از 14 گاوداری استان اصفهان، نمونه هایی از سبوس گندم و تفاله چغندر تهیه شد که به عنوان منابع فیبری علوفه ای غیر علوفه ای که در تغذیه نشخوارکنندگان استفاده می شود. اجزای فیبری نمونه ها با روش های رایج اندازه گیری شدند. نیتروژن غیر پروتئینی (A)، نیتروژن با تجزیه پذیری سریع (B1)، نیتروژن با تجزیه پذیری متوسط (B2)، نیتروژن با تجزیه پذیری آهسته (B3) و نیتروژن غیر قابل دسترس پروتئین خام (CP) بر اساس روش مدل پروتئین و کربوهیدرات ویژه کورنل به دست آورده شد. آنالیز آماری و ضرایب همبستگی بین مواد فیبری و اجزای نیتروژن برای تمامی نمونه ها انجام شد و داده ها در یک طرح کاملا تصادفی آنالیز شدند. اجزای فیبری و اجزای نیتروژنی نمونه های سبوس گندم بین گاوداری های مختلف، اختلاف معنی دار داشتند (P<0.001). به جز در قسمت نیتروژن غیرقابل دسترس، در مقایسه با اعداد موجود در جدول های CNCPS برای سبوس گندم، نیتروژن غیرقابل دسترس، B3 و NDF بیشتر ولی پروتئین خام و نیتروژن غیر پروتئینی تا اندازه ای کمتر ولی B2 به میزان قابل توجهی کمتر بود. پروتئین خام برابر و فیبر کمتر تفاله چغندرقند در این بررسی در مقایسه با گزارش های دیگر نشان دهنده فیبر محلول بیشتر و بنابراین دسترسی انرژی بیشتر در شکمبه در نمونه های جمع آوری شده بود. نیتروژن غیر پروتئینی، B1 و نیتروژن غیرقابل دسترسی در تفاله چغندر به طور معنی داری بیشتر از گزارش های دیگر بود. نتایج نشان داد که توجه به ترکیب شیمیایی فرآورده های جانبی، پیش از جیره نویسی، برای به حداکثر رساندن بازدهی تولید ضروری است.

هدف این مطالعه، بررسی اثرات غنی سازی کاه گندم با اوره و ملاس بر کیفیت کاه و همچنین پژوهش در مورد به کارگیری درصدهای مختلف کاه آمونیاکی در جیره بره های نر دالاق می باشد. در این پژوهش کاه گندم آمونیاکی به میزان 0، 9، 18 و 27 درصد جایگزین کاه گندم معمولی در جیره بره های پرواری گردید. 24 عدد بره نر دالاق در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار و 6 تکرار به کار گرفته شدند. طول دوره آزمایش 84 روز بود. پروتئین خام و فیبر خام مواد خوراکی اندازه گیری شد. خون گیری در ابتدا و انتهای دوره آزمایش از سیاهرگ گردنی انجام شد. آمونیاکی شدن کاه گندم با اوره سبب افزایش محتوای پروتئین خام از 3.4 به 7.5 درصد و کاهش مقدار الیاف نامحلول در شوینده خنثی از 70.02 به 61.2 درصد و الیاف نامحلول در شوینده اسیدی از 47.4 به 41.4 درصد گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که تیمارهای مختلف تاثیر معنی داری برروی گلوکز خون بره ها در هیچ یک از دوره های نمونه گیری نداشته است. غلظت اوره سرم خون در ابتدای دوره آزمایش به ترتیب برای هر یک از تیمارها 18.9، 28.8، 23.07 و 26.1 تعیین شد که تمام تیمارها نسبت به شاهد افزایش معنی داری را نشان دادند. اما میانگین داده های اوره در انتهای دوره آزمایش بین هیچ یک از تیمارها معنی دار نبود. بنابراین کاه گندم غنی شده با اوره و ملاس اثر نامطلوبی بر فراسنجه های خونی شامل گلوکز و اوره ندارد و از سوی دیگر می تواند ازت بیشتری را برای دام فراهم نماید.

