چکیده عربی:ان البوابه الاولی للولوج الی فضاء شعر شاعر هی الثروه اللغویه له لانه عن طریق هذه الثروه یمکن التعرف علی الدلالات و الابعاد التی یرمی الیها الشاعر. المعجم اللغوی فی الشعر هو وسیله نقل الفکره و التعبیر عنها بصوره تامه دون اقحام موقف الشاعر او احاسیسه او رویته. و التعرف علی شعر الشاعر هو التعرف علی لغته و مفرداته التی استخدمها فی ثنایا شعره. و تنوع المفردات هو احد الخواص الاسلوبیه التی یمکن التوصل بقیاسها فی عدد من الاشعار الی اجابه مدعومه بالدلیل الاحصائی علی سوالین هامین:الاول: ایه هذه الاشعار تعبر عن ثراء معجمی نسبی اذا ما قورنت بغیرها؟الثانی: کیف یستخدم الشاعر خاصیه التنوع بین مفرداته عند صیاغه الشعر؟و یهدف هذا البحث الی تقدیم عرض نظری لاحدی الطرق المستخدمه فی قیاس خاصیه التنوع فی المفردات مع دراسه تطبیقیه لنماذج من الشعر العربی فی مجال الادب الملتزم لدعبل الخزاعی، الشریف الرضی و مهیار الدیلمی. چکیده فارسی:گستره واژگان هر شاعر، دریچه ورود به فضای شعر وی است؛ چرا که با آن می توان اغراض و معانی مورد نظر وی را فهمید. دایره واژگان در شعر - بدون در نظر گرفتن دیدگاه، عواطف و موضع گیری های شاعر - ابزاری مناسب برای بیان فکر شاعر و انتقال آن به شمار می رود. آشنایی با شعر هر شاعر، همان آشنایی با گستره واژگان وی است. تنوع واژگان یکی از ویژگی های سبکی شعر است که با مقایسه آن در تعدادی از اشعار همراه با آمار و ارقام، می توان به دو سوال زیر پاسخ گفت:1- کدام یک از این اشعار در مقایسه با اشعار دیگر، از دایره واژگان پربارتری برخوردار است؟2- شاعر در هنگام سرودن شعر، چگونه از گونه گونی واژگان استفاده کرده است؟این مقاله در نظر دارد با استفاده از یکی از روشهای مقایسه تنوع واژگان و انجام کار عملی و آماری، نمونه اشعاری از دعبل خزاعی، شریف رضی و مهیار دیلمی را در موضوع ادبیات متعهد، مورد پژوهش قرار دهد.

یعتبر الشریف الرضی، إضافة إلی کونه رجل دین بارزا و شخصیة اجتماعیة مرموقة، شاعراً من الطراز الأوّل. وحریّ به أن یقرن بأعظم شعراء العصر العباسی الثانی کأبی تمام والبحتری والمتنبی. أما أهمّ ما یمیز شعر الشریف عن شعر أقرانه فهو الإلتزام الدینی الذی یکاد یطبع جمیع قصائده. هذا الالتزام تجسّد فی أهمّ أغراضه التی تناولها وهی الفخر والمدیح والغزل والرثاء وغیرها. أما أسباب بلورة هذا الإلتزام فی شعره فمرجعها إلی ثلاثة عوامل هی: شرافة نسبه، ومکانته الدینیة والعلمیة، ثم منزلته الإجتماعیة والسیاسیة فی عصره. ونحن فی هذه المقالة سنحاول جهد استطاعتنا أن نثبت ذلک من خلال غرضه المدحی حتی تتسنّی لنا معرفته فی أغراضه الأخری.

