علوم پزشکی رازی (مجله دانشگاه علوم پزشکی ایران)
سال:1396 | دوره:24 | شماره:161

زمینه و هدف: سوانح و حوادث ترافیکی به عنوان یکی از مهم ترین مشکلات بهداشتی در جهان مطرح هستند. الگوی رخداد تصادفات ترافیکی در کشورهای مختلف جهان متفاوت است و نیازمند رویکردها و استراتژی های خاص می باشد. هدف از این مطالعه به کار گیری مدل آمیخته رشد پنهان جهت بررسی الگوی تغییرات مرگ و میر تصادفات جاده ای در سراسر جهان بود. روش کار: در این مطالعه طولی، داده های مرگ و میر تصادفات جاده ای سال های 2007، 2010 و 2013 مربوط به 193 کشور از سراسر جهان از گزارش های سازمان بهداشت جهانی استخراج گردید. جهت بررسی روند تغییرات از مدل های منحنی رشد پنهان خطی و غیر خطی استفاده و با هم مقایسه شد. در نهایت جهت گروه بندی کشورها براساس روند ها، مدل آمیخته رشد پنهان برازش داده شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار Mplus 6. 12 استفاده شد. یافته ها: مدل منحنی رشد پنهان غیر خطی برازش بهتری نسبت به مدل خطی داشت، با توجه به مدل غیر خطی روند تغییرات مرگ و میر ابتدا کاهش (تا سال 2010) و سپس افزایش داشت. با استفاده از مدل آمیخته رشد پنهان 7 کلاس (1 کلاس خطی و 6 کلاس غیر خطی) با روند مرگ و میر متفاوت استخراج شد. نتیجه گیری: از سال 2007 تا سال 2013 مرگ و میر تصادفات جاده ای جهان ابتدا کاهش و سپس افزایش یافته است. با توجه به روند مرگ و میر، کشورهای جهان به 7 زیرگروه با الگوی متفاوت دسته بندی شدند. بنابراین جهت کاهش مرگ و میر تصادفات جاده در جهان، بهتر است برای هر یک از 7 زیرگروه سیاست های جداگانه ای اعمال شود.

زمینه و هدف: سرطان پستان حادثه ای بسیار استرس زا است که سازگاری اجتماعی از موثرترین مکانیسم های مقابله ای با آن در این گروه از بیماران می باشد. آگاهی از وضعیت سازگاری اجتماعی این گروه از بیماران گامی مهم در راستای ارتقای آن می باشد. لذا مطالعه فوق با این هدف صورت گرفت. روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی است که بر روی 83 نفر از زنان مبتلا به سرطان پستان شهر بوکان انتخاب شده به صورت نمونه گیری در دسترس انجام گرفت. برای انجام پژوهش از پرسشنامه سازگاری اجتماعی که دربردارنده 45گویه در7 حیطه بر اساس طیف لیکرت 5 درجه ای بود و روایی ان با استفاده از روایی محتوی و پایایی آن با آلفای کرونباخ معادل 89/0 تعیین شده بود استفاده شد. برای توصیف مشخصات فردی-اجتماعی، از آمار توصیفی و برای تجزیه و تحلیل داده های مرتبط با هدف مطالعه از آمار تحلیلی و آزمون ANOVA استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: طبق یافته ها، میانگین سنی افراد شرکت کننده مطالعه 03/7± 32/42سال بوده، 14/57% (47 نفر) بیماران خانه دار، 28/39% (32) بیماران دارای تحصیلات دیپلم، 28/64 (53) دارای درآمد ماهیانه دخل برابر از خرج داشتند. میانگین نمره کلی سازگاری اجتماعی مشارکت کنندگان از 225 برابر 53/0± 28/125 بود. در بررسی حیطه های مختلف، بیشترین میانگین حیطه نقش والدی و ارتباط فرد با فرزندان با 59/1± 18/19 از نمره کلی 20 وکمترین میانگین مربوط به حیطه روابط زناشویی با میانگین نمره14/1± 96/15 از نمره کلی50 بود. نتیجه گیری: با توجه به سطح پایین سازگاری اجتماعی در زنان مبتلا به سرطان پستان، توجه به مقوله فوق از سوی مسئولین جهت بسترسازی های لازم در این زمینه و معطوف نمودن توجه پرسنل درمانی به این امر حین ارائه خدمات درمانی و مراقبتی امری ضروری است.

