به منظور بررسی اثر محلول پاشی روی و آهن بر بنیه بذر سویا رشد کرده تحت سطوح مختلف تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1388 در مرکز تحقیقات کشاورزی شهرکرد اجرا گردید. عامل اصلی شامل سطوح تنش خشکی به صورت آبیاری پس از 60، 80، 100 و 120 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر و عامل فرعی شامل محلول پاشی آب آبیاری، سولفات روی، سولفات آهن و کاربرد توام سولفات روی و آهن بود. نتایج نشان داد که عملکرد دانه، غلظت روی در دانه، درصد و سرعت جوانه زنی، متوسط زمان جوانه زنی و وزن لپه و گیاهچه حاصل تحت تاثیر برهمکنش آبیاری و محلول پاشی قرار گرفتند. وزن هزار دانه با سطوح آبیاری با تبخیر بیشتر کاهش یافت. محلول پاشی آهن و استفاده توام آهن و روی اثر معنی داری بر غلظت آهن دانه داشت. درصد جوانه زنی در تیمارهای آبیاری پس از 80 و 120 میلی متر تبخیر از تشتک تحت تاثیر محلول پاشی آهن قرار نگرفت و در سایر سطوح تنش با محلول پاشی آهن، کم ترین درصد جوانه زنی مشاهده شد. حداکثر متوسط زمان جوانه زنی از محلول پاشی آهن در سطوح 60 تا 100 میلی متر تبخیر به دست آمد. وزن خشک ریشه چه و ساقه چه با محلول پاشی روی و تیمار توام روی و آهن افزایش یافت. به طور کلی محلول پاشی روی و کاربرد توام روی و آهن توانست بیشتر صفات جوانه زنی را بهبود بخشد. همبستگی بالا صفات جوانه زنی با وزن هزار دانه و میزان روی دانه نشان داد که بیشتر صفات جوانه زنی تحت تاثیر این دو صفت قرار گرفتند.

به منظور بررسی اثر غلظت (صفر، 20، 40 و 60 درصد) و زمان محلول پاشی متانول (قبل از گلدهی و بعد از گلدهی) بر خصوصیات زراعی و ریخت شناسی کنجد، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه جیرفت در سال 1395 انجام شد. نتایج نشان داد عامل غلظت متانول به طور معنی داری تمام صفات مورد مطالعه را تحت تاثیر قرار داد به گونه ای که بیشترین و کمترین میانگین بدست آمده به ترتیب مربوط به غلظت 40 درصد و شاهد بود. عامل زمان محلول پاشی نیز بر قطر ساقه اصلی، تعداد دانه، شاخص برداشت و وزن هزار دانه معنی دار بود و بیشترین و کمترین میانگین صفات به ترتیب در مرحله قبل و بعد از گلدهی بدست آمد. اثر متقابل غلظت و زمان محلول پاشی بر شاخص سطح برگ، تعداد برگ، تعداد کپسول، تعداد و طول شاخه های فرعی، ارتفاع بوته، وزن خشک و عملکرد دانه معنی دار شد. بیشترین میانگین این صفات در محلول پاشی متانول با غلظت 40 درصد در مرحله قبل از گلدهی بدست آمد. بر اساس یافته های این تحقیق می توان چنین نتیجه گیری کرد که متانول می تواند سبب افزایش میزان و کارایی فتوسنتز شده و تا حدود زیادی خصوصیات زراعی و ریخت شناسی کنجد را بهبود بخشید.

