پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر رفتار ارتباطی گندم کاران به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق را کلیه کشاورزان گندم کار استان مرکزی که به دو گروه آموزش دیده در رابطه با مدیریت ضایعات گندم به عنوان گروه آزمودنی به تعداد 700 نفر و گروه آموزش ندیده در این زمینه به همین تعداد تشکیل دادند. حجم نمونه بر اساس آزمون کوکران به تعداد 103 نفر تعیین گردید که در طی دو مرحله با استفاده از نمونه گیری انتسابی متناسب و تصادفی انجام شد. اعتبار شاخص های اصلی تحقیق شامل میزان استفاده از منابع اطلاعاتی، میزان ارتباط با مروجان به منظور کسب اطلاعات در خصوص مدیریت ضایعات گندم به ترتیب 0.82 و 0.88 به دست آمد که از لحاظ آماری قابل قبول بود. یافته های تحقیق نشان داد که منابع اطلاعاتی فروشندگان نهاده، همسایگان و آشنایان در هر دو گروه، مهم ترین منابع اطلاعاتی گندم کاران بوده است. بیشترین متغیر اثرگذار بر میزان ارتباط گندم کاران با مروجان در گروه آموزش دیده و ندیده، مدت شرکت در دوره های آموزشی- ترویجی بوده است. همچنین بیشترین متغیر اثرگذار بر میزان استفاده از منابع اطلاعاتی و ارتباطی در میان دو گروه آموزش دیده و ندیده، میزان ارتباط آنان با عاملان ترویج بوده است.

طی تابستان سال 1377 بیماری سوختگی برگ و غلاف لوبیا در مزارع لوبیای اطراف اراک مشاهده گردید. بررسی های سال بعد نشان داد که شیوع بیماری در مزارع لوبیا کاری استان مرکزی روند افزایشی دارد، و به نظر می رسد که خسارت آن در مزارع مجهز به سیستم آبیاری بارانی بیشتر است. علایم بیماری شامل لکه های سوخته نامنظمی روی برگ ها بود، که با هاله زردرنگی احاطه شده بودند. در شرایط مساعد این لکه ها به تدریج گسترش یافته و برگ های مبتلا سوخته شدند. علایم اولیه روی غلات های لوبیا به صورت لکه های آب سوخته دیده شد، که بعدا این لکه ها به رنگ قرمز تا تیره در آمدند. از اندام های آلوده لوبیا دو نوع باکتری با کلنی های زردرنگ، برجسته و شفاف به دست آمد. بر پایه مشخصات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و بیوشیمیایی، نوع غالب باکتری جدا شده از بوته های مریض Xanthomonas axonopodis pv. Phaseoli شناسایی شد، و باکتری نوع دیگر با ویژگی های مشابه، تنها به دلیل تولید ملانین در محیط کشت، به عنوان X. axonopodis pv. phaseoli var. fuscans تعیین گردید.  

با پیدایش و گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات متغیرهای اقتصادی دستخوش تغییرات چشمگیر شده اند از جمله مهمترین این متغیرها در سطح کلان اقتصادی اشتغال می باشد. فناوری اطلاعات وارتباطات دارای ویژه گی های خاص خود می باشد که می تواند تغییرات اساسی در ساختار اشتغال ایجاد نماید. بر این اساس و با توجه به وجود بیکاری در کشور بررسی اثر آن بر اشتغال ضروری به نظر می رسد این مهم با توجه به ویژگی های هر منطقه یا هر استان نیازمند توجه خاص می باشد. استان مرکزی به عنوان یکی از قطب های بزرگ صنعتی کشور از پتانسیل های مناسبی در زمینه ICT برخوردار است لیکن اثر گسترش آن بر اشتغال بخش صنعت استان بایستی مورد بررسی قرار گیرد. این مقاله به بررسی اثر ICT بر اشتغال بخش صنعت استان مرکزی می پردازد. نتایج نشان می دهد که ICT بر کل اشتغال بخش صنعت استان مرکزی و همچنین اشتغال نیروی کار ماهر، نیروی کار تکنسین و نیروی کار مهندس دارای اثر مثبت و بر اشتغال نیروی کار ساده اثر منفی داشته است.