چکیده عربی:سعد الله ونوس کاتب مسرحی سوری من درجة المسرحیین و المبدعین. حاول فی إغناء المسرحیة العربیة و ازدهارها. له مسرحیات تحتل المکانة السامیة بین المسرحیات العربیة المؤصلة منها مسرحیة (الملک هو الملک) التی تعتبر من أفضل مسرحیاته النموذجیة المعاصرة و تهتم بقضایا العرب المعاصرة و تنعکس حقائق مجتمعاتهم و حکامهم أشد انعکاس.التناص ترجمة للمصطلح الفرنسوی (intertext)، مصطلح شاع فی النقد العربی الحدیث علی ید «جولیاکریستیفا» و هو تعالق النصوص بعضها ببعض أو تداخل النص مع نصوص أخری، له قوانین و أشکال متعددة. مسرحیة (الملک هو الملک)، مسرحیة رمزیة سیاسیة وطنیة اجتماعیة، تصور المجتمع الاسلامی و الانسانی تصویرا واقعیا نموذجیا، تصویرا یغری المخاطب إلی إصلاح حیاته و مجتمعه. هذه المسرحیة أکثر مسرحیات سعدالله ونوس إمتاعا و طرافة، فضلا عن طقسیتها الموفقة و هی فی الواقع أصفی و أرق و أنجح ما کتب ونوس، لها مشاهد و فواصل عدیدة. مازال المسرحیین المعاصر الخلاق یهتمون بدرج التراث الماضی الثمین فی آثارهم لإثراءها. کذلک حال المبدع المسرحی سعدالله ونوس فی مسرحیته (الملک هو الملک) حین یوظف فیها حشدا من أسالیب و حکایات تراثیة تکشف لنا عن تأثیره بالکتاب العالمی التراثی (ألف لیلة و لیلة).هذه المقالة تحاول إلقاء الضوء علی هذا المسعی، و تمعن النظر فی تحلیل جوانب هذه المسرحیة التراثیة فی ظل قضیة التناص بأشکاله و قوانینه علی صعیدین: الحکایة و الأسلوب الفنی. چکیده فارسی:لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

عبدالسمیع بن محمدعلی یزدی از عالمان، فقیهان و شاعران قرن سیزدهم قمری است که همانند شمار کثیری از ایرانیان خدمات ارزنده ای به زبان و ادبیات عربی ارائه نموده است. تاکنون جز در چند کتاب تراجم، نامی از این شخصیت بزرگ ایرانی برده نشده و در گذر زمان رنگ فراموشی به خود گرفته است. بیشتر آثار وی به زبان عربی و در موضوع نحو عربی است. یکی از مهمترین نوشته های وی منظومه نحوی «العرو ه الوثقی» است که در یکصد و ده بیت سروده شده است. گرچه این منظومه ناشناخته مانده است اما سه شرح از آن در میان نسخه های خطی موجود است که نشان از اهمیت آن در زمان خود دارد. این نوشته به معرفی این دانشمند ایرانی و منظومه نحوی وی و تصحیح آن می پردازد.

قصه، بازتاب آرزوها و آرمان های انسان است؛ خواه به صورت افسانه، اسطوره و حکایت و خواه به شکل انواع داستان و رمان و ... قصه جز نخستین پدیده هایی است که گذشته از ایجاد سرگرمی، لذت خیال پردازی، کنجکاوی و دریافت اطلاعات، حس هنری انسان را ارضا کرده و می کند. به همین دلیل بخشی عظیم از ادبیات را، ادبیات داستانی شامل می شود و یکی از گونه های آن «حکایت عرفانی» است. بنیان سازنده (محور) حکایت های عرفانی، «کرامت» است که راوی برای اثبات آن و به دلیل آگاهی از تاثیر داستان، از چنین ساختاری بهره گرفته است. بسیاری از این حکایت ها، با معیارهای نقد داستان امروز، قابل بررسی است. بدین منظور، نگارنده، ساختار سه اثر عرفانی کهن - کشف المحجوب، اسرارالتوحید و تذکره الاولیا - را از نظر داستانی مورد بررسی قرار داده است.

در این پژوهش امکان تولید نیمه صنعتی مواد مرکب Al-TiB2 و Al-ZrB2  با استفاده از سربارة فعال بررسی شده است. به این منظور از آلومینیم خالص تجارتی, مخلوط ترکیبات Tio2, ZrO2, KBF و Na2AlF6 و یک دستگاه کورة شعله ای حاوی بوته گرافیتی 200 A استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد, با انتخاب نسبت مناسبی از ترکیبات یاد شده و استفاده از مقادیر اضافی آنها نسبت به مقادیر استوکیومتری لازم, امکان ساخت مواد مرکب Al-TiB2 و Al-ZrB2  با کیفیت مناسب توسط کوره های ذوب معمولی نظیر کوره شعله ای, در مقیاس نیمه صنعتی وجود دارد.

