مقدمه: انجماد شيشه اي vitrification روشي مناسب براي نگهداري تخمك، اسپرم و جنين موجودات از جمله ماهيان در محيط سرما است. يخ زدگي به سلولها آسيب مي رساند اما با استفاده از تركيباتي مانند اتيلن گليكول، دي متيل سولفات و غيره، سلولها يخ نمي زند هر چند در سرماي چند درجه زير صفر نگهداري شوند.
روش: تخمك هاي رسيده ماهي كفال طلايي(Liza auratus) ، به سه گروه يخ زده، انجماد شيشه اي و شاهد تقسيم شدند. سپس گروه انجماد شيشه اي درمعرض اتيلن گليكول، فايكول و سوكروز قرار گرفتند. پس از نفوذ تركيبات (Cryoprotectant) به درون تخمك، اين تخمكها و تخمكهاي گروه يخ زده به طور مجزا بر روي يك نايلون مش 5/ ميكروني قرار داده و به مدت 1 دقيقه در معرض بخار نيتروژن قرار گرفتند و براي مدت دو هفته در داخل تانك نيتروژن مايع غوطه ور شدند. پس از خارج كردن نمونه ها و ذوب آنها، همراه با گروه كنترل جهت مطالعه با ميكروسكوپ الكتروني ترانسميشن آماده و مورد مطالعه قرار گرفتند.
يافته ها: ميكروگرافهاي الكتروني گروه كنترل با گروه يخ زده و انجماد شيشه اي مقايسه شدند. نتايج حاكي از حفظ تقريبي ساختمان طبيعي در گروه انجماد شيشه اي بود. (0096/0=P)، اما در فراساختار سلولي گروه يخ زده، آسيب هاي شديدي در غشا سلولي، اندامكها و سيتوپلاسم ديده شد. 0001/P<0 و اختلاف دو گروه از نظر ميزان تخريب معني دار بود.
نتيجه گيري: هر چند انجماد شيشه اي باعث ايجاد آسيبهاي جزيي در ارگانلهاي سلول مي شود، ليكن مي تواند از آسيب رسيدن به اجزا سلول در اثر يخ زدگي محافظت نمايد بنابراين بكارگيري انجماد شيشه اي مي تواند به عنوان روشي مطلوب براي نگهداري طولاني مدت تخمك ماهي كفال و حفاظت آن در برابر يخ زدگي معرفي گردد.