بررسي الگوهاي استوکاستيک رواناب در مقياس هاي زماني و مکاني مختلف در برخي حوضه هاي آبريز جنوب غرب ايران

رواناب مانند بسياري ديگر از متغيرهاي هيدروکليماتولوژيک از تغييرات فصلي که تحت تاثير فرايندي تصادفي قرار دارد برخوردار مي باشد. تحقيقات نشان داده است که مدل هاي استوکاستيک از مناسب ترين ابزارهاي شبيه سازي متغيرهاي تصادفي که داراي يک روند فصلي اند مي باشد. در اين مقاله ضمن تشريح نحوه توسعه مدل هاي سري زماني، الگوهاي استوکاستيک رواناب به صورت الگوي مرکب اتورگرسيو ميانگين متحرک در مقاطع زماني ماهانه، دو ماهه و فصلي در تعدادي از زير حوضه هاي آبريز دز و کارون در جنوب غرب ايران با مساحت متفاوت از 37 تا 9900 کيلومتر مربع، شناسايي و استخراج شده است. حوضه هاي آبريز مورد تحقيق به نحوي انتخاب گرديده اند که دامنه وسيعي از مساحت را در بر گرفته تا بتوان الگوهاي استوکاستيک رواناب را نسبت به ابعاد مختلف حوضه هاي آبريز مورد بررسي قرار داد. نتايج اين تحقيق نشان داده است که نوع الگوي استوکاستيک در مقياس زماني دو ماهه و فصلي، وابستگي زيادي با مساحت حوضه هاي آبريز ندارد و در حوضه هاي ديگر نيز قابل تعميم خواهد بود. از سوي ديگر الگوي مرکب اتورگرسيو ميانگين متحرک در مقياس ماهانه در حوضه هاي آبريز با مساحت مختلف از روند متفاوتي برخوردار بوده و در حوضه هاي آبريز با مساحت بسيار کوچک، احتمال افزايش تعداد مرتبه مدل اتورگرسيو وجود دارد. الگوهاي استخراج شده در اين تحقيق را مي توان به منظور پيش بيني رواناب در مقاطع مختلف در حوضه هاي مورد بررسي بکار برد.