جهت مطالعه تاثیر وضعیت میکوریزی در مقاومت گیاه لوبیا Phaseolus vulgaris)) 45 روزه به شوری گیاهان میکوریزی و غیر میکوریزی با میزان متفاوت شوری از طریق آبیاری با محلول 20و40 میلی مولار NaCl به مقدار 100mlهر سه روز یکبار تیمار شدند. نتایج نشان داد که آغشتگی ریشه به قارچ های میکوریزی با تجمع شوری کاهش می یابد. مقدار قند گیاهان میکوریزی در برگ در حال کنترل و شوری 20mM و در ریشه در حال کنترل و شوری 40 mM و تنها مقدار پروتئین ریشه در سطح 20mM بیشتر از گیاهان غیر میکوریزی است. میکوریز در مقدار پرولین و کلروفیل b تاثیر ندارد. اما مقدار کلروفیل a در گیاهان میکوریزی بیشتر است. در سطح شوری کم و متوسط میزان K ,Ca ,P در گیاهان میکوریزی بیشتر بوده اما میزان Na وضعیت عکس را نشان می دهد. نتایج با توجه به نقش قارچ های VAM بر کاهش اثرات شوری در گیاهان بحث می شود.

لوبیا یکی از مهم ترین اعضای تیره باقلائیان (Fabaceae) است که دارای اهمیت اقتصادی درخور توجهی در تغذیه انسان است. باززایی از طریق کشت بافت یکی از روش های مناسب و موثر برای حفظ و تکثیر گیاهان به شمار می رود. در پژوهش حاضر، وضعیت کالوس زایی، ساقه زایی و ریشه زایی در گیاه لوبیا رقم گلی تحت اثر هورمون های بنزیل آمینو پورین و آلفا-نفتالین استیک اسید بررسی شده است. ابتدا بذرها به صورت سطحی استریل و برای به دست آوردن گیاهچه استریل به داخل محیط کشت مناسب منتقل شدند. پس از 10 روز، قطعات جداکشت (هیپوکوتیل، ریشه و برگ) به دست آمده از گیاهچه استریل در 25 تیمار هورمونی مختلف بررسی شدند. برای انجام فرآیندهای باززایی قطعات جداکشت به محیط کشت موراشیگ و اسکوگ جامد متشکل از سوکروز 3 درصد، ویتامین B5 و هورمون های آلفا-نفتالین استیک اسید (با غلظت های صفر، 0.1، 0.2، 0.4 و 0.8 میلی گرم در لیتر) و بنزیل آمینو پورین (با غلظت های صفر، 0.5، 1، 2 و 4 میلی گرم در لیتر) انتقال یافتند. طبق نتایج حاصل، بهترین غلظت برای کالوس دهی در ترکیبی از این دو هورمون به میزان 0.4 میلی گرم در لیتر هورمون آلفا-نفتالین استیک اسید و 2 میلی گرم در لیتر هورمون بنزیل آمینو پورین به دست آمد. در فرآیند ساقه زایی با افزایش غلظت هورمون بنزیل آمینو پورین درصد ساقه زایی تا غلظت 2 میلی گرم در لیتر افزایش و پس از آن کاهش یافت. در فرآیند ریشه زایی با افزایش غلظت هورمون آلفا-نفتالین استیک اسید ریشه زایی افزایش یافت. پس از مراحل بالا گیاهچه کامل تشکیل و به خاک انتقال یافت.

