کمی کردن الگوی سیمای سرزمین شهری برای ارزیابی و پایش کارکردهای اقتصادی - اجتماعی و اکولوژیک شهری ضرورت دارد. گسترش جاده ها از مهم ترین عوامل تغییر سیمای سرزمین شهری محسوب می شوند. هدف از این تحقیق کمی کردن اثرات جاده بر الگوی سیمای سرزمین شهر اصفهان است. بدین منظور نقشه کاربری شهر اصفهان در  6کلاس شهری، فضای سبز، کشاورزی، بایر و مرتع، جاده و رودخانه تهیه شد. در مرحله بعد یک ترانسکت به طول 15 و عرض 3 کیلومتر در محور شرقی - غربی با عبور از مرکز شهر اصفهان طراحی و سپس با استفاده از ترکیب آنالیز گرادیان و متریک های تراکم لکه، نمایه بزرگترین اندازه لکه و درصد پوشش در سطح کلاس و سیمای سرزمین کمی شدند. به منظور نشان دادن اثرات جاده طبقه جاده در طبقه اراضی شهری ادغام شد تا با مقایسه دو ترانسکت اثرات جاده ارزیابی گردد. نتایج حاصل نشان داد جاده ها موجب افزایش شدید تراکم لکه ها در سیمای سرزمین شده اند. مقادیر متریک بزرگترین اندازه لکه نیز پس از ادغام دو کاربری جاده و اراضی شهری، افزایش یافت. همچنین بین درصد پوشش جاده و مقادیر تراکم لکه همبستگی معنی دار مثبت وجود دارد. بنابراین می توان مهمترین اثر شبکه های جاده ای بر روی سیمای سرزمین شهری را افزایش تکه تکه شدگی سیمای سرزمین دانست.

با توجه به آثار منفی افزایش دمای مناطق انسان ساخت روی مصرف انرژی و رفاه انسانی، جبران این اثرات منفی از طریق کنترل الگوی پوشش های سبز و اثر خنک کنندگی آن از اهمیت زیادی برخودار است. هدف از این مطالعه تعیین مناسب ترین رابطه رگرسیونی الگوی مکانی سرزمین با دمای سطحی شهرستان رشت بوده است و بدین منظور از سنجه های سیمای سرزمین به عنوان متغیرهای ورودی به مدل سازی استفاده شد. کاربری/ پوشش و دمای سطحی زمین با استفاده از طبقه بندی تصویر سنجنده های OLI/TIRS خرداد ماه سال 1397 ماهواره لندست 8 نقشه سازی شدند. سپس سنجه های ترکیب و پیکره بندی محاسبه و در نهایت مدل های رگرسیونی مختلف برازش یافته و با هم مقایسه شدند. نتایج نشان داد گرچه هر چهار مدل خطی، لگاریتمی، نمایی و توانی کارایی مناسبی در پیش بینی دمای سطحی از طریق سنجه های سیمای سرزمین دارند، ولی بیشترین کارایی در منطقه مطالعاتی مربوط به مدل توانی است و این موضوع متاثر از الگوی چیدمان پوشش زمین در منطقه است.

کمی کردن الگوی سیمای سرزمین شهری برای ارزیابی و پایش کارکردهای اقتصادی - اجتماعی و زیست محیطی شهری ضرورت دارد. در این مطالعه از ترکیب روش تحلیل گرادیان و متریک های سیمای سرزمین، برای کمی کردن الگوی سیمای سرزمین شهر اصفهان استفاده شده است. بدین منظور نقشه کاربری اراضی سال 1386 در شش طبقه انسان ساخت، کشاورزی، فضای سبز، بایر، جاده و رودخانه تهیه شد. برای انجام تحلیل گرادیان دو ترانسکت در جهت شمال - جنوب و شرق - غرب با عبور از مرکز شهر، هدایت شد. برای محاسبه متریک ها در طول ترانسکت ها از روش پنجره متحرک استفاده شد و متریک ها در دو سطح کلاس و سیمای سرزمین کمی شدند. در کل، در سطح کل سیمای سرزمین شهر اصفهان، بیشترین درصد کلاس و تراکم لکه و نمایه بزرگترین اندازه لکه مربوط به اراضی کشاورزی است و میانگین اندازه لکه اراضی بایر و مرتع بیشترین مقدار است. در طول ترانسکت ها علاوه بر تغییر انواع کاربری ها، تغییر در مقادیر متریک های مختلف نیز مشاهده شد. متریک تراکم لکه و تراکم حاشیه به سمت مرکز شهر افزایش یافت. به طور کلی نتایج حاصل نشان داد، میانگین اندازه لکه در حواشی ترانسکت بیشتر است و به عکس تراکم لکه و تراکم حاشیه در مرکز شهر مقادیر بیشتری دارد. از این نتایج می توان چنین برداشت کرد که مقادیر تراکم لکه و تراکم حاشیه با توسعه شهری افزایش یافته است. این مطالعه نشان داد در طول ترانسکت ها علاوه بر تغییرات کاربری ها، شکل و تراکم لکه ها نیز تغییر کرده است و روند این تغییرات در دو ترانسکت از هم متفاوت است.

