پژوهش در پزشکی
سال:1382 | دوره:27 | شماره:1

علم پزشکی درزمره علومی است که با داشتن پژوهشهای وسیع و متعدد در زمینه های مختلف در فواصل زمانی کوتاه دچار تغییرات و رشد تکاملی است، لذا برنامه های آموزش پزشکی که از یک طرف بستگی به این تغییرات مستمر دارد واز طرف دیگر می بایست همگام و مطابق با تغییرات در نظام ارائه خدمات بهداشتی درمانی باشد، نیازبه بازنگری مستمر دارد. حدود 20 سال از تدوین برنامه های آموزش گروه پزشکی توسط ستاد انقلاب فرهنگی می گذرد. اعضای کمیته پزشکی ستاد انقلاب فرهنگی با بررسی برنامه های آموزش پزشکی عمومی دانشکده های پزشکی کشور و تطابق آن با برنامه های آموزش پزشکی عمومی دنیا دراواخر دهه 70 و اوایل دهه 80 قرن بیستم میلادی، اصلاحات عمده ای در برنامه آموزش پزشکی عمومی منظور داشتند و این برنامه در 20 سال گذشته در همه دانشکده های پزشکی کشور اجرا شد. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از 10 سال پیش درصدد ایجاد ایجاد اصلاحات در برنامه آموزش پزشکی عمومی بوده و دفتر مطالعات و توسعه آموزش پزشکی این وزارتخانه انجام این مهم را به عهده یکی از دانشکده های پزشکی کشور قرار داد که پس از گذشت چند سال به نتیجه نرسید. 

سابقه و هدف: رفع تنگی مادرزادی دریچه آئورت (Congenital aortic stenosis) که نیاز به دخالت درمانی داشته باشد به روش بالون والوپلاستی (Percutaneous ballon valvuloplasty) ویا والوتومی جراحی (Surgical valvotomy) انجام می شود. مواد و روشها: در این مطالعه گذشته نگر اثرات درمانی این دو روش بمدت 6 سال از سال 76-1370 در گروه سنی زیر 16 سال در بخش کودکان بیمارستان قلب شهید رجایی تهران مورد قرار گرفته است. از مجموع 156 بیماری که با تشخیص تنگی مادرزادی آئورت بستری شده بودند، تعداد 17 (10.9%) و 6 بیمار (3.9%) به ترتیب مبتلا به تنگی زیر دریچه و بالای دریچه آئورت بودند. 133 بیمار (85 %) مبتلا به تنگی دریچه آئورت بودند.از این تعداد 18 بیمار بدلیل نارسایی شدید آئورت و وجود سایر آنومالیهای قلبی همراه از مطالعه حذف شدند. از 115 بیمار باقیمانده 67 نفر (58 %) والوتومی جراحی و 48 نفر (42 %) بالون و الوپلاستی دریچه آئورت در مورد آنها انجام شده است. یافته ها: مقایسه این دو روش درمانی نشان می دهد که کاهش گرادیان فشاری در بالون والوپلاستی نسبت به والوتومی جراحی بیشتر بوده است(p=0.012) ، همچنین شیوع نارسایی آئورت، عوارض ومرگ و میر در گروه والوپلاستی کمتر بوده است. نتیجه گیری و توصیه ها: بالون والوپلاستی نسبت به والوتومی جراحی می تواند روش برتر در درمان تنگی مادرزادی دریچه آئورت در کودکان باشد.

سابقه و هدف: شواهد قبلی نشان داده است که کمبود روی سرم کودکان مبتلا به تالاسمی ماژور احتمالا به علت افزایش دفع روی، سطح فریتین بالا و مصرف دسفرال یا اختلالات کبدی است. هدف این مطالعه تعیین غلظت روی در کودکان مبتلا به تالاسمی ماژور می باشد. مواد و روشها: این تحقیق به صورت سر شماری وبه روش cohort بر 77 کودک 12-7 ساله انجام شد. 10 سی سی خون 40 کودک مبتلا به تالاسمی ماژور (گروه مورد) و33 کودک سالم با خصوصیات مشابه (گروه شاهد) گرفته شد. میزان روی سرم با استفاده از کیت کارخانه Rndox با دستگاه جذب اتمی ( SP9-Pye (Unican اندازه گیری شد ونتایج به کمک آزمون آماری t بررسی شد.یافته ها: نتایج نشان داد میانگین روی سرم در گروه مورد (تالاسمی ماژور) نسبت به گروه شاهد کاهش معنی داری داشته است (p<0.000) مقدار میانگین (± انحراف معیار) روی در گروه مورد 1.9±37 و در گروه شاهد 1.8±51 میلی گرم در دسی لیتر بوده است.نتیجه گیری و توصیه ها: یافته ها نشان میدهد که میزان روی در کودکان مبتلا به تالاسمی ماژور به طور معنی داری کاهش یافته است. استفاده از مکمل سولفات روی برای بهبود فرایند رشد در کودکان توصیه می شود.