به منظور تعیین دوره بحرانی کنترل علف های هرز لوبیاسبز در شرایط آب و هوایی منطقه دزفول آزمایشی در سال زراعی 91-1390 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 16 تیمار و سه تکرار اجرا گردید. تیمارها در دو گروه و بر اساس دوره های 12روزه در نظر گرفته شد. گروه اول شامل تیمارهای رقابت علف های هرز با گیاه زراعی از هنگام سبزشدن گیاه زراعی تا 12، 24، 36، 48، 60، 72 و 84 روز پس از سبزشدن همراه با تیمار شاهد (تداخل تمام فصل) و گروه دوم شامل تیمارهای عاری از علف های هرز تا مراحل فوق بودند. نتایج نشان داد که با افزایش طول دوره های رقابت علف های هرز، عملکرد غلاف سبز به شکل معنی داری کاهش یافت، به طوری که بیشترین عملکرد در تیمار شاهد کنترل تمام فصل به میزان 38/1990 گرم در متر مربع و کمترین عملکرد در تیمار شاهد تداخل تمام فصل به میزان 27/334 گرم در متر مربع بدست آمد. از طرفی علف های هرز پهن برگ نسبت به باریک برگ ها عملکرد گیاه زراعی را بیشتر تحت تاثیر قرار دادند. در نهایت با احتساب 5 و 10 درصد کاهش عملکرد مجاز به ترتیب یک دوره 61روزه بین روزهای 10 تا 72روز پس از سبز شدن (منطبق با 6-2 برگی تا 50 درصد غلاف دهی) و یک دوره 51 روزه بین روزهای 12 تا 58 روز پس از سبز شدن (منطبق با 10-6 برگی تا 50 درصد گل دهی) لوبیاسبز به عنوان دوره بحرانی کنترل علف های هرز تعیین شد.

مطالعه و شناسایی تنوع و ترکیب علف های هرز یک منطقه کشاورزی، می تواند در تعیین راهکارهای مناسب برای مدیریت علف های هرز در مزارع آن منطقه مفید واقع گردد. به منظور ارزیابی تنوع گونه ای و پراکنش علف های هرز مزارع لوبیا شهرستان ازنا در استان لرستان از 34مزرعه در سال 1393 نمونه برداری به عمل آمد و داده های به دست آمده جهت محاسبه شاخص های تنوع و غنای گونه ای مورد استفاده قرار گرفتند. در این بررسی تعداد 23گونه علف هرز متعلق به 14خانواده مختلف گیاهی در سطح مزارع لوبیا ارزیابی، جمع آوری و شناسایی گردید. بر اساس نتایج به دست آمده از بین علف های هرز مشاهده شده در مزارع لوبیا 78 درصد را علف های هرز دولپه و 22 درصد را تک لپه ای ها تشکیل دادند. بر اساس نتایج، 65 درصد علف های هرز مشاهده شده در مزارع لوبیای شهرستان ازنا، یکساله و بقیه دو یا چندساله بودند. از بین علف های هرز شایع در سطح مزارع لوبیا، گونه های پیچک صحرایی (Convolvulus arvensis L. )، کنف وحشی (Hibiscus trionum L. ) و تاج خروس وحشی (Amaranthus retroflexus L. ) بیشترین و گونه های شنگ (Tragopogon pratensis L. ) و تاجریزی (Solanum nigrum L. ) کمترین تراکم، یکنواختی و فراوانی گونه را به خود اختصاص دادند. تجزیه خوشه ایداده ها نشان داد که علف های هرز موجود در مناطق مختلف شهرستان ازنا با توجه به شاخص های مورد مطالعه در چهار گروه مختلف طبقه بندی می شوند. بیشترین تنوع گونه ای سیمسون (94/0) به منطقه جنوب غربی و کمترین میزان تنوع گونه ای (86/0) به مناطق جنوب شرقی اختصاص داشت. بیشترین غنای گونه ای علف هرز (5/27)، به مزارع لوبیا مناطق جنوب غربی و کمترین غنای گونه ای در جنوب شرقی (14/17) این شهرستان مشاهده شد. در بین گونه های با بیشترین تراکم، غالبیت در سطح مزارع لوبیا با خانواده گندمیان با میانگین 5/6 بوته در مترمربع بود. براساس نتایج به دست آمده، مهم ترین علف های هرز سمج مزارع لوبیا در این شهرستان را پیچک صحرایی (Convolvulus arvensis L. )، قیاق (Sorghum halepense (L. ) Pers. )، پنجه مرغی (Cynodon dactylon (L. ) Pers. ) و سوروف (Echinochloa crus-galli (L. ) Beauv. ) تشکیل می دادند.

