پژوهش های نوین درعمران، معماری و شهرسازی
سال:1403 | دوره:1 | شماره:2 |تعداد مقالات:4

ﮐارﺷﻨﺎﺳﺎن و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰان ﺷﻬﺮی ﺗﺨﻤﯿﻦ ﻣﯽزﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺳﺎل 2050 ﺑﯿﺶ از 75 درﺻﺪ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺟﻬﺎن در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻬﺮی زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮐﺮد و ﺑﯿﺶ از 90 درﺻﺪ اﯾﻦ اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺷﻬﺮی در ﮐﺸﻮرﻫﺎی در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ رخ ﺧﻮاﻫﺪ داد. ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺗﻮ ﺳﻌﻪ و ﮔﺴﺘﺮش روزاﻓﺰون ﺷﻬﺮﻫﺎ، آﺳﯿﺐﭘﺬﯾﺮی اﯾﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ از ﺟﻮاﻧﺐ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ. امنیت و ایمنی دو عبارت در زبان محاوره ای به معنای احساس محافظت در برابر تهدیدات هستند. امنیت بیانگر واکنش به مشکلات اجتماعی و معمولا ترس از حملات شخصی است که آن را به حیث یک اولویت برای کیفیت زندگی محیط شهری تلقی می کنند به ویژه برای افراد مسن و کودکان. ایمنی یکی از شاخصه ها و مولفه های مهم و اساسی در زندگی شهری امروز محسوب میشود. یکی از رویدادهای جدید در شهرسازی راعنوان شهری ایمن شکل میدهد و شهر ایمن به عنوان یک شهر مطلوب همواره مدنظربرنامه ریزان و کارشناسان امور شهری قرار دارد. توجه به ایمنی شهروندان در کشورهای توسعه یافته یکی ازاهداف مهم در طرح های توسعه شهری می باشد. فضاهای شهری بخشی از محیط انسان ساخت هستند که به دلیل نوع معماری و آرایش مبلمان و پوشش نما و نورپردازی آنها عاملی موثردر ناامنی هستند. ازسوی دیگر عدم توجه به ایمنی، زیرساخت های شهری و نیز امنیت شهروندان را به خطر خواهد انداخت.

در سال های اخیر، ساخت و ساز روباتیک با استفاده از پرینت سه بعدی پتانسیل قابل توجهی را برای تغییر صنعت ساختمان نشان داده است. پرینت سه بعدی به یک رویکرد امیدوارکننده در ساخت و ساز تبدیل شده است و مهندسان و مدیران را قادر می سازد تا مدل هایی با معماری، شکل ها و پوشش های سطحی دقیق کنترل شده و پیچیده ایجاد کنند. هدف این مقاله مروری ارائه مروری بر چالش ها، نوآوری ها و مسیرهای آینده در پرینت سه بعدی در صنعت ساخت و ساز است. روش تحقیق بر اساس مرور ادبیات از سال 2020 تا 2025، با استفاده از کلمات کلیدی مرتبط از منابع مختلف است. در نتیجه، در حالی که چاپ سه بعدی در ساخت و ساز فرصت های زیادی را ارائه می دهد، چالش هایی مانند محدودیت های مواد، هزینه های اولیه بالا و نگرانی های نظارتی باید مورد توجه قرار گیرند. تحقیقات آینده باید بر توسعه مواد جدید با ویژگی های پیشرفته و ایجاد چارچوب های نظارتی برای ترویج استفاده گسترده از این فناوری در ساخت وساز پایدار متمرکز شود.