سابقه و هدف: هدف از این مطالعه مقایسه کارآیی وایمنی سوند فولی داخل سرویکس با شیاف پروستاگلاندین E2 واژینال در آماده کردن سرویکس قبل از تحریک با اکسی توسین برای ختم حاملگی سه ماه دوم است. این تحقیق در زایشگاه بیمارستان امام رضا (ع) درسال 79-1377 انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه آینده نگرتصادفی، 70 خانم حامله در هفته 14 تا 28 حاملگی با دهانه رحم نامناسب (Bishop score<4) که جهت ختم حاملگی معرفی شده بودند، انتخاب و به طور تصادفی جزو یکی از دو گروه مورد مطالعه قرار گرفتند. گروه پروستا گلاندین، شیاف) Prostion E2 دینوپروستون) 3 میلی گرمی هر6 ساعت حداکثر تا 2 دوز جهت آماده سازی دهانه رحم قیل از شروع اکسی توسین دریافت نمودند و گروه دیگر از بالون سوند فولی سوپراسرویکال به منظور استفاده کردند. یافته ها: یافته ها نشان داد که اختلاف معنی داری بین تغییرات Bishop score در دو گروه وجود ندارد ولی فاصله تحریک تا ختم حاملگی در گروه سوند فولی کوتاهتر بود (گروه پروستاگلاندین 5.8±20.8 ساعت در مقابل گروه سوند فولی 7.7 ± 15 ساعت،(p<0.01). نتیجه گیری وتوصیه ها: استفاده از سوند فولی برای آمادگی سرویکس در ختم حاملگی سه ماهه دوم به اندازه پروستاگلاندین E2 موثر و بی خطر بوده و تخلیه رحم با سرعت وعوارض جانبی کمتری در مقایسه با پروستاگلاندین E2 انجام میشود. این در حالی است که این وسیله با هزینه بسیار کمتری در دسترس میباشد.

سابقه و هدف: تست ورزش تنها وسیله بررسی توانایی فیزیکی در کودکان می باشد. تمام روشهای دیگر بررسی قلبی - عروقی در حین استراحت انجام می شوند و بنابراین قادر به دادن اطلاعات در هنگام فعالیت فیزیکی نیستند. شایعترین روش مورد استفاده در تست ورزش کودکان Bruce treadmill protocol می باشد و بهترین راه بررسی توانایی ظرفیت انجام کار (working capacity) استفاده از maximal exercise است. مواد و روشها: در این بررسی ما 40 بیمار را که تحت عمل جراحی کامل بیماری تترالوژی فالوت قرار گرفته بودند، انتخاب کردیم. در 19 بیمار تصحیح جراحی مجرای خروجی بطن راست با استفاده از پچ ترانس آنولار (transannular patch) و در 21 بیمار تصحیح جراحی بدون استفاده از پچ ترانس آنولار صورت گرفته بود. تست ورزش به صورت maximal treadmill و با استفاده از پروتکل بروس در این دو گروه از بیماران انجام یافت و نتایج حاصله مورد مقایسه قرار گرفتند. یافته ها: میزان نارسایی ریوی (PI) در گروهی که با پچ ترانس آنولار عمل شده بودند 73.7% و در گروه دیگر 33.3% بود. میزان تنگی مجرای خروجی بطن راست (PS) در گروهی که با پچ ترانس آنولار عمل شده بودند بیشتر از گروه دیگر بود (52.6%  در برابر 28.6%). متوسط حداکثر مقدار فشارخون در طی ورزش در بیمارانی که با پچ ترانس آنولار عمل شده بودند 124.8 mmHg و در گروه دیگر 132 mmHg بود. نتیجه گیری و توصیه ها: میزان نارسایی دریچه ریوی و همچنین متوسط حداکثر مقدار فشارخون در دو گروه دارای اختلاف معنی دار آماری بود. اگرچه میزان توسط ظرفیت انجام کار در گروهی که بدون استفاده از پچ ترانس آنولار عمل شده بودند، بهتر از گروه دیگر بود اما این تفاوت از نظر آماری فاقد ارزش بود. بهتر بودن نتایج تست ورزش در بیمارانی که بدون استفاده از پچ ترانس آنولار عمل شده اند در ارتباط با میزان PI و PS پایینتر در این گروه از بیماران می باشد.