زمینه و هدف: پنیر سنتی بنا به دلایل فرهنگی، طعم و بوی مطبوع و نیز ارزش تغذیه ای بالا به عنوان یک منبع پروتئینی جایگاه ویژه ای را در رژیم غذائی مردم کشور داراست. با این وجود آلودگی آن به میکروارگانیسم های پاتوژن می تواند سلامت انسان را به خطر انداخته و موجب ضررهای اقتصادی قابل توجهی گردد. هدف از این مطالعه اندازه گیری و شناسائی آلودگی میکروبی پنیرهای سنتی عرضه شده در سطح استان مرکزی بود. روش بررسی: استان مرکزی به 10 خوشه (بر اساس تعداد شهرستان) تقسیم و سپس در هر خوشه بر اساس میزان تراکم عرضه پنیر سنتی تعداد 8 نمونه از مراکز عرضه این محصول در تابستان سال 1390 گرفته شد. نمونه ها تحت شرایط استریل به آزمایشگاه انتقال داده شده و تحت آزمایشات میکروبیولوژی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج آزمون آماری نشان داد تمامی نمونه ها بیش از حد استاندارد ایران، به کلی فرم، استافیلوکوکوس ارئوس، کپک و مخمر آلوده هستند (P<0.001). 34  درصد نمونه ها از نظر اشرشیاکلی دارای آلودگی بودند همچنین در 24 درصد نمونه ها آلودگی به استافیلوکوکوس ارئوس کواگولاز مثبت مشاهده شد. درصد آلودگی نمونه ها به سالمونلا نیز 8.75 درصد بود.نتیجه گیری: این نتایج بیانگر وضعیت نامطلوب پنیرهای سنتی استان مرکزی از نظر آلودگی میکروبی بوده است.

این تحقیق با هدف بررسی کارایی فنی عوامل تولید با تاکید بر مدیریت ریسک در واحدهای صنعتی پرواربندی گوساله در استان مرکزی صورت گرفت. به این منظور کارایی فنی به روش حداقل مربعات تصحیح شده و همچنین معیار تیمر تعیین و رابطه متغیرهای مورد مطالعه با استفاده از آزمون های آماری مورد آزمون قرار گرفت. ضمن این که، برای اندازه گیری ریسک از معیار ضریب تغییرات استفاده شد. داده های مورد نیاز این تحقیق از طریق تکمیل پرسشنامه با مصاحبه حضوری از تعداد 102 واحد پرواربندی در سه طبقه ظرفیتی شامل کوچک، متوسط و بزرگ از 7 شهرستان استان مرکزی که به روش نمونه گیری طبقه بندی شده انتساب متناسب در سال 1391 انتخاب شده بودند، جمع آوری گردید. نتایج تحقیق نشان داد که میانگین کارایی فنی کل واحدهای مورد مطالعه برابر 49.2 درصد بود که بیانگر آن است که واحدها از کارایی فنی متوسطی برخوردار بوده و آن گونه که لازم است از نهاده های تولید به صورت بهینه استفاده نکرده اند. در بین شهرستان های استان، شهرستان های خمین، کمیجان و زرند به ترتیب دارای بیشترین میزان میانگین کارایی فنی بودند. ضمن این که، اختلاف 55 درصدی بین واحدهای تولید با بیشترین و کمترین کارایی فنی وجود داشت. برآورد تابع تولید نشان داد که بیشترین کشش تولید به ترتیب مربوط به نهاده های نیروی کار، خوراک مصرفی و ظرفیت فعال بود. نتایج همچنین بیانگر آن بود که رابطه معنی دار بین ظرفیت فعال واحدهای پرواربندی و میزان کارایی فنی (p>0.05) وجود ندارد. از سوی دیگر، بررسی ضریب تغییرات قیمت و وزن زنده در انتهای پروار نشانگر بالاتر بودن ریسک قیمتی در مقایسه با ریسک تولید بود. ضمن این که، رابطه معنی داری بین بیمه دام و کارایی فنی و نیز درآمد خالص به ازاء یک راس گوساله پرواری وجود نداشت که نشان می دهد که بیمه دام از کارآمدی لازم در مدیریت ریسک برخوردار نیست.