زمینه و هدف: چاقی از مهم ترین مشکلات سلامتی در جهان است و به عنوان یک التهاب مزمن شمرده می شود. بصورتی که افزایش چاقی مرکزی با افزایش التهاب همراه می باشد. رژیم غذایی نقش عمده در تنظیم التهاب ایفا می کند. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط بین شاخص التهابی رژیم غذایی و چاقی در زنان تهرانی می باشد. روش کار: این مطالعه مقطعی توصیفی تحلیلی بر روی 198 زن مراجعه کننده به مراکز بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تهران به روش خوشه ای انجام شد. دریافت های غذایی از طریق پرسشنامه بسامد خوراک جمع آوری و شاخص التهابی رژیم غذایی محاسبه گشت. اندازه گیری وزن، قد و دور کمرانجام شد. در آنالیز نهایی عوامل مخدوش گر کنترل و سطح معنا داری 05/0 در نظر گرفته شد. یافته ها: میانگین سنی افراد 4/33 سال و میانگین شاخص توده ی بدنی 1/25 بود. توزیع افراد از نظر وزن، نمایه توده بدن و دور کمر بر حسب شاخص التهابی رژیم غذایی معنا دار بود. نسبت شانس ابتلا به چاقی شکمی برای پایین ترین سهک شاخص التهابی رژیم غذایی پس از تعدیل مخدوش گرها نسبت به بالاترین سهک 10/0 =OR برآورد شد که از لحاظ آماری معنا دار بود اما برای نسبت شانس چاقی عمومی این نسبت شانس معنا دار نبود (2/0 = p). نتیجه گیری: در نتیجه این مطالعه بیان می کند که با افزایش امتیاز شاخص التهابی رژیم غذایی نسبت شانس ابتلا به چاقی شکمی افزایش می یابد. ولی این نتیجه در مورد چاقی عمومی صادق نیست. مطالعات آینده نگر بیشتری می تواند به تبیین روابط این موضوع کمک کند.

زمینه و هدف: دیابت پنهان خودایمن بزرگسالی (Latent Autoimmune Diabetes in Adults) نوعی دیابت نوع 1 است که ابتدا با درمان های خوراکی کنترل می شود. اما با پیشرفت بیماری نیاز به انسولین پیدا می شود. یکی از فاکتورهای خطر LADA سابقه خانوادگی دیابت است که بخوبی شناخته نشده است. هدف این مطالعه مقایسه بیماران LADA و دیابت نوع1 از نظر سابقه خانوادگی است. روش کار: در این مطالعه، 126 بیمار شامل 86 بیمار دیابت تیپ2 و 40 بیمار دیابت نوع 1 حضور داشتند. در ابتدا دو گروه از نظر ویژگی های بیوشیمیایی، انتروپومتریک و کلینیکی مقایسه شدند. برای شناسایی افراد LADA در بین مبتلایان به دیابت نوع 2 آنتی بادی های ضد جزیره شاملGADA، ICA و IA2A از طریق الایزا بررسی شدند. سپس بیماران LADA و بیماران دیابت نوع1 از نظر سابقه خانوادگی دیابت مقایسه گردیدند. یافته ها: بر اساس یافته های این مطالعه، 26 نفر (28/74درصد) از بیماران LADA و 17 نفر (5/42) از مبتلایان به دیابت نوع 1سابقه خانوادگی دیابت داشتند. همچنین بین سابقه خانوادگی دیابت و ابتلای به LADA ارتباط معنی داری مشاهده شد (91/3 =OR، IC = 45/10-46/1 و 005/0=p). میانگین غلظت پپتید C در بیماران LADA که سابقه خانوادگی داشتند 22/0± 62/0و در افراد فاقد آن 43/0± 05/1 نانوگرم بر میلی لیتر بود که اختلاف معنی داری را نشان می داد (001/ 0=p). نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان می دهد که سابقه خانوادگی دیابت می تواند به عنوان یک فاکتور خطر برای LADA در نظر گرفته شود و همچنین ممکن است اثر خود را از طریق کاهش ارثی انسولین اعمال کند.