به منظور بررسی اثر تراکم بوته و زمان کاشت بر عملکرد کمی و کیفی علوفه و عملکرد بذر شبدر مصری، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1386-87 در کرج اجرا شد. زمان کاشت بر اساس دمای خاک در چهار سطح (14.4، 17.7، 22.4 و 24.7 درجه سانتی گراد) در کرت های اصلی و تراکم بوته در چهار سطح (350، 500، 700 و 850 بوته در مترمربع) در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس صفات نشان داد که اثر تراکم بوته و زمان کشت بر عملکرد علوفه تر، عملکرد علوفه خشک، عملکرد بذر، درصد فیبر علوفه و ارتفاع بوته معنی دار بود ولی اثر تراکم بوته بر درصد پروتئین علوفه معنی دار نبود. مقایسه میانگین صفات نشان داد که با افزایش تراکم بوته، درصد فیبر خام علوفه کاهش یافت. با افزایش تراکم تا 700 بوته در مترمربع، عملکرد علوفه تر و خشک افزایش یافت و در تراکم های بالاتر، عملکرد علوفه کاهش معنی داری را نشان داد، در حالی که عملکرد بذر تا تراکم 850 بوته در مترمربع افزایش داشت. نتایج نشان داد که با تاخیر در زمان کاشت (کشت در درجه حرارت های بالا)، علمکرد علوفه تر، عملکرد علوفه خشک، عملکرد بذر، ارتفاع بوته و درصد پروتئین علوفه کاهش ولی درصد فیبر علوفه افزایش یافت.

تجزیه پذیری شش واریته گندم، سه واریته ذرت و سه واریته ارزن با روش in-situ در شش گوسفند فیستولاگذاری شده تعیین شد. گوسفندان با جیره ای دارای %55 یونجه و %45 جو آسیا شده تغذیه شدند. غلات مورد مطالعه در ساعتهای 0، 2، 4، 8، 12، 24 و 48 در کیسه های نایلونی (50 میکرومتر اندازه سوراخ ها) در شکمبه قرار داده شدند. دامنه ماده خشک محلول، تجزیه پذیری، میزان تجزیه پذیری و تجزیه پذیری موثر برای گندم، ذرت و ارزن به ترتیب، از 3.3 تا %8.2، 80.9 تا %92.8، 5.4 تا %27.5 و 44.8 تا 74.2% بود. دامنه پروتئین محلول، تجزیه پذیری، میزان تجزیه پذیری و تجزیه پذیری موثر برای گندم، ذرت و ارزن به ترتیب، از 5.7 تا 9.6%، 45.7 تا %83، 5.3 تا %28.9 و 35.1 تا %78.4 بود. این دانه ها از نظر قابلیت دسترسی در شکمبه، با یکدیگر تفاوت داشتند و این اطلاعات می تواند در هماهنگ کردن تجزیه پروتئین و نشاسته در شکمبه برای بهبود عملکرد شیردهی، سودمند باشد.

تعیین کیفیت علوفه گونه های موجود د ر مراتع یکی از مهمترین عواملی است که جهت مد یریت صحیح مراتع لازم و ضروری است. مهمترین شاخص های کیفی گیاهان عبارتست از د یواره سلولی عاری از همی سلولز ADF، فیبر خام CF، پروتئین خام CP و ماد ه خشک قابل هضم DMD و انرژی متابولیسمی (ME). تحقیق حاضر به منظور ارزیابی کیفیت علوفه سه گونه علف گند می مهم Aeluropus lagopoides، Aeluropus littoralis Puccinellia distans د ر زیستگاههای شور و قلیایی منطقه اینچه برون استان گلستان با ارتفاع 10- متر از سطح د ریا و بارند گی 181.5 میلی متر د ر سال به مورد اجرا گذارد ه شد ه است. طی این تحقیق با نمونه گیری از سه گونه د ر د و مرحله رشد رویشی و بذرد هی از مراتع قرق منطقه د ر پنج تکرار، شاخصهای کیفی د یواره سلولی عاری از همی سلولز، فیبر خام، پروتئین خام، انرژی متابولیسمی و ماد ه خشک قابل هضم اند ازه گیری شد ند و سپس این شاخص ها د ر د و مرحله برای هر گونه با آزمون t غیرجفتی و برای هر سه گونه با آزمون F مقایسه شد ند . کیفیت هر سه گونه د ر مرحله رویشی بیش تر از مرحله بذرد هی بود که افزایش پروتئین خام، ماد ه خشک قابل هضم، انرژی متابولیسمی و کاهش فیبر خام و ADF د ر مرحله رویشی تاکید ی بر این مورد بود . د ر هر د و مرحله فنولوژیکی، کیفیت علوفه گونه Aeluropus lagopoides همواره بهتر از گونه littoralis و Aeluropus بود (p<0.05). گونه Puccinellia distans د ر مرحله رشد رویشی با گونه Aeluropus lagopoides و د ر مرحله بذرد هی با گونه littoralis و Aeluropus از لحاظ عوامل مورد بررسی تفاوت معنی د اری ند اشت (p<0.05). به طور کلی گونه Aeluropus lagopoides نسبت به د و گونه د یگر از کیفیت علوفه بالاتری برخورد ار است.