این تحقیق با هدف مطالعه تاثیر محلول پاشی کود روی و پتاسیم بر صفات کمی و کیفی زعفران در شهرستان نطنز در روستای بادرود در سال دوم زراعی 1396 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. تیمارها شامل سه سطح نیترات پتاسیم (شاهد (K1)، 5 در هزار (K2) و 10 در هزار (K3) و سه سطح روی (شاهد (Z1)، 5 در هزار (Z2) و 10 در هزار (Z3)) بود. صفات مورد بررسی شامل صفات کمی وزن تر و خشک بنه دختری، وزن تر و خشک بنه مادری، عملکرد تر و خشک گل، عملکرد تر و خشک کلاله، صفات کیفی کروسین، پیکروکروسین و سافرانال بود. نتایج نشان داد سطوح کودی K2 و K3 موجب افزایش صفات کمی بویژه در سطح K3 شد. در حالی که محلول پاشی روی تنها در سطح Z2 باعث افزایش صفات کمی شد و اثر معنی داری بر صفات کیفی نداشت. کاربرد غلظت کود پتاسیم در سطح سوم (K3) همراه با سطح دوم کود روی (Z2) بیشترین اثر را در افزایش صفات کمی زعفران داشت. شاید بتوان یکی از دلایل افزایش عملکرد گل را به اثرات مثبت پتاسیم و روی بر سیستم فتوسنتزی گیاه نسبت داد. این افزایش در میزان فتوسنتز و ماده سازی نیز به نوبه خود بر میزان تولید کلاله تاثیر داشته و باعث افزایش وزن خشک کلاله می شود. در اثر محلول پاشی پتاسیم، میزان کروسین و پیکروکروسین از سطح K1 به K3 به ترتیب به میزان 18 و 13 درصد و سافرانال از سطح K1 به K2 و K3 به میزان 30 و 48 درصد افزایش معنی داری داشت. در مطالعه حاضر، همبستگی مثبت و معنی داری بین میزان کروسین، پیکروکروسین و سافرانال با خصوصیات کمی در زعفران بود. شاید بتوان گفت که صفات کیفی زعفران تحت اثر صفات کمی و اجزای عملکرد زعفران می باشد، بنابراین گلانگیزی و عملکرد گل زعفران در بهبود کیفیت آن نیز موثر میباشد.

به منظور بررسی اثر مقادیر مختلف کود اوره (0، 10، 20 و 30 کیلوگرم در هکتار) به صورت محلول پاشی در زمانهای مختلف رشد (اواخر پنجه زنی، ظهور سنبله و دانه بندی) بر عملکرد، اجزا عملکرد دانه دو رقم گندم تجن و خزر 1 در سال زراعی 75-1374 انجام شد. این آزمایش به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه ایستگاه کشاورزی گنبد اجرا گردید. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که تعداد پنجه و پنجه بارور، تعداد گلچه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت رقم تجن به طور معنی دار از رقم خزر 1 بیشتر بود. افزایش مقدار کود اوره به صورت محلول پاشی بر روی برگ باعث افزایش تعداد گلچه در سنبله، شاخص برداشت، عملکرد دانه، شاخص سطح برگ، دوام سطح برگ و درصد پروتئین دانه در مقایسه با شاهد شد. محلول پاشی کود اوره در اواخر مرحله پنجه زنی بیشترین تاثیر را روی تعداد پنجه و پنجه بارور در هر بوته، تعداد گلچه در سنبله، شاخص برداشت، شاخص سطح برگ، سطح برگ و عملکرد دانه در مقایسه با مراحل دیگر داشت.  