زمینه و هدف: با توجه به اینکه اعتیاد، یک بیماری زیستی، روان شناختی و اجتماعی است و به دلیل ماهیت پیش رونده اش همه ابعاد زندگی، فرد، خانواده و اجتماع را به خطر می اندازد، پژوهش حاضر با هدف شناخت و پیش بینی متغیرهای اثرگذار بر موفقیت در ترک مواد در میان معتادان مراکز ترک اعتیاد استان البرز در سال 1395 انجام شده است. روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی از نوع همبستگی است که به صورت مقطعی انجام شده است. در این پژوهش، 200 معتاد موفق و 200 معتاد ناموفق به ترک اعتیاد به روش نمونه گیری در دسترس بر اساس جدول مورگان وارد مطالعه شدند و هر دو گروه به پرسشنامه های فرم کوتاه شخصیت نئو، راهبردهای تنظیم هیجان شناختی، ناگویی خلقی تورنتو، مقیاس عواطف منفی داس، نگرش معنوی شهیدی و فرج نیا، و حمایت اجتماعی ادارک شده زیمت پاسخ داده اند. تحلیل داده ها به روش تحلیل تشخیصی گام به گام و با استفاده از نرم افزار SPSS-20 انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین، متغیرهای حمایت اجتماعی، نگرش معنوی، برون گرایی، توافق جویی، وجدانی بودن و راهبردهای تنظیم هیجان در گروه افراد موفق در ترک اعتیاد و میانگین عواطف منفی، ناگویی خلقی، روان نژندی و پذیرش در گروه افراد ناموفق در ترک اعتیاد بیشتر می باشد. تفاوت بین میانگین گروه ها در تمام متغیرها در سطح 01/0 و در متغیر پذیرش در سطح 05/0 معنادار گزارش گردید. نتیجه گیری: از بین 18 متغیر پیش بین، 7 متغیر حمایت اجتماعی، عواطف منفی، ناگویی خلقی، نگرش معنوی، برون گرایی، پذیرا بودن و ارزیابی مجدد مثبت، در مدل باقی ماندند که با قدرت 8/86 درصد توانایی پیش بینی متغیر ملاک یعنی موفقیت ترک اعتیاد در میان معتادان را دارد.

زمینه و هدف: در ایران سرطان پستان به عنوان شایع ترین سرطان زنان و علت مرگ ناشی از سرطان اعلام شده است. هدف از پژوهش حاضر، نیاز سنجی دقیق آموزشی در گروه های مختلف زنان و ارائه ی راهکارهای موثر به منظور افزایش آگاهی نسبت به ابعاد متفاوت این بیماری، راه های پیشگیری و در صورت ابتلاء کشف سریع اولیه و درمان به موقع بود. روش کار: این پژوهش با استفاده از داده های جمع آوری شده در سال١ ٣ ٩ ١ ، به صورت یک مطالعه مقطعی بر روی ١ ٠ ٠ ٠ ٠ زن اصفهانی در سنین 20 تا 65 ساله انجام گردیده است. که از این تعداد ٩ ٢ ٦ ٠ زن، واجد شرایط مطالعه شناخته شدند و داده های حاصل از پرسشنامه با استفاده از رگرسیون کلاس پنهان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: میانگین سنی افراد شرکت کننده در این بررسی ٧ /١ ١ ± ٥ /٣ ٧ سال بود. در بررسی عوامل موثر بر شناخت عوامل خطر سرطان پستان، متغیر سن تاثیر بسیار ناچیزی در قرارگرفتن افراد در رده های مختلف داشت. بخت قرار گرفتن زنان با تاریخچه ی خانوادگی مثبت سرطان پستان در کلاس یک و دو نسبت به کلاس سه به اندازه ی٣ ٠ % بیشتر بود. نتیجه گیری: بیشترین تاثیر روی سطوح آگاهی نسبت به همه ی ابعاد سرطان پستان، محل سکونت (شهر/ روستا) افراد می باشد. به طوری که افراد ساکن شهر نسبت به ساکنین مناطق روستایی شانس بیشتری برای قرار گرفتن در سطح بالاتری از آگاهی را داشتند، که می تواند ناشی از توزیع ناعادلانه ثروت و امکانات آموزشی، بهداشتی و درمانی باشد.

