چکیده فارسی:باران رحمت الهی است، خداوند با فرو فرستادن این عامل حیات، سرسبزی نشاط و شادابی را بر همگان رقم زده است.باران و سودمندی های آن بارها در روایات اسلامی مطرح شده است و در آنها به نوشیدن از آب باران توصیه شده و از آثار مهم آن در دفع بیماری ها سخن به میان آمده است.در روایات، به زیبایی، ارتباط میان بارش باران و معنویت ترسیم شده و گناهان مانع نزول باران فهرست شده اند، ولی در این که منشا باران، ابرها هستند یا این که باران در لایه ای فراتر از ابرها شکل می گیرد و ابرها حکم غربال را دارند، روایاتی وجود دارد که نیاز به بررسی بیشتری دارند. برخی این روایات را مخالف قرآن یا مخالف علم تلقی کرده و به دلیل ضعف سندی آنها را وانهاده اند. در این مقاله این روایات از جهت متنی و سندی مورد بررسی قرار گرفته اند. چکیده عربی:المطر الذی هو مظهر من مظاهر الرحمة الإلهیة، و بإنزال الله لهذا العامل الحیوی، یبعث النشاط و البهجة للجمیع.و قد تعرضت الروایات الإسلامیة للمطر و فوائده، و أوصت بشرب مائه، و أوضحت آثاره الهامة فی دفع الأمراض.هذا و قد ذکرت الروایات بشکل لطیف الترابط الموجود بین نزول المطر و القضایا المعنویة، فالذنوب أحد الموانع لنزول المطر. نعم اختلفت الروایایات فی أن الغیوم هل هی منشأ الأمطار، أم أن منشأ المطر طبقات فوق الغیوم، و الغیوم بمثابة غربال له. و لهذا فإن الروایات المذکورة بحاجة للبحث والدراسة، علما أن بعض هذه الروایات قیل إنها مخالفة للقرآن، أو مخالفة للعلم، و قد تم طرحها نظرا لضعف أسانیدها. المقال الحاضر تناول هذه الروایات بالبحث من ناحیتی المتن والسند.

فرسایندگی باران به عنوان یکی از مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر فرسایش خاک مطرح است که در قالب شاخص هایی بیان می شود. این پژوهش با هدف تعیین شاخص فرسایندگی مناسب در رابطه با تلفات خاک در کرت های استاندارد ایستگاه آبخوان داری پلدشت آذربایجان غربی انجام شد. پس از ثبت مقادیر بارندگی در دوره های زمانی معین، شاخص های مختلف بارندگی محاسبه و مناسب ترین آن برای منطقه انتخاب شد. شاخص انتخابی از طریق شاخص های در دسترس بارندگی نظیر فورنیه اصلاح شده، بارندگی متوسط سالانه و حداکثر بارندگی روزانه در ایستگاه های فاقد آمار شدت باران استان محاسبه و بهترین روش برآورد شاخص بارندگی بدست آمد. برای تهیه نقشه شاخص هم فرسای بارندگی از روش های میان یابی مبتنی بر زمین آمار از طریق ارزیابی متقاطع استفاده شد. نتایج نشان داد EI30 مناسب ترین شاخص فرسایندگی باران می باشد که با شاخص فورنیه اصلاح شده در سطح 95 درصد اطمینان، همبستگی دارد. بر اساس رابطه بدست آمده شاخص فرسایندگی باران برای 17 ایستگاه باران سنجی استان برآورد شد. مقایسه روش های زمین آماری نشان داد با وجود آن که مقدار خطای روش کوکریجینگ نسبت به روش های عکس فاصله وزن دار، کریجینگ، اسپلاین به میزان 10.57، 0.71، 4.6 و 0.67 درصد کاهش دارد. ولی به دلیل عدم وجود ایستایی در داده های EI30، روش اسپلاین برای میانیابی تغییرات مکانی شاخص فرسایندگی باران نسبت به سایر روش های میانیابی مورد بررسی مناسب تر است. همچنین مقادیر سالیانه این شاخص در استان بین 200 تا 700 مگا ژول بر میلی متر بر هکتار در ساعت بدست آمد. نقشه هم فرسای تهیه شده حاکی از وجود روند کاهشی شاخص فرسایندگی باران از غرب به شرق استان می باشد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

