هدف: مقایسه نتایج دو روش پیوند قرنیه به صورت نفوذی و لایه ای در بیماران مبتلا به کراتوپاتی تاخیری ناشی از گاز خردل.روش پژوهش: در این مطالعه گذشته نگر، مقایسه ای و مداخله ای، 78 چشم از 55 مرد جانباز ایرانی مبتلا به کراتوپاتی تاخیری ناشی از گاز خردل که مورد جراحی کراتوپلاستی نفوذی و یا لایه ای قرار گرفته بودند، از نظر بهترین دید اصلاح شده، عیب انکساری و کراتومتری با یکدیگر مقایسه شدند. وقوع تجمعی بقا پیوند بدون پس زدن و هم چنین بقا نهایی پیوند در انواع نافذ و لایه ای توسط تحلیل بقا ارزیابی و مقایسه شدند.یافته ها: میانگین سنی بیماران در زمان جراحی در گروه عمل پیوند نافذ قرنیه 4.5±40.3 سال و در گروهی که مورد عمل پیوند لایه ای قرنیه قرار گرفته بودند، 8.3±43.4 سال محاسبه شد.(P=0.08) مدت زمان پی گیری در گروه های پیوند نافذ و لایه ای قرنیه به ترتیب 27.5±53.2 ماه و 29.6±40.4 ماه بود (P=0.09). در آخرین جلسه پی گیری، دو گروه از نظر بهترین دید اصلاح شده (P=0.87)، رفراکشن (P=0.08) و آستیگمات کراتومتری (P=0.27) با یکدیگر قابل مقایسه بودند. میزان بقا پیوند بدون پس زدن، در مدت 33 ماه در گروه پیوند نافذ 33.6 درصد و در گروه پیوند لایه ای قرنیه، 90 درصد گزارش شد .(P<0.001) در طول زمان پی گیری بیماران، میزان بقا پیوند در گروه های کراتوپلاستی نفوذی و لایه ای به ترتیب 77.3 درصد و 91.7 درصد گزارش شد .(P=0.03) سه چشم که مورد عمل پیوند قرنیه لایه ای قرار گرفته بودند، به علت ایجاد کدورت بارز بین سطح پیوند و بستر گیرنده، مورد عمل پیوند نافذ قرنیه قرار گرفتند.نتیجه گیری: در اغلب جانبازان مبتلا به کراتیت ناشی از گاز خردل، پیوند لایه ای نسبت به پیوند نافذ قرنیه روش ارجح است ولی در بعضی شرایط انجام پیوند نافذ ضروری می باشد.