زمینه و هدف: چاقی مرکزی بدن نسبت به چاقی کل بدن، پیش بینی کننده بهتری برای ریسک فاکتورهای بیماری های قلبی عروقی هم در کودکان و هم در بزرگسالان است. دور کمر به عنوان یک شاخص چاقی مرکزی بدن؛ از طرفی، نسبت دور کمر به قد ایستاده به عنوان یک جایگزین، و یک اندازه مستقل از سن برای تشخیص خطر بیماری های قلبی عروقی ارائه شده اند. هدف از مطالعه حاضر مقایسه دور کمر، نسبت دور کمر به دور باسن و نسبت دور کمر به قد ایستاده در پیشگویی اضافه وزن/چاقی دانشجویان پسر بود. روش کار: آزمودنی ها دانشجویان پسر جدیدالورود دانشگاه فردوسی مشهد با دامنه سنی 18 تا 22 سال بودند. قد، وزن، نمایه توده بدن، دور کمر، دور باسن، نسبت دور کمر به دور باسن و نسبت دور کمر به قد ایستاده به صورت پابرهنه و با کمترین لباس اندازه گیری شد. از آزمون های ANOVA و تحلیل ROC برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: میانگین دور کمر، نسبت دور کمر به دور باسن و نسبت دور کمر به قد ایستاده در گروه های مختلف شاخص توده بدن تفاوت معنی داری داشتند. همچنین، سطوح زیر منحنی برای WC (003/0=p) و WHtR (013/0=p) تفاوت معنی داری داشتند، اما WHR معنی دار نبود (335/0=p). نتیجه گیری: شاخص های WC و WHtR در مقایسه با WHR قدرت تشخیص بهتری در اضافه وزن و چاقی دارند. با این حال WC به دلیل سهولت یادگیری در اندازه گیری، در مقایسه با دو شاخص دیگر، و همچنین به دلیل کم هزینه بودن مناسب تر است.

زمینه و هدف: بررسی نگرش کارورزان و دستیاران طب اورژانس بیمارستان حضرت رسول (ص) دانشگاه علوم پزشکی ایران در مورد محیط آموزشی است. روش کار: روش تحقیق از نوع توصیفی مقطعی می باشد. جامعه آماری کارورزان، دستیاران تخصصی دوره طب اورژانس بیمارستان حضرت رسول (ص) که تعداد آن ها در نیمسال اول سال تحصیلی 96-95، 37 نفر بوده، به صورت سرشماری انتخاب شده است. در این مطالعه، از نسخه فارسی روایی و پایایی پرسشنامه The Dundee Ready Education Environment Measure استفاده گردید. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی فراوانی، درصد، نمودار میانگین و انحراف معیار استفاده شده است. و برای استنباط داده ها از آزمون های آمار تحلیلی t مستقل و کای اسکوئر استفاده گردید. یافته ها: نتایج مطالعه امتیاز کلی محیط آموزشی در گروه دستیاران برابر 54/2 ± 138 و در کارورزان 28/1 ± 99 بوده و تفاوت معنی داری بین دو گروه وجود داشت (001/0 =p)، بر اساس راهنمای عملی مکالیرو راف ( Roff &McAleer) میانگین امتیازی بین 101تا 150 نشان دهنده این است که نکات مثبت نسبت به نکات منفی بیشتر دانسته شده است. نتیجه گیری: لازم است تصمیم گیرندگان و برنامه ریزان آموزشی تلاش بیشتری در بهبود وضعیت موجود داشته باشند.

زمینه و هدف: تله مدیسین فناوری جدیدی است که با به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات به منظور اعمال مراقبت های پزشکی و بهداشتی بیمارانی که در نقاط دور از مراکز درمانی به سر می برند به کار گرفته می شود. هدف از انجام این تحقیق بررسی عوامل موثر بر پذیرش این فناوری در بیمارستان های ایران بود. روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه کمی می باشد که از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری تحقیق متشکل از متخصصان و کارشناسان آشنا با فناوری تله مدیسین در بیمارستان های ایران بود که از میان آن ها 250 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب و پرسش نامه الکترونیکی بین آن ها توزیع شد و برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از روش معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که اعتماد کاربران و زیرساخت مناسب بر اثربخشی تله مدیسین تاثیر مستقیم دارند. اثربخشی فناوری تله مدیسین با سهولت استفاده ادراک شده، و سودمندی ادراک شده از تله مدیسین ارتباط مستقیم دارد، اثر مستقیم سهولت استفاده ادراک شده از تله مدیسین بر سودمندی ادراک شده از تله مدیسین و اثر مستقیم سهولت استفاده ادراک شده از تله مدیسین و سودمندی ادراک شده بر تمایل به استفاده از این فناوری و همچنین اثر مستقیم تمایل به استفاده از تله مدیسین بر استفاده واقعی از آن تایید شد. نتیجه گیری: استفاده از فناوری تله مدیسین در کشور ایران ضرورت دارد و برای استقرار و پذیرش فناوری تله مدیسین به زیرساخت فنی و ارتباطی مناسب و جلب اعتماد کاربران نیاز است تا در نتیجه ی افزایش اثربخشی این فناوری، شاهد پذیرش و استفاده روزافزون آن در بیمارستان های کشور باشیم.

