نوسانات در روند متغیرهای هواشناسی از جمله بارندگی و دما یکی از ویژگی های چرخه اتمسفری است، ضمن اینکه کاهش شدید بارندگی و دوره های خشک ناشی از آن، تاثیر های منفی بسیاری بر منابع آب می گذارد. نوسانات اقلیمی در یک منطقه اثرات شدیدی بر منابع آب و خاک می گذارد. امروزه پذیرفته شده که بروز هر گونه تغییر در سیستم اقلیمی در مدیریت منابع آب و خاک مهم است. در میان عناصر اقلیمی، بارش بیشترین نوسان را دارد، این مساله به ویژه در کشور ایران که بارش متوسط سالانه آن 250 میلی متر است، اهمیت بیش تری دارد. دوره های کم آبی و پر آبی به خصوص دوره های کم آبی از دیر باز محدوده حوزه آبخیز رودخانه کاجو را تحت تاثیر قرار داده است و به دلیل تداوم زیاد آن با آسیب ها و خسارات فراوانی همراه بوده است. هدف از انجام تحقیق تعیین روند تغییرات دما، بارش و دبی این حوزه آبخیز طی یک دوره آماری 20 ساله است. از آزمون ناپارامتری من - کندال برای تعیین روند این متغیرها استفاده شده است. نتایج حاصل نشان می دهد بارش منطقه دارای روندی نزولی، دما دارای روندی صعودی، و دبی رودخانه طی این دوره آماری دارای روندی کاهشی است.

تغییر اقلیم یکی از معضلات کنونی جامعه بشری است و تهدید و بلایی برای سیاره زمین به شمار می آید تغییرات آب وهوایی جدید به طور عمده متاثر از افزایش فزاینده دی اکسید کربن و بعضی گازهای گلخانه ای در اتمسفر است. شناخت ویژگی های این پدیده اولین قدم در جهت مدیریت آن و نیز برنامه ریزی های محیطی به ویژه در اکوسیستم تالاب می باشد. تالاب انزلی در جنوب غربی دریای خزر به عنوان یکی از مهم ترین تالاب های ایران است. در این تحقیق روند تغییر اقلیم تالاب انزلی بررسی شده است. بدین منظور سری داده های سالانه بارندگی و هر سه پارامتر دمای متوسط، دمای حداکثر و حداقل در ایستگاه انزلی طی دوره آماری (2005-1951) مورد مطالعه قرار گرفتند. در این تحقیق از آزمون نا پارامتری من کندال برای تعین روند استفاده شده است. نتایج به دست آمده از تحلیل داده ها نشان می دهد که در ایستگاه انزلی دمای حداکثر دارای روند منفی و دمای حداقل دارای روند مثبت و بارش سالانه هیچ گونه تغییری شدیدی نداشته است. همچنین زمان و نوع تغییرات در پارامترهای دما حاکی از تغییرات ناگهانی کاهشی و افزایشی می باشد. تغییرات ناگهانی افزایشی در پارامتر دمای حداقل و کاهشی در دمای حداکثر در سال به وضوح دیده شده. به طورکلی می توان نتیجه گرفت که تغییر اقلیم منطقه با تغییرات دما مطابقت بیشتری نسبت به تغییرات بارندگی دارد.

تغییرات در روند بارندگی می تواند نشانه ای از تغییر اقلیم جهانی باشد. هر چند بررسی وجود روند در داده های آب- اقلیمی می تواند در دو مقیاس نقطه ای و منطقه ای صورت گیرد، اما مطالعات کمتری به این موضوع در مقیاس منطقه ای توجه نموده است. در این مطالعه چگونگی روند تغییرات در مقادیر حداکثر بارش 24 ساعته و میانگین بارندگی سالانه در یک دوره آماری 30 ساله در 35 ایستگاه باران سنجی در استان مازندران با استفاده از آزمون غیر پارامتری من-کندال در دو مقیاس منطقه ای و نقطه ای بررسی شده است. روش TFPW برای رفع اثرات همبستگی متوالی بر آزمون من-کندال، و همچنین اثر خود-همبستگی در سری های زمانی استفاده شد. نتایج آزمون من-کندال منطقه ای نشان داد که اگر استان مازندران یک منطقه ی واحد در نظر گرفته شود، هیچ روندی در سری زمانی حداکثر بارش 24 ساعته در سطح معنی داری 5% مشاهده نمی شود. اما اگر با استفاده از تحلیل خوشه ای فازی استان مازندران به نواحی هیدرولوژیکی تقسیم گردد، مشاهده می شود که در قسمت غربی استان مازندران روند معنی داری در سطح 5% وجود دارد. بررسی وجود روند در سری زمانی میانگین بارش سالانه نیز نشان داد که کل استان مازندران دارای روند صعودی در سطح معنی دار 1% است.