تالاب ها به عنوان یکی از منابع ارزشمند طبیعی از اهمیت بالایی برخوردارند، اما با وجود این مزایا، این اکوسیستم های حیاتی به سرعت در حال تخریب هستند. شیوه های آبیاری گسترده، برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی و زهکشی از جمله عواملی هستند که منجر به تخریب تالاب ها می شوند. علاوه بر این، بسیاری از تالاب ها به زمین های کشاورزی یا شهری تبدیل شده اند. در این تحقیق، با هدف شناسایی پهنه های آبی، از شاخص های طیفی مانند شاخص MNDWI و داده های چند منبعی نظیر تصاویر ماهواره ای لندست 5، 7، 8 و 9 و سنتینل-2 همراه با تحلیل سری زمانی و روش تشخیص تغییرات (Change Detection) استفاده شد. همچنین روند تغییرات پوشش گیاهی در کنار تغییرات پهنه های آبی تالاب های دریاچه بختگان-طشک و مهارلو مورد بررسی قرار گرفت. مساحت پهنه های آبی برای سال های 2017 تا 2022 محاسبه شد و یک سری زمانی برای دوره 1996 تا 2025 برای تحلیل تغییرات تهیه گردید. نتایج نشان داد که شاخص MNDWI با استفاده از مدل ماشین بردار پشتیبان (SVM)، از نظر کیفیت طیفی و مکانی، نتایج قابل توجهی در آشکارسازی پهنه های آبی و تشخیص تغییرات ارائه داده است. میزان مساحت پهنه های آبی به صورت درصدی محاسبه شد. تالاب بختگان-طشک که در سال 2017 مساحتی برابر با 15 درصد از پهنه آبی داشته، تا سال 2022 به 0. 083 درصد کاهش یافته است. همچنین، دریاچه مهارلو در سال های 2017 و 2022 به ترتیب مساحتی برابر با 1. 793 و 1. 79 درصد از نظر پهنه آبی داشته است. در سال 2020، مساحت پهنه آبی دریاچه مهارلو به 4. 822 درصد افزایش یافته بود. این افزایش به ویژه در سال آبی 1398 (2019-2020) به علت بارش های بی سابقه ثبت شده است. از دیگر نتایج برجسته این تحقیق این بود که شاخص MNDWI با صرف کمترین زمان و هزینه توانست پهنه های آبی را از دیگر پدیده ها به صورت دقیق جدا کند. این شاخص با استفاده از آستانه گذاری، علاوه بر استخراج پهنه های آبی، اثرات ناشی از پوشش گیاهی، خاک و عوارض انسان ساخت را نیز کاهش داده یا حتی حذف کرده است. اعتبارسنجی مدل با استفاده از طبقه بندی SVM انجام شد که با ضریب کاپا 0. 93 و صحت کلی 97 درصد برای دوره اخیر، نشان دهنده مناسب بودن این شاخص برای چنین مطالعاتی است.

گنبد نمکی نمکدان قشم یک پدیده نایاب در جزیره قشم در جنوب ایران است که به طور خاص به بررسی پایش برونزدهای گنبد نمکی با توانمندی سنجش از دور از تصاویر ماهواره ای ورلدویو-3 و سنتینل-2 و مدل CNN پرداخته شده است. ماهواره ورلدویو 3 (WV-3) در حال حاضر بالاترین وضوح مکانی، طیفی و پرتوی را در میان ماهواره های موجود دارد و می تواند داده های باکیفیتی در ناحیه مادون قرمز کوتاه موج (SWIR) تولید کند. مدل های تحلیل مؤلفه اصلی (PCA) با استفاده از زیرسیستم های مرئی و مادون قرمز نزدیک (VNIR) و مادون قرمز کوتاه موج (SWIR) داده های WV-3 اعمال شدند. علاوه بر این، روش زاویه طیفی و ابزار شاخص طیفی نرم افزار ENVI 5. 6 برای استخراج اطلاعات دگرسانی مرتبط به کار گرفته شد. یافته های تحقیق نشان می دهند که این برونزدها نمایی از دریاچه ها و برکه های نمکی جهت استحصال و صادرات از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشند. تصاویر ورلدویو با رزولوشن مکانی بسیار بالا و ترکیب باندی تحلیل مؤلفه های اصلی PCA که تحلیل و پایش را بر روی تصاویر ماهواره ای دقیق تر نموده است با باند مرئی IR، مادون قرمز نزدیک VNIR، و امواج کوتاه مادون قرمز SWIR تبدیل صورت گرفت. در این پژوهش، پردازش تصویر ماهواره ای ورلدویو-3 (Worldview-3) با پیش پردازش کالیبراسیون رادیومتریک، تصحیح اتمسفری مدل FLAASH، نمونه برداری مجدد و استک کردن باند SWIR با باند VNIR (از 7. 5 متر به 2 متر) (سنتینل-2 با نمونه برداری مجدد به 2 متر تبدیل گردید) انجام شد. نقشه برونزدهای گنبد نمکی تهیه گردید و برای حذف نویز از فیلتر میانه Median استفاده شد. ارزیابی کمّی دقت طبقه بندی تصویر پردازش شده مدل با استفاده از مدل CNN انجام گرفت و ضریب کاپای 0. 89 محاسبه گردید که نشان دهنده دقت بسیار بالای طبقه بندی است. همچنین، استفاده از تصاویر سنتینل-2 در شناسایی دقیق مکان های اولیه گنبدهای نمکی نقش بسزایی داشت. توانمندی سنجش از دور با تصاویر ماهواره ای ورلدویو-3 و روش های پیشرفته پردازشی باعث ارتقاء قابل توجه طبقه بندی و مدیریت این برونزدهای نمکی شده است. افزون بر این، نتایج این پژوهش می تواند زمینه ساز تحقیقات بیشتر در زمینه استفاده پایدار از منابع معدنی و بهبود روش های سنجش از دور در نواحی دیگر با شرایط مشابه باشد. این تحقیق، تلفیق موفقیت آمیز فناوری های پیشرفته را با روش های کلاسیک برای دستیابی به دستاوردهای علمی و کاربردی جدید به طرز چشمگیری به نمایش گذاشته است.