ریشه اسطوره ای حماسه آرش، گاو معجزه آمیزی بوده که مرز بین ایران و توران را نمایان می کرده و پس از مرگ، روان او از تنش بیرون آمده و با بارگاه اهورایی راه برده است. آرمان آرش از پرتاب تیر، مرزنمایی برای بارش باران پس از خشکسالی دیرسال است. پس از آنکه افراسیاب، دیو خشکسالی به ایران می تازد، مرزهای ایران و توران را در هم می نوردد، چشمه ها را ویران و رودخانه ها را خشک می کند، دشمنی آسمان و زمین برانگیخته می گردد و فرجام آن خشکسالی است. برای بارش باران، بایستی بین ایران و توران با پرتاب تیری مرزنمایی شود. برای این کارسخت، آرش، اندازنده تیر است، او روان خود را در تیر می نهد و تن آرش یاریگر روان او، برای رساندن تیر به سرمرز نخستین است، تیر با پرتابی شگفت، با یاری اهورا و فرشتگان به مرز ایران و توران می رسد، این مرز نمایی، آشتی آسمان و زمین را در پی دارد و پس از آن باران می بارد. با یاد آرش و به شکرانه این مرزنمایی و بارش باران، هر سال در این روز جشن تیرگان برگزار می گردد.

برای بررسی برهمکنش اثرهای خراش دهی، چینه سرمایی و جیبرلیک اسید (GA3) بر بذرهای باران طلایی، تیمار سولفوریک اسید در مدت زمان های صفر، 30، 45 و 60 دقیقه، چینه سرمایی در دمای 3-5 درجه سانتیگراد به مدت صفر، 15، 30 و 60 روز و جیبرلیک اسید در غلظت های صفر، 100، 200 و 300 میلی گرم در لیتر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که بیشترین درصد تندش (%67) از تیمار 60 دقیقه سولفوریک اسید و 60 روز چینه سرمایی حاصل شد. همچنین برهمکنش حذف کامل پوسته بذر و چینه سرمایی به مدت صفر، 5، 10، 15، 20، 25 و 30 روز در میزان تندش بذرها بررسی شد. نتایج به دست آمده از این تیمار نشان داد که بیشترین درصد تندش (%96.3) از تیمار حذف کامل پوسته بذر و 30 روز چینه سرمایی به دست آمد. در بین همه تیمارها کمترین زمان لازم برای تندش یا شتاب تندیدن (2.4) از حذف کامل پوسته و 25 روز چینه سرمایی به دست آمد، همچنین بالاترین ارزش تندیدن نیز مربوط به همین تیمار بود. از تیمارهای گوناگونی که به منظور شکستن خفتگی موجود در بذرهای باران طلایی از آن ها استفاده شد، چنین نتیجه گیری شد که بذرهای این گونه دارای خفتگی دوگانه پوسته بذر و خفتگی رویانی می باشند. نتایج به دست آمده در مورد باران چینی نشان داد که خراش دهی و چینه سرمایی تنها شتاب تندیدن را می افزاید و فقط خراش دهی در پیشبرد تندش موثر است. چنین نتیجه گیری شد که در این بذر تنها خفتگی پوسته بذر وجود دارد.

با توجه به اهمیت بارش در مدیریت منابع آب و آمایش سرزمین و نقش آن در برنامه ریزی های خرد وکلان، بخصوص تاثیر فراوان آن بر اقتصاد کشاورزی، الگوسازی و شبیه سازی رفتار بارش در سال های اخیر، مورد توجه مجامع علمی بوده است. الگوی فصلی - ضربی باکس، جنکینس (1976) برای دست یابی به این مقصود با توجه به ماهیت فصلی بودن داده های بارش از کارایی بیشتری برخوردار است. در این روش، متوسط هر ماه بر اساس میانگین بارش ماه های پیشین در همان سال و سال های قبل و همچنین ضربه های تصادفی بیان می شود. در این تحقیق با استفاده از داده های پنجاه ساله بارش ماهانه ایستگاه های ارومیه و تبریز، ابتدا مولفه های اولیه و ثانویه مورد مطالعه قرار گرفت، سپس بر اساس روش seasonalARIMA و پارامترهای مربوط (به شرط نرمال و تصادفی بودن باقیمانده ها) الگوی نهایی بارش ایستگاه های ارومیه و تبریز به ترتیب (000) (111)12، (000) (011)12 تعیین شد. در نهایت به پیش بینی مقادیر سال های آتی پرداخته شد. ضریب همبستگی بالای بارش پیش بینی شده و مشاهده شده برای سال های 2001 و 2002، حاکی از توانایی الگوی انتخابی در برآورد بارش ایستگاه های مورد مطالعه است.