سابقه و هدف: کروماتوگرافی لایه نازک (TLC) روش مناسبی برای آنالیز مواد مخدر در آزمایشگاههایی است که به سهولت به تجهیزات دستگاهی پیشرفته دسترسی ندارند. برای بررسی کمی صفحات TLC تکنیکهای آزمایشگاهی متعددی بکار گرفته می شود که در این میان دانسیتومتر اسکنر لیزری (Slit-scanning densitometre) بیشتر از بقیه مورد استفاده قرار می گیرد. هدف از انجام این مطالعه مقایسه کارآیی سیستم استخراج فاز جامد (SPE)، با یک سیستم استخراج فاز مایع - مایع (LLE) در استخراج مرفین از ادرار انسان، شناسایی توسط TLC و اندازه گیری کمی آن به کمک دانسیتومتر اسکنر لیزری می باشد.مواد و روشها: برای این منظور ده نمونه ادرار از معتادین به مشتقات اوپیوئیدی جمع آوری گردید و سپس هر نمونه به چهار بخش تقسیم شد: دو بخش به منظور بررسی توسط استخراج فاز جامد و دو بخش توسط استخراج مایع - مایع (کلروفرم، 2 - پروپانول شیکر و سانتریفوژ) تفکیک شد و روی یک قسمت از هر دو روش عمل هیدرولیز انجام شد. حاصل استخراج هر چهار بخش پس از جداسازی و آشکارسازی توسط TLC، به کمک دستگاه TLC-Scanner به صورت کمی مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج آماری نشان داد که هر دو روش در نمونه های هیدرولیز شده و هیدرولیز نشده به خوبی کارا هستند و سطح زیر منحنی مربوط به نمونه های هیدرولیز شده بیشتر از نمونه های هیدرولیز نشده بود.نتیجه گیری و توصیه ها: در هر دو روش، نتایج حالت هیدرولیز شده بهتر بود. همچنین بازیافت روشهای SPE و LLE به ترتیب 94 و 80 درصد بود.

سابقه و هدف: لیکن پلان بیماری التهابی خارش داری است که پوست و فولیکولهای مو و سطوح مخاطی را درگیر می نماید. برای قطعی شدن تشخیص بالینی گاهی اوقات نیاز به تایید تشخیص توسط یافته های آسیب شناسی است که در 90% موارد شش یافته آسیب شناسی کلاسیک بیماری که شامل هیپرگرانولوز، آکانتوز، طولانی شدن رت ریج، دژنرسانس منتشر لایه بازال و ارتشاح باند شکل لنفوسیت در درم می باشند کمک کننده بوده و ملاک تشخیص پاتولوژی قرار می گیرند.مواد و روشها: این مطالعه 200 گزارش پاتولوژی را که از نمونه های 114 مرد و 86 زن برداشته شده بود مورد بررسی قرار داده است. گزارشها مربوط به بیمارانی بوده اند که یافته ها از نظر آسیب شناسی برای تشخیص قطعی بیماری لیکن پلان کافی بوده است. یافته ها: در این مطالعه شایع ترین یافته آسیب شناسی، ارتشاح لنفوسیتی (باند یا کانونی شکل) بوده است، در حالیکه دست نخوردن لایه بازال کمترین یافته گزارش شده بود. در 30% بیماران تشخیص لیکن پلان مبتنی بر مشاهده شش یافته کلاسیک بیماری بود. نمونه برداری در 18% موارد از ضایعات مخاطی و در 82% موارد از قسمتهای مختلف پوست بوده است. بین انواع یافته های آسیب شناسی با جنس و سن بیماران ارتباط آماری معنی داری مشاهده نشد. نمونه های مخاطی بیشتر از افراد با سن بالاتر برداشته شده بود. فراوانی دژنرسانس لایه بازال و ارتشاح لنفوسیتی کانونی شکل در ضایعات مخاطی لیکن پلان در مقایسه با ضایعات پوستی بیشتر دیده شد که از نظر آماری اختلاف معنی داری را نشان داد (P<0.05).نتیجه گیری و توصیه ها: متاسفانه در امر تشخیص پاتولوژیک بیماری لیکن پلان ضعف های فراوانی وجود دارد. مطالعات جامع تری در این خصوص توصیه می شود.

