بررسی تنش شوری بر جوانه زنی گونه دارویی Plantago ovata

تنش شوري يکي از مهمترين عواملي است که سبب کاهش و گاهي اوقات نابودي رستني هاي مناطق خشک و نيمه خشک مي گردد. دانش مکانيسم هاي مقاومت به شوري در گياهان مختلف ممکن است در مديريت مناطق شور و لب شور مورد استفاده قرار گيرد. گياهان براي کاهش اثرات منفي شوري از مکانيسم هاي متنوعي استفاده مي کنند، چنين مکانيسم هايي دامنه وسيعي از سطح سلولي تا واکنش کلي گياه را شامل مي شوند. در اکثر گياهان افزايش ميزان شوري در مرحله جوانه زني، مانع جوانه زدن مي شود. خسارت شوري در گياهان از طريق اثر اسمزي، اثر سميت ويژه يونها و اختلال در جذب عناصر غذايي مي باشد. تحقيق حاضر با هدف ارزيابي گونه دارويي اسفرزه (Plantago ovata) از نظر جوانه زني نسبت به سطوح مختلف شوري مي باشد. اين بررسي به صورت طرح فاکتوريل در قالب طرح کاملا تصادفي با هفت سطح شوري شامل غلظت هاي 0 (شاهد)، 50، 100، 150، 200، 250 و 300 ميلي مولار کلريد سديم خالص در چهار تکرار انجام شد. نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد در غلظتهاي، 50، 100 و 150 ميلي مولار بر ليتر با هم از نظر جوانه زني اختلاف نداشته اما در غلظت هاي 200، 250 و 300 ميلي مولار بر ليتر اختلاف معني دار يافته و در غلظت شوري 300 ميلي مولار بر ليتر جوانه زني متوقف گشته است. همچنين با افزايش ميزان شوري، درصد و سرعت جوانه زني گياه اسفرزه کاهش پيدا کرده است.. نتايج حاصل از اين آزمايش نشان داد که شوري مي تواند بر جوانه زني گياهان اثر بگذارد و موفقيت جوامع گياهان شورزي به مقدار زياد به پاسخ ها و جوانه زني بذور آنها بستگي دارد. غلظت زياد Nacl در گياه توانسته محيطي نامناسب براي جوانه زني بذور فراهم کند. کاهش جوانه زني بذر در محيط شور عمدتا ناشي از کاهش جذب آب و افزايش يون ها در اطراف بذرها به علت غلظت بالاي نمک مي باشد. داده هاي اين تحقيق نشان مي دهد که اسفرزه گونه اي حساس نسبت به تنش شوري است.