هدف این مقاله بررسی عوامل کاهش طرد شدن اجتماعی زنان روستایی شهرستان اردبیل می باشد. این پژوهش، از لحاظ هدف توسعه ای، و از لحاظ ماهیت توصیفی و پیمایشی و نیز از نوع تحلیلی است. در این پژوهش روش گرد آوری داده ها برای پاسخ گویی به سئوالات پژوهش، به دو صورت اسنادی (داده های ثانویه) و پیمایشی (داده های اولیه) و ابزار مورد استفاده در روش پیمایشی پرسش نامه و مصاحبه بوده است. روایی صوری پرسش نامه به وسیله پانل کارشناسان تایید شد. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد30 پرسش نامه انجام گرفت و با داده های کسب شده و استفاده از فرمول ویژه آلفای کرونباخ در نرم افزار SPSS، پایایی بخش های گوناگون پرسش نامه پژوهش 0.86 الی 0.90 بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل تحلیل عاملی استفاده شد. نتایج روش تحلیل عاملی نشان داد مهم ترین عوامل کاهش طرد شدن اجتماعی زنان در منطقه مورد مطالعه شامل چهار مولفه (تقویت شبکه های اجتماعی و سرمایه اجتماعی، تقویت سرمایه روان شناختی و رضایت مندی اجتماعی، توانمندسازی اقتصادی و بهبود کیفیت زندگی و تقویت زیرساخت فرهنگی و اهتمام به آموزش) است که مقدار واریانس و واریانس تجمعی تبیین شده به وسیله این چهار عامل 71.12 می باشد. در نهایت، با توجه به تحلیل نتایج پیشنهادهای کاربردی ارایه شده است.

با توجه به ساختار نظام های بهره برداری کشاورزی و تسلط بهره برداری خانوادگی که عمده نیروی کار آن را زنان و کودکان بدون مزد تشکیل می دهند، آمار رسمی و جامعی از میزان مشارکت زنان روستایی موجود نیست. این مقاله با هدف بررسی نقش زنان روستایی، به سهم آنها در تولیدات اصلی کشاورزی ایران می پردازد. طبق آخرین نتایج آمارگیری کشاورزی (سال 80-1379) حدود 82 درصد از مجموع زمین های زیر کشت به تولید حدود 77 درصد از تولیدات زراعی اختصاص دارد. میزان مشارکت زنان روستایی در تولید برنج 65 درصد، پنبه بیش از 60 درصد، سبزی و صیفی 80 درصد و در دامداری 49.8 درصد برآورد شده است، با این وجود، نقش مدیریتی زنان در زراعت و دامداری بسیار کم بوده و تصمیمات کلیدی به وسیله مردان گرفته می شود. به نظر می رسد فرهنگ مردسالاری و نابرابری های جنسیتی سبب می شود زنان روستایی دارای هویت و پایگاه مستقلی نبوده و از امنیت اجتماعی برخوردار نباشند.

پژوهش حاضر به بررسی گرایش زنان روستایی به اشتغال پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش، زنان روستایی 15-64 سال ساکن در روستاهای شهرستان نجف آباد بود که با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه برآورد شد و 180 نفر از زنان روستایی با استفاده از روش نمونه-گیری تصادفی با انتساب متناسب انتخاب شدند. در این مطالعه، ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه ی محقق ساخته بود که برای روایی ابزار تحقیق، از روش اعتبار محتوایی استفاده گردید و مورد تأیید اساتید دانشگاه تهران قرار گرفت و پایایی آن با محاسبه ی ضریب آلفای کرونباخ (8/0<α ) تأیید شد. تجزیه و تحلیل داده ها به وسیله ی نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد، گرایش به اشتغال بیش از نیمی از زنان روستایی متوسط رو به بالا بود. هم چنین یافته ها نشان داد که بین میزان گرایش گروه های مختلف زنان روستایی به اشتغال بر اساس وضعیت تأهل، عضویت در نهادهای روستا، دریافت وام، وضعیت اشتغال تفاوت معنی دار وجود نداشت. نتایج تحقیق هم چنین حاکی از آن بود که بین میزان مطالعه در روز و نیز نظر همسر/پدر نسبت به اشتغال زن و گرایش زنان روستایی به اشتغال، رابطه ی مثبت معنی دار و بین میزان مرد سالاری در خانواده و گرایش زنان روستایی به اشتغال، رابطه ی منفی معنی دار وجود داشت؛ در حالی که بین میزان آزادی تحرک اجتماعی و گرایش آنان به اشتغال، رابطه معنی دار نبود. افزون بر این، زنان روستایی 20 سال و پایین تر و نیز زنان روستایی با سطح تحصیلات بالاتر گرایش بیشتری به اشتغال داشتند.

