آسيب هاي فردي و اجتماعي به صورت انحراف، خطا، بي نظمي، اختلال و ... موضوعي است كه در همه زمان ها، افراد و جوامع با آن درگير بوده اند. به دليل تغييرات اجتماعي، آسيب ها در هر دوره اي متفاوت است.
آسيب ها به عنوان يك بيماري اجتماعي همواره مورد توجه اهل علم بوده است؛ به طوري كه جامعه شناسان امروزي نيز به طور تخصصي به آن پرداخته اند؛ اين موضوع از ديدگاه شاعران و نويسندگان بزرگ نيز پنهان نمانده و آنان با زبان خويش آن را مطرح كرده اند.
در اين پژوهش برخي از موضوعات اساسي مانند: هنجار و ناهنجار، نسبي بودن آسيب ها، خاستگاه آسيب ها، نابساماني اجتماعي، نظريه برچسب، نظارت اجتماعي و جامعه پذيري و مسايلي همچون ارتشا، آز، طمع و گناه از ديدگاه مكاتب ساختي- كاركردي، هم چنين از ديدگاه برخي از بزرگان ادب فارسي بررسي و تحليل مي گردد.
در اينجا پرسش هايي مطرح گشته و سعي شده پاسخي براي آن يافته شود؛ مانند: آسيب شناسي در جامعه شناسي و ادب فارسي به چه معنايي آمده؟ امر هنجار و نابهنجار كدام است؟ نسبي بودن آسيب ها يعني چه؟ بر چسب داراي چه كاركردها و پيامدهاي اجتماعي است؟ ارتشا چه آسيبي بر پيكره جامعه وارد مي سازد؟ انواع نظارت چيست؟