محمود سامی البارودی یکی از پیشروان نهضت جدید در شعر عربی است. او از جمله کسانی است که شعر کلاسیک را احیا کرد و به آن قوت و حیات تازه بخشید و وظیفه شعر را در برابر زمان و جامعه به خوبی فهمید. از این رو باب موضوعات اجتماعی از جمله عدالت، مساوات و شوری را در شعر گشود، و در این ابتکار راهگشای شاعرانی چون حافظ ابراهیم و احمد شوق و دیگران گردید. زندگی و اشعار بارودی نشانگر حسن ایمان و اخلاص اوست. در اندیشه او نهضت واقعی در ابعاد گوناگون آن به ویژه در ادبیات تنها در سایه دین امکان پذیر است. لذا در دیوانش کمتر قصیده ای است که در آن اشارات مختلفی به دین و مفاهیم آن نباشد. او معلم قرآن بود و آنچه را که از این کتاب مقدس آموخته بود در اشعارش به خوبی به تصویر کشیده است. خصوصا در آنجا که به اقتضای حال به ستایش از خداوند و یا بیان صفات او پرداخته است.

غلبه تقلید بر نوآوری یکی از ویژگی های بارز شعر عربی پس از سقوط حکومت عباسیان است، اما در عین حال وام گیری ادبی آگاهانه و آمیخته با خوش ذوقی و ظرافت، تداعیات و تاثیرات مناسبی برای مخاطبان دارد. در اصطلاح علم بدیع، اگر شاعری مصراع، بیت یا ابیاتی از سروده های دیگران را به شیوه تمثل و استشهاد، به وام گیرد و با همان وزن و قافیه در میان اشعار خود بگنجاند و یا به تناسب مقصود، آن را اندکی تغییر دهد، صنعتی مقبول به کار بسته که آن را تضمین گویند. یکی از شاعران مشهور و توانای این دوره صفی الدین حلی (677-750 ه) است که توجه ویژه ای به شاعران نام آور عرب در دوره های پیشین و فراخوانی و باز آفرینی اشعار آنان داشته و از همین رو بارها به تضمین اشعارشان پرداخته است. این پژوهش با تامل در دیوان حلی - از یک سو - و مراجعه به دیوان شعرای متقدم - از سوی دیگر - ضمن باز شناسی موارد فراوانی از انواع تضمین و کاربرد آن در دیوان این شاعر، به معرفی منابع اصلی (با ذکر ابیات و عبارات شاعران پیشین) در دوره های متوالی تاریخ می پردازد تا افزون بر بیان گونه های تضمین و کارکردهای آن در شعر صفی الدین حلی، شیوه بهره گیری هنرمندانه این شاعر از صنعت تضمین را روشن سازد.

شاخص خشکی (AI) به عنوان نسبت تبخیر-تعرق به بارش برای کمی سازی مقدار خشکی به کار می رود. در این مطالعه، تحلیل حساسیت AI براساس 7 متغیر هواشناسی شامل بارش، دمای حداکثر، دمای حداقل، فشار بخار هوا، سرعت باد و تابش ورودی در 5 نمونه اقلیمی متفاوت بر اساس طبقه بندی دومارتن طی دوره 2019-1990 در مقیاس زمانی سالانه با استفاده از روش مشتقات جزیی محاسبه شد. برای روندیابی تغییرات AI، از آزمون من-کندال و روش تخمین گر شیب خط سن استفاده شد. به منظور پیش نگری تغییرات AI در دوره آینده 2050-2020، از مدل گردش عمومی جو (canESM2) تحت دو سناریوی RCP4. 5 و RCP8. 5 و مدل ریز مقیاس نمایی (SDSM) استفاده شد. نتایج تحلیل روند حاکی از افزایش خشکی در همه ایستگاه ها به جز مشهد بود. نتایج ضریب حساسیت نشان داد، در بین متغیرهای اقلیمی، بارش بیش ترین سهم را در تغییرات AI داشته است. به طوری که %10 افزایش در بارش، باعث کاهش AI در ایستگاه های رشت، ایلام، یاسوج، مشهد و کرمان به ترتیب %10/72، %11/81، %12/48، %11/14 و %12/82 می شود. بعد از بارش، بیشترین حساسیت AI به متغیرهای اقلیمی در ایستگاه های ایلام و رشت به ترتیب دمای حداکثر و حداقل، در ایستگاه های کرمان و مشهد، فشار بخار هوا، و در ایستگاه یاسوج مقدار تابش ورودی است. طی دوره 30 سال پیش رو، انتظار می رود مقادیر AI در همه ی ایستگاه های مطالعاتی به جز یاسوج افزایش یافته و بیشترین و کمترین نرخ افزایش AI سالانه به ترتیب در ایستگاه های رشت تحت سناریوی RCP8. 5 و مشهد تحت سناریوی RCP4. 5، رخ دهد.