در صورتی که داده های اقلیمی و هیدرولوژیکی فاقد روند و دارای خود همبستگی باشند ممکن است بررسی روند با روش کندال با خطا همراه باشد. بدین منظور در این تحقیق اقدام به بررسی کارایی روش های مختلف حذف تأثیر خود همبستگی در بررسی روند پارامترهای بارش و رواناب با استفاده روش کندال در برخی از ایستگاه های هیدرومتری استان گلستان گردید. روش های مورد استفاده در این تحقیق شامل آزمون های من-کندال معمولی، MK-PW، TFPW، MK-VC، MK-BB، SEAS و HERISH بود. نتایج نشان داد مقادیر بارش در ایستگاه نوده خرمالو و مقادیر دبی در ایستگاه های قزاقلی و قلی تپه به ترتیب دارای روند صعودی و نزولی معنی داری بودند. در تمام ایستگاه ها کمترین مقدار احتمال معنی داری مربوط به روش من-کندال فصلی بدون اصلاح خود همبستگی بود. در ایستگاه هایی که همبستگی مرتبه اول معنی دار بود روش MK-PW دارای بیشترین مقدار احتمال معنی داری بود. روش TFPW به دلیل محاسبه خود همبستگی بعد از حذف روند رفتار متفاوتی از خود نشان داده است. در این بین روش های MK-VC، MK-BB، HERISHعملکرد بهتری داشته و توانسته بودند احتمال خطای نوع اول را کاهش دهد. برای بررسی بیشتر روند و برقراری ارتباط بین پارامترهای اقلیمی و هیدرولوژیکی با استفاده از روش MASH داده های بارش و دبی ایستگاه نوده خرمالو در ماه های مختلف مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد در برخی ماه ها دبی دارای روند کاهشی بوده در حالی که بارندگی روند افزایشی دارد.

امروزه ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر منابع هیدرولوژیکی یک منطقه، مهمترین پارامتر مورد بررسی قبل از هر گونه برنامه ریزی در بهره برداری منابع آب می باشد. آنالیز روند دبی جریان رودخانه با استفاده از آزمون ناپارامتری مان-کندال برای حوزه آبخیز استان مازندران در دوره های 30، 40، 50 و 60 ساله در سه مقیاس زمانی ماهانه، فصلی و سالانه و همچنین دبی اوج انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که اثر افزایش گازهای گلخانه ای و در نتیجه تغییر اقلیم، روی رواناب رودخانه حوزه های آبخیز منطقه اثر شدیدی گذاشته که باعث کاهش دبی رودخانه ها به ویژه در قسمت شرقی حوزه های آبخیز استان شده است. نتایج آنالیز روند در مقیاس ماهانه نشان داد که در اکثر ماه ها به ویژه فصل تابستان، عمده ایستگاه های هیدرومتری روند نزولی معنی داری را تجربه کردند. تنها در فصل زمستان برای ایستگاه های هیدرومتری روند مثبتی را در طول چند دهه شاهد بودیم. به نظر می رسد روند افزایشی در فصل زمستان به دلیل افزایش دما و در نتیجه ذوب شدن برف می باشد که باعث افزایش دبی آب پایه و به تبع آن افزایش دبی رودخانه در طول زمان باشد. همچنین نتایج آنالیز روند دبی اوج نشان داد که در طول چهار دهه اخیر، دبی اوج روند مثبتی را تجربه کرده که به دلیل تغییرات در الگوی بارش می باشد. دستاورد این پژوهش می تواند در پیش بینی خشکسالی های آتی، برنامه ریزی آبیاری و مدیریت منابع آب منطقه کمک شایانی باشد.

مانها فراورده به نسبت شیرینی هستند که به صورت طبیعی یا در اثر فعالیت حشرات از برگ، پوست، شاخه و یا با ایجاد شکاف در تنه بعضی از درختان به بیرون تراوش می کند. مان شکر تیغال در اثر فعالیت یک گونه حشره سرخرطومی با نام علمی Larinus vulpes Olivier روی بعضی از گونه های جنس شکر تیغال به دست می آید. با بررسیهایی که در طول فصل رویش سالهای 1376-1378 در سطح استان فارس صورت گرفت مشخص گردید که اگر چه حشره لارینوس روی کلیه گونه های شکرتیغال فعالیت دارد اما تنها روی چهار گونه E. persepolitanus, E. tenuisectus, E. endotrichus, Echinops dichrous مان تولید می کنند. بررسیهای مورفولوژیکی نشان داد که گونه های مولد مان دارای کپه گل کروی بوده و از نظر ارتفاع گیاه مشابه می باشند همچنین مطالعات رویشگاهی نشان داد که گونه های مولد مان از نظر ارتفاع از سطح دریا در شرایط مشابهی رویش دارند. بر اساس مطالعات سیتوژنتیکی، کلیه گونه های شکرتیغال دیپلوئید بوده و چهار گونه مولد مان دارای 2n=28 کروموزوم هستند.