شکل گیری روستاها را به عنوان نخستین هسته های مدنیت و فعالیت می توان به عوامل محیطی مرتبط دانست، اما تداوم حیات اقتصادی و اجتماعی روستاها در گذر زمان با چالش های اساسی ناشی از افول کارکردهای کشاورزی، به عنوان اصلی ترین کارکرد محیطی، مواجه شده است. هدف اصلی از این مطالعه بررسی تحولات کشاورزی روستاهای استان طی یک دهه با تأکید بر کارکردهای کشاورزی است. این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش شناسی در گروه تحقیقات توصیفی –,تحلیلی قرار می گیرد. برای این منظور تمامی 733 روستاهای بالای بیست خانوار استان در دو سرشماری کشاورزی 1382 و 1393 مورد مطالعه قرار گرفته و با استخراج همه متغیرهای کشاورزی مشابه در دو مقطع، 20 شاخص مقطعی و تحولی تعریف و محاسبه شد. پس از توصیف آماری و ارزیابی توزیع شاخص ها، مدل سازی تحولات کشاورزی مناطق روستایی استان در دو مقطع با روش معادله یابی ساختاری و مبتنی بر رویکرد خودگردان سازی با استفاده از نرم افزارهای SPSS و AMOS Graphic انجام شد. با توجه به ضرایب مسیر و علامت آنها در ابتدای دوره می توان نتیجه گرفت که وضعیت کشاورزی روستاهای استان در مقطع زمانی ابتدای دوره، از یکسو بیشتر مبتنی بر زراعت بوده است تا باغبانی و از سوی دیگر بیشتر مبتنی بر عامل و نهاده زمین بوده است تا عامل و نهاده آب. اما نتایج مقطع زمانی انتهای دوره در مقایسه با مدل مربوط به ابتدای دوره، نشان داد که طی این مدت، تعیین کنندگی و اهمیت زمین جای خود را به آب داده است. لذا روند روبه افول تغییر و تحولات کارکردهای کشاورزی روستاهای استان طی این دوره، بیش از هر چیز تحت تأثیر عامل تعیین کننده آب بوده است. ایجاد ساختار سازمانی واحد با هدف سیاست گذاری و تصمیم گیری در زمینه دو عامل پایه زمین و آب و همچنین تشکیلات استانی برای اجرای سیاست ها در یک دیدگاه فرابخشی از جمله پیشنهاداتی است که می تواند به حل مشکلات کشاورزی جوامع روستایی کمک نماید

بررسی نیاز رویشگاهی گونه های مهم از نظر پراکنش به منظور مدیریت منابع طبیعی (اصلاح، احیا و توسعه) ضروری است. بادامک یکی از گونه های مهم جنگلی استان مرکزی با نام علمی Amygdalus scoparia Spach. است که استفاده خوراکی و صنعتی و ارزش محیط زیستی و حفاظتی در شرایط مختلف محیطی دارد. در این پژوهش تاثیر عوامل فیزیوگرافی مانند شکل زمین، جهت، ارتفاع از سطح دریا، شیب و برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک روی برخی ویژگی های کمی و کیفی این گونه (ارتفاع، قطر تاج، درصد تاج پوشش، تعداد درخت، زادآوری و درصد شادابی) بررسی و تجزیه و تحلیل آماری شد. بیشترین ارتفاع درخت و قطر تاج در جهت های شمالی و شرقی، بیشترین درصد تاج پوشش و زادآوری در جهت شمالی و فرم دره و طبقه ارتفاعی 1500-1000 متری و بیشترین تعداد درخت در جهت جنوبی و فرم های دامنه و دره و طبقه ارتفاعی 1500-1000 و 2000-1500 متری و در شیب های 20-0 و 35-20 درصد و بیشترین درصد شادابی در جهت های شمالی و جنوبی، فرم های دره و دامنه، ارتفاع 1500-1000 متر و شیب 20-0 درصد مشاهده شد. همچنین مشخصه های ارتفاع، قطر تاج، درصد تاج پوشش، تعداد درخت، زادآوری و درصد شادابی در سمت مثبت محور اول پراکنده شده اند و با مقدار درصد شن خاک همبستگی مثبتی نشان داده اند.

   لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

از عوامل تاثیرگذار بر مردم سالاری عامل بسیار مهم سرمایه اجتماعی است. پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی تشکل های مردم نهاد استان مرکزی بر مردم سالاری انجام شد. شاخص های مورد نظر سرمایه اجتماعی اعتماد، مشارکت، و انسجام اجتماعی بودند. برای دستیابی به این هدف، از دیدگاه پاتنام و کلمن و فوکویاما و از روش پیمایشی (با ابزار پرسشنامه) و اسنادی (با استفاده از کتاب ها و مقالات) بهره گرفته شد و با استفاده از نرم افزار آموس و مدل سازی معادلات ساختاری تحلیل عاملی تاییدی انجام گرفت و به کمک نرم افزار SPSS شاخص های توصیفی به دست آمد. ضریب آلفای کرونباخ برای 22 گویه 929/0 و دارای پایایی قابل قبول بود. جامعه آماری اعضای تشکل های مردم نهاد استان مرکزی (1304 نفر) بودند و از نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده استفاده شد. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران به طور سخت گیرانه 384 نفر بود. یافته پژوهش این بود که سرمایه اجتماعی تشکل های مردم نهاد استان مرکزی بر مردم سالاری تاثیر مثبت و معنادار می گذارد و برای تحقق جبهه فرهنگی اجتماعی انقلاب و هم افزایی استعدادها و ظرفیت ها به منظور سامان دادن به اهداف سیاسی نظام و مبارزه با دشمنان و شفاف سازی چالش های پیش رو و ایجاد نهادهای دموکراتیک و توسعه جامعه مدنی نقشی مهم ایفا می کند. در این زمینه باید از نیروهای مستعد و جوان استفاده کرد. آن ها باید از سرمایه خود برای پیشبرد اهدافشان نهایت بهره را ببرند و با شبکه ها و تشکل های متفاوت و سازمان های دولتی و آحاد مردم روابط متقابل برقرار کنند.

برآورد تولید بلند مدت علوفه مرتع در منطقه استپی استان مرکزی ، شهرستان ساوه (پایگاه مرتع نعمتی) در طول یک دوره آماری ده ساله (1386-1377) با روش مدل تعادل آب (The Water Balance) بر روی تولید علوفه چهار گونه گیاه مرتعی غالب و مورد تعلیف دام (Artemisia sieberi, Salsola rigida, Noaea mucronata, Stipa barbata) با بهره گیری از داده های آب و هوایی ایستگاه سینوپتیک (ساوه) ویژگی های خاک و ویژگی های گیاه (مرتع) بر پایه مدل ERHYM - II مورد ارزیابی قرار گرفت. انجام محاسبات و تعیین شاخص های اقلیمی در مقیاس زمانی روزانه با بهره گیری از روش Penman-Montieth FAO (P.M.F) (پنمن‐ مانتیث فائو ) و برنامه نرم افزار(Cropwat. 8.0)  اقدام شد. رواناب سطحی برای بارندگی های روزانه از روش (Soil Conservation Serviec) SCS با کمک منحنی های (Cruve Number) CN بر پایه گروه های آبشناختی خاک محاسبه شد. ورودی های مدل شامل داده های آب و هوایی بلند مدت، ویژگی های خاک، ویژگی های گیاه (مرتع)، رطوبت اول فصل رویش، تولید علوفه مرتع و خروجی های مدل شامل تبخیر و تعرق گیاه مرجع، تبخیر و تعرق پتانسیل، تبخیر و تعرق واقعی گیاه (مرتع)، بارندگی موثر، رواناب سطحی، کل رطوبت ذخیره شده خاک، رطوبت اولیه قابل دسترس، شاخص اقلیمی تولید و پایگاه‐ اندکس تولید محاسبه شد. نتایج نشان داد که میزان عددی CN برابر 86 و میزان رواناب سطحی در طول فصل رویش پس از بارندگی به میزان 7 میلیمتر شروع می شود. همچنین نتایج نشان داد که ظرفیت نگهداری رطوبت کل قابل بهره گیری خاک معادل 58.90 میلیمتر در متر که این میزان امکان بهره گیری گیاه را از رطوبت اول فصل رویش به میزان 25.40 میلیمتر در متر فراهم نموده است. میزان تبخ یر و تعرق واقعی در فصل رویش  1.36برابر میانگین بارندگی دوره آماری در طول فصل رویش بوده است. با توجه به شرایط خشکسالی در سال 1379 این نسبت بیش از دو برابر میزان بارندگی فصل رویش محاسبه شده است. ضریب شاخص اقلیمی تولید (Tact/Tpot) برای برآورد علوفه در پایگاه نعمتی برابر Tact/Tpot=%17 محاسبه و تعیین شد. بر پایه شاخص اقلیمی بلندمدت تولید (ETact) و تولید اندازه گیری شده در دوره ده ساله، پایگاه - اندکس تولید (Weather Yield Site Index) به منظور برآورد تولید بلند مدت در پایگاه نعمتی Y=80.42+1.941(ETact) تعیین شد. بر این پایه میانگین تولید علوفه بلند مدت برابر 242 کیلوگرم در هکتار برآورد شده است که می تواند در برنامه ریزی مرتع در سطح منطقه مورد کاربرد قرار گیرد.