به منظور مطالعه سطح پلوئیدی در گونه ای از آویشن (THYMUS KOTSCHYANUS)، سه جمعیت از این گونه که در شمال و شمال غرب کشور رویش دارند مورد مطالعات سیتوژنتیکی قرار گرفتند. برای این منظور در هر جمعیت حداقل 5 سلول متافازی مورد مطالعه و اندازه گیری قرار گرفت، ضمن شمارش تعداد کروموزومها و تعیین سطح پلوئیدی، طول کل کروموزوم، طول بازوی کوتاه و بلند هر کروموزوم نیز اندازه گیری شد.نتایج نشان داد که جمعیت مربوط به ایستگاه سیراچال واقع در جنوب مرکزی البرز، 2) و دو تتراپلوئید n=4x (2=60) جمعیت دیگر که از تبریز و میانه جمع آوری شده بودند، دیپلوئید (n=30) هستند. با توجه به نتایج حاصل از مقایسه پارامترهای سنجش تقارن کاریوتیپی شامل درصد TF، درصد DRL و درصد S مشخص گردید که نمونه تتراپلوئید از تقارن کاریوتیپی بیشتری برخوردار بوده و نمونه تبریز دارای تقارن کاریوتیپی کمتری است و در نتیجه نسبت به نمونه های دیگر تکامل یافته تر می باشد. با توجه به یکسان بودن عدد کروموزومی و دامنه تغییرات طول کروموزومها در دو جمعیت دیپلوئید تبریز و میانه، پیشنهاد می شود تا به منظور ایجاد تنوع ژنتیکی بیشتر در این گونه از آنها برای تشکیل هیبریدهای درون گونه ای استفاده شود.

گیاهان دارویی منابع ارزشمند آنتی اکسیدان های طبیعی از قبیل برخی ترپنوئیدها و ترکیبات فنلی هستند و دارای پتانسیل بالا به عنوان جایگزینی مناسب برای آنتی اکسیدان های سنتزی در کاهش استرس اکسیداتیو می باشند. لذا هدف از این تحقیق، بررسی و مقایسه فعالیت آنتی اکسیدانی، ترکیبات فنلی و میزان اسانس برخی جمعیت های آویشن کوهی و دنایی در شرایط زراعی می باشد. مطابق نتایج، میزان IC50 جمعیت های مختلف آویشن کوهی از 20.98mg/ml تا 48.7mg/ml و میزان ترکیبات فنلی از 42.6mg GAEg-1 تا 67.64mg GAEg-1 متغیر بودند. بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی و ترکیبات فنلی در گونه آویشن کوهی در جمعیت قزوین مشاهده شد. به طورکلی کمترین (19.3mg/ml) IC50 و بیشترین ترکیبات فنلی (107.6mg GAEg-1) در جمعیت خرم آباد 1 از گیاه  THYMUS daenensis subsp. lancifoliusمشاهده شد. همچنین برای صفت بازده اسانس بیشترین بازده اسانس در جمعیت مازندران 1 (2.5%) در گیاه آویشن کوهی و خرم آباد 1 (3.5%) از گونه  THYMUS daenensis subsp. lancifoliusمشاهده شد. در بین جمعیت های مورد بررسی، گونه  THYMUS daenensis subsp. lancifoliusبهترین فعالیت آنتی اکسیدانی و بالاترین درصد اسانس را در بین جمعیت های مورد مطالعه نشان داد.