پژوهش حاضر باهدف گونه شناسی الگوهای ذهنی زنان کارآفرین روستایی در زمینه پیش برنده های توسعه کارآفرینی روستایی در سطح استان ایلام با استفاده از روش شناسی کیو انجام شد. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی، به لحاظ ماهیت از نوع تحقیقات اکتشافی و ازنظر روش گردآوری دادها، کمی-کیفی از نوع کیو است. مشارکت کنندگان این پژوهش تعداد 26 نفر از زنان کارآفرین روستایی بودند که به صورت هدفمند انتخاب شدند. تالار گفتمان پژوهش از پیشینه و مصاحبه گردآوری و تعداد 49 عبارت به عنوان نمونه عبارات کیو انتخاب شد. تجزیه وتحلیل داده های پژوهش به کمک تحلیل عاملی انجام شد. بر اساس یافته های به دست آمده از تحلیل عاملی اکتشافی، ذهنیت های زنان روستایی کارآفرین در زمینه پیش برنده های توسعه کارآفرینی روستایی در 6 دسته ذهنیت کارآفرینانه-آموزشی بازارمحور، اقتصادگرا، محیط گرا، مشارکتی و حمایتی دسته بندی شدند.

تربیت ماما روستا به منظور کاهش عوارض بارداری و زایمان صورت گرفته است؛ ولی متاسفانه در بسیاری از مناطق روستایی علی رغم دسترسی به ماما روستا، زایمان های زیادی توسط ماماهای سنتی آموزش ندیده انجام می شود. لذا در همین راستا پژوهش حاضر با هدف تعیین نگرش زنان روستایی در مورد ویژگی های عمومی و شغلی ماما روستا انجام گردید.پژوهش حاضر مطالعه توصیفی و ابزارگردآوری داده پرسشنامه مصاحبه ای بود که با مراجعه مستقیم به 325 زن متاهل روستایی در سنین باروری که به صورت تصادفی از لیست روستاهای دارای ماما روستا انتخاب شده بودند، تکمیل گردید. نتایج نشان داد که اکثر زنان در سنین 20 تا 30 سال و بی سواد بودند و محل زایمانشان در منزل (64.8%) و توسط مامای محلی (64.2%) صورت گرفته بود و علل مختلفی را برای عدم مراجعه به ماما روستا ذکر کرده اند، نگرش اکثر زنان نسبت به ویژگی های عمومی ماما روستا منفی (86.1%)، ویژگیهای شغلی مثبت (89.2%) و نگرش کلی آنان مثبت بود و آزمونهای آماری ارتباط معنی داری بین نگرش و برخی ویژگی های جمعیتی آنان نشان داد.نتایج نشان می دهد علی رغم نگرش مثبت نسبت به ویژگی های شغلی ماما روستا،به علت نگرش منفی زنان روستایی به ویژگی های عمومی شان از آنها به خوبی استقبال نمی شود. لذا با توجه به تاثیر به سزای بارورهای سنتی فرهنگی مناطق روستایی در پذیرش ماما روستا، پیشنهاداتی از جمله بازنگری در معیارهای اولیه گزینش و انتخاب ماما روستا ارایه گردید.

کشاورزی نقش اساسی و تعیین کننده ای در سرنوشت جامعه روستایی مازندران دارد و با تغییراتی که برای آن رخ می دهد، پایداری جوامع روستایی نیز تحت تأثیر آن قرار می گیرد. هدف تحقیق حاضر بررسی دو نوع کشاورزی سنتی و مدرن و رابطه آن با سیستم پایداری روستایی است. جامعه موردمطالعه در این تحقیق شامل اجتماعات روستایی در شهرستان آمل است که با استفاده از فرمول کوکران، نمونه ای به حجم 77 نفر از افراد کشاورز که دارای سابقه طولانی کشاورزی بودند و تجربه دو نوع کشاورزی سنتی و مدرن را داشتند انتخاب گردیدند. در این تحقیق از ابزار پرسشنامه و مصاحبه استفاده شده است. بر اساس نتایج تحقیق درمجموع کشاورزی سنتی با سیستم پایداری تأثیر مستقیم دارد و می توان آن را نوعی از کشاورزی پایدار قلمداد کرد. هر آنچه کشاورزی روستایی به سمت مدرن شدن می رود به شدت بر پایداری روستایی اثر منفی دارد. با توجه به تأکید بر کشاورزی پایدار، پیشنهاد آن است که کشاورزی مدرن صرفاً در جهت منافع اقتصادی و سودبَری سوق نیابد و نگرش کشاورز از این که از کشاورزی مدرن می توان بیشترین سود حاصل گردد تغییر کند.

