fiogf49gjkf0d
اسانس مرزه (Satureja spp) با دارا بودن تركيبهاي باارزشي همچون تيمول و كارواكرول از جايگاه ويژه اي در صنايع داروئي، بهداشتي، آرايشي برخوردار مي باشد. اين پژوهش بخشي از پروژه تحقيقاتي، استخراج و تجزيه كيفي و كمي اسانس گونه هاي مختلف مرزه كشت شده در برخي مناطق اكولوژيك كشور مي باشد. پس از كاشت مرزه بختياري در ايستگاه تحقيقات گياهان داروئي استان يزد واقع در گردفرامرز شاهديه و همزمان در رويشگاه طبيعي گياه در منطقه دامگاهان مهريز، از سرشاخه هاي گياه در مراحل قبل از گلدهي و گلدهي كامل برداشت و پس از خشك كردن در سايه به روش تقطير با آب اسانس گيري انجام شد. پس از تعيين بازده اسانس براساس وزن خشك گياه اسانس بوسيله كروماتوگرافي و كروماتوگرافي گازي متصل به طيف سنج جرمي تجزيه و شناسايي اسانسها صورت گرفت. مقايسه اسانس مرزه بختياري كشت شده و خودرو نشان داد كه ميزان بازده اسانس مرزه خودرو و كشت شده در مرحله قبل از گلدهي به ترتيب 2.15 و 2.96 درصد و در مرحله گلدهي 2.64 و 4.71 درصد بود. عمده تركيبات اسانس گياه پي سيمين، گاماترپينن، لينالول، تيمول و كارواكرول بود. بيشترين ميزان تركيب پي سيمن و لينالول مربوط به نمونه مرزه خودرو بدون گل و بيشترين ميزان كاواكرول و تيمول به نمونه گلدار كشت شده و بيشترين ميزان گاماترپينن به مرزه گلدار خودرو تعلق داشت. بنابر نتايج فوق الذكر بهترين زمان برداشت گياه از نظر بازده اسانس و تركيبهاي مهم كارواكرول و تيمول زمان گلدهي كامل مرزه بختياري مي باشد. و بعلاوه در شرايط مزرعه اي بازده اسانس و ميزان تركيبهاي كارواكرول و تيمول نسبت به شرايط خودرو ارجحيت دارد.