مقدمه: آویشن کوهی THYMUS KOTSCHYANUS Boiss. & Hohen. )) یکی از گیاهان دارویی بومی ایران است که در مناطق وسیعی از مازندران، گیلان، آذربایجان، کردستان و تهران می روید. هدف: هدف از این مطالعه، شناسایی میزان اسانس و ترکیبات شیمیایی آن در 15 جمعیت آویشن کوهی ایران بود. روش بررسی: میزان اسانس و ترکیبات شیمیایی آن در 15 جمعیت آویشن کوهی که از مناطق مختلف جمع آوری شده بودند در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. اندام هوایی جمعیت ها در مرحله گلدهی کامل برداشت شدند و اسانس گیری با دستگاه کلونجر انجام و جهت تجزیه نمونه های اسانس و اندازه گیری دقیق ترکیبات از دستگاه های GC و GC/MS استفاده شد. نتایج: نتایج نشان داد جمعیت های مختلف آویشن کوهی از نظر میزان اسانس دارای تفاوت معنی داری در سطح آماری یک درصد بودند. به طوری که بیشترین میزان اسانس مربوط به جمعیت های تهران، آذربایجان غربی (1) و آذربایجان غربی (4) و بالاترین درصد تیمول در اسانس متعلق به جمعیت کردستان (1) به میزان 42/40 درصد بود. همچنین بالاترین میزان کارواکرول اسانس به ترتیب در جمعیت کرمان به میزان 08/33 درصد و جمعیت زنجان (3) به میزان 49/30 درصد یافت شد. به غیر از ترکیب کارواکرول، جمعیت های آویشن کوهی از نظر سایر ترکیبات مورد مطالعه نیز دارای تفاوت معنی داری (01/0 p≤ ) بودند. به هرحال در مجموع 23 ترکیب شیمیایی در اسانس جمعیت ها شناسایی شد که عمده آنها به ترتیب کارواکرول، تیمول، 1 و 8-سینئول، اورتوسایمن، کارواکرول متیل اتر، زد-کاریوفیلن، کامفر و لینالول بود. نتیجه گیری: اگرچه جمعیت های آویشن کوهی مورد مطالعه در شرایط اکولوژیکی و زراعی یکسان کشت شده بودند ولی از نظر ترکیبات فیتوشیمیایی تفاوت معنی داری نشان دادند که این مسأله ممکن است ناشی از عوامل ژنتیکی باشد.

مقدمه: با توجه به شیوع عفونت های قارچی، طعم تلخ نیستاتین و نیاز به مصرف مکرر آن، جایگاه گیاهان دارویی و گرایش جهانی به طب گیاهی مطالعه حاضر با هدف تعیین اثر مهاری اسانس گیاهان آویشن مرتعی و آویشن کوهی بر روی رشد کاندیدا آلبیکنس و مقایسه آن با نیستاتین انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه آزمایشگاهی، حداقل غلظت مهاری و قارچ کشی اسانس آویشن مرتعی و آویشن کوهی بر رشد کاندیدا آلبیکانس بررسی گردید، سپس قطر هاله عدم رشد کاندیدا آلبیکانس در مجاورت حداقل غلظت مهاری و قارچ کشی اسانس ها با قطر هاله عدم رشد کاندیدا در مجاورت نیستاتین مقایسه گردید. داده ها توسط نرم افزار SPSS و آزمون آنالیز واریانس یک سویه در سطح معنی داری P=0.05 ارزیابی شد. یافته ها: در این مطالعه، حداقل غلظت مهاری گیاه آویشن مرتعی و آویشن کوهی به ترتیب 4.2 ml/ml و 3.3 ml/ml و حداقل غلظت قارچ کشی این دو گیاه هم به ترتیب 4.2 ml/ml و 4 ml/ml محاسبه گردید.اندازه هاله عدم رشد گیاه آویشن مرتعی در مجاورت حداقل غلظت مهاری و قارچ کشی به ترتیب 19.5 و 18.95 میلی لیتر و برای گیاه آویشن کوهی به ترتیب 18.4 و 21.05 میلی متر بود. نتایج آزمون آماری نشان داد این مقادیر تفاوت معنی داری با نیستاتین نداشتند. (P>0.05) نتیجه گیری: بر اساس نتایج مطالعه حاضر، اسانس دو گیاه مورد مطالعه در حداقل غلظت مهاری و قارچ کشی خود، دارای اثر مهاری مناسبی بر روی رشد قارچ کاندیدا آلبیکنس می باشد و اثر مهاری آن ها قابل مقایسه با نیستاتین است.