به منظور تعیین دوره بحرانی کنترل علف های هرز در لوبیا چیتی لاین KS-21467 آزمایشی در سال های 1380 و 1381 در ایستگاه تحقیقات لوبیای خمین با طرح آماری بلوک های کامل تصادفی اجرا شد. تیمارها در دو سری به ترتیب تداخل علف های هرز در 20، 28، 36 و 44 روز پس از کاشت و سری دوم، کنترل علف های هرز تا مراحل مذکور و دو شاهد بدون کنترل و کنترل کامل علف های هرز تا پایان فصل رشد بود. نتایج آزمایش نشان داد که دوره بحرانی کنترل علف های هرز در لوبیا چیتی لاین KS-21467 با در نظر گرفتن %5 کاهش عملکرد در سال های 1380 و 1381 به ترتیب 20-53 روز پس از کاشت (تقریبا منطبق با ظهور اولین سه برگچه تا شروع گل دهی) و 35-51 روز پس از کاشت (تقریبا منطبق با شروع غنچه دهی تا اواسط گل دهی) بود. وزن خشک علف های هرز در تیمار عاری از علف هرز تا 44 روز پس از کاشت به طور متوسط %81 نسبت به شاهد رقابت تمام فصل کاهش یافت. تداخل علف های هرز تا پایان فصل رشد به طور متوسط %63 کاهش عملکرد نسبت به شاهد بدون رقابت شد. رقابت با علف های هرز سبب افزایش ارتفاع لوبیا شد. ولی تاثیر آن بر تعداد بذر در غلاف و وزن صد دانه ناچیز بود. تعداد غلاف در بوته، تعداد بذر در بوته و عملکرد دانه با وزن خشک علف های هرز هم بستگی منفی و معنی دار داشت.

تاریخ کشت و حفظ رطوبت خاک از مهمترین عوامل زراعی مؤثر بر افزایش عملکرد گیاهان زراعی می-باشند. به منظور تعیین تاریخ کشت مناسب و بررسی اثر کاربرد بقایای برنج با نام علمی Oryza sativa (مالچ) بر رشد و عملکرد لوبیای محلی گیلان (با نام انگلیسی Cranberry bean و نام علمی Phaseolus vulgaris)، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1393 در مزرعه تحقیقاتی روستای حسن آباد کوچصفهان استان گیلان اجرا گردید. فاکتورها شامل سه تاریخ کشت 3، 10 و 17 اردیبهشت و دو حالت کاربرد و عدم کاربرد بقایای برنج بود. نتایج نشان داد که تاثیر تاریخ کشت بر تمام صفات، به جز تعداد غلاف سبز، تاثیر بقایا بر همه صفات به جز تعداد دانه سبز در بوته، تعداد گل در بوته، عملکرد بیولوژیک و درجه باردهی و برهمکنش تاریخ کشت و بقایا بر صفات تعداد دانه خشک، تعداد گره ریشه، تعداد برگ، عملکردهای دانه خشک و بیولوژیک و درجه باردهی معنی دار بود. مقادیر میانگین صفات تعداد دانه سبز (79/29)، تعداد دانه خشک (03/30) و تعداد گل (16) در هر بوته، عملکرد غلاف خشک (58/1139 کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت (93/47 درصد) در تاریخ کشت نخست به صورت معنی داری بیشتر از سایر تاریخ های کشت بود. صفات تعداد غلاف سبز در هر بوته (33/8)، عملکرد غلاف (28/1085کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت (68/42 درصد) در شرایط کاربرد بقایای برنج بیشترین مقدار را نشان دادند که بیانگر افزایش مؤثر اجزای عملکرد لوبیا در صورت کاربرد بقایا بود.

