بررسی کانی شناسی، پترولوژی و زمین شیمیایی پهنه های دگرسانی توده های نفوذی منطقه قمصر و قهرود-جنوب کاشان و اثرات زیست محیطی آن

توده نفوذی قمصر و قهرود به سن الیگومیوسن در شمال اصفهان و از نظر ساختاری در کمربند آتشفشانی ارومیه-دختر قرار گرفته است. ترکیب این نفوذی از دیوریت تا تونالیت در نوسان بوده و کانی های عمده آن شامل پلاژیوکلاز، کوارتز و آلکالی فلدسپار به همراه بیوتیت و آمفیبول می باشند. دایک های تاخیری متعدد با ترکیب بازالتی تا داسیتی این توده را قطع نموده اند. بر اساس مطالعات زمین شیمیایی، سنگ های این توده در محدوده ساب آلکالن، کالک آلکالن و متاآلومین قرار گرفته اند. انطباق کامل ترکیبی توده نفوذی و دایک های تاخیری در نمودارهای مختلف زمین شیمیایی و نمودارهای تشخیصی تکتونوماگمایی، بیانگر این است که ممکن است سنگ های نیمه عمیق و توده نفوذی منطقه، منشأ مشترکی داشته باشند. حضور گسترده انکلاوهای میکروگرانولار، بافت غربالی و منطقه بندی پلاژیوکلازها می تواند از شواهد اختلاط ماگمایی در این سنگ ها باشد. غنی شدگی از LILE و Pb شواهدی از آلایش پوسته ای هستند. با توجه به آنومالی منفی بارز Nb و Ti ماگمای سازنده توده مورد نظر در یک محیط قوس آتشفشانی واقع در حاشیه فعال قاره ای تشکیل شده است. شواهد زمین شیمی عناصر نادر خاکی و کمیاب، نشان می دهند که ماگمای سازنده سنگ های این توده احتمالاً در اثر ذوب بخشی پروتولیت های پوسته زیرین (آمفیبولیت) به وجود آمده است. ماگمای بازالتی حاصل از ذوب گوشته که در پوسته زیرین جایگزین شده اند. منبع حرارتی برای ذوب سنگ های پوستهای بوده و اختلاط بین این ماگما و ماگمای حاصل از ذوب بخشی، ماگمای حدواسط سنگ های نفوذی قهرود را ایجاد نموده اند. تبلور تفریقی این مذاب در سطوح بالاتر پوسته، سبب افزایش مقادیر K2O و Na2O و کاهش MgO، MnO، Al2O3، CaO، TiO2و Fe2O3 در طی بالاآمدگی ماگما و تشکیل انواع سنگ های توده نفوذی قمصر-قهرود شده است. بخش هایی از سنگ های توده نفوذی قمصر-قهرود در اثر نفوذ دایک های داسیتی-بازالتی متحمل دگرسانی های عمدتا سریسیتی و پروپیلیتیک شده اند که با مطالعات سنجش از دور این مناطق شناسایی گردید. مطالعات زیست محیطی که بر روی زون های دگرسانی این منطقه انجام گردید حاکی از آن است که نمونه های خاک منطقه از عناصر مس، مولیبدن، سرب و روی غنی شده اند. نتایج نشان داد که انواع مختلف دگرسانی و نزدیکی به توده های آذرین عامل اصلی افزایش تمرکز فلزات سنگین در منطقه بوده است.