaranthus spp.، C. rotundus بود. نتایج نشان داد که ارتباط خطی قوی بین بذور علف های هرز موجود در خاک و گیاهچه های سبز شده در مزارع پنبه وجود دارد.

آفتابدهی یک روش غیرشیمیایی ساده و موثر برای کنترل آفات خاکزی و بذور بسیاری از علف های هرز می باشد.به منظور ارزیابی اثر آفتابدهی بر بانک بذر علف های هرز، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1386 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد.فاکتورها شامل آفتابدهی در سه سطح (صفحات پلاستیک پلی اتیلن شفاف و تیره و عدم آفتابدهی به عنوان شاهد) و گونه های شناسایی شده در بانک بذر بودند. برای بررسی اثر محتوای ماده آلی خاک، درصد رطوبت وزنی و pH خاک بر جمعیت بانک بذر علف های هرز، نمونه برداری از خاک همه کرت ها انجام شد. در تیمارها مجموعا 11 گونه در بانک بذر علف های هرز شناسایی شد که عمدتا از گونه های پهن برگ یکساله بودند. نتایج نشان داد که آفتابدهی با نایلون شفاف، تراکم بانک بذر علف های هرز را بطور معنی داری کاهش داد. درصد رطوبت وزنی خاک در تیمارهای آفتابدهی با صفحات پلاستیک پلی اتیلن شفاف و تیره بطور معنی داری بیشتر از شاهد بود. محتوای ماده آلی و  pHخاک تحت تاثیر آفتابدهی قرار نگرفت. همچنین، تراکم بذر علف های هرز با درصد رطوبت وزنی خاک همبستگی منفی معنی داری داشت.

پویایی بانک بذر علفهای هرز در نظامهای زراعی مختلف در کرتهای تحت کشت گندم در تناوب با ذرت، چغندرقند و گندم در آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده بر پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. در این طرح سه تناوب زراعی گندم- گندم، ذرت- گندم، و چغندرقند- گندم بعنوان فاکتور اصلی و پنج نظام زراعی شامل نظام زراعی پرنهاده، متوسط نهاده کم نهاده، تلفیقی (با نهاده متوسط) و ارگانیک (فاقد هر نوع نهاده شیمیایی) بعنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. در زمین مورد نظر، عملیات زراعی، طی سالهای زراعی 1380-1374 بطور مداوم و منظم انجام شده بود و در نهایت، تاثیر دوره شش ساله کاربرد نهاده ها و انجام مدیریتهای متفاوت بر بانک بذر زمین زراعی مورد مطالعه قرار گرفت و ترکیب بانک در کرتهای تحت مدیریت و تناوبهای مختلف بررسی گردید. ارزیابی بانک بذر در فروردین و شهریور ماه سال 1380 (سال ششم زراعی) انجام شد. نتایج نشان داد که مدیریتهای اعمال شده در قالب نظامهای زراعی مختلف بر تراکم و تنوع گونه ای بانک بذر خاک موثر بوده و تناوب زراعی نیز بدلیل ایجاد تنوع در عملیات مدیریتی مرتبط با گیاهان زراعی متفاوت، بر پویایی بانک بذر علفهای هرز تاثیر چمشگیری داشت. در بین نظامهای زارعی مختلف، میانگین تراکم بذر و تنوع گونه ای موجود در لایه سطحی خاک تحت کشت نظام ارگانیک بیشترین مقدار بود و بذور بانک بذر نظام پرنهاده کمترین تراکم و تنوع گونه ای را دارا بوده و در پروفیل خاک بطور یکنواخت توزیع گردید، در حالیکه در نظامهای ارگانیک و کم نهاده، تراکم بذور موجود در لایه سطحی حدود دو برابر لایه عمقی بود بررسی تاثیر تناوب زراعی بر بانک بذر نشان داد که تراکم بذور علفهای هرز موجود در کرتهای تحت کشت مداوم گندم نسبت به تناوبهای دیگر بیشتر بود و در این تناوب نسبت بالاتری از بذور در لایه سطحی تجمع یافت، در حالیکه اجرای تناوبهای ذرت- گندم و چغندرقند- گندم، سبب کاهش تراکم بذور بانک بذر و توزیع یکنواخت آنها در پروفیل خاک گردید.

بمنظور بررسی اثرات آفتابدهی، مالچ کاه جو و وجین دستی بر بانک بذر علف های هرز، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 87-1386 اجرا شد. این طرح بصورت کرت های دوبار خرد شده و در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گردید. کرت اصلی دارای سه سطح شامل آفتابدهی با نایلون شفاف، نایلون تیره و عدم آفتابدهی (شاهد) بود. در کرت های فرعی مقادیر مختلف مالچ کاه جو (0، 300 و 600 گرم در مترمربع) قرار گرفتند. در کرت فرعی فرعی تیمار وجین شامل دو سطح وجین دستی و عدم وجین بود. با بررسی بذور جدا شده از بانک بذر علف های هرز، 16 گونه علف هرز پهن برگ و 3 گونه علف هرز باریک برگ شناسایی شدند که در مجموع آنها تنها 3 گونه علف هرز چندساله مشاهده شد. نتایج نشان داد که تراکم بذر علف های هرز در خاک شاهد 1.8 برابر بیشتر از آفتابدهی با نایلون شفاف بود. مالچ کاه و وجین دستی نیز تراکم بذر علف های هرز در خاک را بطور معنی داری کاهش دادند. بانک بذر در کرت های وجین نشده 3 برابر بیشتر از کرت های وجین شده بود. کمترین جمعیت بانک بذر در اثر متقابل آفتابدهی با نایلون شفاف، 300 گرم در مترمربع مالچ کاه و وجین دستی بدست آمد.

به منظور بررسی تاثیر کنترل شیمیایی در سیستم تناوب زراعی بر روی تراکم و ترکیب گونه ای بانک بذر علف های هرز آزمایشی در سال های زراعی 1383 و 1384در مزارع جو شهرستان پاکدشت انجام شد. بدین منظور نظام تناوب زراعی ذرت- جو، در دو حالت کنترل شیمیایی و عدم کنترل شیمیایی بر اساس شناسنامه مزارع از عملیات زراعی و روش های کنترل علف های هرز گزینش گردید.نمونه برداری ها در دو مرحله، قبل از کاشت و پس از برداشت محصول به روش سیستماتیک انجام شد. به منظور مقایسه تنوع در تناوب های زراعی، شاخص تنوع شانون برای هر مزرعه محاسبه شد. در سیستم های تحت کنترل شیمیایی در سال اول، روند تغییرات تراکم بانک بذر از ابتدا به انتهای فصل به صورت کاهشی بود و در بررسی سال دوم، روند تغییرات ثابت بود. به نظر می رسد سیکل بذردهی علف های هرز جوانه زده در مزرعه در اثر کاربرد علف کش مختل شده و علف های هرز موفق به تولید بذر نشدند و در نتیجه تراکم بانک بذر دچار افزایش نشد. در سیستم های تناوبی بدون کنترل شیمیایی، روند تغییرات تراکم بذور از ابتدا به انتهای فصل به صورت افزایشی بود و به دلیل عدم کنترل، علف های هرز در کامل کردن سیکل رشد و تولید بذر توفیق یافته و سبب افزایش فراوانی جمعیت بذور در بانک بذر شدند. بر اساس نتایج، مزارع دارای کنترل شیمیایی از میزان شاخص تنوع بالاتری برخوردار بودند. با کنترل موثر و به موقع علف های هرز، می توان به سمت تخلیه بانک بذر علف های هرز پیش رفت و سطح آلودگی در مزارع را تقلیل داد.