به منظور بررسی اثر نانواکسید روی بر عملکرد و برخی ویژگی های فیزیولوژیک گندم در شرایط تنش خشکی، آزمایشی در سال 1397 به-صورت فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه محقق اردبیلی اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل فاکتور اول تنش خشکی در سه سطح (35، 60 و 85 درصد ظرفیت زراعی)، فاکتور دوم ارقام گندم (میهن، حیدری، سای سونز و گاسگوژن) و فاکتور سوم شامل محلول پاشی با نانواکسید روی در سه سطح (عدم کاربرد نانو اکسید روی، 5/0 و 1 گرم در لیتر) بود. محلول پاشی نانواکسید روی در مرحله سه برگی انجام گرفت و سه روز بعد تنش خشکی به مدت یک هفته اعمال شد. محلول پاشی نانواکسید روی موجب افزایش میزان رنگدانه های فتوسنتزی، شاخص کلروفیل برگ، FV/FM، ارتفاع بوته، تعداد سنبله و وزن دانه گردید. تنش خشکی موجب کاهش شاخص کلروفیل (73/3 درصد)، F0(79/60 درصد)، Fv (18/11 درصد)، FV/FM (68/2 درصد)، افت میانگین ارتفاع بوته (93/15 درصد)، وزن خشک کل (27/16 درصد)، وزن خشک ریشه (18/46 درصد) و تر ریشه (32/8 درصد) و نیز عملکرد دانه (59/15 درصد تعداد دانه و 93/11 درصد وزن دانه) شد. همچنین محلول پاشی نانواکسید روی و آبیاری در شرایط کنترل موجب بهبود شاخص کلروفیل (01/151 درصد) و میزان فلورسانس فتوسیستم دو در طول فصل رشد (62/78 درصد) و افزایش عملکرد دانه گندم (39/338 درصد تعداد دانه و 62/361 درصد وزن دانه) در شرایط کم آبی گردید. بین ارقام مورد مطالعه بیش ترین میزان F0 (5/233) و FM (44/756) مربوط به رقم میهن و کم ترین میزان کلروفیل (944/20)، F0 (0/34)، FM (28/362) و FV/FM (458/0) مربوط به رقم حیدری بود. تحت تنش خشکی، میزان وزن هزار دانه در ارقام حیدری (35/155 درصد) و گاسگوژن (60/32 درصد) نسبت به شرایط کنترل کاهش یافت. در بین ارقام، رقم میهن به تنش خشکی متحمل تر بود. از نظر عملکرد دانه در شرایط بدون تنش، ژنوتیپ حیدری به عنوان برترین ژنوتیپ شناخته شد.

استفاده از عناصر کم مصرف یکی از راه های افزایش خصوصیات کمی و کیفی گندم می باشد. به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی روی بر عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم گندم، آزمایشی به صورت فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1391- 1390 در مزرعه نمونه کشت و صنعت آستان قدس رضوی انجام گرفت. فاکتور اول شامل چهار رقم گندم نان (فلات، بهار، پیش تاز و طوس) و فاکتور دوم شامل محلول پاشی کلات روی با غلظت 4 کیلوگرم در هکتار در سه سطح (شاهد، محلول پاشی کلات روی در مرحله ساقه دهی و محلول پاشی کلات روی در مراحل ساقه دهی و گلدهی) بودند. نتایج آزمایش نشان داد ارقام از نظر عملکرد و اجزای عملکرد دارای اختلاف معنی داری هستند. بیشترین عملکرد در میان ارقام گندم مورد بررسی به رقم بهار و کمترین آن به رقم طوس تعلق داشتند. زیادی عملکرد رقم بهار به عملکرد بیولوژیک بالاتر آن نسبت داده شد. همچنین، بر اساس نتایج حاصل از این بررسی یک یا دوبار محلول پاشی با کلات روی باعث افزایش عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه گردیدند. افزایش عملکرد دانه عمدتا ناشی از افزایش وزن هزار دانه بود. به طورکلی، به نظر می رسد با توجه به نقش عنصر روی در فیزیولوژی گیاهان به خصوص در گیاه زراعی گندم به عنوان گیاهی حساس به کمبود روی می توان با مصرف ترکیبات حاوی روی به صورت محلول پاشی عملکرد این گیاه را افزایش داد.