آگاهی از ارزش غذایی گونه های مختلف تشکیل دهنده علوفه مرتع در زمانهای مختلف جهت مدیریت بهره برداری و رسیدن به اهداف تولیدی ضروریست. به منظور تعیین ترکیبات شیمیایی و ارزش غذایی شش گونه مهم مرتعی مربوط به مراتع نیمه استپی گرم خوزستان شامل:Astragalus gypsicolus ،Astragalus sieberi ، Medicago laciniata،Medicago polymorpla ،Hyparrhenia hirta  و Onobrychis gypsicola در دو مرحله رشد فنولوژیک (رشد رویشی و گلدهی) نمونه برداری انجام شد. نمونه ها در شرایط سایه خشک شدند و پس از آن شاخص های مهم ارزش غذایی آنها (پروتئین خام، الیاف خام، ADF، ماده خشک قابل هضم، انرژی قابل متابولیسم، خاکستر، کلسیم و فسفر) در دو مرحله فنولوژیک اندازه گیری شد و در یک طرح آماری اسپلیت پلات در قالب بلوکهای کامل تصادفی به کمک نرم افزار آماری SAS مورد تجزیه و تحلیل آماری و میانگین ها به کمک آزمون دانکن مورد مقایسه قرار گرفتند. بررسی نتایج نشان می دهد که کیفیت علوفه در کلیه گونه ها در مرحله رشد رویشی بالاتر از مرحله گلدهی بود؛ بنحوی که با پیشرفت مراحل فنولوژیک از میزان پروتئین خام، ماده خشک قابل هضم، انرژی قابل متابولیسم، درصد خاکستر، کلسیم و فسفر کاسته شد، در حالی که بر میزان الیاف خام و دیواره سلولی منهای همی سلولز (ADF) افزوده می شود. در میان گونه های مورد مطالعه بالاترین درصد پروتئین خام و کمترین درصد ADF مربوط به گونهAstragalus gypsicolus  و کمترین درصد پروتئین خام و بیشترین درصد ADF به گونه Hyparrhenia hirta اختصاص داشت. اگرچه لگومهای مرتعی از نظر ماده خشک قابل هضم از لحاظ آماری در 5 گروه مجزا قرار گرفتند اما مقدار هضم پذیری آنها بین 68.4 تا 75.8 درصد تعیین گردید، در حالی که تنها گراس مورد مطالعه دارای 42 درصد ماده خشک قابل هضم بود.

به منظور بررسی عملکرد و برخی ویژگی های کیفی علوفه در کشت مخلوط روی ردیف یولاف و ماشک گل خوشه ای، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال زراعی 94-1393 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل نسبت های مختلف کاشت 100: 0، 70: 30، 60: 40، 50: 50، 40: 60، 30: 70 و0: 100 به ترتیب ماشک یولاف بودند. کشت مخلوط به روش جایگزینی انجام گرفت. صفات مورد بررسی شامل عملکرد علوفه تر، خشک و پروتئین خام، درصد پروتئین خام، فیبر خام، خاکستر و کربوهیدرات های محلول، ارتفاع بوته یولاف و ماشک و تعداد ساقه یولاف و ماشک بودند. بیشترین عملکرد علوفه تر(26/105 تن در هکتار)، خشک(47/29 تن در هکتار) و پروتئین خام(27/2 تن در هکتار) از نسبت 60 درصد یولاف و 40 درصد ماشک به دست آمد. بیشترین درصد پروتئین خام(49/17 درصد)، بیشترین درصد خاکستر(37/7 درصد) و کمترین درصد فیبر خام(94/30 درصد) از کشت خالص ماشک حاصل شد. بیشترین درصد کربوهیدرات های محلول(66/12 درصد) از نسبت 30 درصد یولاف و 70 درصد ماشک تولید شد. بالاترین نسبت برابری زمین برای عملکرد علوفه تر(26/1) و خشک(60/1) و نیز پروتئین(50/1) به ترتیب در تیمار 50 درصد یولاف + 50 درصد ماشک و 60 درصد یولاف + 40 درصد ماشک بدست آمد. با توجه به نتایج به دست آمده در این آزمایش به نظر می رسد کشت مخلوط بذر یولاف و ماشک بصورت ردیفی از لحاظ عملکرد کمی و کیفی، می تواند شیوه ای مناسب و قابل توصیه نسبت به کشت خالص دو گیاه مذکور باشد.