در این تحقیق اثر عوامل مادری بر صفات رشد با استفاده از 3872 رکورد حاصل از 182 قوچ و 2274 میش نژاد مغانی، که در طی سالهای 1374 لغایت 1382 در ایستگاه اصلاح نژاد گوسفند مغانی جمع آوری شده بود، با استفاده از روش حداکثر درستنمایی محدود شده و مدل حیوان بررسی شد. صفات مورد مطالعه شامل وزن های تولد، 3، 6، 9 و 12 ماهگی بودند. با در نظر گرفتن اثر عوامل مادری و بدون آن، 6 مدل مختلف برای هر صفت برازش و مناسب ترین مدل از طریق آزمون نسبت درستنمایی تعیین گردید. برای صفت وزن تولد مدل دارای اثر ژنتیکی افزایشی مستقیم و مادری بدون برازش کواریانس بین آن ها و اثر محیطی دایمی مادری اهمیت داشت. وراثت پذیری مستقیم، مادری و نسبت واریانس محیطی دایمی مادری به واریانس فنوتیپی این صفت به ترتیب 0.022±0.172، 0.045 ± 0.058 و 0.038 ±0.131 برآورد شد. برای وزن های 3 و 6 ماهگی عوامل موثر اثر ژنتیکی افزایشی مستقیم و مادری بودند. برآورد وراثت پذیری مستقیم و مادری برای این صفات به ترتیب، 0.037 ± 0.044 و 0.075 برای وزن 3 ماهگی و 0.024 ± 0.083 و 0.040 ± 0.075 برای وزن 6 ماهگی بود. برای وزن های 9 و 12 ماهگی فقط اثر ژنتیکی افزایشی مستقیم تنها عامل موثر بوده، وراثت پذیری مستقیم آن صفات به ترتیب 0.037 ±0.376 و 0.059 ± 0.227 برآورد شد. همبستگی های ژنتیکی افزایشی مستقیم بین وزن های بدن در سنین مختلف دامنه ای از 0.209 (بین وزن تولد و 6 ماهگی) تا 0.604 (بین وزن تولد و 3 ماهگی) داشت. این برآوردها برای همبستگی ژنتیکی افزایشی مادری دامنه ای از 0.574 (بین وزن تولد و 6 ماهگی) تا 1 ( بین وزن 3 ماهگی و 6 ماهگی) داشت. دامنه همبستگی های فنوتیپی بین این صفات نیز از 0.168 (بین وزن تولد و 12 ماهگی) تا 0.843 (بین وزن 6 ماهگی و 9 ماهگی) متغیر بودند.

بهترین راه برای حداکثرکردن سود آوری از طریق اصلاح نژاد، استفاده از ضرایب اقتصادی صفات به همراه ارزیابی ژنتیکی است. هدف تحقیق حاضر، تحلیل هزینه فایده در گله های این نژاد در شرایط پرورش عشایری می باشد. در این مطالعه پارامترهای تولیدی، مدیریتی و اقتصادی حاصل از رکوردگیری پنج گله به تعداد 500 راس میش داشتی گوسفند نژاد مغانی در طول چرخه تولیدی از شهریور سال 1394 تا شهریور 1395 مورد ارزیابی قرار گرفت. ضرایب اقتصادی صفات با استفاده از گرایش حداکثر سود، توسط نرم افزارMATLAB محاسبه گردید. برای تعیین ضرایب اقتصادی نسبی، ضریب اقتصادی مطلق هر صفت، به ضریب اقتصادی مطلق صفت وزن پشم تقسیم گردید. آنالیز اقتصادی سیستم تولید نشان داد که هزینه ها، درآمدها و سود حاصل به ازای هر رأس میش در سال به ترتیب 88/9437617، 49/10637654و 61/1200036ریال بود. هزینه های مربوط به تغذیه و مدیریت به ترتیب 65/73 و 35/26 درصد از کل هزینه های جاری ودرآمد حاصل از فروش وزن زنده، شیر، کود و پشم به ترتیب 39/86، 64/9، 85/2 و 15/1 درصد از کل درآمد را شامل شدند. ضرایب اقتصادی نسبی برای صفات مختلف به ترتیب بازده لاشه، وزن دوازده ماهگی، زنده مانی میش، وزن شیرگیری بره، وزن تولد، میزان آبستنی، زنده مانی بره بعد از شیرگیری، زنده مانی بره تا شیرگیری، تعداد بره در هر زایش، دفعات زایش درسال، افزایش وزن روزانه بعد از شیرگیری، وزن بیده پشم، وزن شیر، افزایش وزن روزانه قبل از شیرگیری، وزن جایگزین ماده و وزن میش بالغ 30/7، 27/4، 08/3، 85/2، 44/2، 35/2، 07/2، 85/1، 54/1، 42/1، 05/1، 1، 55/0، 34/0، 06/0-، 81/1-گزارش شد.