بیماری پوسیدگی ریزوکتونیایی طوقه و ریشه لوبیا ناشی از قارچ Rhizoctonia solani یکی از مهمترین بیماری های این محصول در ایران می باشد. در این تحقیق طی سال های زراعی 1384- 1383 از مناطق عمده لوبیا کاری استان تهران نمونه برداری به عمل آمد و جمعا 81 جدایه، جداسازی، خالص و نگهداری گردید. خصوصیات ظاهری جدایه های بدست آمده شامل رنگ پرگنه، ریسه هوایی، شکل و اندازه سختینه ها، اندازه قطر ریسه ها و تعداد هسته مورد بررسی قرار گرفت. پس از رنگ آمیزی هسته ها مشخص شد که تمام جدایه ها به جز دو جدایه چند هسته ای می باشند. همچنین در بررسی خصوصیات آناستوموزی مشخص شد که %81.3 جدایه ها به گروه آناستوموزی چهار (AG-4)، %16.4 جدایه ها به گروه آناستوموزی شش (AG-6) و دو جدایه به گروه آناستوموزی دو (AG-2) تعلق دارند. دو گروه اخیر برای اولین بار در ایران از روی لوبیا گزارش می شوند. آزمون بیماری زایی جدایه ها روی لوبیا (رقم ناز) در شرایط گلخانه و به روش مخلوط کردن مایه آلودگی (دانه های کلونیزه شده گندم و جو با قارچ) با خاک سترون در طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. نتیجه بیانگر وجود تنوع بالایی در بیماری زایی جدایه ها بود. شدت بیماری زایی جدایه ها با استفاده از مقیاس یک تا پنج اندازه گیری شد و نتایج نشان داد کلیه جدایه ها به غیر از جدایه های گروه آناستوموزی شش (AG-6) از بیماری زایی نسبتا بالایی برخوردار هستند. جدایه های گروه Rs21 و Rs71 به ترتیب بیش ترین و کم ترین بیماری زایی را از خود نشان دادند. در آزمون مقایسه واکنش ارقام از 16 رقم اصلاح شده لوبیای چیتی، قرمز، سفید، سبز و چشم بلبلی استفاده شد. این ارقام در برابر پنج جدایه Rs7، Rs18، Rs21، Rs62،Rs74  که بالاترین بیماری زایی را در آزمون بیماری زایی از خود نشان دادند، در گلخانه و در طرح بلوک های کاملا تصادفی در قالب فاکتوریل مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که هیچ کدام از ارقام، مقاومت کاملی نسبت به این بیماری ندارند و تمامی ارقام به این بیماری حساس و نیمه حساس و فقط دو رقم لوبیای قرمز گلی و قرمز صیاد با میانگین شدت بیماری زایی 2.58 و 2.9 (در مقیاس 5-1) نسبت به بیماری نیمه مقاوم بودند.

بیماری مرگ گیاهچه یکی از بیماری های عمده Phaseolus vulgaris در نقاط مختلف کشور است. به دلیل خاک زاد بودن عوامل مرگ گیاهچه، استفاده از سموم شیمیایی نتیجه رضایت بخشی به بار نمی آورد، به همین جهت در سال های اخیر توجه زیادی به مهار زیستی به خصوص با استفاده از قارچ تریکودرما شده است. یکی از مکانیسم های تریکودرما، تحریک سیستم دفاعی گیاه است. در تحقیق حاضر از پنج گونه تریکودرما (هارزیانوم، ویریده، وارینس، اتروویریده و کنینجی) برای مقاومت در گیاه لوبیا (Phaseolus vulgaris) علیه Rhizoctonia solani استفاده شد. برای بررسی تأثیر القای جهش در ژنوم تریکودرما در میزان القای مقاومت در گیاه، از هر گونه موتانت برتر آن نیز برای تیمار گیاهان استفاده شد. آزمایش ها در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شدند. عملکرد، غلظت مالون دی الدهید، پرولین، کلروفیل a، b و کارتنوئیدها و پروتئین گیاهان تحت تیمار در گلخانه ارزیابی شد. داده ها نشان دادند، موتانت های این گونه های تریکودرما توانایی بیوکنترل بیماری بالاتری از والد همان گونه ها دارند که قدرت رقابت قارچ کش زیستی تهیه شده از موتانت ها را در مقایسه با قارچکش زیستی گونه های والد یا سموم شیمیایی بالاتر برد. میزان پروتئین محلول، فعالیت آنزیم ها و کلروفیل a، b و کارتنوئید در تیمارهای تریکودرما در مقایسه با شاهد تلقیح شده با بیمارگر افزایش یافت. در مجموع نتایج این آزمایش ها نشان داد، فرمولاسیون های پوشش بذر با قارچ های تریکودرمای موتانت و والد نسبت به سایر فرمولاسیون ها در کنترل بیماری مرگ گیاهچه و القای مقاومت در لوبیا دارای کارایی بهتری هستند.