سابقه و هدف: این مطالعه به منظور تعیین تنوع مواد غذایی مصرفی و ارتباط آن با کفایت دریافت مواد مغذی در گروهی از افراد جامعه شهری منطقه 13 تهران انجام شد. مواد و روشها: در این بررسی، پس از حذف موارد کم گزارش دهی، 581 فرد 18 سال و بالاتر (295 زن و 286 مرد) در قالب بخشی از مطالعه مقطعی ارزیابی دریافت های غذایی ساکنین منطقه 13 تهران بر پایه هرم راهنمای غذایی در سال 80-1378، انتخاب شدند. بررسی وضعیت تغذیه به روش تکمیل پرسشناه دو روز یاد آمد غذایی صورت گرفت. جهت تعیین امتیاز تنوع غذایی از 5 گروه اصلی هرم که به 23 زیر گروه تقسیم می شوند، استفاده شد. امتیاز کل تنوع غذایی بیانگر میانگین امتیازات 5 گروه اصلی بود. یعنی هر یک از پنج گروه حداکثر 2 امتیاز از کل 10 امتیاز تنوع غذایی را دارا بودند. برای اینکه هر فرد برای هر گروه غذایی، مصرف کننده به حساب آید، می بایست حداقل نیمی از سروینگ از ماده غذایی (مطابق تعاریف شاخصهای کمی هرم راهنمای غذایی) را در عرض 2 روز یاد آمد، مصرف کرده باشد. نسبت کفایت برخی مواد مغذی و میانگین آنها با استفاده از مقادیر توصیه شده استانداردهای پذیرفته شده بین المللی و در نظر گرفتن سن و جنس محاسبه شد. یافته ها: کمترین تنوع غذایی در گروه غلات (0.24±0.85) و بیشترین تنوع در گروه میوه ها (0.60±1.48) مشاهده شد. از نظر آماری تفاوت معنی داری بین مردان و زنان در امتیازهای گروههای مختلف و امتیاز کل تنوع غذایی مشاهده نشد. حدود نیمی از جامعه مورد نظر امتیاز تنوع غذایی کمتر از 6 داشتند. امتیاز تنوع غذایی با دریافت انرژی، درصد چربی، کربوهیدرات، پروتئین، مقدار فیبر (گرم) و کلسترول (میلی گرم) از نظر آماری همبستگی نداشت. همبستگی بین امتیاز تنوع غذایی و نسبت کفایت دریافت کلسیم، روی، پتاسیم و منزیم معنی دار بود. امتیاز کل تنوع غذایی با میانگین نسبت کفایت مواد مغذی همبستگی داشت (P<0.05).نتیجه گیری و توصیه ها: بر اساس یافته های این بررسی و مطالعات پیشین، امتیازهای تنوع غذایی روش مناسبی جهت تعیین تفاوتهای موجود در الگوی غذایی جوامع مختلف از نظر ارزش تغذیه ای و ابزار مناسبی برای پیشگویی کفایت تغذیه ای رژیم غذایی می باشد. با توجه به آنکه حدود نیمی از افراد جامعه مورد مطالعه، امتیاز تنوع غذایی مناسبی نداشتند، آموزش تغذیه در زمینه لزوم مصرف از تمامی گروههای اصلی هرم راهنمای غذایی ضروری به نظر می رسد.

