در ايران مانند همه کشورهاي خشک و نيمه خشک جهان، توليدات کشاورزي وابستگي شديدي به آب و انرژي دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسي بهره وري آب، ارزيابي انرژي مصرفي و بهره وري انرژي و برآورد بهره وري اقتصادي در توليد گندم در شمال غرب کشور و ارائه راهکارهاي مختلف براي بهبود يا ارتقا شاخص هاي بهره وري در توليد گندم بر مبناي آمار و داده هاي سال زراعي 1384-85 تا 1392-93 صورت گرفت. بهره وري آب بر مبناي عملكرد دانه و آب مصرفي، بهره وري انرژي بر مبناي عملكرد دانه و انرژي مصرفي و بهره وري اقتصادي گندم بر مبناي سود خالص حاصل از کاربرد يک مترمکعب آب آبياري به دست آمد. تفاوت شاخص هاي بهره وري در استان هاي شمال غرب كشور در سطح احتمال پنج درصد معني دار بود. بيشترين مقدار شاخص هاي بهره وري آب، انرژي و اقتصادي در استان كرمانشاه به ترتيب برابر 0.64 کيلوگرم دانه بر مترمکعب آب، بهره وري انرژي 196 گرم بر مگاژول و بهره وري اقتصادي 4750 ريال بر مترمکعب بود. ميانگين مصرف آب براي توليد گندم در شمال غرب کشور برابر 6711 مترمکعب در هکتار و ميانگين شاخص هاي بهره وري آب 0.52 کيلوگرم دانه بر مترمکعب آب، بهره وري انرژي 162 گرم بر مگاژول و بهره وري اقتصادي 3420 ريال بر مترمکعب به دست آمد. راهكارهاي متعددي براي ارتقا و بهبود شاخص هاي بهره وري در توليد گندم در شمال غرب كشور پيشنهاد شده است.