بررسی نماتد ساقه یونجه Ditylenchus dipsaci و چگونگی پراکندگی آن در مزارع علوفه کاری استان زنجان

نتایج طرح به صورت مقاله ای در کنگره «گیاه پزشکی» مشهد در سال 1369 ارائه گردید.

استان زنجان با 39398 کیلومتر مربع وسعت و 2689 روستا یکی از مراکز مهم کشاورزی و دامپروری ایرانی می باشد. برای بررسی وضعیت علوفه کاری این استان از نظر آلودگی به نماتد ساقه یونجه (Ditylenchus dipsaci) از سال 1366 تا 1368 تعداد 452 نمونه مشکوک از مزارع استان جمع آوری و نماتدها با استفاده از روش تکمیلی دیگریس (DE, Grisse, 1969) استخراج وضعیت آنها در 20 گرم جوانه های اطراف طوقه و 500 گرم خاک اطراف ریشه شمارش گردید.
نتایج بدست آمده نشان داد که حدود 53 درصد از مزارع یونجه استان آلوده به نماتد ساقه یونجه است که این آلودگی در هر شهرستان به تفکیک، بشرح زیر می باشد:
1- شهرستان زنجان: از 147 مزرعه نمونه برداری شده 74 مزرعه آلودگی نشان داد که حدود 50.3 کل مزارع شهرستان را شامل می شود.
2- شهرستان قزوین: از 32 مزرعه نمونه برداری شده 43.7 درصد آلودگی نشان داد.
3- شهرستان ابهر: مزارع این شهرستان 61.5 درصد آلودگی نشان دادند.
4- شهرستان تاکستان: 81.8 درصد آلودگی از 11 مزرعه این شهرستان گزارش گردید.
5- شهرستان خدابنده: از 12 مزرعه مورد مطالعه 58.3% آلودگی نشان داده شد.
نتایج به دست آمده از این تحقیقات وجود نماتد ساقه یونجه و شدت آلودگی را در مزارع یونجه کاری استان زنجان نشان میدهد. لذا با توجه به شدت بیماری و اهمیت آن در منطقه جهت جلوگیری از بالا رفتن جمعیت و اشاعه بیشتر این نماتد باید مناسبترین روشهای مبارزه انجام گیرد.

Zanjan province with 39398 km² area and 2689 villiges is one of the important agricultural and animal husbandry center in Iran.
In a survey to study the pattern of infection 452 samples were taken from different alfalfa fields during 1987 1989.
The nematodes inside stem and soils were extracted using DE, Grisse centrifuge technique (DE, Grisse, 1986) and numbers of different stages of nematodes in 20 gram material and 500 gram of soil were counted.
The results showed that about 50.3 percent of the alfalfa fields in Zanjan province are infected with this nematode. The rates of infestation varied in different districts, are as follow:
50.3% in Zanjan, 43.7% in Qazvin, 61.5% in Abhar, 81.8% in takestan and 58.3% in khodabandeh district.
The results revealed that the alfalfa nematodes were distributed in almost all districts of Zanjan province. So, it is necessary to apply an efficient and economical method to prevent the spreading of the disease and reducing the population of this nematode.