بوم شناسی چشم انداز به عنوان یک علم بین رشته ای جدید، مفاهیم، تئوری و روش هایی را برای ارزیابی و مدیریت سرزمین ارایه می دهد. توصیف الگوهای چشم انداز و تفسیر آثار بوم شناختی آنها بر گیاهان، جانوران، سیر انرژی و مواد، بخش اعظم مطالعات چشم انداز را به خود اختصاص می دهد. مطالعات چشم انداز نیازمند روش هایی برای شناسایی و کمی کردن الگوهای مکانی چشم انداز است. کمی کردن الگوهای چشم انداز برای درک کارکرد و فرآیندهای چشم انداز ضرورت دارد. نمایه های چشم انداز مانند تنوع و طبیعی بودن می توانند اطلاعات کمی در خصوص الگوی چشم انداز ارایه دهند. فن آوری های سنجش از دور (RS) و سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS)  از پتانسیل بالایی برای مطالعات چشم انداز، به ویژه شناسایی، نقشه سازی و تجزیه و تحلیل الگوهای چشم انداز برخوردار هستند. هدف از مطالعه حاضر نقشه سازی و کمی کردن شاخص های تنوع و طبیعی بودن برای پناهگاه حیات وحش موته با استفاده از نقشه کاربری و پوشش اراضی به دست آمده از تصاویر ماهواره ای و تکنیک های GIS است. در این مطالعه نقشه های تنوع و طبیعی بودن به ترتیب در 4 و 6 طبقه به دست آمدند. نتایج نشان می دهد طبقات تنوع متوسط و بالا بیشترین سطح منطقه مطالعه را پوشش می دهند. هم چنین در میان طبقات طبیعی بودن طبقه 1 که نشان دهنده بالاترین سطح طبیعی بودن است بخش وسیعی از پناهگاه حیات وحش موته را در برمی گیرد.

تغییر ساختار و الگوی مکانی کاربری اراضی از جمله وسعت، توزیع، شدت و فراوانی دخالت های بشری در حوزه آبخیز، عامل مهمی در درک فرآیندهای هیدرولوژیکی حوزه آبخیز در ارتباط با استفاده از سرزمین و کیفیت آب است. از آنجایی که تغییرات کاربری اراضی در حوزه آبخیز زاینده رود مشکلات محیط زیستی متعددی را برای رودخانه به عنوان منبع پذیرنده آلاینده ها به وجود آورده است، لذا دانستن چگونگی اثر الگوی مکانی و نحوه چیدمان کاربری های مختلف اراضی بر کیفیت آب به منظور تعیین بهترین فعالیت های مدیریتی بسیار حائز اهمیت است. در این راستا اثر الگوی مکانی و تغییرات کاربری اراضی کشاورزی، شهری، شهرک ها و مناطق صنعتی، در مقیاس سیمای سرزمین بر کیفیت آب رودخانه زاینده رود (یکی از مهم ترین رودخانه های فلات مرکزی ایران)، مورد بررسی قرارگرفت. سنجه های سیمای سرزمین در این مطالعه شامل، تعداد لکه، حاشیه کل، تراکم حاشیه، درصد کاربری اراضی و بزرگ ترین لکه و پارامترهای کیفیت آب شامل، COD،EC HCO3،NO3،Cl،K،Ca،COD،Na،DO، P،pH TDS، و BOD5) بود. این مطالعه در بازه 11 ساله (1375 تا 1386)، در 10 ایستگاه انجام شده است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که کیفیت آب رودخانه زاینده رود به طور قابل توجهی از مساحت و الگوی مکانی مناطق شهری متاثر شده است. افزایش حاشیه کل مناطق صنعتی اثر منفی بر کیفیت آب بالاخص TDS و COD داشته است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که میزان حاشیه کاربری ها حتی بیشتر از مساحت آن ها بر کیفیت آب تاثیر می گذارد، لذا این تحقیق می تواند اید ه های مناسب و مفیدی برای برنامه ریزان و همچنین بینشی جدید برای مدیران در پی داشته باشد.

