عملكرد عباسيان در قبال قيام هاي ضد اموي زيد و يحيي

زيد بن علي و پسرش يحيي در سال هاي پاياني حكومت اموي قيام كردند. زيد با هدف دعوت مردم به كتاب خدا و سنت پيامبر (ص) آماده خروج شد. گروه هايي با او بيعت كردند، اما در جريان قيام به بهانه هاي مختلف زيد تنها ماند و بسياري از كساني كه به وي وعده ياري داده بودند، در عمل كمكي به وي ننمودند. در جريان قيام يحيي در خراسان نيز نيروهاي طرفدار خاندان عباسي در محل حضور داشتند كه پس از كشته شدن وي مدعي خونخواهي او شدند. با وجود آن كه عباسيان مدتها پيش از قيام زيد دست به كار دعوت شده بودند، اما به هنگام قيام هاي مذكور- كه هر دو در محل هايي رخ داد كه نيروهاي عباسيان حضور داشتند- از ياري آنها خودداري كردند. آنان با برگزيدن مشي «حركت در حاشيه» خود را از خطرات متوجه قيام هاي فوق بركنار داشتند، اما با ادعاي خونخواهي زيد و يحيي در دوران دعوت و سال هاي نخستين حكومت خود را با آن مرتبط نشان دادند. بيرون بردن هواداران عباسي از كوفه در قيام زيد، دادن دستور عدم همكاري به هواداران خود در هر دو قيام و تنها گذاشتن زيد و يحيي از نشانه هاي عدم همكاري آنان با قيام هاي مذكور بود.