مقدمه: با توجه به اثرات سوء اختلالات عملکرد جنسی بر بهداشت روان زنان منوپوز و خانواده آنها، اهمیت شناسایی عوامل مرتبط با اختلالات عملکرد جنسی در این دوره ضروری به نظر می رسد.روش ها: مطالعه حاضر از نوع توصیفی تحلیلی و روش جمع آوری اطلاعات به صورت مقطعی بوده است. در این مطالعه 174 زن یائسه همسردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی مورد بررسی قرار گرفتند. روش جمع آوری اطلاعات به صورت پرسش نامه (تست افسردگی بک و پرسش نامه های خود ساخته نظیر ویژگی های دموگرافیک، آگاهی جنسی، کیفیت روابط مطلوب با همسر و اختلالات جنسی بر اساس DSM-IV بود. نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS و با آزمون های آماری t مستقل، χ2 و مانتل هانزل χ2 مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که ارتباط آماری معنی داری بین خصوصیات مربوط به شرکت کنندگان (سن، تحصیلات، شغل،  افسردگی، آگاهی جنسی و کیفیت روابط با همسر) و برخی متغیرهای دیگر مثل تحصیلات شوهر، وضعیت اقتصادی، وضعیت محل سکونت با اختلالات عملکرد جنسی وجود داشت.یافته ها: همچنین نشان داد که ارتباط آماری معنی داری بین خصوصیات مربوط به همسران شرکت کنندگان نظیر (سن، شغل) و برخی متغیرهای دیگر مثل فاصله سنی زن و شوهر، طول مدت ازدواج و تعداد فرزندان با اختلالات عملکرد جنسی وجود نداشت.نتیجه گیری: اختلالات جنسی در یائسگی می تواند متاثر از برخی ویژگی های فردی و اجتماعی، مشکلات سایکولوژیک و کاهش دانش جنسی باشد. با توجه به این که بسیاری از آسیب های روانی و اجتماعی در این دوره متعاقب اختلالات جنسی ایجاد می شود؛ لذا بر نقش متخصصین مربوط به این امور در زمینه مشاوره و آموزش تاکید می شود.

بیان مساله: یائسگی می تواند اثرات گسترده ای از نظر جسمانی و روانی بر خانم هایی که به این مرحله می رسند، داشته باشد؛ از جمله می توان به عوارض دهانی شامل خشکی دهان، احساس سوزش در زبان و دهان و غلیظ شدن بزاق اشاره کرد؛ گرچه هنوز این موضوع، مساله ای قابل بحث تلقی می گردد.هدف: این مطالعه با هدف بررسی میزان بزاق تحریکی در 158 خانم که در مرحله یائسگی و پس از یائسگی بودند، انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه تحلیلی توصیفی که به روش مقطعی انجام شد، تعداد 158 خانم که در مرحله یائسگی و پس از یائسگی بودند (گروه مورد) و نیز تعداد 83 نفر از آقایان هم سن که فاقد بیماری سیستمیک و مصرف دارو بودند، انتخاب شدند (گروه شاهد). دامنه سنی در هر دو گروه 69-50 سال بود؛ همچنین وضعیت روانی دو گروه با استفاده از آزمون HADS (Hospital Anxiety Depression Scale) مقایسه شد و بروز سمپتوم های دهانی نیز در دو گروه ارزیابی و مقایسه گردید. برای تحلیل نتایج از آزمونهای t و Mann-Whitney استفاده شد.یافته ها: نتایج این بررسی اختلاف معنی داری را از نظر کمیت بزاق تحریکی و نیز وضعیت روانی بین دو گروه نشان نداد؛ اما بروز سمپتوم های دهانی در گروه مورد به شکل معنی داری بیش از گروه شاهد بود (P=0.002).نتیجه گیری: گرچه در مطالعه حاضر بروز سمپتوم های دهانی، ارتباط معنی داری با یائسگی داشت، اما علت این امر تغییر در کمیت بزاق یا تغییر وضعیت روانی نمی باشد و احتمالا باید علت آن را در تغییرات کیفی بزاق و یا سایر عوامل جستجو کرد.