سابقه و هدف: اثر سیتالوپرام، یک داروی ضد افسردگی از نوع مهار کننده انتخابی بازجذب سروتونین، بر روی آریتمی های ناشی از اوابائین در دهلیز مجزای خوکچه هندی مورد مطالعه قرار گرفت.مواد و روشها: 32 دهلیز مجزا از خوکچه های هندی در 4 گروه کنترل، سیتالوپرام، اوبائین و سیتالوپرام + اوبائین مورد مطالعه قرار گرفتند. غلظت یونهای سدیم، پتاسیم و کلسیم به روش جذب اتمی ارزیابی شد.یافته ها: سیتالوپرام به طور مشخص موجب کاهش نیروی انقباضی و تعداد ضربانات دهلیز مجزا گردید. اوابائین به تنهایی پس از 4.5 دقیقه باعث بروز آریتمی دهلیز گشت و پس از 20.7 دقیقه منجر به مسمومیت کامل، آسیستولی و وقفه دهلیز گردید. با تجویز قبلی سیتالوپرام (8 میکروگرم / میلی لیتر) زمان بروز آریتمی به تاخیر افتاده و به 9 دقیقه افزایش یافت (p<0.05). مدت زنده ماندن دهلیز نیز به بیش از 56 دقیقه رسید (p<0.001). اندازه گیری یونی نسج دهلیز نشان داد که اوابائین به تنهایی موجب افزایش مشخص یون سدیم گردید ولی روی یون پتاسیم و کلسیم اثر مشخصی نشان نداد. سیتالوپرام به تنهایی یون پتاسیم را افزایش داد (P<0.05) ولی میزان یونهای سدیم و کلسیم را کاهش داد که معنی دار نبود. در نمونه های با تجویز قبلی سیتالوپرام و سپس اوابائین مشاهده گردید که سیتالوپرام توانست تغییرات یونی ناشی از مسمومیت اوابائین به تنهایی را اصلاح و به حد طبیعی برگرداند. نتیجه گیری و توصیه ها: سیتالوپرام دارای یک اثر مستقیم اینو و کرونوتروپیک منفی روی دهلیز مجزاست که احتمالا ناشی از مهار کانالهای سدیم و کلسیم و یا هیپرپلاریزاسیون پتاسیم می باشد. از طرف دیگر سیتالوپرام از مسمومیت و آریتمی ناشی از اوابائین در دهلیز خوکچه هندی جلوگیری می کند که این امر احتمالا به دلیل تثبیت غشای سلولی و جلوگیری از تغییرات یونی مربوط به اوابائین در روی دهلیز می باشد.

سابقه و هدف: استعمال دخانیات یکی از مهمترین عوامل خطرساز بیماریهای غیرواگیر در ایران بشمار می رود که نسبتا اطلاعات محدودی در سطح جامعه در این زمینه در دسترس می باشد. مطالعه حاضر به منظور بررسی شیوع و توزیع سیگار کشیدن در بالغین جامعه شهری تهران طراحی شده است.مواد و روشها: در این مطالعه کلیه افراد 15 ساله و بالاتر شرکت کننده در مطالعه قند و لیپید تهران (11801 نفر)، شامل 5023 مرد و 6778 زن مورد بررسی قرار گرفتند. برای کلیه افراد شرکت کننده پرسشنامه ای شامل وضعیت مصرف سیگار و مشخصات فردی با روش مصاحبه فردی تکمیل گردید.یافته ها: به طور کلی 10.6% بالغین مورد مطالعه سیگاری روزانه بودند (22% مردان و 2.1% زنان) که 8% این افراد (9% مردان و 1.7% زنان) بیست نخ سیگار یا بیشتر می کشیدند. 1.5% افراد سیگاری تفننی، 6.1% سیگاری ترک کرده و 81.8% غیر سیگاری بودند (63.2% مردان و 95.6% زنان). شیوع مصرف سیگار در افراد 15 سال و بالاتر در هر دو جنس با افزایش سن افزایش یافته بود، به اوج خود در گروه سنی 44-35 سال رسید و پس از آن سیر نزولی پیدا کرد. بررسی وضعیت مصرف سیگار و سطح سواد نشان داد در بین افراد با سواد 1364 نفر (12.6%) و در بین افراد بی سواد 61 نفر (6.0%) سیگاری به صورت روزانه و تفننی وجود داشت(P<0.001) .نتیجه گیری و توصیه ها: شیوع نسبتا بالای سیگار کشیدن، بخصوص در مردان، می تواند در آینده به عنوان عامل خطری برای اپیدمی بیماریهای مرتبط با سیگار در این جامعه محسوب گردد. اجرای برنامه های مداخله ای مناسب به منظور پایین آوردن مصرف سیگار ضروری به نظر می رسد.