زمینه و هدف: آسیب رباط صلیبی قدامی می تواند با پارگی منیسک، ضایعات غضروفی و آسیب سایر لیگامان ها همراه باشد. هدف از این مطالعه بررسی اپیدمیولوژی آسیب رباط صلیبی قدامی و آسیب های همراه در جمعیت ورزشکار مراجعه کننده به بیمارستان های فیروزگر و شفا یحیاییان است. روش کار: مطالعه از نوع مقطعی-تحلیلی بوده و ورزشکاران با آسیب رباط صلیبی قدامی از دی ماه 1380 تا آذر ماه 1389 وارد این مطالعه شدند. یافته ها: از مجموع 227 بیمار شامل 220 مرد (92/96%) و 7 زن (08/3%) مورد بررسی قرار گرفتند. میانه مدت زمان بین حادثه و جراحی 18 ماه و متوسط این زمان 85/21 ماه بود. متوسط سن بیماران 6/25 سال بود. 75% بیماران برخی از انواع آسیب منیسک را داشتند (آسیب منیسک داخلی در 15/52% موارد). شایع ترین محل آسیب منیسک شاخ خلفی هر دو منیسک داخلی و خارجی بود. ضایعات غضروفی در 4/13% بیماران دیده شد و بیشترین میزان خطر 4 سال پس از آسیب بود. بیشتر ضایعات غضروفی (5/65%) در کمپارتمان داخلی وجود داشت. شایع ترین آسیب لیگامانی همراه با آسیب لیگامان صلیبی قدامی آسیب لیگامان جانبی داخلی بود (9/6%). ورزش های تماسی خصوصا فوتبال شایع ترین علت آسیب رباط صلیبی قدامی بودند (50%). نتیجه گیری: با توجه به مطالعه حاضر می توان نتیجه گیری کرد که آسیب های همراه با پارگی رباط صلیبی قدامی با گذر زمان افزایش می یابند. مطالعات بیشتری جهت ارزیابی نقش جراحی زودرس (بازسازی لیگامان صلیبی قدامی) در کاهش آسیب های همراه نیاز است.

زمینه و هدف: یکی از اختلال های روان شناختی که به لحاظ نظری، بی ارتباط با میگرن نیست، اختلال وسواس اجباری است که با افکار وسواسی و اعمال وسواسی توصیف می شود. بنابراین، پژوهش حاضر باهدف بررسی مقایسه ای مولفه های اختلال وسواس-اجباری در بیماران میگرنی و افراد سالم انجام شد. روش کار: روش پژوهش حاضر، علی-مقایسه ای بود و جامعه آماری کلیه بیماران سردردی مراجعه کننده به بیمارستان خاتم الانبیاء شهر زاهدان در سال 1394 بودند که با استفاده از Gpower تعداد 105 مبتلابه میگرن با تشخیص قطعی نورولوژیست و پرسشنامه میگرن اهواز شناسایی و با نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه در نظر گرفته شد و با 105 نفر از افراد عادی مقایسه شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه های سردرد میگرن اهواز(AMQ) و اختلال وسواسی-اجباری (OCI-R) فوا و همکاران (1998) بودند. داده ها با استفاده از نرم افراز آماری SPSS. 19 و شاخص های آمار توصیفی و آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره تحلیل شدند. یافته ها: نتایج حاکی از این بود بین دو گروه مبتلا و غیر مبتلا به میگرن در نمرات مولفه های اختلال وسواسی-اجباری تفاوت معناداری وجود داشت به گونه ای که مبتلایان میگرنی در نمرات شستشو، نظم، وارسی، خنثی سازی و وسواس فکری نمرات بیشتری کسب کرده بودند (05/0p=<). اما در مولفه انباشتبین دو گروه تفاوت معناداری مشاهده نشد (05/0p>). نتیجه گیری: یافته های به دست آمده، از حیث توجه هر چه بیشتر به اختلال وسواس-اجباری در کاهش حملات میگرنی حائز اهمیت است.