مقدمه: مورفين بعنوان مسکن کاربرد گسترده اي در پزشکي داشته ولي پيشرفت تحمل و وابستگي به اين ماده، استفاده کلينيکي آنرا محدود ميکند. نيکوتين در ميان افراد سيگاري شايع است. بنابراين مطالعه برهم کنش گيرنده هاي نيکوتين و اوپيوئيدي از ديدگاه کلينيکي و مکانيسمهاي پايه، مورد توجه است. در اين مطالعه اثرات نيکوتين بر پيشرفت تحمل و وابستگي به مورفين بررسي گرديد.
روشها: هشتاد موش سوري سفيد نر نژاد NMRI به روش مارشال و گراهام-اسميت، به مورفين معتاد شدند. مورفين به روش درون صفاقي (ip) سه بار در روز با دوزهاي50, 50 mg.kg و 75 به حيوان تزريق و روزانه 25mg/kg بمدت 3 روز به دوزهاي روز قبلي افزوده شد. سپس نيکوتين (0.001, 0.0, 01.1, 1, 1 mg/kg; ip) دقيقه قبل از هر بار دريافت مورفين، به حيوانات تزريق شد. زمان تاخير پس کشيدن دم قبل و بعد از تزريق يک دوز 50mg/kg در روز چهارم، بعنوان شاخص پيشرفت تحمل بکار گرفته شد. همچنين، دو ساعت بعد از تزريق مورفين در روز چهارم، نالوکسان (5mg/kg; ip) تزريق شد و تعداد پرشها در 30 دقيقه بعنوان معيار شدت وابستگي مورد استفاده قرار گرفت.
نتايج: يافته ها نشان داد که نيکوتين در دوزهاي 1, 2 mg/kg و 1/0 بطور معني داري پيشرفت تحمل نسبت به درد را کاهش مي دهد. دوز 0.1 mg/kg م,ثرترين دوز نيکوتين در کاهش وابستگي بود.
نتيجه گيري: نتايج نشان داد که تجويز مداوم نيکوتين در کاهش وابستگي و پيشرفت تحمل ناشي از مورفين، اثر چشمگيري دارد. بعلاوه منحني دوز-پاسخ نيکوتين گوياي کاهش در پيشرفت وابستگي بوده وليکن اين کاهش از روند خطي پيروي نکرد و به شکل U بود.