بررسی تاثیر عوامل محیطی بر پراکنش اکولوژیک گیاه دارویی کلپوره در منطقه تنگ صیاد استان چهارمحال و بختیاری

کلپوره که نام علمي آن Teucrium polium بوده و متعلق به تيره نعناع (Lamiaceae) مي باشد که به عنوان يک داروي گياهي سنتي جهت درمان بسياري از بيماريها از جمله مشکلات دستگاه گوارش، ديابت، ضد تورم، آنتي باکتريال و آنتي اکسيدان شناخته شده است. گونه کلپوره بر اساس مطالعات انجام شده دراکثر نقاط دنيا از جمله آمريکا، اروپا و آسيا توانايي رويش دارد که به علت جوانه زني محدود وبرداشت بي رويه از طرف افراد محلي بايد مورد توجه قرار گيرد. در اين راستا مطالعه حاضر با عنوان بررسي تاثير عوامل محيطي بر پراکنش اکولوژيک گياه دارويي کلپوره درمنطقه تنگ صياد استان چهارمحال و بختياري تهيده و تدوين گرديده است. به اين منظور تعداد 14 ترانسکت در منطقه تنگ صياد به صورت تصادفي سيستماتيک انتخاب و گونه هاي گياهي و خاک منطقه در عمق 0 تا 20 سانتيمتري نمونه براري وجهت آناليز به آزمايشگاه خاک شناسي ارسال گرديد. نتايج با استفاده از نرم افزارهاي spss و pc-ord مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج نشان داد که عوامل متعددي حضور گونه را در منطقه کنترل مي کنند. اين گونه در شيب هاي جنوبي پراکنش بيشتري داشته که مربوط به مقاومت آن در برابر سرما و نياز آن به رطوبت بيشتر است. همچنين به دليل اشکال مختلف زيستي درخارج از خاستگاه خود نيز پراکنش داشته است که حاکي از قدرت و توانايي استقرار اين گونه در شرايط آب و هوايي متفاوت است. بطور کلي حضور گونه کلپوره مرتبط با ويژگي رويشگاهي و خصوصيات فيزيولوژيکي و مرفولوژيکي آن است که توانايي تطابق با محيط قدرت استقرار و گسترش اين گونه را در مناطق خارج از خاستگاه خود تسهيل نموده است. از مهمترين عوامل موثر بر پراکنش گونه علاوه بر عوامل توپوگرافي، مي توان عوامل خاکي همچون فسفر، نيتروژن، مواد ذخيره شونده آلي و درصد شن را نام برد. پارامترهاي گياهي گونه با پتاسيم، هدايت الکتريکي، فسفر، مواد ذخيره شونده آلي، شن و سيلت همبستگي مثبت و با درصد اشباع و جهت شيب همبستگي منفي دارد. مي توان همبستگي قوي پارامترهاي گياهي گونه با پتاسيم، فسفر ومواد آلي را به دليل حضور گونه وتاثير برخاک تحت رويش دانست به طوري که اين گونه با رويش در خاک با بافت لومي مي تواند جذب عناصر را تسريع بخشد.