زمین شناسی، کانی شناسی و ژئوشیمی کانسار مس زرندیه، شمال شرق ساوه

مس زرنديه در 42 کيلومتري شمال شرق ساوه در استان مرکزي واقع شده است. اين منطقه، در بخش مياني کمربند ماگمايي اروميه-دختر قرار دارد. آتشفشاني هاي ائوسن قديمي ترين واحد سنگ شناختي در منطقه هستند. اين واحدها شامل تناوبي از گدازه هاي آندزيتي تا آندزيت بازالتي با توف هاي ريوليتي تا ريوداسيتي و برش هاي آتشفشاني است. توده هاي عميق و نيمه عميق گرانوديوريت، ديوريت و گابروئي در اوليگوميوسن به درون سنگ هاي ائوسن تزريق شده است. کاني زائي مس به شکل رگه هاي سيليسي مس دار در سنگ هاي آتشفشاني، ديوريتي و گابروئي مشاهده مي شود، بنابراين نفوذي هايي که سبب دگرساني و کاني سازي رگه اي شده اند جوانتر از توده هاي ديوريتي و گابروئي مي باشند، براي اينکه دايک هاي مس دار ريوداسيتي و به سن احتمالي ميوسن سنگ هاي ديوريتي و گابروئي را قطع کرده اند. کانه هاي اوليه شامل پيريت، کالکوپيريت، بورنيت، اوليژيست و انواع ثانويه شامل مس خالص، کالکوسيت، کووليت، مالاکيت، آزوريت، کريزوکولا، نئوتسايت، گوتيت و ليمونيت است. در مس زرنديه بافت هاي پرکننده فضاهاي خالي، پراکنده، برشي، شانه اي، جانشيني و کلوفرم وجود دارد، که انواع پرکننده فضاهاي خالي و جانشيني غالب هستند. عيار مس از 0.1 تا 3.2 درصد تغيير مي کند که متوسط آن 0.35 درصد است. سرب و روي عنصر مس را همراهي مي کنند. در نتيجه، مس زرنديه نمادي از کاني سازي نوع رگه اي در منطقه ساوه معرفي مي گردد.