به منظور بررسی اثر تیمارهای محلول پاشی بر کربوهیدراتهای محلول برگ، عملکرد, درصد روغن و درصد پروتئین بذر پنج رقم گیاه گلرنگ، آزمایشی در قالب فاکتوریل با طرح پایة بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتورها شامل پنج رقم مختلف (نبراسکا-10، ژیلا، یو.اس.10، محلی اصفهان 2819 و اراک 2811) و پنج تیمار محلول پاشی (شاهد، آبپاشی، محلول پاشی روی (Zn)، محلول پاشی منگنز (Mn) و محلول پاشی تو‍ أم روی (Zn) و منگنز (Mn) بودند. تیمارهای محلول پاشی در مرحله پنجاه درصد گلدهی صورت گرفت. در این آزمایش میزان کربوهیدراتهای محلول در برگ، عملکرد و درصد روغن و درصد پروتئین بذر اندازه گیری شد. تجزیه و تحلیل داده ها تفاوت معنی داری بین ارقام و تیمارهای محلول پاشی از نظر عملکرد روغن نشان داد (01/0= α ). رقم محلی اصفهان با میانگین 4/90 گرم در متر مربع بیشترین عملکرد روغن را دارا بود. بیشترین مقدار عملکرد روغن با میانگین 4/91گرم در مترمربع در محلول پاشی توأم روی و منگنز مشاهده گردید، در حالیکه کمترین مقدار عملکرد روغن از تیمار شاهد (بدون محلول پاشی) بدست آمد. بطورکلی عملکرد روغن در تیمار محلول پاشی توأم روی و منگنز (Mn+Zn) نسبت به شاهد 6/59 درصد برتری نشان داد. درصد روغن در ارقام مورد آزمایش و تیمارهای محلول پاشی متفاوت نبود. بین ارقام، تیمارهای مختلف محلول پاشی و اثر متقابل رقم با محلول پاشی از نظر درصد پروتئین بذر و میزان کربوهیدراتهای محلول در برگ تفاوت معنی‎داری از نظر آماری در سطح یک درصد وجود داشت (01/0= α ). در بررسی اثر متقابل رقم محلول پاشی، از نظر درصد پروتئین بذر، حداکثر این صفت در رقم اراک همراه با محلول پاشی توأم روی و منگنز (Mn+Zn) با میانگین 2/28 درصد و بیشترین میزان کربوهیدرات محلول در برگ در رقم محلی اصفهان همراه با محلول پاشی توأم روی و منگنز (Mn+Zn) بدست آمد.

به منظور بررسی اثر متانول بر محتوای نسبی آب سلول و محتوای کلروفیل برگ لوبیا، آزمایشی با استفاده از طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در سال زراعی 1388 در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج اجرا شد. در این آزمایش از یک تیمار شاهد M0 (بدون مصرف متانول) و از تیمارهای M1، M2، M3، M4،M5 ،M6 ، M7 به ترتیب با محلول های 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درصد حجمی متانول استفاده شد. سه بار محلول پاشی در طی فصل رشد با فواصل 12 روز یک بار بر روی قسمت های هوایی بوته های لوبیا انجام شد. صفاتی نظیر عملکرد دانه، درصد پروتئین، تجمع ماده خشک، محتوای نسبی آب سلول و محتوای کلروفیل برگ لوبیا اندازه گیری شدند. اندازه گیری صفات ذکر شده قبل و بعد از محلول پاشی ها صورت گرفت. نتایج نشان داد که بین اثر محلول های مختلف بر محتوای کلروفیل برگ (Chl) و محتوای آب نسبی سلول (RWC) مرحله دوم و سوم در سطح احتمال 1 درصد و بر عملکرد دانه (GY) تفاوت معنی داری در سطح احتمال 5 درصد وجود دارد. همچنین، نتایج حاکی از آن بود که تجمع ماده خشک تحت تاثیر تیمارهای متانول مصرفی قرار گرفته است. مقایسه میانگین ها نشان دادند که با افزایش سطح محلول پاشی متانول، مقدار کلروفیل (Chl) و محتوای نسبی آب سلول (RWC)، افزایش یافت. اثر سطوحM5 ،M4 ، M3 متانول بر صفات مورد ارزیابی بیشتر از سایر تیمارها بودند و در نهایت محلول پاشی متانول باعث افزایش عملکرد، محتوای کلروفیل برگ، محتوای آب نسبی سلول و سطح برگ گردید.