آویشن کوهی (THYMUS KOTSCHYANUS Boiss. & Hohen. ) یکی از گیاهان دارویی بومی ایران است که در مناطق وسیعی از مازندران، گیلان، آذربایجان، کردستان و تهران می روید. در این پژوهش، تغییرات کمّی و کیفی اسانس سرشاخه گیاه آویشن کوهی در مراحل مختلف رشد شامل مراحل رویشی، ابتدای گل دهی و گل دهی کامل بررسی شد. سرشاخه خشک شده در سایه با روش تقطیر با آب با استفاده از دستگاه کلونجر اسانس گیری شد. اسانس های حاصل به وسیله دستگاه های GC و GC/MS تجزیه و تحلیل شد. بیشترین مقدار اسانس در سر شاخه در مرحله گل دهی (5/3 درصد) مشاهده شد. در اسانس سرشاخه ها در مراحل رویشی، ابتدای گل دهی و گل دهی کامل، به ترتیب، 21، 25 و 19 ترکیب، شناسایی شد. ترکیبات عمده در اسانس سرشاخه ها در مراحل مختلف، مشترک و شامل کارواکرول، سابینن هیدرات، 1-8 سینئول، پارا-سایمن و بورنئول بودند. نتایج نشان داد که اسانس سرشاخه های KOTSCHYANUS THYMUSسرشار از منوترپن ها بود (19 ترکیب) و 48/95، 26/95 و 69/90 از کل ترکیبات شناسایی شده به ترتیب، در مراحل رویشی، ابتدای گل دهی و گل دهی کامل را تشکیل می دادند.

آویشن یکی از مهمترین گیاهان دارویی ایران است که به دلیل داشتن دو ترکیب تیمول و کارواکرول دارای خواص دارویی ضد میکروبی، ضد باکتریایی و ضد نفخ می باشد. در این تحقیق 13 جمعیت آویشن کوهی (THYMUS KOTSCHYANUS Boiss. & Hohen.) و 9 ژنوتیپ آویشن باغی (THYMUS vulgaris L.)، جمع آوری شده از نقاط مختلف ایران، در ایستگاه شهید فزوه وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار کشت شدند. صفات مورد مطالعه در طول فصل رشد عبارت بودند از: طول گل، طول غنچه، وزن سنبله، ارتفاع ساقه، سطح برگ، طول و عرض برگ، بزرگترین و کوچکترین قطر تاج پوشش، تعداد گل در سنبله، طول سنبله، مرحله شروع گلدهی، 50% و 100% گلدهی، عملکرد تر و خشک بوته و درصد اسانس. همچنین درصد تیمول و کارواکرول با استفاده از روشهای GC و GC/MS محاسبه گردید. نتایج حاصل از مقایسه میانگین صفات نشان داد که تنوع ژنتیکی کافی برای کلیه صفات اندازه گیری شده وجود داشت. در این تحقیق بالاترین میزان تولید در گونه آویشن باغی بدست آمد و ژنوتیپ آویشن باغی استان اصفهان با میزان تولید 2200 کیلوگرم در هر هکتار بالاترین مقدار را به خود اختصاص داد. بیشترین میزان تولید ماده خشک آویشن کوهی نیز متعلق به جمعیت آذربایجان غربی با تولید 1640 کیلوگرم در هکتار بود. درصد اسانس آویشن کوهی از 0.42% تا 2.17% و در آویشن باغی از 0.42% تا 1.75% متغیر بدست آمد. درصد ترکیب تیمول در آویشن کوهی از 4.63% تا 74.52% و درصد کارواکرول از 3% تا 78.24% و در آویشن باغی درصد تیمول از 32.53% تا 79.75% و درصد کارواکرول از 5.74% تا 53.16% متغیر بود. تجزیه خوشه ای، ژنوتیپ های مورد بررسی را در 4 گروه مجزا قرار داد. گروه اول، دوره رشدی طولانی تری داشتند. گروه دوم، دارای عرض برگ، طول غنچه و وزن سنبله بالاتری بودند. گروه سوم، از عرض برگ و درصد تیمول نسبتا بالا و تعداد سنبله بالا برخوردار بودند؛ درنهایت گروه چهارم، از نظر درصد اسانس، درصد تیمول و همچنین عملکرد تر و خشک اندام هوایی نسبت به سایر گروه ها برتری داشتند. در مجموع نتایج بدست آمده حکایت از وجود پتانسیل ژنتیکی مناسبی از لحاظ کلیه صفات در ژرم پلاسم آویشن مورد مطالعه داشت که می توان از آن در برنامه های اصلاحی حداکثر استفاده را بعمل آورد.