استخراج ترکیبات فراسودمند تغذیه ای و دارویی از ریشه شیرین بیان با استفاده از آب تحت شرایط بحرانی

شيرين بيان(Glycyrrhiza uralensis)  گياهي دارويي است که در مناطق مختلف آسيا و جنوب اروپا رشد مي کند. ريشه شيرين بيان که به ريشه شيرين نيز معروف است، به طور گسترده اي در طب سنتي به منظور درمان برونشيت، سرفه، کنترل ترشح غدد فوق کليوي، التيام درد مفاصل و ... مورد استفاده قرار مي گيرد. آب تحت شرايط بحراني (SBW)، آب داغ تحت فشاري است که براي نگهداشتن آن در حالت مايع کافيست (نقطه بحراني آب، 22.4 مگاپاسکال و 374 ^oC). SBW خواصي نظير دانسيته و واکنش پذيري بالا، حلاليت مناسب براي ترکيبات آلي با وزن مولکولي نسبتا پائين و قابليت هيدروليز باندهاي استري و اتري را در زنجيره پليمر دارد. استخراج با آب تحت شرايط بحراني(SBW)  براي ريشه شيرين بيان(LR)  در 4 دماي مختلف (50، 100، 200 و 300 درجه سانتيگراد) و سه زمان 10، 30 و 60 دقيقه انجام شده و سطوح ترکيبات فراسودمند عصاره SBW مورد ارزيابي قرار گرفته اند. مشخص شده که تيمار SBW ريشه شيرين بيان، فعاليت آنتي اکسيداني عصلره ها ار افزايش مي دهد. هنگاميکه استخراج SBW در 200 ^oC و 60 دقيقه يا 300 ^oC و بيش از 30 دقيقه انجام شود، فعاليت جذب راديکال هاي آزاد، قدرت کاهندگي و محتواي کل ترکيبات فنولي عصاره هاي LR، افزايش مي يابد. ترکيبات فعال اصلي نظير گليسيريتيک اسيد(GA)  و گليسيريزين(GL)  الگوهاي استخراج متفاوتي دارند. GA و GL، به ترتيب، در استخراج 100 ^oC به مدت 30 و 60 دقيقه با اين روش، در حداکثر مقدار حضور دارند. ليکوئيريتين(LQ)  که يکي ديگر از ترکيبات فراوبژه LR محسوب مي شود، بيشترين مقدار را در استخراج SBW با دماي 300 ^oC به مدت 60 دقيقه نشان مي دهد. نتايج نشان مي دهد که شرايط دما و زمان استخراج SBW، به طور قابل توجهي فعاليت آنتي اکسيداني و سطوح ترکيبات فراسودمند تغذيه اي و دارويي را تحت تاثير قرار مي دهد.