خشکی از مهم ترین تنش های محدودکننده رشد گیاهان است و در اکثر مراحل رشد گیاه اثر زیان آور و مخربی دارد. استفاده از روش های مدیریتی برای کاهش اثرات خشکی اهمیت زیادی دارد. به نظر می رسد بتوان با کاربرد گلایسین بتائین در گیاهان، تحمل آنها را به شرایط خشکی افزایش داد. به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی و محلول پاشی گلایسین بتائین بر مؤلفه های فتوسنتزی گیاه نخود، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان در سال 1396 انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل تنش خشکی در چهار سطح (شاهد، 75، 50 و 25 درصد نیاز آبی گیاه) و محلول پاشی گلایسین بتائین در سه سطح (صفر، 25 و 50 میلی مولار) بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی سبب کاهش معنی دار در سطح احتمال یک درصد فاکتورهای فتوسنتز، تعرق، هدایت روزنه ای، دی اکسید کربن درون سلولی، کارایی مصرف آب فتوسنتزی و کارایی کربوکسیلاسیون شد، اما گلایسین بتائین به طور قابل توجهی این مؤلفه ها را بهبود بخشید. کاربرد گلایسین بتائین باعث افزایش فتوسنتز گیاه در شرایط تنش خشکی شد، که بیشتر به علت افزایش هدایت روزنه ای و کارایی کربوکسیلاسیون در جذب دی اکسید کربن است. به طور کلی، می توان نتیجه گرفت که محلول پاشی برگی گلایسین بتائین (25 میلی مولار)؛ مؤلفه های فتوسنتزی را در شرایط تنش خشکی بهبود می بخشد و باعث تحمل بیشتر نخود در برابر تنش خشکی می شود.

آمینوکلات ها نسل جدید کودهای شیمیایی هستند که تنوع زیادی در بازار دارند. با این وجود پاسخ بسیاری گیاهان به کاربرد این کودها هنوز تاحدودی ناشناخته است. لذا در این تحقیق تاثیر محلول پاشی آمینوکلات ها بر رشد و نمو گل همیشه بهار در قالب طرح کاملا تصادفی با 7 تیمار و 5 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. تیمارها شامل: شاهد بدون کاربرد کود، کاربرد خاکی NPK، محلول پاشی کودترکیبی (ماکرو + میکرو)، دو بار محلول پاشی و چهار بار محلول پاشی آمینوکلات بیومین، دو بار محلول پاشی و چهار بار محلول پاشی آمینوکلات دلفن پلاس بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تیمارها برای صفت غلظت نیتروژن (P≤0.05) و همچنین بقیه صفات مورد مطالعه (P≤0.01) معنی دار بود. مقایسه میانگین ها نیز نشان داد که بین تیمارها در سطح %5 آزمون دانکن اختلاف معنی داری وجود دارد. بیشترین ارتفاع گیاه (24.1 سانتی متر)، تعداد گل در بوته (7 عدد)، طول شاخه گل دهنده (21.4)، وزن تر (20.2 گرم) و خشک (3.01 گرم) گیاه و غلظت نیتروژن (2.4%) در تیمار چهار بار محلول پاشی دلفن پلاس مشاهده شد که تفاوت معنی داری با تیمار کاربرد خاکی NPK نداشت. بیشترین تعداد برگ (22.4) و شاخه جانبی (4.2) و همچنین بیشترین غلظت پتاسیم برگ (2.2%) نیز در تیمار NPK به دست آمد که تفاوت معنی داری با تیمار چهار بار محلول پاشی دلفن پلاس نداشت. همچنین بیشترین (17.2 روز) و کمترین (12 روز) ماندگاری گل روی بوته به ترتیب در گیاهان با چهار بار محلول پاشی دلفان پلاس و شاهد مشاهده شد. لذا می توان برای رشد بهینه گیاه همیشه بهار به جای مصرف خاکی کودهای شیمیایی از چهار بار محلول پاشی آمینوکلات ها استفاده کرد.