تردی گوشت یکی از صفات مهم گوشت و مورد توجه مصرف کنندگان می باشد. ژن کالپاستاتین به عنوان یکی از ژن های موثر در کیفیت گوشت و رشد حیوانات شناخته شده است. هدف از این تحقیق بررسی تنوع ژنوتیپی ژن کالپاستاتین در گوسفندان نژاد مغانی به کمک تکنیک PCR-RFLP بود. در این تحقیق نمونه های خون از 176 راس گوسفند جمع آوری گردید. پس از استخراج DNA ژنومی تکثیر ناحیه L اگزون 1 ژن کالپاستاتین به طور 622 جفت باز با آغازگرهای اختصاصی صورت گرفت. برای برش آنزیمی فراورده های PCR، از آنزیم های MspI و NeoI استفاده گردید. آنزیم های فوق محصولات تکثیر شده را به صورت مکمل برش دادند که فراوانی آلل های M و N در گوسفندان نژاد مغانی به ترتیب 0.54 و 0.46 و میزان تنوع ژنتیکی در حدود متوسط (0.49) برآورد گردید و جمعیت مورد بررسی در تعادل هاردی - واینبرگ بود. نتایج نشان داد که تکنیک فوق می تواند جهت بررسی تنوع ژنوتیپی در این نژاد مورد استفاده قرار گیرد.

در این پژوهش برای برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات زنده مانی و وزن تولد به ترتیب از 7202 و 6585 رکورد جمع آوری شده در طی سال های 1374 تا 1388 توسط ایستگاه اصلاح نژاد گوسفند مغانی جعفرآباد استفاده شد. پارامترهای ژنتیکی با 16 مدل مختلف در قالب مدل های دام، آستانه ای و پدری با روش REML و با استفاده از نرم افزارASReml برآورد شدند. جهت تعیین مدل مناسب برای هر صفت از معیار اطلاعات آکائیک (AIC) استفاده شد. مدل دام مناسب برای آنالیز وزن تولد، شامل اثرات ژنتیکی افزایشی مستقیم، ژنتیکی افزایشی مادری و محیط مشترک بود. برای زنده مانی مدل دام شامل اثرات ژنتیکی افزایشی مستقیم، ژنتیکی افزایشی مادری، محیط دائمی مادری، محیط مشترک و کوواریانس بین ژنتیک افزایشی مستقیم و مادری بود. همچنین مدل دام مناسب برای آنالیز زنده مانی با استفاده از مدل پدری شامل اثرات ژنتیکی افزایشی مستقیم و محیط مشترک بود. وراثت پذیری مستقیم برای وزن تولد 02/0± 09/0 بود. وراثت پذیری مستقیم زنده مانی با استفاده از مدل دام و پدری به ترتیب 002/070± 0/0 و 02/0± 05/0 بود، که پس از تصحیح به 22/0 و 15/0 افزایش یافت. همچنین وراثت پذیری زنده مانی با مدل آستانه ای 10/0± 30/0 برآورد شد. همبستگی ژنتیکی، محیطی و فنوتیپی بین وزن تولد و زنده مانی به ترتیب 24/0± 61/0، 02/0± 08/0 و 01/0± 07/0 برآورد شد. در نظر گرفتن عوامل محیطی از جمله اثرات محیطی مشترک برای برآورد نااریب پارامترهای ژنتیکی ضروری است.

هدف از مطالعه حاضر بررسی تأثیر هم خونی بر برآورد فراسنجه های ژنتیکی صفات وزن در سنین مختلف در گوسفندان نژاد مغانی بود. در تحقیق حاضر از اطلاعات 11721 رأس گوسفندان مغانی در ایستگاه اصلاح نژاد جعفر آباد مغان، از سال 1366 تا 1390 استفاده شد. فراسنجه های ژنتیکی با استفاده از مدل تک صفتی با و بدون در نظر گرفتن هم خونی به-صورت کوواریت و طبقه بندی برآورد شدند. نرم افزارهای CFC و WOMBAT به ترتیب برای برآورد ضریب هم خونی و تاثیر هم خونی بر صفات استفاده شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرتصادفی حیوان و اثرهای ثابت سال-فصل، جنس و سن بر تمامی صفات مورد بررسی تأثیر معنی داری داشت (05/0 p<. ). میانگین ضریب هم خونی جمعیت و افراد هم خون 4/0 و 67/1 درصد و 1/26 درصد از دام ها هم خون بودند. برآورد افت هم خونی برای صفات وزن تولد، 3، 6، 9، 12، 24، 36، 48 و 60 ماهگی به ترتیب 06/1-، 113/0، 126/0، 089/0-، 817/0، 054/0-، 687/0-، 717/2 و 139/0-کیلوگرم به دست آمد. وراثت پذیری مستقیم برای وزن های تولد، 3، 6، 9، 12، 24، 36، 48 و 60 ماهگی 17/0، 14/0، 10/0، 27/0، 16/0، 21/0، 20/0، 02/0 و 23/0 به ترتیب محاسبه شدند. نتایج نشان داد که قرار دادن هم خونی در مدل های برآورد پارامترهای ژنتیکی تاثیر کم تا متوسط بر برآورد وراثت پذیری داشت. همچنین نتایج نشان داد که می توان با افزایش استفاده از تلاقی های دور با نرهای برترو مدیریت مناسب ژنتیکی در گله ها از اثرات زیان بار ناشی از افزایش بیش از حد هم خونی جلوگیری نمود.