سابقه و هدف: هپاتیت اتوایمیون یک بیماری مزمن کبدی است که اگر زود تشخیص داده نشود و صحیح درمان نگردد در اکثر موارد منجر به ایجاد سیروز، نارسایی کبدی و مرگ بیمار خواهد شد. در مورد تنوع علایم بالینی، نوع و نحوه پاسخ به درمان این بیماری در ایران اطلاعات جامعی وجود ندارد. هدف از انجام این مطالعه توصیفی که بر روی پرونده 31 بیمار مبتلا به هپاتیت اتوایمیون مراجعه کننده به بیمارستانهای آیت اله طالقانی و دی در شهر تهران انجام گرفته است، بررسی مواد فوق الذکر در نزد گروهی از بیماران ایرانی می باشد. مواد و روشها: پرونده های بیماران در دو بیمارستان فوق بین سالهای 1378-80 به روش گذشته نگر بررسی شد. بیماران بر اساس معیارهای بین المللی گروه هپاتیت اتوایمیون وارد مطالعه شدند. امتیاز بالای 15 به عنوان تشخیص قطعی در نظر گرفته شد. اطلاعات مورد نظر شامل اطلاعات دموگرافیک، شرح حال، معاینه فیزیکی، بررسی عملکرد کبد، الکتروفورز، تستهای سرولوژی، پاتولوژی، نوع و نحوه پاسخ به درمان جهت آنالیز آماری مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: بیماران مورد بررسی شامل 22 زن و 9 مرد با میانگین سنی (± انحراف معیار) 2±34 سال بودند. شایعترین علایم بالینی خستگی، زردی و اختلال قاعدگی (در خانمها) بود. از بین اتو آنتی بادیها ASMA در 54.8% و ANA در 38% موارد مثبت بود. بیوپسی کبد در 22 بیمار انجام شد که 6 نفر شواهد سیروز را در پاتولوژی نشان دادند. در بین بیماران غیر سیروزی، متوسط grade عدد 6.5 و متوسط stage عدد 3 بود. بیشترین رژیم درمانی مورد استفاده پردنیزولون بعلاوه ایموران بوده است. پاسخ درمانی بر اساس علایم بالینی، AST، گاماگلوبولین و فعالیت هیستولوژی در نظر گرفته شد. متوسط مدت زمان لازم برای بدست آوردن پاسخ کامل یک سال و محدوده آن بین 12 و 24 ماه متغیر بود. شروع پاسخ به درمان و مدت زمان ایجاد remission در بیماران سیروزی طولانیتر از بیماران هپاتیت اتوایمیون بدون سیروز بود. نتیجه گیری و توصیه ها: با توجه به بررسیهای اپیدمیولوژیک دیگر به نظر می رسد بیماران مبتلا به این عارضه در کشور ما از نظر مشخصات سنی و جنسی، علایم بالینی و نحوه پاسخ به درمان مشابه سایر کشورها می باشند. از نظر معیارهای سرولوژی در کشور ما با سایر کشورها تفاوت قابل توجه وجود داشته است که به نظر می رسد مربوط به اشکالات تکنیکی آزمایشهای ما و عدم وجود کیتهای مورد نیاز است. کاهش موفقیت در درمان بیماران سیروزی نسبت به افراد بدون سیروز نقش تشخیص زودرس هپاتیت اتوایمیون را یادآوری می نماید.