یکی از ابعاد بسیار مهم محرومیت روستاییان، طرد اجتماعی آن ها از جامعه است. طرد اجتماعی زندگی فرد را با عدم امنیت و آسیب پذیری مواجه می کند. پژوهش حاضر به منظور بررسی وضعیت طرد اجتماعی زنان روستایی در روستای چمران از توابع بخش نوبران در شهرستان ساوه انجام شده است. در این مطالعه که با روش کیفی انجام شده، برای جمع آوری داده ها، تکنیک مصاحبه گروهی، مصاحبه فردی، ترسیم نقشه اجتماعی، تهیه جدول مادر و مشاهده غیرمشارکتی و برای تحلیل داده ها نیز روش تحلیل موضوعی مورد استفاده قرار گرفته است. بر اساس یافته های پژوهش حاضر، زنان روستایی گاه به صورت اجباری و گاه به طور خودخواسته از مشارکت در فعالیت های اجتماعی و حضور در جامعه طرد گشته اند. «فقر درآمدی»، «طلاق»، «رفتارهای انحرافی (دزدی)»، «تجرد در سنین بالا» موجب طرد اجباری زنان روستایی گردیده و «بیماری و معلولیت»، «کم رویی» و «خودسوزی»، زنان را به صورت خودخواسته با پدیده طرد اجتماعی مواجه کرده است. بدگویی، عدم معاشرت، کم محلی، تمسخر و طعنه، انگشت نمایی، بی آبرویی و بدنامی، شرم، تمایل به تنهایی، احساس انگشت نمایی و حساس بودن نسبت به رفتارهای سایرین نیز از سازوکارهای تشدید کننده طرد اجتماعی است که برخی از سوی جامعه و برخی از سوی فرد دچار طرد اعمال می شود و بیش از پیش فرد را در ورطه طرد اجتماعی فرو می برد و در نهایت موجب بروز پیامدهای گوناگونی در روابط اجتماعی و احساسات فردی می گردد.

سابقه و هدف: با توجه به شیوع حاملگی های ناخواسته، عوارض شناخته شده آن، تناقضات در مورد رفتار و عوامل مخاطره آمیز و عدم اطلاع از وضعیت آن در مناطق آسیب پذیر روستایی، این تحقیق به منظور تعیین شیوع و عوامل مربوط به حاملگی های ناخواسته در مناطق روستایی نجف آباد در سال 1376 انجام شد. مواد و روشها: تحقیق به روش مقطعی (Cross Sectional) روی تعداد 788 نفر زنان باردار تحت پوشش خانه های بهداشت انجام گرفت. نمونه ها به طور تصادفی انتخاب و حاملگی ناخواسته بنا به اظهار زوجین تعیین و نقش نوع وسیله پیشگیری، سن در معرض خطر، نحوه مراجعه به خانه های بهداشت، محل دریافت تنظیم خانواده، میزان آگاهی از روشهای تنظیم خانواده، تمایل به سقط، سابقه حاملگی های ناخواسته و سایر عوامل مرتبط، بررسی و با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی مورد قضاوت قرار گرفت. یافته ها: از 788 خانم باردار مورد بررسی 42 درصد حاملگی ناخواسته داشتند که محل دریافت خدمات تنظیم خانواده، نحوه استفاده از روشهای منقطع و قرصهای خوراکی در بروز حاملگی های ناخواسته شان نقش داشت، به طوری که خانمهای دارای حاملگی خواسته 11.2 درصد از روش منقطع و خانمهای دارای حاملگی ناخواسته 25.4 درصد از این روش استفاده کرده بودند. نتیجه گیری و توصیه ها: میزان حاملگی ناخواسته بسیار بالا و خطرناک است. با توجه به عوارض شناخته شده این نوع حاملگی ها، بررسی دقیق علل و تحقیقات مداخله ای برای کاهش آن توصیه می گردد.