مقدمه: کرفس (Apium graveolens) از خانواده چتريان (Apiaceae) داراي ترکيباتي مختلف از جمله فلاونوئيدهاي اپيجنين و ايزوکوئرسيترين ميباشد. اين گياه خاصيت ضد التهاب داشته و در طب سنتي بعنوان مدر و ضد اسپاسم شناخته شده است. تاکنون اثر عصاره آن بر فعاليت انقباضي عضله صاف از جمله دستگاه گوارش تحقيقي بررسي نشده و لذا هدف اين تحقيق مطالعه اثرات فارماکولوژيکي اين گياه بر حرکات ايلئوم موش صحرايي و بررسي مکانيسم اين اثر مي باشد.
روشها: عصاره پودر برگ با الکل 70% به مدت 72 ساعت به روش خيساندن تهيه شد. قطعه انتهايي ايلئوم موش صحرايي نر (Wistar) جدا گرديد و انقباضات آن در حمام بافت حاوي تايرود (37oC) تحت 1 گرم کشش به روش ايزوتونيک ثبت گرديد.
نتايج: غلظتهاي تجمعي عصاره (5/0، 1، 2، 4 و (8 mg/ml انقباضات ناشي از کلرورپتاسيم (60 mM) و کارباکول (10 mM) را بصورت وابسته به غلظت کاهش داد (P<0.0001). اينکوبه کردن بافت با پروپرانولول (30 دقيقه، (1 mM، نالوکسون (30 دقيقه، 20) L-NAME ,(1 mM دقيقه، (100 mM تاثير مهاري عصاره را کاهش ندادند. غلظتهاي غير تجمعي عصاره 2 ,1) و (mg/ml 4 انقباضات ايلئوم ناشي از غلظتهاي تجمعي کلرورکلسيم (5/0، 1، 2، 4 و (mM 8 را در محلول تايرود بدون کلسيم با پتاسيم زياد (60 mM) بصورت وابسته به غلظت کاهش داد P<0.01) تا (P<0.0001.
نتيجه گيري: عصاره آبي الکلي برگ کرفس بدون دخالت گيرنده هاي بتا-آدرنرژيک، اوپيوئيدي، نيتريک اکسايد عمل ميکند. احتمالا کانالهاي کلسيم در بروز عملکرد ضد انقباضي عصاره دخالت دارند.