سابقه و هدف: بیماری پوکی استخوان از مهمترین بیماریهای دوران میانسالی و کهنسالی است که در دو دهه اخیر با بهبود وضعیت بهداشت و افزایش طول عمر، شیوع بیماری و عوارض ناتوان کننده و جبران ناپذیر آن مورد توجه قرار گرفته است. فیزیوتراپی در پیشگیری، درمان، توانبخشی و کاهش عوارض ناتوان کننده بیماری نقش موثری دارد. با توجه به تاثیر فیزیوتراپی در این بیماری آگاهی و عملکرد کارشناسان فیزیوتراپی در این بیماری آگاهی و عملکرد کارشناسان فیزیوتراپی نسبت به پوکی استخوان در شهر تهران در سال 79-1378 بررسی گردید.مواد و روشها: اطلاعات توسط پرسشنامه و به شیوه مصاحبه جمع آوری شد. شیوه نمونه گیری تصادفی بود و مناطق بررسی با قرعه کشی از بین 20 منطقه شهر تهران انتخاب شدند. از 125 فیزیوتراپیست، 73 مرد و 52 زن با میانگین سنی (± انحراف معیار) 6.7±33.1 سال و میانگین سابقه کار 6.1±8.1 سال در این تحقیق وارد شدند.یافته ها: میانگین امتیاز آگاهی 3.6±5.8 و میانگین امتیاز عملکرد 3.2±12.1 بود. نتایج بدست آمده از امتیاز آگاهی و عملکرد فیزیوتراپیست ها نشان داد که 20% آگاهی خوب، 58% آگاهی ضعیف داشتند، همچنین 23% عملکرد خوب، 58%عملکرد نسبی و 19% عملکرد ضعیف داشتند. 82% نمونه ها فیزیوتراپی را در پیشگیری، 72% در درمان و 57% در توانبخشی عوارض بیماری موثر دانستند، ولی در شرایط فعلی عملکرد فیزیوتراپی را 72% نمونه ها در توانبخشی، 2% در پیشگیری و 2% به درمان علتی محدود می دانستند و 24% معتقدند فیزیوتراپی در شرایط فعلی، نقشی در درمان بیمار (پیشگیری، درمان و توانبخشی) ندارد.نتیجه گیری و توصیه ها: بررسی نشان داد آگاهی و عملکرد کارشناسان در مورد بیماری استئوپروز نسبی است. برای ارتقا سطح آگاهی و عملکرد، لزوم توجه به آموزش بیماری در سطح دانشگاه و تشکیل دوره های بازآموزی بعد از آن ضروری به نظر می رسد.

سابقه و هدف: ژیاردیالامبلیا یکی از انگلهای شایع دستگاه گوارش است که موجب مشکلات مختلف فردی و اجتماعی می گردد. با توجه به طیف وسیع اثر و عوارض دارویی مترونیدازول، فورازولیدون و پارامومایسین، این مطالعه به منظور مقایسه اثر و عوارض داروهای فوق در افراد بالغ مبتلا به ژیاردیا در شهر کاشان در سال 80-1379 صورت پذیرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه 210 فرد بالغ مبتلا به ژیاردیا در گروههای سنی 45-15 سال و در سه گروه 70 نفری که از نظر سن، جنس و تحصیلات مشابه بودند مورد مطالعه قرار گرفتند. بیماران یک و چهار هفته پس از درمان با مترونیدازول، فورازولیدون و پارامومایسین از نظر ژیاردیا بررسی و خصوصیات دموگرافیک، علایم بالینی ،اثر و عوارض دارویی در آنان مورد بررسی و با آزمون کای دو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: از 210 فرد مبتلا به ژیاردیا 53.3 % در مناطق شهری زندگی می کردند. 48.6% مذکر و 51.4% مونث بودند. بیشترین میزان آلودگی در افراد بی سواد با 46.7% و کمترین آن در افراد تحصیل کرده با میزان 6.7% مشاهده شد. بیشترین علامت بالینی اسهال با شیوع 89.5% و کمترین آن تب (6.2%) بود. چهار هفته پس از درمان میزان اثر مترونیدازول، فورازولیدون و پارامومایسین به ترتیب 90و 81.4 و 64.3 درصد بود. بیشترین عارضه جانبی متعاقب مصرف داروی مترونیدازول طعم فلزی (17.2%) و کمترین آن التهاب مخاط دهان (4.3%) بود. در مورد فورازولیدون بیشترین عارضه جانبی ادرار تیره ( 18.6%) و کمترین آن راش پوستی (7.3%) و در مورد پارامومایسین بیشترین عارضه دل پیچه (12.8%) و کمترین آن بی قراری (1.4%) تعیین گردید. نتیجه گیری و توصیه ها: با توجه به اثرات درمانی متفاوت و عوارض داروهای ضد ژیاردیا در نقاط مختلف کشور توصیه می شود تحقیقات بیشتری در گروههای مختلف سنی صورت گیرد.