شهرسازی و مناطق شهری اثر قابل توجهی بر آب وهوای محلی و جهانی دارند. یکی از مهم ترین این اثرات، تغییرات دمای سطح شهری است که شامل جزایر و چاله های حرارتی در سطح شهر می شود. نوشتار پیش رو با هدف بررسی تغییر الگوهای سیمای سرزمین و کارایی سنجه های سیمای سرزمین در تحلیل تغییرات دمای سطح شهری با استفاده از تصویر ماهواره ای لندست 8 در محدوده شهرستان همدان صورت گرفته است. به این منظور پس از محاسبه دمای سطح زمین، جزایر و چاله های حرارتی مشخص شد، کاربری های موجود در این مناطق شناسایی شده و درنهایت سنجه های سیمای سرزمین در سطح کلاس و سیمای سرزمین با نرم افزار فراگستات استخراج شد. نتایج این مطالعه نشان داد که بالاترین دما در محدوده مورد مطالعه مربوط به پهرو خاک و فاقد پوشش گیاهی بود؛ به عبارتی مولفه اصلی چاله های حرارتی، لکه کشاورزی است درحالی که، لکه خاک عضو اصلی تشکیل دهنده جزایر حرارتی است. رابطه دمای سطح زمین با سنجه ها در سطح سیمای سرزمین نیز بررسی شد، در جزایر بین دما و تراکم لکه، همبستگی منفی و در چاله حرارتی؛ برعکس جزیره حرارتی، دما با سنجه تراکم لکه رابطه مثبت و معنی دار و با سنجه شاخص تجمع همبستگی منفی داشت. هرچه پیوستگی بین کاربری و الگوهای سیمای سرزمین بیشتر باشد دما پایین تر و هرچه قطعه قطعه شدگی افزایش یابد، روی دما تاثیر افزایشی دارد. نتایج بیانگر آن است که دمای سطح زمین در شهرستان همدان تنها تحت تاثیر ترکیب کاربری و پوشش سطح زمین نیست؛ بلکه پیکره بندی فضایی و ساختار سیمای سرزمین نیز در آن تاثیرگذار است.

امروزه کلان شهرها با دربرگرفتن حجم عظیمی از جمعیت به نقاط کانونی تولید و مصرف بدل شده اند. این مسئله از یک سو دلایل رشد و توسعه ی سریع این کلان شهرها و مناطق حاشیه ی آنها را فراهم آورده و از سوی دیگر، مخاطراتی را در زمینه ی نحوه و چگونگی این توسعه در برابرشان قرار داده است. بدون شناخت و برنامه ریزی دقیق، کلان شهرها در پیامدهای منفی خود در حوزه های محیط زیست، منابع طبیعی، سلامت انسانی و ابعاد اجتماعی و اقتصادی زندگی شهری غرق خواهند شد. بنابراین، پایش الگوهای فضایی-زمانی رشد شهری دارای اهمیتی حیاتی برای برنامه ریزی شهری و توسعه ی پایدار، به ویژه در کشورهای در حال توسعه است. هدف اصلی این مطالعه، بررسی تغییرات فضایی-زمانی الگوی کاربری/ پوشش اراضی در کلان شهر تهران و پیرامون آن در چهار دهه ی گذشته با استفاده از سنجش از دور و رویکرد بوم شناسی سیمای سرزمین است. برای تولید نقشه های کاربری/ پوشش اراضی از تصاویر ماهواره ای لندست استفاده شده است. تحلیل الگوها نیز در قالب رویکرد بوم شناسی سیمای سرزمین و با استفاده از متریک های فضایی انجام گرفته است. نتایج نشان می دهد که بیشترین افزایش در اراضی ساخته شده رخ داده است و فرایند فضایی-زمانی رشد شهری در کلان شهر تهران و پیرامون آن شامل سه مرحله ی اصلی تشکیل هسته ی اولیه ی رشد شهری، پخشایش و هم گرایی است. به عبارتی دیگر، رشد شهری در منطقه با شکل گیری هسته های رشد شروع شده و به مرور با رشد این هسته ها، در پیرامون آنها لکه های شهری جدیدی شکل گرفته است. این لکه ها در امتداد هسته های اصلی شهری به رشد خود ادامه داده و بسیاری از آنها به هم پیوسته و تشکیل لکه های شهری بزرگ تری را داده اند.