در این مقاله، یک مدل ریاضی عدد صحیح مختلط برای مساله زمانبندی و برنامه ریزی پیشرفته با هدف حداقل کردن مجموع هزینه های دیرکرد و زودکرد سفارشات ارائه و در شرکت تولیدی مان پلاستیک پیاده سازی شده است. مدل ریاضی ارائه شده محدودیتهای ظرفیت، توالی عملیات، موعد تحویل را در یک محیط چند سفارشی و شرایطی که منابع بیرونی وجود دارد در نظر می گیرد. سپس به منظور حل مدل ریاضی مساله زمانبندی و برنامه ریزی پیشرفته طراحی شده با استفاده از داده های موجود در شرکت مانپلاستیک از الگوریتم ژنتیک استفاده شد. نتایج حاصل از الگوریتم ژنتیک در مقایسه با وضعیت موجود جوابهای بهتر و مقدار تابع هدف کمتر را نشان داد. از نتایج حاصله در مدت زمان کوتاه چند دقیقه ای برنامه مونتاژ محصول نهایی، برنامه تزریق شرکت مانپلاستیک و همچنین پیمانکار استخراج گردید.

روند تغییرات کیفیت آب زیرزمینی دشت میاندوآب طی سال های (1391-1381) (برای دوره های پر آب و کم آب) با استفاده از آزمون ناپارامتری مان- کندال اصلاح شده برای ضریب خودهمبستگی مرتبه اول تحلیل شد. نتایج نشان داد که از مجموعه 25 ایستگاه نمونه برداری آب و برای 14 متغیر کیفی مورد بررسی، برای دوره پر آب، 58 درصد از مشاهده ها دارای روند صعودی، 32 درصد روند نزولی و ده درصد بدون روند (در سطح معنی داری 5 درصد) بودند. این ارقام برای دوره کم آب به ترتیب 61، 32 و 7 درصد در سطح معنی داری 5 درصد بود. از بین مشاهده های دوره پر آب روند صعودی معنی دار (در سطح 10 درصد) برای 23.7 درصد از مشاهده ها و روند نزولی معنی دار برای 6.3 درصد از مشاهده ها به دست آمد. در 70 درصد از مشاهده ها روند معنی داری (در سطح 10 درصد) مشاهده نشد. برای ماه کم آب 22 درصد سری ها روند صعودی معنی دار، 10 درصد روند نزولی معنی دار و 68 درصد بدون روند معنی دار بودند. همچنین نتایج نشان داد که بیشترین روند صعودی متغیرهای کیفی متعلق به غرب و جنوب دشت (در دوره پر آب) بود. با افت سطح آب روند صعودی در متغیرهای کیفی مانند SAR و EC هم در شرق دشت مشاهده شد. نتایج تخمین گر شیب سن نشان داد که روند تغییرات هر دو پارامتر EC و SAR برای هر دو دوره پر آب و کم آب در حال افزایش است، به طوری که در خصوص پارامتر EC در دوره پر آب مقدار آن در هر سال حدود 20 میکرو زیمنس بر سانتی متر افزایش داشته است.

هدف این تحقیق مطالعه انحراف احتمالی برخی عناصر رطوبتی و دمایی در سواحل جنوبی دریای خزر از حالت نرمال می باشد. محاسبات و تحلیلها بر روی میانگین دمای حداقل، حداکثر، بارش، رطوبت و ابرناکی انجام شده است. مقطع زمانی مورد مطالعه در این تحقیق یک دوره 40 ساله است که بین سالهای 1955 تا 1994 واقع می گردد و ایستگاههای بندرانزلی، رشت، رامسر، بابلسر و گرگان را شامل می شود. ابتدا سعی شده است با استفاده از روش رتبه ای من ـ کندال، تغییرات داده ها شناسایی شوند و سپس نوع و زمان آن مشخص گردد. نتایج بدست آمده از تحلیل داده ها نشان می دهد که زمان شروع بیشتر تغییرات ناگهانی و از هر دو نوع روند و نوسان بوده است. در اکثر ایستگاهها دمای حداقل روند مثبت و دمای حداکثر روند منفی نشان می دهد. بدین ترتیب از دامنه نوسان دما در طول دوره کاسته شده است. همچنین نتایج نشان می دهد که درصد تغییر در فصل زمستان و تابستان نسبت به بهار و پاییز بیشتر است و زمان شروع تغییرات در ایستگاههای منطقه یکسان نیست.