سابقه و هدف: برنامه های آموزش مداوم یکی از رایجترین روشهای روزآمد نمودن پزشکان است اما اثربخشی این برنامه ها همواره چالش مهمی برای پژوهشگران و دست اندرکاران ارائه این برنامه ها بوده است. لذا در این پژوهش تاثیر شرکت در برنامه مدون آموزش مداوم مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روشها: کلیه پزشکان عمومی که داوطلب شرکت در برنامه مدون بودند به طور تصادفی به دو گروه تجربی و شاهد تقسیم شدند. از گروه تجربی در پایان برنامه و از گروه شاهد در ابتدای برنامه (قبل از شرکت در برنامه) آزمون به عمل آمد. علاوه بر این با پرسشنامه هایی نظرات شرکت کنندگان در مورد برنامه مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین نمرات آزمون دو گروه تجربی و شاهد به ترتیب 10.72 و 10.09 بوده است. آزمون تی تفاوت این دو گروه را معنی دار نشان نداده است. علاوه بر این در بیشتر موارد طرح شده در پرسشنامه نظرات دو گروه به هم نزدیک بوده است. در مجموع نظرات افراد در مورد رفتارهای مدرسین بسیار مثبت بود، اما نظرات شرکت کنندگان در مورد "پاسخگویی برنامه به انتظارات آنها" و نیز "توانایی برنامه در پاسخگویی به مشکلات و مسائل پزشکان" متوسط ارزیابی شده است. در مجموع پزشکان هر دو گروه از شرکت در برنامه اظهار رضایت نموده اند. نتیجه گیری و توصیه ها: با توجه به مغایرت یافته های این پژوهش با انتظارات معقول از برنامه های آموزش مداوم لزوم تکرار این پژوهش در شرایط مطلوبتری محسوس است. روشهای مناسبتر از جمله استفاده از روش solomon برای پژوهشهای بعدی قابل توصیه است.

رویکردهای کیفی در کنار رویکردهای کمی پژوهشی در تحقیقات بهداشتی به درک ژرف از رفتار، عادات، پدیده ها، نگرشها و آداب بهداشتی و درمانی کمک می کنند. به همین جهت در دهه اخیر توجه زیادی به آن معطوف شده است. در سالهای 1998 تا 2001 بین 3 تا 4 مقاله پژوهشی از هر 1000 مقاله اندکس شده در مدلاین به روش کیفی بوده است. این رقم برای مجله های علوم پزشکی فارسی حدود 0.7 تا 1 در هر 1000 مقاله است. این مقاله به معرفی و مقایسه رویکردهای کمی و کیفی پرداخته و نقاط قوت و ضعف آنها را بررسی می کند.

در سال 1381 جمعا 77 مقاله به دفتر مجله واصل گردید که 41 مقاله (53.2%) از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و 36 مقاله (48.8%) از خارج از دانشگاه بود. هر مقاله برای 3 یا 4 داور و جمعا برای 106 داور ارسال گردید. بیشترین مقالات را آقایان دکتر لطیف گچکار، دکتر محمدرضا زالی و خانم دکتر شهلا رودپیما داوری کردند. از این تعداد، 28 مقاله (36.4%) در دست داوران جهت ارزیابی، 22 مقاله (28.5%) رد شده، 12 مقاله (15.5%) تایید و جهت رفع کاستیها به صاحبان آنها ارجاع گردید و 9 مقاله (11.7) تاییدیه انتشار گرفته و در لیست انتظار قرار گرفتند. تعداد 6 مقاله (7.8%) به دلایل مختلف به بایگانی ارسال گردید. در طی سال 1381 جمعا 52 مقاله در چهار شماره منتشر گردید که شامل شماره بهار 13 مقاله، تابستان 11 مقاله، پاییز 13 مقاله و زمستان 15 مقاله بود.