بمنظور بررسی اثر عوامل محیطی و برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات وزن تولد، میانگین افزایش وزن روزانه از تولد تا سه ماهگی، وزن سه ماهگی، میانگین افزایش وزن روزانه سه تا شش ماهگی، وزن شش و نه ماهگی، وزن یکسالگی، از داده های مربوط به 1831 بره، 83 راس قوچ و 555 راس میش که در خلال سالهای 1372 تا 1375 در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد جعفرآباد مغان به ثبت رسیده بودند استفاده گردید. اثرات سال تولد، جنس، نوبت زایش و تیپ تولد بره بعنوان عوامل ثابت و قوچ ها و اثر حیوان بعنوان اثرات تصادفی بر روی صفات مزبور مورد مطالعه قرار گرفتند. سال تولد بر روی کلیه صفات رشد اثر معنی داری داشت (001/0>P) که این تاثیر بر روی وزن یکسالگی بیشترین مقدار بود. نوبت زایش باستثنای افزایش وزن روزانه سه تا شش ماهگی و نیز وزن یکسالگی، بر روی سایر صفات رشد اثر معنی داری داشت (001/0>P). به جز افزایش وزن روزانه سه تا شش ماهگی، دیگر صفات رشد بطور معنی داری تحت تاثیر تیپ زایش قرار داشتند (001/0>P). اثر جنس بره بر روی تمامی صفات رشد نیز معنی دار بود (001/0>P) و بره های نر در مورد تمام صفات رشد، برتر از بره های ماده بودند. مولفه های واریانس و وراثت پذیری صفات مورد نظر در این تحقیق با استفاده از دو روش 3 هندرسون با مدل پدری و REML با مدل دام و الگوریتم DF-REML برآورد شدند. مقادیر وراثت پذیری برای صفات فوق الاشاره در روش اول بترتیب 041/0±097/0، 041/0±074/0, 042/0±068/0, 044/0±071/0, 046/0±087/0 , 065/0±089/0 و 099/0±079/0، و با استفاده از روش دوم نیز 061/0±13/0, 089/0±093/0, 045/0±084/0, 053/0±083/0, 047/0±099/0, 052/0±101/0, 079/0±085/0 برآورد گردیدند. همبستگی های ژنتیکی، فنوتیپی و محیطی با استفاده از مدل پدری چند صفتی برآورد گردیدند. از آن، جمله همبستگی ژنتیکی افزایش وزن روزانه از تولد تا سه ماهگی با وزن 3 و 6 ماهگی به ترتیب 0.827 و 0.766 و همبستگی وزن تولد با وزن 3 و 6 ماهگی به ترتیب 0.636 و 0.453 برآورد گردید.

در این تحقیق از داده های جمع آوری شده طی سال های 1374 تا 1388 توسط ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند مغانی به منظور بررسی روند ژنتیکی و فنوتیپی صفات رشد استفاده شد. مولفه های (کو) واریانس حیوانات با استفاده از روش حداکثر درستنمایی محدود شده عاری از مشتق گیری (DFREML) و ارزش اصلاحی حیوانات با استفاده از بهترین پیش بینی نااریب خطی برآورد شد و در نهایت بر اساس بهترین مدل، روند ژنتیکی صفات محاسبه شد. روند ژنتیکی و فنوتیپی به ترتیب از تابعیت میانگین ارزش اصلاحی و میانگین فنوتیپی بر سال تولد به دست آمد. روند ژنتیکی و فنوتیپی صفات وزن تولد، وزن شیرگیری، وزن شش ماهگی، افزایش وزن روزانه قبل از شیرگیری، افزایش وزن روزانه بعد از شیرگیری، ضریب کلیبر قبل از شیرگیری و ضریب کلیبر بعد از شیرگیری به ترتیب 2 و 31، 36 و 528، 43 و 36، 0.617 و 4.258، 0.223 و 0.144، 0.016 و 0.165 و 0.007 و -0.235 گرم برآورد شد. میزان پیشرفت ژنتیکی کل طی 14 سال در صفات وزن تولد، وزن شیرگیری و وزن شش ماهگی به ترتیب 38، 402 و 578 گرم و برای صفات افزایش وزن روزانه قبل از شیرگیری، افزایش وزن روزانه پس از شیرگیری، ضریب کلیبر قبل از شیرگیری و ضریب کلیبر پس از شیرگیری به ترتیب 65.541، 2.697، 2.497 و 0.090 گرم برآورد شد. که نشان دهنده روند صفات رشد در این گوسفند می باشد.