بررسي روند تغييرات وضعيت مراتع در يک دوره پنج ساله در استان يزد

ارزاني حسين; عبدالهي جلال; فرح پور مهدي; عظيمي مژگان السادات; جعفري علي اشرف; معلمي محمود

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

تحقيقات مرتع و بيابان ايران

اطلاعات شماره:

1384 , دوره 12 , شماره 3 (پياپي 20) ; از صفحه 263 تا صفحه 286 .

عنوان مقاله:

بررسي روند تغييرات وضعيت مراتع در يک دوره پنج ساله در استان يزد

نویسندگان:

ارزاني حسين, عبدالهي جلال, فرح پور مهدي, عظيمي مژگان السادات, جعفري علي اشرف, معلمي محمود

آدرس:

چکیده:

وضعيت يکي از شاخصهايي است که در مديريت مراتع مورد ارزيابي قرار گرفته و در برنامه ريزي از آن استفاده مي شود. روشهاي متعددي براي ارزيابي اين شاخص در اختيار مي باشد. روش بکار گرفته شده در تحقيق حاضر روش چهار عاملي بوده است، براي انجام اين بررسي رويشگاههايي در مناطق استپي استان يزد انتخاب شدند. در هريک از رويشگاههاي انتخابي يک منطقه معرف انتخاب شد و در مجموع 15 سايت در مناطق معرف تاسيس گرديد، براي هر يک از اين سايتها در هر سال عوامل پوشش سطح خاک، درصد تاج پوشش، ترکيب گياهي و بنيه و شادابي گياهان به مدت 5 سال اندازه گيري و ارزيابي شدند. نتايج آزمون آماري تغييرات امتياز فاکتورها در سالهاي مختلف حاکي از عدم وجود تفاوت معني دار ميان امتياز عوامل پوشش سطح خاک، درصد تاج پوشش، ترکيب گياهي و بنيه و شادابي گياهان مربوط به سالهاي متفاوت است ولي آزمون آماري تغييرات امتياز عوامل مطالعاتي در ميان سايتهاي مختلف نشانگر وجود تفاوت معني دار بين امتياز فاکتورها در ميان سايتها بود. به غير از عامل بنيه و شادابي که در سايتهاي مختلف هم همانند سالهاي متفاوت از لحاظ آماري امتيازش معني دار نشد اما تغييرات ميزان بارندگي در سالها و سايتهاي مختلف از لحاظ آماري معني دار بود. بر اين اساس به منظور بررسي تاثير هرکدام از عوامل در تعيين وضعيت مرتع در بروز تغيير در وضعيت ارزيابي شده طي سالهاي مورد مطالعه به مقايسه امتيازات کسب شده هريک از چهار عامل در سايتهاي مختلف اقدام گرديد. اين مقايسه ها با استفاده از روش تحليل مولفه اصلي (رسته بندي) و خوشه بندي بين امتياز عوامل در سايتهاي مختلف صورت پذيرفت و سايتهاي مناسب از لحاظ وضعيت مرتع، پوشش گياهي و خاک تفکيک و مشخص گرديد، همچنين همبستگي ميان عوامل مورد مطالعه با امتياز وضعيت مرتع مشخص نمود که از لحاظ آماري عامل بنيه و شادابي با امتياز وضعيت مرتع ارتباط معني داري ندارد و اين عامل در مناطق خشک نقش بسزايي در تعيين وضعيت مرتع ايفا نمي کند. به طور کلي مراتع استان يزد به طور عمده در طبقه ضعيف تا متوسط قرار داشتند و گرايش وضعيت مراتع اين استان در طي دوره پنج ساله مورد مطالعه ثابت بود.

کلید واژه:

وضعيت مرتع(Q2)خاک(Q2)پوشش گياهي(Q2)ترکيب گياهي(Q2)بنيه و شادابي(Q3)گرايش مرتع(Q2)